Επαναπροσδιορισμός των διεθνών Σχέσεων, η ορθή πλευρά της ιστορίας

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Του Δημήτρη Παναγιωτόπουλου*

Εύχομαι όλοι να είστε καλά στην υγεία σας και ασφαλείς .  Η ζωή στον  σημερινό κόσμο του COVI-19 είναι ζοφερή όπως το ίδιο και με τους καπνούς  του πολέμου που ξέσπασε στην  Ουκρανία.

Από ότι φαίνεται, έξω και πέρα  από κάθε σκέψη   σε όποια πλευρά κι αν βρίσκεται, οι ρίζες αυτού  του πολέμου βρίσκονται στο 1990 με τη συμφωνία διάλυσης της ΕΣΣΔ, και εκκολάπτεται τουλάχιστον από το 2014, μετά την υπογραφή της σύμβασης στο Μινσκ αμφοτέρων των εμπλεκομένων στον πόλεμο αυτό. Η συμφωνία αυτή  ως φαίνεται είχε  ως σκοπό  μεταξύ άλλων και την ουδετερότητα και τη μη εμπλοκή  της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Η συμφωνία αυτή  ως φαίνεται δεν τηρήθηκε   με αποτέλεσμα την πολεμική κατάσταση. Έχει έχει δειχθεί πλέον ότι σκοπός του ΝΑΤΟ και κυρίως των ΗΠΑ  ήταν και παραμένει  η επέκτασή του μέχρι το μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας , την  Ουκρανία ( για την ουδετερότητα Βλ δήλωση  Η. Κίσινγκερ, 2014).

Επομένως ήταν φυσικό κάποια στιγμή οι πολίτες και οι άμαχοι, με την κήρυξη του πολέμου, να υποστούν  όλες τις ολέθριες συνέπειες του πολέμου  αυτού και να επιβεβαιωθεί ο Ηράκλειτος (Αρχ. Έλλην Φιλοσοφος,5ος Αιών π. Χ ), ο οποίος τόνιζε « πόλεμος πατήρ πάντων». Δεν υπάρχει αμφιβολία και είναι απολύτως σαφές, ότι κάθε πόλεμος  έχει απόλυτα καταστροφικές συνέπειες για τους λαούς που τον υφίστανται και είναι απόλυτα λυπηρό, δεν παύει όμως, πέρα από τα άθλια συναισθήματα, να δημιουργεί νέα δεδομένα. Σε κάθε πόλεμο όμως ο κάθε τρίτος οφείλει να μην  ρίχνει λάδι στη φωτιά, αποστέλλοντας όπλα και οπλικά συστήματα, αλλά να συμβάλλει με τις υπηρεσίες του στο άμεσο τέλος του. Τούτο διότι εκτός των άλλων  με το να ενισχύεις τη μια πλευρά, μόνο επέκταση του πολέμου και ολική καταστροφή φέρνει, με την ειρήνη να  τους περιμένει όλους ηττημένους στο μαύρο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Για το λόγο τούτο καθένας που αντιτίθεται στον πόλεμο  οφείλει, ένεκα της ειρήνης, να παρέχει τις καλές του υπηρεσίες προς αποτροπή, αλλά και προς άμεση λήξη του πριν είναι αργά. 

Σημασία λοιπόν έχει να δρομολογηθεί άμεσα ένας δρόμος δια των διαπραγματεύσεων επίλυσης της όποιας διαφοράς και όπως τόνιζε και ο μεγάλος Θουκυδίδης « ο αδύνατος υπομένει αυτά που η αδυναμία του τον αναγκάζει να αποδέχεται», με την επισήμανση  : «δεν κατηγορώ αυτούς που θέλουν να κυβερνούν , αλλά εκείνους που είναι έτοιμοι να τους υπακούσουν».

Από ότι φαίνεται  όμως η ειρήνη,  στον πόλεμο αυτό, είναι πολύ μακριά ακόμη, γιατί όπως πολύ ορθά έχει τονιστεί,  ο πόλεμος αυτός έχει ήδη πάρει τα χαρακτηριστικά ενός παγκόσμιου πολέμου άδηλου και ακήρυκτου, στον οποίο το Ουκρανικό ζήτημα στάθηκε μια πολύ ωραία αφορμή για τις εξελίξεις που εξυφαίνονται. Θα έλεγε κανείς ότι υφέρπει ένας παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος, ένα πόλεμος ενέργειας και επισιτιστικός με βαρύτατες και διαρκείς συνέπειες . 

Υπ’ αυτήν την έννοια αισθάνομαι ότι ο πόλεμο αυτός δεν είναι και δεν μπορεί να τον είδει κανείς ως έναν πόλεμο Ανατολής και Δύσης. Όπως τονίζεται και στο βιβλίο «Πολιτικής Εγκώμιον» (Ηρόδοτος 2019), αυτός είναι ένας πόλεμος ανάμεσα στον ολιγαρχικό, ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό της παγκοσμιοποίησης, ιδιαίτερα όπως  αυτός εκφράζεται από τις ΗΠΑ και   την ΕΕ  και στον εθνικό πλουτοκρατικό καπιταλισμό, είτε είναι  ολιγαρχικός βλέπε Ρωσία, είτε είναι κρατικός (κομματικός) καπιταλισμός βλέπε Κίνα, είτε είναι εθνικός Καπιταλισμός τρίτων χωρών.  Ένα είναι βέβαιο ότι η συνέχεια στο έργο  θα δοθεί στο πλαίσιο  αυτό  .  

Αποδεικνύεται δε απόλυτα αυτό, μετά τις επιβληθείσες από το ένα μέρος οικονομικές κυρώσεις στις χώρες που δέχονται άμεσα τις συνέπειες,  κι από την άλλη πλευρά από την επιβολή όρων ροής του υγραερίου, διακίνησης δημητριακών αλλά και της αλλαγής των συναλλαγών. Όταν μάλιστα από τη Ρωσία διατυπώθηκε ρητώς ότι οι πληρωμές θα γίνονται πλέον σε Rumble και παρουσιάζεται  μια άλλου τύπου συνεργασία. Αυτό αποκτά  ιδιαίτερο ενδιαφέρον μάλιστα, μετά την ανακοίνωση του  υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (Τετάρτη 30/03), ότι θα υπάρξει  «νέος γύρος κυρώσεων σε άτομα και εταιρείες που παρέχουν βοήθεια στο πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν»   και την   Κίνα και το Ιράν ( δια των υπουργών εξωτερικών των χωρών τους  Hossein Amir-Abdollahian και ο Wang Yi) να απαντούν άμεσα και επιθετικά. Ο Amir-Abdollahian συγκεκριμένα  ανέφερε ότι η  χρήση των κυρώσεων αποτελεί «εργαλείο πίεσης από τις δυτικές χώρες εναντίον ανεξάρτητων εθνών», με την επισήμανση  ότι: «Είναι σημαντικό να αψηφήσουμε τις κυρώσεις προκειμένου να συμβάλουμε στην εδραίωση της σταθερότητας και την πρόληψη κρίσεων που δημιουργούνται από τη Δύση».
Ειδικά ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Ζάο Λιτζιάν δήλωσε ότι  «Το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να είχε διαλυθεί το 1991» με την ειδική επισήμανση δε,  ότι: «Η Κίνα πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να είχε διαλυθεί αφού η ΕΣΣΔ, δεν υπήρχε πλέον», ενώ τόνισε ότι : «Αντίθετα το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε και στρίμωξε τη Ρωσία, προκαλώντας αιματοχυσία στην Ουκρανία», με κατάληξη ότι:  «τελικά, το ΝΑΤΟ ήταν ο εμπνευστής και ο μεγαλύτερος υποκινητής της κρίσης στην Ουκρανία εκ μέρους των ΗΠΑ».

Επισημαίνεται επίσης ότι, μερικές ημέρες πριν την ανωτέρω συνάντηση, υπογράφηκε συμφωνία Κίνας-Ιράν για διμερές εμπόριο ύψους 600 δισ. δολαρίων και στρατηγική στρατιωτική συνεργασία.

Όλα τα παραπάνω εμφανίζουν μια νέα κατάσταση στον ορίζοντα των διεθνών συναλλαγών και ένα νέο επίπεδο στις διεθνείς σχέσεις ! Αυτά διαμορφώνουν και αναδεικνύουν νέα δεδομένα στην πραγματική ζωή των ανθρώπων διεθνώς. Φανερώνουν ότι διακόπτεται η πορεία προς τον έναν πόλο παγκόσμιας κατάστασης, που στόχος της  ήταν μια παγκόσμια διακυβέρνηση, στο όνομα της οποίας ζήσαμε δυστυχώς πάρα πολλούς άλλους πολέμους σε κάθε γωνιά της γης. Πέραν τούτων φαίνεται ότι  αίφνης   θα βρεθούμε  ενώπιον της  ανάγκης ενός ισχυρού  Έθνους-Κράτους και  ενώπιον  ανατροπής των μορφών ζωής που γνωρίζουμε  μέχρι τώρα με την ανάγκη επαναπροσδιορισμού όλων των μορφών ζωής και σχέσεων διεθνώς.

Νομίζω ότι βρισκόμαστε μπροστά σε έναν νέο, καινούργιο κόσμο ο οποίος όμως δεν είναι δημιούργημα του πολιτισμού και των θεσμών του ανθρώπου , αλλά  αυτού τούτου του πολέμου που βιώνουμε όπως και του υγειονομικού πολέμου με βάση τον COVID 19.

Οφείλουμε επομένως να εργαστούμε εν Ειρήνη, εκ νέου για την συνύπαρξη του σύγχρονου Ανθρώπου, υπό τα νέα δεδομένα  και υπό το φως θεσμών που κράτησαν αιώνες υψηλά τον ανθρωπισμό ως άσβεστη δάδα και ανέδειξαν τον Άνθρωπο. Να εργαστούμε  για θεσμούς όπως είναι η «Αμφικτιονία των Δελφών» , ως μια Αμφικτιονία των Λαών της γης,  για να ξαναβρεθούν σε κοινό τραπέζι οι Λαοί με τις διαφορές τους μεν, αλλά με κοινό τραπέζι συζήτησης Ισηγορίας και ισοτιμίας ανεξαρτήτως αριθμού και εδρών. Αυτό  το πανανθρώπινο  κοινόν «τ’ αυτόν και έτερον», όπου  το ταυτόν δεν εκμηδενίζει την αντικειμενική ύπαρξη του ετέρου, χάριν του κοινού και της κοινότητας. 

Αυτή είναι η ορθή πλευρά της Ιστορίας, ώστε  να λάβει σάρκα και οστά αυτό που ο νομπελίστας ποιητής Γεώργιος Σεφέρης  επεσήμανε για τον Οιδίποδα τον Βασιλιά της Θήβας,  ο οποίος  γυρνώντας από το ιερό των Δελφών προς τη Θήβα « συνάντησε τη Σφίγγα, κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, όπου η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας». Ο άνθρωπος λοιπόν  είναι και σήμερα το ζητούμενο, σε κοινό τραπέζι συζήτησης εκεί λύνονται τα προβλήματα της ανθρωπότητας και όχι στα τραπέζια των οικονομικά  .  Στα τραπέζια αυτά το μόνο που υπάρχει ως πρόβλημα είναι  η προώθηση των  συμφερόντων  των οικονομικά ισχυρών έναντι των υπολοίπων, με    επίκληση της Δημοκρατίας δήθεν,  στο όνομα της οποίας έχουν γίνει τα πιο ειδεχθή εγκλήματα.

 O tempora o mores!

Κρατηθείτε ασφαλείς και υγιείς και ας έχουμε την υπομονή και τη δύναμη να αντέξουμε τις δύσκολες καταστάσεις που έχουμε μπροστά μας.  Ας μας παρηγορούν  δε, οι κλασσικοί μα  που τόνιζαν ελεύθερα :   «Στα μικρά θα ᾽μαι μικρός, και στα μεγάλα μέγας. Την τύχη που μου έλαχε όπως και νά ᾽ρθει με την καρδιά μου θα την τιμήσω και κατά τη δύναμή μου θα την υπηρετώ” (Πίνδαρος).

* Ο Δημήτρης Παναγιωτόπουλος είναι Καθηγητής (αφ.) του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και ΣΤΕ και Επίτιμος Καθηγητής του Nanjing University of  Science and Τechnology,  China και μέλος του ΔΣ της Διεθνούς Ένωσης Δικηγόρων. Το κείμενο αυτό έχει παρουσιαστεί στο σε διεθνή συνάντηση των μελών του ανωτέρω διεθνούς forum.