Eretiki Ανάλυση της ταινίας “Ιστορία Γάμου” (Marriage Story)

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Υπόθεση: O Charlie Barber μαζί με τη σύζυγό του, Nicole, αποτελούν αδιαμφισβήτητα ένα ενδιαφέρον, καλλιτεχνικό ζευγάρι, θεατρικού σκηνοθέτη και ανάλογης πρωταγωνίστριας. H Nicole είχε ήδη τραβήξει την προσοχή του κοινού σε πολύ νεαρή ηλικία μέσα από κάποιους ρόλους κινηματογραφικών παραγωγών. Αλλά γνώρισε, ερωτεύτηκε και πίστεψε τον άνθρωπο Charlie Barber, μαζί με τις καλλιτεχνικές του δυνατότητες. Μένοντας αρχικώς μαζί στη Νέα Υόρκη, διακρίθηκαν επαγγελματικά. Ο Charlie μέσα από σκληρή δουλειά απέκτησε σημαντική φήμη για το θεατρικό έργο του, μέσω αυτής της ποιοτικής συνεργασίας, αλλά και η ίδια η Nicole μετέπειτα, εξαιτίας των επαγγελματικών συμμετοχών της στις όμορφες δημιουργίες του όλο και πιο βελτιωμένου σκηνοθετικά Charlie. 

 

Όμως αυτό ήταν και ένα από τα σημεία της επερχόμενης ρήξης στο γάμο τους. Η Nicole παρέμενε ταλαντούχα, αλλά όχι απαραίτητα αμετάκλητη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Μαζί απέκτησαν το μικρό Henry. Ένα αξιαγάπητο παιδάκι, που μάλλον παρατηρώντας αυτή την μείωση αγάπης του ταλαντούχου ζεύγους, ανέπτυξε ένα πρόβλημα στην ανάγνωση. Nicole και Charlie παραδεχόμενοι, ότι περνά μια εμφανή κρίση ο γάμος τους, συμβουλεύτηκαν κάποιον ειδικό. Όμως η Nicole δεν ήταν έτοιμη να μοιραστεί τα συναισθήματα, που είχε γράψει σε σημείωμα για τον άντρα της.

 

Η τελευταία παράσταση στη Νέα Υόρκη ανέδειξε όλη τη θεατρική ομάδα τόσο, ώστε να προταθεί το έργο για το Broadway. Στον αντίποδα, στην Nicole δόθηκε πρωταγωνιστική συμμετοχή σε πιλοτική μορφή τηλεοπτικής σειράς, αλλά στο Λος Άντζελες. Η ενδιαφερόμενη ηθοποιός, για τη διάσωση της καριέρας της, θα δεχτεί φυσικά. Μάλιστα θα διαπιστώσει, πως οι καινούργιοι συνεργάτες ακούνε τις ιδέες της, ακόμη και για συνεισφορά σε σενάριο και σκηνοθεσία. Κάτι που δεν έκανε ο Charlie. Επηρεασμένη και από τη μητέρα της, η Nicole θα προσλάβει τη δυναμικότατη δικηγόρο, Nora Fanshaw. O ευδιάθετος Charlie με την παλιά του πεθερά και οικογένεια, θα παραλάβει ενώπιον της πρώην γυναίκας του επιδιδόμενο διαζύγιο στο Λος Άντζελες. Αντίστοιχα, ο ίδιος θα κινηθεί νομικώς προσλαμβάνοντας όχι έναν, αλλά στην ουσία 1,5 δικηγόρους…Μετά από καθαρή σκέψη και αρκετά χαμένο έδαφος, σε ό,τι αφορά την επιμέλεια της κηδεμονίας και την διαμοίραση της περιουσίας.

 

Η κάποτε πολιτισμένη αντιμετώπιση της εξαφανισμένης αγάπης, με ψύχραιμη τήρηση αλληλοσεβασμού των γονιών του διαχωρισμένου συναισθηματικά  Henry, χάνεται! Δίνει τη θέση της σε ενήλικες προσβολές, εγωιστικών απωθημένων. Σε μια οργισμένη, εκατέρωθεν ανυπόταχτη εναντίωση…   

 

Ανάλυση:

 

Σενάριο:

 

Σεναριογράφος ήταν ο Noah Baumbach. Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, ήταν τα αγγλικά. Σημασία έχει, ότι θίγεται το θέμα της οικονομικής ζημίωσης και αναπόφευκτα της ηθικής φθοράς ενός συζυγικού ζεύγους, μέσω του διαζυγίου στις Η.Π.Α. Εκτίθεται έτσι το νομικό σύστημα των Η.Π.Α. Καθώς η διαδικασία εμφανίζει αντίκτυπο, ακόμη και στον άνθρωπο που δημιουργούν οι δύο γονείς. Δηλαδή το παιδί. Διότι τα έξοδα του διαζυγίου επηρεάζουν τις μελλοντικές του σπουδές. Έτσι λοιπόν το έργο μας δείχνει, ότι το νομικό σύστημα των Η.Π.Α. στην πραγματικότητα σε ωθεί, ώστε να μην χωρίσεις.

 

Επίσης, η γόνιμη ανάπτυξη της προσωποποιημένης θεματικής του σεναρίου είναι το δεύτερο μεγάλο avantage, που βελτιώνει την ποιότητα της ταινίας! Ενώ λοιπόν, η κεντρική ιδέα της ιστορίας, σχετικά με τη διαδικασία χωρισμού του ζεύγους με ανήλικο παιδί, δεν αποτελεί κανένα πανίσχυρο όπλο πρωτοτυπίας, αντιθέτως η νοητική καλλιέργεια της ζωτικότητας πράξεων και ψυχοσυνθέσεων ηρώων/ηρωίδων σε όλη τη διάσταση του σεναρίου, είναι πραγματικά εντυπωσιακή! Οι πρωταγωνιστές, αλλά και οι δεύτεροι ρόλοι διαθέτουν ένα διακριθέν, υπαρξιακό χρώμα. 

 

Ο Charlie είναι ένας ταλαντούχος σκηνοθέτης, μα και καλός, τρυφερός πατέρας. Υπολογίσιμος μάγειρας. Στοργικός με τους καλλιτεχνικούς συνεργάτες του. Η Nicole, αφήνει την πολιτισμένη συνύπαρξη με τον πρώην σύζυγο και αφού θρηνήσει, κάνοντας απολογισμό χαμένων ετών στη δικηγόρο της, Nora, τότε είναι πανέτοιμη να ξεπεράσει κάθε όριο, μετατρέποντας πλέον το διαζύγιό της σε έναν αγώνα καθοριστικής, στρατηγικής αναμέτρησης με εμφάνιση όσο το δυνατόν λιγότερων, προσωπικών λαθών επίσημα και παράλληλη χρήση αθέμιτων μέσων (υποτιθέμενων off the record) ως “πολεμοφόδια.” Δείτε τους δικηγόρους: H Nora Fanshaw. Θελκτική, με αυτοπεποίθηση. Εκπροσωπώντας την πελάτισσά της, προσωποποιεί και τα δικά της συναισθήματα, σχετικά με την υπεράσπιση των διαζευγμένων γυναικών στις Η.Π.Α. O Bert Spitz. Ψύχραιμος, έμπειρος, χαμηλών τόνων, μελετημένος, ρεαλιστής δικηγόρος, αλλά όχι νικητής. Ο Jay. Ένας οργανωμένος νομικός, που γίνεται ένα με την υπεράσπιση του πελάτη του, αξιοποιώντας κάθε παράμετρο. Ακόμα και ο ρόλος του εγωκεντρικού, ηλικιωμένου ηθοποιού, Frank, παραμένει στη μνήμη του κοινού. Είναι ζωντανοί, μα και τόσο διαφορετικοί αυτοί οι χαρακτήρες.

Σκηνοθεσία:

 

Την υπογράφει επίσης ο Noah Baumbach. Αρκετές φορές στο έργο θα παρατηρήσουμε μια αρμονική συνύπαρξη σεναρίου και σκηνοθεσίας, μεταδίδοντας έξυπνα τη δυναμική των χαρακτήρων και βοηθώντας το κοινό να φτάσει στις στιγμές της ενσυναίσθησης: 

 

Α) Συναισθηματικά στη σκηνοθεσία ο μικρός Henry αποτελεί τον καρπό των δύο καλλιτεχνών, ο οποίος είτε επικυρώνει τον αναπτυσσόμενο, ανταγωνιστικό διαχωρισμό τους (τον τραβούν από κάθε χέρι Nicole και Charlie, καθώς εκείνος βρίσκεται ανάμεσά τους), είτε μαγνητίζει την εκπολιτισμένη, αξιοπρεπή-ειρηνική ασυμφωνία χαρακτήρων (αγκαλιά ανάμεσά τους προς το τέλος). 

 

Β) Σκηνοθεσία με Σενάριο και πάλι γίνονται ένα, μόλις το διαζευγμένο ζεύγος καυγαδίζει, για το πόσο μίσησε και αγάπησε ο ένας την άλλη. Έτσι μας μεταδίδεται σύντομα αλλά περιεκτικά, ο χρόνος που αφιέρωσαν εναλλάξ συναισθηματικά ως σύζυγοι.

 

Γ) Η σκηνοθεσία συνάδει απόλυτα με το σκεπτικό του σεναρίου και μεθοδικά μας αποκαλύπτει συγκεκριμένες σκηνές, κατά τη διάρκεια της ημί-πολιτισμένης διάσπασης του ζεύγους, οι οποίες θα αποδειχτεί αργότερα, πως ήταν κομβικής σημασίας για την εξέλιξη του έργου. Το απρόσεκτο βήμα στα σκαλοπάτια από την μεθυσμένη Nicole και η μη τοποθέτηση του παιδικού καθίσματος στο αμάξι από τον Charlie, θα χρησιμοποιηθούν αργότερα ως νομικά, αντίπαλα πολεμοφόδια. 

 

Δ) O δυναμισμός της δικηγόρου Nora μεταδίδεται στην Nicole, όταν η δεύτερη φορά επίσης φούστα, κατά την σκηνή όπου φαίνονται τα θελκτικά, καλλίγραμμα ζεύγη ποδιών των δύο Κυριών, οι οποίες κάθονται δίπλα, ενόσω περιμένουν την αντίπαλη, νομική εκπροσώπηση. Σε αυτή τη σκηνή η Nicole οδεύοντας όλο και πιο επίσημα προς την κατακλείδα του διαζυγίου, ελευθερώνει περισσότερο τη θηλυκότητά της, έχοντας σαν πρότυπο τη Nora.

 

– Υπάρχει όμως και αξιοποίηση της αφαιρετικότητας στο σενάριο με υπεράσπιση αντικατάστασης από τη σκηνοθεσία:

 

Μολονότι το ζεύγος σχετίζεται με τον καλλιτεχνικό χώρο, εμείς δεν θα δούμε κάτι πέρα από την τελευταία θεατρική παράσταση όλων στη Νέα Υόρκη, ένα γύρισμα πιλοτικού, τηλεοπτικού επεισοδίου της Nicole στο Λος Άντζελες, κάποιες πρόβες της ομάδας του Charlie ή απλώς ονομαστικές αναφορές για την διαχωρισμένη, μελλοντική, επαγγελματική πρόοδο του ζεύγους (υποτροφίες κ.τ.λ.). Αυτή είναι η δύναμη της περιεκτικής, αφηγηματικής εικόνας (καθότι στην αναφορά της επαγγελματικής προόδου, στην εικόνα συνεισφέρουν και τα εκπεφρασμένα συναισθήματα των ρόλων). Αυτή λοιπόν χρησιμεύει προσωρινά, ώστε το φιλμ να επικεντρωθεί στο διαζύγιο του αντρόγυνου, που αποσπά σημαντικό κομμάτι των διαφορετικών, καινούργιων ζωών τους. 

 

Μοντάζ και Φωτογραφία:

 

Το μοντάζ μαζί με τη διεύθυνση φωτογραφίας πραγματοποιούν μια εξαιρετική συμμαχία στην ταινία, επικοινωνώντας στο κοινό σωστά την αφηγηματική απόδοση της σκηνοθεσίας. 

 

Ο Charlie στις πρόβες παίρνοντας απόσταση από την συνεργάτιδα/ερωμένη, πηγαίνει προς τις σκάλες του κτιρίου. Δέχεται τότε κλήση στο κινητό του τηλέφωνο από τη δικηγόρο Nora Fanshaw. Εκεί συνεχίζοντας την τηλεφωνική συνομιλία αρχικά κάπως αδιάφορα, μιλά ταυτοχρόνως και με τον ηθοποιό Frank (από κοντά), ο οποίος του εκμυστηρεύεται κάποιες άσχετες με το θέμα του διαζυγίου, προσωπικές του ανησυχίες. Ο Charlie αποσβολωμένος, από την αντίληψη των προβλημάτων που θα επακολουθήσουν, εάν ο ίδιος δεν συμμορφωθεί με τους κανόνες, βγαίνει τελικά έξω από το κτίριο, ακούγοντας πλέον προσεκτικά τη Νora. Τα κορναρίσματα κάνουν αίσθηση, κατά το μποτιλιάρισμα των αυτοκινήτων της Νέας Υόρκης και η σκηνή εναλλάσσεται ομοιόμορφα με την πτήση ενός αεροπλάνου προς Λος Άντζελες.

 

– Κάποιες φορές μάλιστα, μοντάζ και φωτογραφία ισορροπούν καλλιτεχνικά σε ρίσκο τεντωμένου σχοινιού! Αλλά χωρίς λάθος:

 

Λόγου χάριν, κατά την ολοένα και πιο αυξανόμενη, μαινόμενη λογομαχία των διαζευγμένων καλλιτεχνών, παρατηρείται αντιφατική, εύστοχη σύνδεση δύο αντίθετων, συναισθηματικών κόσμων. Ο Charlie βρίσκεται σε πιο σκούρο φόντο με τη μπορντό του μπλούζα, ενώ η Nicole ντυμένη στα λευκά είναι τοποθετημένη στην ευήλια πλευρά του διαμερίσματος του πρώην συζύγου της. Όσο διογκώνεται το μένος και εκείνοι εκσφενδονίζουν εκατέρωθεν αρνητικά συναισθήματα, τόσο τα συνδεδεμένα, πιο κοντινά, αντίστοιχα πλάνα ακολουθούν την πορεία της μισάνθρωπης έκρηξης…

 

Μοντάζ: Jennifer Lame. Διεύθυνση Φωτογραφίας: Robbie Ryan.

 

Μουσική:

 

Την έγραψε ο Randy Newman. Η απουσία της μουσικής στη μεγαλύτερη διάρκεια του έργου δεν αποτελεί πρόβλημα, μα αντιθέτως παίζει το ρόλο μιας δημιουργικής παύσης. Καθώς βρίσκονται σε έξαρση όλες οι υπόλοιπες, κινηματογραφικές παράμετροι. Όταν εμφανιστεί η μουσική, τότε υπάρχει πραγματικά λόγος! 

 

Κάνοντας παρέα εκτός δουλειάς με τους συνεργάτες του, ο Charlie ξεσπά συναισθηματικά. Μα πάντα με δημιουργικό τρόπο, ερμηνεύοντας ένα τραγούδι, με έμφαση στους στίχους “Being alive,” υπό τη συνοδεία πιάνου.

 

Ο Charlie αργότερα θα συγκινηθεί, όταν μετά από όλη αυτή την περιπέτεια ανακαλύψει με τον πιο απλό, αλλά και γλυκό τρόπο, πως μπορεί να τελείωσαν όλα, μα κάποτε τον ερωτεύτηκε όντως η Nicole. Τότε το πιάνο ακολουθεί τα συναισθήματά του.

 

Ήχος και Εικόνα κάνουν διάλογο:

 

Το voiceover θα κάνει την εμφάνισή του. Η Nicole θα γράψει τη γνώμη της για τον Charlie. Ταυτόχρονα τότε εμείς ως ακροατές/θεατές θα ακούσουμε τη φωνή της, ενόσω βλέπουμε συγχρονισμένες εικόνες παλιότερης μεν για εκείνη, αλλά “ζωντανής” για εμάς, δράσης του Charlie, σύμφωνης με τα λεγόμενά της. 

 

Ερμηνείες:

 

Πρωταγωνιστές και συνάδελφοί τους στόχευσαν ερμηνευτικά τη φύση του εκάστοτε ρόλου, ελευθερώνοντας με μεθοδικότητα, σε ένα σύνολο σκηνών, τη ζωντάνια των χαρακτήρων. 

 

Adam Driver (Charlie): Γενικώς, κάθε σκηνοθέτης μπορεί να εκμεταλλευτεί αυτή τη βαρύτονη ομιλία του Adam Driver, ώστε να αποκτά ζωντάνια ο εκάστοτε χαρακτήρας. 

 

Καταρχάς, συνολικά ως Charlie μας πείθει για μία ευδιάθετη στάση απέναντι στους συνεργάτες του, με μεγάλη δόση δραστηριότητας γενικώς απέναντι στην ίδια τη ζωή. Είναι ένας ζωντανός χαρακτήρας. Στοργικός πατέρας. Καλός μάγειρας. Σημαντικός θεατρικός σκηνοθέτης, με καλοπροαίρετες επισημάνσεις σε λάθη ηθοποιών, ακόμη και αν πρόκειται για τη γυναίκα του. Είναι αγαπητός, ακόμη και στην πεθερά του! Ο ερμηνευτής κάνει κτήμα του αυτά τα στοιχεία του ρόλου.  Στην ιδιωτική κουβέντα με το δικηγόρο Bert, αγχώνεται, εκνευρίζεται. Γονατίζοντας, μας αποτυπώνει, πόσο τον λυγίζει το διαζύγιο. Αμέσως μετά, στην έκφρασή του θλίψη και οργή κονταροχτυπιούνται. 

 

Στις σκηνές της μεγάλης διένεξης ο ηθοποιός μας μεταδίδει, πως αφήνει, ως Charlie, την οργή και τις σκοτεινές σκέψεις του να εκτραχυνθούν. Κλαίει. Υποφέρει! Μετανιώνει. 

 

Ο ηθοποιός επιπλέον τραγούδησε, κάνοντας και “ημι-πρόζα” (βεβαίως δεν έκανε χορό, αλλά η κινησιολογία και ο λεκτικός αυτοσχεδιασμός {γιατί αυτά θα δοκιμάστηκαν σε αρκετά takes} είχαν σημασία για τη σκηνή). Συνεισφέροντας έτσι καλλιτεχνικά σε ένα στιγμιαίο ταξίδι των θεατών/ακροατών, στο πόσο αποπροσανατολίζουν τα έντονα συναισθήματα τους ανθρώπους. Πολύ καλή ερμηνεία!

 

Scarlett Johansson (Nicole): Αναμφίβολα η καλύτερη στιγμή της είναι, μόλις επισκέπτεται για πρώτη φορά τη Nora. Τότε κάνοντας ανασκόπηση στο γάμο της, υπήρχε μια σταθερότητα στην έκφραση της θλίψης ως Nicole και κατά την πορεία της εξομολόγησης η ηθοποιός απέδιδε συναισθηματική ανακούφιση. Επίσης διακρίνεται ερμηνευτικά ο εκνευρισμός της, κατά τη διάρκεια και με τη λήξη του τηλεφωνήματος με τον Charlie, (χτυπώντας τελικά το πόδι της στο έδαφος), αν και ως ρόλος εκείνη βρισκόταν σε ένα γιορτινό πάρτι. 

 

Laura Durn (Nora)/Ray Liota (Jay): 

 

Η πρώτη, υποστήριξε μια δικηγορική περσόνα, που από την καλή απόδοση της δουλειάς της αντλεί ισχύ και την  εξωτερικεύει σε ένα σύνολο προσωπικού δυναμισμού. Αλλά και στην απενοχοποιημένη θηλυκότητά της. 

 

Ο δεύτερος, ενσάρκωσε τον δικηγόρο, που αφοσιώνεται μαχόμενος ΚΑΙ με αθέμιτα μέσα στη δουλειά του, χωρίς να αφήνει να φανούν σε άλλους πολλά ατομικά στοιχεία.

 

Alan Alda (Bert Spitz)/Wallace Shaun(Frank): 

 

Ο πρώτος, δίνει πνοή σε έναν πράο, χαμηλών τόνων χαρακτήρα, αποδίδοντας ερμηνευτικά την ρεαλιστική στάση ζωής του Bert. Με απόλυτη φυσικότητα βγάζει τα γυαλιά, καθήμενος στο γραφείο του, πραγματοποιώντας ένα μικρό τρέμουλο στα χέρια. 

 

Ο δεύτερος, μέσα από ελάχιστες σκηνές μας πείθει για τον εγωκεντρικό χαρακτήρα του Frank. Χαμογελά, δείχνοντας με παραστατική, απλή, αλλά ολόσωστη κινησιολογία (χέρι στον αέρα) τα πλούσια μαλλιά, που κάποτε διέθετε.

 

Julie Hagerty (Sandra): Ακόμη και με ελάχιστες ατάκες, μέσα από εκφράσεις και επιφωνήματα (κυρίως χαράς), μετέδωσε σωστά την εκρηκτική προσωπικότητα της πεθεράς του Charlie.

 

Μια διανομή της Odeon

 

Συντελεστές:

 

Σενάριο: Noah Baumbach. Σκηνοθεσία: Noah Baumbach. Πρωταγωνιστούν: Scarlett Johansson, Adam Driver, Laura Durn, Ray Liotta, Wallace Shaun, Alan Alda, Julie Hagerty.

 

Το έργο διαθέτει μια έντονη δυναμική. Θα ήταν χρήσιμο να το παρακολουθήσουν, ως πολύτιμο σεμινάριο, διάφοροι Έλληνες/Ελληνίδες σεναριογράφοι, που ξεκινούν μια καριέρα, έχοντας σοβαρές απαιτήσεις από τον εαυτό τους.

 

Ο Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ