Eretiki κριτική για την ταινία Vision (Κάθε χίλια χρόνια)

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Σενάριο για την ταινία Vision (Κάθε χίλια χρόνια). Στην πόλη Nara της μακρινής χώρας του Ανατέλλοντος ηλίου, ταξιδεύει αυτή τη φορά η έμπειρη Γαλλίδα συγγραφέας και χρονογράφος Jeanne. Μαζί της έχει ως βοηθό τη νεαρή Ιαπωνίδα μεταφράστρια, Hana, η οποία αναγνωρίζει και θαυμάζει την ποιοτική αξία των προηγούμενων, γραπτών μελετών της. Οι δυο τους κατευθύνονται στο δάσος Yoshino, αναζητώντας μέσα από τις πολύτιμες πληροφορίες των ντόπιων κατοίκων, το σπάνιο, αποκαλούμενο βότανο Vision (όραμα), που εμφανίζεται κάθε 997 έτη.

Η Jeanne ενδιαφέρεται να καταγράψει την ανθοφορία του, διότι θρυλείται, πως το φυτό έχει ευεργετικές ικανότητες στην παντοτινή εξάλειψη του προκληθέντος, ανθρώπινου πόνου από τη θλίψη. Κατά αυτόν τον τρόπο, επιχειρεί να το συσχετίσει με επιστημονικές μελέτες και μαθηματικά μοντέλα, θίγοντας τον προβληματισμό της πιθανής καταπολέμησης χρόνιων, ψυχολογικών παθήσεων, διαμέσου της χρήσης του. Μεταξύ των διαφόρων τμημάτων της βεβλαστημένης, απέραντης έκτασης αυτού του βουνού, κάποιοι υλοτόμοι ανανεώνουν τα κλαδιά των μεγάλων, επιβλητικών δέντρων, αναζωογονώντας το περιβάλλον του δάσους.

Ένας από αυτούς, ο 48χρονος Tomo, εκτιμά τη μοναχικότητα, που του προσφέρει η δουλειά του τα τελευταία 20 χρόνια. Όμως η ηλικιωμένη, σοφή Aki, κατοικώντας περισσότερο καιρό σε αυτό το μέρος, του επισημαίνει, πως εκείνος δεν είναι ηλικιακά όσο μεγάλος νομίζει, ώστε να παραβλέπει το νεανικό πάθος… Η Aki, η οποία δεν διαθέτει όραση, θα συναντήσει τη συγγραφέα Jeanne. Αμέσως θα αναγνωρίσει, ότι δεν είναι η πρώτη φορά, που διασταυρώνονται οι ψυχές τους. Πράγματι, η Γαλλίδα συγγραφέας σε αυτόν τον τόπο πριν από 20 χρόνια, ζώντας ένα ξεχωριστό, ειδύλλιο με κάποιον Ιάπωνα είχε εκμυστηρευτεί στην Aki μια ιστορία με σάρκα και οστά… Ο Tomo θα ανταποκριθεί στην αγάπη της Jeanne.

Μα φαίνεται, ότι οι αναμνήσεις της ώριμης Γαλλίδας σε αυτό το μέρος, περιλαμβάνουν και τον απερίγραπτα θλιβερό πόνο. Ένα διαρκές συναίσθημα, μέσα από γνώριμους δρόμους του μυαλού, κατά την αφοσιωμένη πορεία της εσωτερικής διάβασης της ζωής. Η φήμη του βοτάνου Vision υπόσχεται την εξασφάλιση μιας εξελικτικά διαμορφωμένης επίλυσης των χρόνια ακόλουθων, ψυχοφθόρων ταλαιπωριών.

Σαφώς το συγκεκριμένο εγχείρημα αυτής της έρευνας δεν είναι το πραγματικό κίνητρο επιστροφής της έμπειρης χρονογράφου, με το αινιγματικό παρελθόν, στην Ιαπωνία. Μήπως όμως η απομάκρυνση του πόνου επιτυγχάνεται μόνο με τη θαρραλέα αντιμετώπιση της πραγματικότητας, ώστε η ζωή σε κάθε ηλικία να αποκτήσει ένα κοινό όραμα μεταξύ των ανθρώπων;   

Σκηνοθεσία:

Εναρκτήριο ύφος σκηνοθετικής αφήγησης:

Οι φυσικοί ήχοι του δάσους δηλώνουν την αυτονομία της παρουσίας τους. Η στρογγυλή, οπτική ένωση μιας αινιγματικής, χρονικής δυαδικότητας της εμφανιζόμενης θέσης του ηλίου, δίνει τη σκυτάλη στη διαμοίραση ολίγων ακτίνων αυτού, επάνω στους κορμούς των δέντρων. Ένας κυνηγός πυροβολεί μέσα στο δάσος… Ακολουθεί ο τίτλος της ταινίας. Έπειτα διακρίνεται μια γενική άποψη της περιοχής, με το ποτάμι. Κάποιος υλοτόμος δουλεύει μέσα στο δάσος, φορώντας τα ειδικά γυαλιά του. Η σκηνή αλλάζει και παρατηρούμε μέσα σε ένα απλό, μα άνετο βαγόνι του τρένου, που κατευθύνεται προς την περιοχή Yoshino, τις Jeanne και Hana. Η νεαρή μεταφράστρια θαυμάζει το έργο της Jeanne, λέγοντάς σε εκείνη, ότι η ανάγνωσή του της προκαλεί όμορφα συναισθήματα, όπως νοσταλγία. Η Γαλλίδα χαμογελά. “Νοσταλγία; Πόσων ετών είσαι Hana;”

Ο ξυλοκόπος Tomo κάνοντας ένα διάλειμμα από τη δουλειά του, πηγαίνει στην οικία της Aki, η οποία του έχει ετοιμάσει φαγητό και ένα αφέψημα. Εκείνη παρατηρεί τη μοναχικότητα του μεσήλικα Ιάπωνα. Τον ρωτά την ακριβή ηλικία του και ο Tomo της λέει 48. “Ξέρεις πόσων ετών είμαι εγώ Tomo;” του επισημαίνει με διδακτικό τόνο, μιλώντας μέσα από μια αλληγορία για τη χαμένη νιότη της.

Ο υλοτόμος φεύγει και η σοφή κυρία του αναφέρει, ότι ήθελε να ήταν 17 ετών και να τον γνώριζε. Jeanne και Hana καταφθάνουν στο δάσος, συναντώντας τον επί 20 χρόνια κάτοικο της περιοχής, Tomo. Η νεαρή Ιαπωνίδα μεταφράζει. Η συζήτηση έχει θέμα το σπάνιο βότανο Vision. Παρατηρούν όλοι μαζί έναν πίνακα στο ταβάνι του ξύλινου σπιτιού. Υπήρχε στο απομονωμένο οίκημα, προτού ακόμα κατοικήσει εκεί ο μοναχικός Ιάπωνας. Οι κυρίες ζητούν ευγενικά μια προσωρινή διαμονή στο σπίτι του. Εκείνος δέχεται.

Ένα ευρυγώνιο πλάνο μας δείχνει τον πιστό, λευκό του σκύλο, Komo, να τρέχει μακριά από την κάμερα, εισχωρώντας προς το δάσος. Το μέσο (κάμερα) στην επόμενη σκηνή εστιάζει στη Γαλλίδα πρωταγωνίστρια, ενώ εκείνη ξυπνά υπό τους ήχους ενός τσεκουριού. Διακρίνεται ο Tomo, κόβοντας κάποια ξύλα. Η Jeanne ανοίγει το συρόμενο τζάμι του παραθύρου με την ξύλινη επένδυση και συνομιλεί απευθείας με τον εργασιομανή οικοδεσπότη της, αλλά στα αγγλικά. “Τι δουλειά κάνετε σε αυτή την περιοχή;” “Σώζω το βουνό!” απαντά εκείνος…

Γενικά, στο έργο μπορούμε να πούμε, ότι υπάρχει ένας διαχωρισμός σε τρία  ουσιαστικά μέρη:

1) Ο χρόνος που αφορά το παρόν: Η άφιξη των Jeanne και Hana, συγγραφέα και μεταφράστριας αντίστοιχα, στην πόλη Nara της Ιαπωνίας, στο δάσος Yoshino. Εκεί συναντούν τον ξυλοκόπο Tomo, στον οποίο μετέδωσε κάτι από τη σοφή αύρα της, η Aki. Η Jeanne ρωτά το μοναχικό Ιάπωνα διάφορες πληροφορίες για το βότανο Vision (Όραμα).

2) Η συνύπαρξη παρελθόντος-παρόντος: Κατά τον εγκλιματισμό της Jeanne, οι αναμνήσεις της ξεκινούν να επισκέπτονται έντονα την έμπειρη Γαλλίδα. Όμως η συνύπαρξη στον ίδιο χώρο με την Aki, αποτελεί μια λειτουργικά ωφέλιμη σύνδεση των πεπραγμένων της χρονογράφου, με την τωρινή παρότρυνση περί κρίσιμων αποφάσεων, από τη σοφή γυναίκα.

3) Η ένωση τριών γενεών έξω από το χρόνο: Η παρατήρηση της ανάπτυξης ενός “καρπού”. Και ο δρόμος που θύμισε η σοφή Aki στην ώριμη Jeanne και τον ψυχικά αδημιούργητο, αλλά ελπιδοφόρο Rin. Έχοντας τη μορφή μιας λυτρωτικής αποκάλυψης, με κοινό όραμα (Vision) τις μελλοντικές, ανθρώπινες σχέσεις.

Η σκηνοθετική “ματιά” περιγράφει στην πραγματικότητα, όχι ακριβώς την κυρίαρχη οπτική γωνία της συγγραφέα και χρονογράφου Jeanne, αλλά την ανάγνωση μέσα από τα μάτια της παρελθοντικής της δράσης. Διότι η Γαλλίδα προ 20ετίας βρέθηκε ακριβώς στον ίδιο χώρο, ζώντας μια έντονη, αληθινή αγάπη. Κατά αυτό τον τρόπο είναι λογικό μέσα σε μια ολοκληρωμένη, κυκλική αλυσίδα συσχέτισης ανθρώπων η Jeanne να αποτελεί χρονικά τους δύο συνδετικούς κρίκους στο κέντρο αυτής (αν την παρομοιάζαμε με δύο σημεία, φέροντας μια κάθετη γραμμή σε ένα κύκλο). Οι οποίοι κρίκοι αφορούν τους παρελθοντικούς και παροντικούς, προσωπικά αναπτυγμένους δεσμούς της χρονογράφου, σε αυτόν τον τόπο.

Έτσι, η ίδια συνυπάρχει μαζί με τις άλλες περσόνες στο σύμπαν της ταινίας, έχοντας λάβει με διαφορετικούς τρόπους την αγάπη τους.

Οι παροντικοί δεσμοί είναι οι Tomo (ως καινούργια πιθανότητα αγάπης) και Hana (με τη μορφή εκτίμησης, καθώς είναι η πρώτη φορά, που γνώρισε τη Γαλλίδα από κοντά, ως συνεργαζόμενη μαζί της).

Ενώ οι παρελθοντικοί περιλαμβάνουν τους Aki και Rin. Ο δεύτερος αρχικά συνδέεται συνειδητά μαζί της μέσω της συμπάθειας, κατά το παρόν. Γιατί δεν γνωρίζει ποια είναι. Όμως, δεν βλέπουμε κάποια δική του οπτική γωνία. Εφόσον η Jeanne είναι αυτή, που τον πλησιάζει.

Και στην πραγματικότητα η προσέγγιση αυτή γίνεται, επειδή η συγγραφέας αντιλαμβάνεται ποιος είναι.  Δηλαδή μάχεται το παρελθόν με το παρόν και το υπερβαίνον, πρώτο, χρονικό στοιχείο, επί της ουσίας, συγκαταλέγει το Rin σε παρελθοντικό δεσμό.

Κατά τα άλλα, στην ταινία υπάρχει μια σκηνοθετική διαμοίραση μεταξύ εικόνων και διαλόγου. Οι στιχομυθίες παρατηρούνται συνήθως, όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε κλειστούς χώρους. Εξαίρεση αποτελεί ο διάλογος μεταξύ Jeanne και Hana στο ξεκίνημα του έργου, την επομένη της εγκατάστασής τους στην περιοχή. Μιλώντας μέσα στο δάσος, για την αίσθηση του χρόνου στη ζωή. Εκεί, η Γαλλίδα αν και με αινιγματικό τρόπο (“Μήπως δεν είμαστε στο παρόν;”), ανοίγεται στη βοηθό της.

Κυριαρχούν τα συναισθήματα όμως (βλέπουμε, ότι με γλυκόπικρο τρόπο δακρύζει και χαμογελά) και όχι η επεξήγηση. Υπάρχει δηλαδή μια οριακή εμπιστοσύνη. Διότι, ως θεατές διακρίνουμε αποκλειστικά, εκείνη τη στιγμή την ανάμνηση ενός μωρού, μέσα στο μυαλό της Jeanne. Η ίδια όμως δεν μοιράζεται αυτή τη σκέψη με τη Hana.

Άρα η αναλυτική, λεκτική επικοινωνία ενός σκεπτικού μεταξύ των ηρώων παρατηρείται μόνο σε κλειστούς χώρους. Σε διαφορετικές περιπτώσεις (στο δάσος) η σκηνοθεσία αφήνει να εννοηθεί ότι ως φυσική, ανθρώπινη συμπεριφορά θεωρούνται οι αισθήσεις και οι λακωνικές κουβέντες, που αντιπροσωπεύουν την αληθινή ενσυναίσθηση. Οι εικόνες στη διάρκεια του έργου θα συνδέσουν πολλά στοιχεία της πλοκής, δημιουργώντας ταυτοχρόνως μια όμορφη, κινηματογραφική αισθητική!

Οι αντιθέσεις σε αυτή την ευαίσθητη ιστορία ποικίλουν. Δίνοντας μια αέναη μάχη μεταξύ τους ή συμβιώνοντας με ανεξήγητα φυσικό τρόπο, μέσα στο χρόνο. Νιότη/Ωρίμανση, θάνατος/ζωή, Δυτικός πολιτισμός/Ανατολική κουλτούρα, βλάστηση/καύση, μοναχικότητα/συντροφικότητα, φύση/άνθρωπος, σπάνιο βότανο/μοναδικότητα του εγκεφάλου.   

(Αναλυτικότερες πληροφορίες περί σκηνοθεσίας ακολουθούν σε σχετική, κάτωθι κατηγορία της στήλης)  

Ερμηνείες:

Juliette Binoche: Υποδυόμενη τη Γαλλίδα συγγραφέα και χρονογράφο Jeanne. Μια παρουσία, έχουσα ισχυρούς δεσμούς με αυτόν τον τόπο.

Συζητώντας στο τρένο με τη Hana, φέρει μια έκφραση αυτοσεβασμού για τα συγγραφικά κατορθώματά της. Με την ηρεμία του προσώπου δείχνει, ότι έχει αφιερώσει αρκετό χρόνο στη ζωή της, ασχολούμενη με αυτά. Μόλις η μεταφράστρια μιλά περί νοσταλγίας, η ερμηνεύτρια ως Jeanne με μια γλυκύτητα αποκαλύπτει και ένα προσωπικό στοιχείο του χαρακτήρα, για το παρελθόν.

Κατά τη διαμονή στο σπίτι του Tomo, από άποψη υποκριτικής είναι σημαντικό το γεγονός πως η ηθοποιός, αν και ο φακός εστιάζει λίγο πιο κοντά σε αυτήν, η ίδια με απόλυτη φυσικότητα υποδύεται, ότι ξυπνά σε ένα καινούργιο περιβάλλον. Εξερευνά το δάσος με τη Hana και αρχίζει να θυμάται τα γεγονότα, που είχε ζήσει σε αυτόν τον τόπο. Έτσι, δακρύζοντας χαμογελά γλυκόπικρα, συσχετίζοντας σωστά, τις εικόνες που είδαν οι θεατές μέσα στο μυαλό της, με τη συνομιλία της Ιαπωνίδας και την αυτογνωσία του ρόλου. Λέγοντας “Μήπως δεν είμαστε στο παρόν;”

Το αμάξι κατευθύνεται προς το σπίτι της Aki. Μπαίνοντας στο μικρό τούνελ διακρίνουμε στο πρόσωπό της ηθοποιού μια αποφασιστικότητα, για την αντιμετώπιση των σκοτεινών σημείων του μυαλού της Jeanne. Έπειτα εκείνη συγκινείται, συναντώντας για δεύτερη φορά στη ζωή της την Aki. Πλησιάζει τολμηρά τον Tomo. Απενοχοποιεί με την παρουσία της τις διακριτικές, ερωτικές σκηνές.

Δείχνοντας, ότι ο ρόλος έχει στο μυαλό του το σεξ σαν κάτι όμορφο. Αργότερα η κάμερα κάνει κοντινό κάτω από τα μάτια του προσώπου της, ενώ εκείνη μιλά με έμφαση στο Rin για τις θεραπευτικές ικανότητες του βοτάνου Vision και για την αληθινή επικοινωνία. Ψιθυρίζει στο αυτί του με τρυφερό και διδακτικό τόνο, υποδηλώνοντας ορθά με έμμεσο τρόπο στους θεατές, ποια είναι η πραγματική σχέση της μαζί του. Όταν αποκαλυφθεί και σε εκείνον αυτή η αλήθεια, η Jeanne τον κοιτά με γαλήνη.

Mari Natsuki: Υποδυόμενη τη σοφή Ιαπωνίδα Aki, η οποία κάποτε βοήθησε τη Jeanne και το Rin, κάνοντας μια σωστή και λανθασμένη ταυτόχρονα επιλογή. Αργότερα συνεισέφερε στην αποκατάσταση της ηθικής τάξης.

Καταρχάς, υποδύθηκε με επιτυχία, ότι είναι περίπου 15 χρόνια μεγαλύτερη. Κάνοντας συντροφιά στον Tomo, μέσα από την ερμηνεία της ηθοποιού προκύπτει η αύρα της σοφής Aki. Μιας παρουσίας που δεν εκφράζει πολλά μέσω της ομιλίας, αλλά επικοινωνεί απόλυτα με το βλέμμα της ψυχής. Ωστόσο όποτε μιλά, χρησιμοποιεί κάποιες απλές λέξεις, ώστε να αντιληφθεί την ουσία αυτών ο εκάστοτε νεότερος/νεότερη συνομιλητής/συνομιλήτριά της. Αποδίδει με όμορφη εκφραστικότητα την ενσυναίσθηση μεταξύ Jeanne και Aki, όταν συναντώνται ξανά μετά από τόσα χρόνια. Και τότε δείχνει ξεκάθαρα στο κοινό την τύφλωσή της.

Διασχίζει το τούνελ, περπατώντας και συντονίζοντας σε κάθε βήμα το μπαστούνι της. Στη συνέχεια εκφράζει μια μάχη με το χρόνο και τον εαυτό της μέσα στο δάσος, εξαιτίας του μυστικού, που κράτησε σε αυτόν τον τόπο. Ο διαλογισμός, διαμέσου των πολεμικών κινήσεών της, καταδεικνύει την καλή, φυσική της κατάσταση και την ανταπόκριση στην ιαπωνική κουλτούρα. Ένα μικρό φύλλο πέφτει από τα δέντρα και η Aki πλέον βλέπει. Μεταφέροντας με ωραία ερμηνεία, μια συμβολική στιγμή ωριμότητας.

Masatoshi Nagase: Στο ρόλο του μοναχικού ξυλοκόπου Tomo, ο οποίος φοβόταν την έντονη επιρροή, που έχει η αγάπη επάνω του.

Η εσωστρέφεια του ρόλου αποδίδεται αμέσως, μόλις συζητά με την Aki. Βεβαίως παράλληλα, ανεπαισθήτως δείχνει στη σοφή γυναίκα την προσωπική παραίτηση του 48χρονου χαρακτήρα. Μιλώντας στα αγγλικά από το παράθυρο στη Jeanne, μεταφέρει στο κοινό με την αμηχανία του μια υποψία έναρξης ενός καινούργιου έρωτα, με μια αίσθηση φόβου για αυτό το γεγονός. Η φιλοσοφία του Tomo για την ίδια τη ζωή, υποστηρίζεται με αυτοπεποίθηση και γοητεία στη χροιά της φωνής από τον ηθοποιό.   

Επιτυχής ή ανεπιτυχής η απόδοση σεναρίου, σκηνοθεσίας και ερμηνειών:  

Το σενάριο γράφτηκε για ακόμη μια φορά από τη Naomi Kawase (σκηνοθέτρια). Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, ήταν τα γαλλικά, τα ιαπωνικά και τα αγγλικά. Δεν είναι η πρώτη φορά, που εντοπίζονται και άλλες γλώσσες εκτός των ιαπωνικών, σε κείμενό της. Τα αγγλικά στο σενάριό της έχουν πρωτοεμφανιστεί πολύ παλιότερα στο ντοκιμαντέρ Mangekyo (1999). Ούτε και η χρήση των γαλλικών είναι κάτι καινούργιο για εκείνη. Η σεναριογράφος και σκηνοθέτρια γενικώς έχει αξιοποιήσει πολλές φορές και άλλες γλώσσες, σε συσχέτιση με αντίστοιχες χώρες. Όπως στην ταινία Nanayomashi (2008) με θέμα τη μετεγκατάσταση από την Ιαπωνία στην Ταϊλάνδη. Συνδυάζοντας ιαπωνικά,  ταϊλανδέζικα και γαλλικά.

Και στο τελευταίο της έργο, Vision (Κάθε χίλια χρόνια), η επιλογή αυτή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Διότι στην ταινία υπάρχει το στοιχείο της αλλιώτικης κουλτούρας ενός προσώπου του Δυτικού πολιτισμού (Γαλλίδα Jeanne), συναντώντας ανθρώπους με ανατολίτικη-ιαπωνική φιλοσοφία (Aki, Tomo, Rin). Οι διαφορετικές γλώσσες σε αυτό το φιλμ πότε δείχνουν την πολιτισμική απόσταση μεταξύ των ανθρώπων και πότε την εγγύτητα των ψυχών τους. Έτσι χρησιμοποιείται η μετάφραση (από γαλλικά σε ιαπωνικά μέσω της Hana) ή μια κοινή λεκτική οδός, όπως τα αγγλικά. Δηλαδή η χρήση των γλωσσών λειτουργεί ως γνώμονας ανάδειξης της ενσυναίσθησης, μα αντιθέτως και της νοητικής απομάκρυνσής των χαρακτήρων.

Βεβαίως αυτό επιτυγχάνεται και με την ιστορία του έργου. Η οποία δεν ανταποκρίνεται γενικευμένα στις σχέσεις Ιαπωνίας-Γαλλίας, μα τελικώς πολύ πιο ειδικά, μέσα από το παρελθόν, που είχε η συγγραφέας Jeanne στο συγκεκριμένο, ιαπωνικό, απομακρυσμένο τόπο. Γιατί όσοι κατοικούν εκεί, απέχουν από τον κοινωνικό ιστό, διαθέτοντας εγχώρια στοιχεία πολιτισμού, αλλά και εξατομικευμένα. Ακριβώς επειδή επέλεξαν να μείνουν σε αυτόν τον μοναχικά γαλήνιο τόπο. Για αυτό το λόγο λοιπόν υπάρχουν αρκετά, χρονικά σημεία, χωρίς να εμφανίζονται ουσιαστικές διαφορές μεταξύ τους. Γιατί τόσο η Jeanne, όσο και οι υπόλοιποι είχαν δεσμούς με αυτή την περιοχή.

Ο τρόπος που ενυπάρχει η δυναμική της ιστορίας μέσα στη σκηνοθεσία, καθιστά ως πανίσχυρη τη φύση του σεναρίου, παρά τις κυρίαρχες, γοητευτικές εικόνες του φακού (αποκάλυψη στο Rin για τους γονείς, που 20 χρόνια αγνοούσε). Για αυτό είναι έξυπνο το σενάριό της Naomi Kawase.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει επίσης η Naomi Kawase. Μπορούμε να πούμε, ότι επιστρέφει επίσης πολύ δυναμικά, μετά την εξίσου ευαισθητοποιημένη ταινία Hikari=Radiance=Τυφλή Αγάπη (2017). Και στο Vision=Κάθε χίλια χρόνια (2018) το φως απασχολεί τη σκηνοθέτρια, αλλά με διαφορετική απόδοση. Η ίδια η θέση του ηλίου (πρώτα πλάνα) και του φεγγαριού (όταν στην ιστορία έχει εισέλθει η οντότητα του Rin, η σελήνη καταγράφεται μοναδικά μέσα από μια κλειδαρότρυπα σύννεφων) το αποδεικνύουν.

Όμως οι ακτίνες του ηλίου πρωταγωνιστούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αντανάκλασή τους στον καθρεπτισμό της λίμνης, κατά τις αναμνήσεις του μωρού από τη Jeanne ή μόλις οι περήφανες, ελπιδοφόρες ακτίνες αγκαλιάζουν απλόχερα ένα λυγερό δεντράκι. Το οποίο είναι πιθανότατα η ιδέα της ανάπτυξης του παιδιού της, με όλη τη ζωή μπροστά του.

Ο συμβολισμός της τύφλωσης δίνει και εδώ το παρόν, αλλά σίγουρα σε πολύ πιο μεταφορικούς τόνους από ότι στο Τυφλή Αγάπη. Γιατί στο Vision (κάθε χίλια χρόνια) η Aki προσωποποιεί ένα δίπολο ημιτελούς/ολοκληρωμένης σοφίας, μέσα από την εκμάθηση λαθών. Πράγματι, η Aki σεβάστηκε την επιθυμία της Jeanne προ 20 ετών, δίνοντας τον καρπό της δεύτερης στους γονείς του νεκρού συντρόφου της Γαλλίδας. Όμως δεν αποκάλυψε ποτέ σε αυτό το πλάσμα τα στοιχεία, που οδηγούν στη μητέρα του. Αργότερα πραγματοποιώντας τον πολεμικό της χορό, μέσω του αέρα αποκαλύπτεται σε εκείνη ο σωστός δρόμος, μέσω της διάδοσης της πληροφορίας.

Με αυτόν τον τρόπο, στη συνέχεια η βόλτα του Rin στο δάσος συνδυάζεται με το χορό της προκληθείσας φωτιάς, κατά τη νιότη του πατέρα του και την αποκάλυψη των ιχνών της γέννας του 20χρονου. Η εναλλαγή των εικόνων ενώνει την αλληγορία με την κυριολεξία. Την επεξεργασία της ταινίας έκαναν οι film editors Francois Gedigier και Yoichi Shibuya (πηγή: https://www.hollywoodreporter.com/review/vision-review-1146438). Οι λόφοι γίνονται περισσότερο πορφυροί σε εκείνο το σημείο! Στη διεύθυνση φωτογραφίας είναι o Arata Dodo.

Το βότανο-Vision είναι ουσιαστικά ο νέος Rin και όχι το δέντρο της γέρικης αρκεύθου. Η πρώτη επικοινωνία που έχει η Jeanne με το Rin, είναι μέσα από την αγγλική γλώσσα, αλλά κυρίως δια της επιστημονικής διαλέκτου. Ευστόχως λοιπόν, εξαιτίας των τόσων πολιτισμικών διαφορών ανάμεσά τους, αναφέρονται τα μαθηματικά με τους πρώτους αριθμούς, ως κοινός κώδικας επικοινωνίας. Φυσικά η Jeanne αναζητά έναν ευρηματικό τρόπο εξάλειψης της ανθρώπινης θλίψης. Και όχι την αυτούσια, “θαυματουργή” και ακούραστη, φαρμακευτική χρήση ενός βοτάνου, που υποτίθεται, ότι θα βελτιώσει την κοινωνία.

Απλώς η ίδια έχει φτάσει πολύ κοντά στην αλήθεια, ώστε να αναγνωρίσει μεν και το δικό της λάθος, μα να μην μπορεί να επανορθώσει (από άποψη χρόνου), όπως πραγματικά θα ήθελε… Για αυτό μιλά για την αυτοκαταστροφή και τη δημιουργία του ανθρώπου. Ξεχωρίζοντας την πρώτη, ως ένα ενστικτώδες εγκεφαλικό μήνυμα μιας προβληματικά αργής, ανθρώπινης εξέλιξης. Που οφείλει να υποβοηθηθεί από το βότανο Vision ή κάποια πιο ρεαλιστική, ενήλικη λύση…

Η συμβολική επανάληψη εικόνων γίνεται με την αρκετά συχνή, οπτική αναφορά της διάβασης του μικρού τούνελ της περιοχής. Όπου προφανώς θίγεται η μετάβαση από τη ζωή στο θάνατο, αλλά και η αναγέννηση μιας ψυχής.

Το στοιχείο της επεξηγηματικής επανάληψης το συναντάμε σε δύο διαφορετικά κύρια σημεία:

Α) Ένας κυνηγός στο ξεκίνημα του έργου πυροβολεί… Πολύ αργότερα μέσω μιας συγκλονιστικής οπτικής επεξήγησης, βλέπουμε τον ακούσιο στόχο του.

Β) Παρατηρούμε τον Komo. Το λευκό σκύλο του ξυλοκόπου Tomo. Σε ένα αρχικό, ευρυγώνιο πλάνο o Komo εισχωρεί μέσα στο δάσος. Έπειτα από την πρωταρχική γνωριμία μεταξύ Jeanne και Rin, το ζωάκι σε ένα αντίστοιχο πλάνο κάνει τη διαδρομή αντίστροφα, ερχόμενο προς την κάμερα αυτή τη φορά. Ενώ επίσης αντίστροφα, σε άλλης μορφής κινηματογραφική λήψη, διασχίζει το τούνελ της περιοχής.

Ο Komo εκπροσωπεί την αγνότητα που χάθηκε για δύο ανθρώπους. Το Rin που προαισθάνθηκε το χαμό της. Και τον Tomo, όπου μάλλον τελείωσε η ιδέα του έρωτά του για τη Jeanne.

Οι θεατές θα απολαύσουν μια όμορφη σκηνοθεσία, που βρίθει από συμβολισμούς στα τοπία της φύσης! Η επαναλαμβανόμενη καταγραφή ενός ανοιχτού ορίζοντα, μέσα από την “ελεύθερη κορυφή” του δάσους, καταδεικνύει πιθανότατα μια εκ φύσεως ελεύθερη, προοδευτική σκέψη. Διορθώνοντας ακόμα και λάθη, όπως αυτό της Jeanne.

Το πιο σημαντικό όμως όλων, είναι το θάρρος της σκηνοθέτριας να θίγει τόσο σημαντικά θέματα, όπως η εγκατάλειψη. Η ίδια την έχει βιώσει και από τους δύο γονείς της, κατά την παιδική ηλικία. Τη μεγάλωσε η θεία της, στην ιαπωνική περιοχή Nara (όμοια τοποθεσία με το έργο). (πηγές: https://www.filmcomment.com/blog/interview-naomi-kawase/ και (Wikipedia). Κάθε άνθρωπος, που ανταποκρίνεται στην επίτευξη της αληθινής έκφρασης της ψυχής, ξεκινά πολλές φορές την εγκεφαλική απογύμνωση από τον εαυτό του, στο χώρο των τεχνών. Και η ίδια το πράττει, δίνοντας δύναμη σε κάθε θεατή, για οποιοδήποτε θέμα προκαλεί θλίψη, κατά την πορεία της ζωής.

Οι ερμηνείες μεταξύ των Ιαπώνων ηθοποιών Mari Natsuki (Aki) και Masatoshi Nagase (Tomo) με τη Juliette Binoche (Jeanne) έχουν καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη του έργου. Διακρίνουμε μια εκπληκτική χημεία ανάμεσα στη Γαλλίδα ηθοποιό και εκείνους! Ξεχωρίζουν η φιλοσοφημένη άποψη του Tomo, μιλώντας στη Jeanne περί ευτυχίας και η αναγνώριση της Γαλλίδας από τη σοφή Aki, με  την απόλυτη ενσυναίσθηση να επικρατεί ανάμεσά τους. Χωρίς πολλά λόγια στη δεύτερη περίπτωση. Μα με εκφραστικές ερμηνείες. “Επιτέλους συναντηθήκαμε ξανά!” “Merci!” Επεξηγώντας αργότερα τα πάντα…

Μέσα από αυτό το λειτουργικό συντονισμό της υποκριτικής, καθώς και με την ερμηνευτική συνύπαρξη του Takanori Iwata (Rin), υλοποιήθηκε το όραμα της μεταφοράς ενσάρκωσης των χαρακτήρων από τη σεναριογράφο και σκηνοθέτρια, Naomi Kawase.

Συνεπώς αποδεικνύεται ως επιτυχής η απόδοση σεναρίου, σκηνοθεσίας και ερμηνειών.

Επιλογή Casting:

Υπεύθυνη για το τμήμα ήταν η σκηνοθέτρια, Naomi Kawase. Η επιλογή της Juliette Binoche (Jeanne) υπήρξε ως η πιο εύστοχη από όλους τους ηθοποιούς. Είναι η φύση του σεναρίου και της σκηνοθεσίας τέτοια, που δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες στη συγκεκριμένη, πρωταγωνιστική θέση. Η ερμηνεύτρια ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις ενός τέτοιου ρόλου, έχοντας μια πραγματικά καλή απόδοση! Επιπλέον η ένταξη του Masatoshi Nagase (Tomo) σε πρωταγωνιστικό ρόλο εμφανίζει για ακόμη μια φορά θετικό πρόσημο. Και δικαιώνει την απόφαση της σκηνοθέτριας να τον εμπιστευτεί ξανά (Τυφλή Αγάπη {2017}). Η εμπειρία της Mari Natsouki (Aki) φάνηκε στην ταινία.  Βάσει και της ερμηνείας της αποδεικνύει μία επίσης αναντικατάστατη απόδοση.

Οι υπόλοιποι ηθοποιοί απλά συμπλήρωσαν σωστά το σύνολο. Ίσως, έχει ενδιαφέρον να δούμε στην πορεία του χρόνου την εξέλιξη του Takanori Iwara (Rin). o οποίος ανεξάρτητα από τις τηλεοπτικές συμμετοχές, έχει και κάποιες, πρωταγωνιστικές εμφανίσεις σε κινηματογραφικά φιλμ. Στο συγκεκριμένο έργο λειτούργησε σωστά ως αγνός χαρακτήρας.

Μουσική/Ηχητική υπόκρουση:

Τη μουσική έγραψε ο Makoto Ozone. Το συγκεκριμένο έργο είναι μια ωραία συνδεδεμένη διαδοχή εικόνων με ιδιαίτερη, κινηματογραφική αισθητική. Δεν ξεχωρίζει όμως για τη μουσική του. Ακούμε μια απαλή μελωδία στο πιάνο, ενώ παρακολουθούμε άλλη μια άποψη της δασικής έκτασης (με το πέρας των πολεμικών της κινήσεων, κατά τη γαλήνη της Aki και μεταξύ της πιθανής σκέψης της Jeanne να επιστρέψει στη Γαλλία).

Ο ήχος έχει πιο ισχυρή παρουσία. Η πρώιμη σκιαγράφηση της δασικής περιοχής γίνεται παραδόξως μέσω της ηχητικής οδού, με την παρουσία της φύσης να μιλά… Ένας κυνηγός πυροβολεί δραστικά κάτι… Η Jeanne ξυπνά υπό τους ήχους του τσεκουριού του Tomo. Ο οποίος αισθάνεται μια έντονη αμηχανία, λόγω της απρόβλεπτης φιλοξενίας των κυριών. Το αμάξι του Ιάπωνα υλοτόμου περνά μέσα από το μικρό τούνελ της περιοχής, προκαλώντας αναμνήσεις στο υποσυνείδητο της Jeanne H Aki διασχίζοντας πεζή αποφασιστικά το ίδιο τούνελ, χτυπά το μπαστούνι σε κάθε της βήμα. Οι φλόγες των αναμνήσεων του χορού της φωτιάς αποκαλύπτονται και σβήνουν στο όραμα του Rin. Μια γέννα στη φύση και ο περίλυπος πλέον κυνηγός της εισαγωγής, επεξηγούν πολλά για τις ρίζες του νεαρού. Ο αέρας του δάσους ακούγεται ακόμα, μετά τους τίτλους τέλους των συντελεστών της ταινίας.

“Η αντιμετώπιση των βεβαρυμμένων, παρελθοντικών λαθών από μια Γαλλίδα συγγραφέα, διαμέσου της διορθωμένης έγκρισης μιας σοφής Ιαπωνίδας. Και του εναγκαλισμού από τον καρπό της ζωής.”

Μια διανομή από την Tanweer   

O Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ