Eretiki κριτική για την ταινία O Τελευταίος Παρτιζάνος –

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Η ταινία Ο Τελευταίος Παρτιζάνος ανήκει στην κατηγορία των ντοκιμαντέρ. Η συγκεκριμένη θεματική αφορά τη δράση του βίου της εμβληματικής προσωπικότητας για την Ελλάδα και όχι μόνο, του κυρίου Μανώλη Γλέζου.

Μια διανομή της filmtrade

Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν από το 2014 έως το 2016, ακολουθώντας τον αειθαλή άντρα με τη νεανική διαύγεια, στο Ευρωκοινοβούλιο του Στρασβούργου, στην Ανκόνα της Ιταλίας, μα και εντός της οικίας του στην Ελλάδα, σε επισκέψεις σχολείων από τον ίδιο και επίσης σε τιμητικές εκδηλώσεις προς το πρόσωπό του. Παρατίθενται επιπροσθέτως, πλάνα αρχείων ή φωτογραφίες από γεγονότα, που συσχετίζονται με τις ενέργειές του, όπως φυσικά η υπερβατική πράξη της απομάκρυνσης της ναζιστικής σημαίας, από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Επίσης παρατηρείται αφήγηση από τον ίδιο για τις ιστορικές εξελίξεις, οι οποίες επισκέφτηκαν τη ζωή του. Καθώς και απόψεις προσώπων για το άτομό του, εν τη απουσία και παρουσία του. Την εκπληκτικής επικοινωνίας αίσθηση με το μέσο (κάμερα) εκφράζει κυρίως, ο μοναδικής χημείας (ως προς την οικειότητα) διάλογος του πρωταγωνιστή με το σκηνοθέτη, κύριο Ανδρέα Χατζηπατέρα. Χωρίς ο τελευταίος να διακρίνεται στο φακό.

 

Επειδή κάθε ντοκιμαντέρ συνιστά μια ειδικού χαρακτήρος ταυτότητα, μερικές κατηγορίες της στήλης του κειμένου τροποποιούνται, ώστε να πραγματοποιηθεί μια πιο ορθή προσέγγιση, για το εν λόγω κινηματογραφικό εγχείρημα.

 

ΣΕΝΑΡΙΟ/ΙΣΤΟΡΙΑ:

 

Ο κύριος Μανώλης Γλέζος εμφανίζεται ως πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ, εξηγώντας αρχικώς πως οι αντιστασιακές του καταβολές, φέρουν ρίζες από το χωριό του. Την Απείρανθο, της Νάξου. Εκεί, του έμαθαν την πολύτιμη διδαχή της άρνησης, η οποία υπαρξιακά σημαίνει μη υποταγή. Κάτι που διαπότισε και διαμόρφωσε την ιδιοσυγκρασία του. Από την πρώτη Αθηναϊκή κατοικία της φτωχικής γειτονιάς του Βοτανικού, γρήγορα θα οδηγηθούμε στη συγκλονιστική αφαίρεση της ναζιστικής σημαίας, κατά την φοιτητική ηλικία του τότε νεαρού Μανώλη. Μια ουσιώδης μεταφορά θα φέρει το κοινό σε άμεση επαφή με τη σημερινή νέα γενιά (την επικοινωνία της οποίας ο ίδιος διεκδικεί πάντοτε), τη στιγμή επισκέψεως του σημαδιακού Έλληνα σε σχολείο. Η εκλογή του ως Ευρωβουλευτή στο κοινοβούλιο του Στρασβούργου, θα μας κάνει μάρτυρες της κατάθεσής του προς τον Μάρτιν Σούλτς και τους υπολοίπους άναυδους συνομιλητές. Καθώς ο τότε 92χρονος εκπρόσωπος της χώρας, στην οποία γεννήθηκε το όνομα της Ευρώπης, θέσπισε για πρώτη φορά στο συγκεκριμένο χώρο, ότι αποτελεί (!) θέμα, η διεκδίκηση των οφειλών προς την πατρίδα μας, από τους Γερμανούς.

 

Η μακροζωία του κυρίου Μανώλη Γλέζου θα δώσει τη δυνατότητα σε εκείνον, να ακούσει ραδιοφωνικά το θάνατο του Fidel Castro. Όμως, θα του θυμίζει το θάνατο της πρώτης γυναίκας του, μα και την εκτέλεση του αδερφού του, Νίκου Γλέζου, μαζί με άλλους 646 αντιστασιακούς. Αργότερα, θα έρθει η εντελώς εσφαλμένη και άδικη αντιμετώπιση του γιου του, από ανθρώπους με πολιτική ενδυμασία και πληρωμένα κίνητρα. Στον γιο του εδόθη, για λόγους που τα λόγια δεν περιγράφουν, το όνομα Νίκος. Το βραβείο Λένιν στη Μόσχα και την απεργία πείνας στη Χούντα, θα διαδεχτούν η προεδρία της κοινότητας στην ντόμπρα Απείρανθο. Όπου ντόμπρα, μετά από δύο χρόνια ο ίδιος θα παραιτηθεί, κατορθώνοντας όμως να τη συσπειρώσει. Ασχέτως με το τι πιστεύουν για το άτομό του οι κάτοικοί της, χρόνια αργότερα. Ο τοίχος των τιμητικών διακρίσεων στο σπίτι του είναι μια λακωνική εικόνα, για έναν άνθρωπο, ο οποίος ενώ καταδικάστηκε 13 φορές σε θάνατο, δεν υπέγραψε ποτέ για να τον αποφύγει. Η συνειδητή απομάκρυνση της ναζιστικής σημαίας διέσωσε τον πολιτισμό της Ελλάδας από την προσβολή, αναγεννώντας παράλληλα τις βάσεις καταπολέμησης, της μεγαλύτερης ανελευθερίας. Και όμως… Ο συγκεκριμένος άνθρωπος, ασχολούμενος με τα κοινά όλη του τη ζωή, διατελώντας και ως δημοσιογράφος, θέλει απλά χωρίς μνημεία, να τον θυμόμαστε ως τον Μανώλη της καρδιάς μας…

 

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:

 

Το σκοτεινό φόντο διαδέχεται γρήγορα η αναγραφή των βασικών συντελεστών της ταινίας, κατά τη διάρκεια μιας ορατής πλέον εικόνας, που προσεγγίζει την οικία του κυρίου Μανώλη Γλέζου. Εκείνος, καλημερίζει τους θεατές και το συνεργείο του σκηνοθέτη. Παραλαμβάνει μια εφημερίδα προερχόμενη από την Ελβετία, με τίτλο Der Held, ενημερώνοντας την καλλιτεχνική ομάδα πως σημαίνει, ο ήρωας. Κάνοντας έτσι τον πρώτο διάλογο μαζί τους. Ανοίγοντας τη μαύρη πόρτα της αυλής της κατοικίας του, τους προσκαλεί. Ομοίως και εμάς τους θεατές. Περνώντας μέσα στο χώρο, τον παρατηρούμε να ανεβαίνει τα σκαλιά του σπιτιού του. Σταματά και κάνει διάλογο με το συνεργείο, λέγοντας πως το δικό του πρόγραμμα είναι αρκετά απασχολημένο, διαπραγματευόμενος τη διάθεση χρονικού περιθωρίου της τότε καταγραφής. Κατά απρόβλεπτο τρόπο, παροτρύνει έναν εικονολήπτη του σκηνοθέτη να χρησιμοποιήσει τη λήψη του μέσου (κάμερα) από άλλη θέση, ενώ αμέσως μετά ο άνετος οικοδεσπότης ανεβαίνει τελικά τα σκαλιά. Επισημαίνει ότι υπήρξε για πολλά χρόνια δημοσιογράφος και πως επιπλέον τον έχουν κινηματογραφήσει ουκ ολίγες φορές. Άρα, έχει μια εμπειρία για το σκεπτικό της συγκεκριμένης καταγραφής. Μιλά έπειτα στην κάμερα για την κρίσιμη, όσον αφορά την ψυχοσύνθεσή του, αντιστασιακή παιδεία, την οποία έλαβε από το χωριό του. Ομοίως και για την αντιπάθεια, που του εμφύσησαν, προς τους χωροφύλακες. Αργότερα αναφέρει την πρώτη του Αθηναϊκή κατοικία, στην τότε φτωχική γειτονιά του Βοτανικού, ενώ διακρίνονται πλάνα της εποχής μέσα σε ένα κίτρινο χρωματισμό του κάδρου. Μιλώντας μας για το ξεκίνημα του πολέμου, παρατηρούμε μια εικόνα με ερπυστριοφόρο όχημα. Κατόπιν, διακρίνεται η επιγραφή τίτλου Αθήνα Απρίλιος, 1941 με καταγεγραμμένα πλάνα της φυλασσόμενης Ακρόπολης από τους ναζί, μαζί με την καθ’ ομοίωση σημαία τους.

 

Μεταφερόμαστε σε μια επίσκεψη σχολείου μαθητών. Πάλι, ο πρωταγωνιστής κάνει διάλογο με το σκηνοθέτη λέγοντας τώρα, πως τα παιδιά αποτελούν τη ζωή, ως νέα γενιά. Συνεπώς οι κάμερες, χρειάζεται να βρίσκονται πίσω από εκείνον, καθώς τρομάζουν τους νέους ανθρώπους. Τον έχουν προσκαλέσει για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, με ένα Ναι στην αντιναζιστική δράση του. Εκείνος, θεωρεί τις μαθήτριες και τους μαθητές ως συνομιλητές, μα ζητά να μην επικεντρωθούν στην πράξη αφαίρεσης της ναζιστικής σημαίας, αλλά να τον γνωρίσουν για τη συνολική δράση του. Αργότερα, η κάμερα θα τον απαθανατίσει σε μια ιδιαίτερη αφήγηση. Μας περιγράφει, πως η μητέρα του άκουσε στο ραδιόφωνο για την πράξη της σημαίας, ενώ εκείνος έλειπε από το σπίτι. Μόλις γύρισε, η ίδια προσέχοντας να μην ξυπνήσει κανέναν, τον μάλωσε ρωτώντας τον, που βρισκόταν πρωτύτερα. Μέσα από το πουκάμισό του, εκείνος τότε έβγαλε τη σημαία. Η συγκινημένη μητέρα τον αγκάλιασε, διότι αμέσως κατάλαβε τα πάντα. Το επόμενο πρωί είπε στον πατριό του γιου της, ότι αν θέλει να μάθει που ήταν ο Μανώλης χθες, τότε δεν απομένει παρά να ξανακοιτάξει από εδώ και εμπρός την Ακρόπολη.  

 

Γενικά, η κάμερα τον ακολουθεί ακόμα και στο Ευρωκοινοβούλιο του Στρασβούργου.  Επίσης, σε επισκέψεις αντιστασιακών ηρώων ή σε καταθέσεις στεφάνων για εκείνους. Σε στιγμές… Όπου η θωριά του μεταφέρει στο φακό, κάτι που μόνο εκείνος γνωρίζει πολύ καλά και όχι η πλειοψηφία ημών. Η αναγραφή των τίτλων θα συνεχιστεί κάποιες φορές, δίνοντας έτσι μια συγκεκριμένη διάσταση σύνδεσης των διαφορετικών χρονολογικών περιόδων, της ζωής του ανθρώπου με την καταγωγή από την Απείρανθο. Ωστόσο, ορθά κάτι τέτοιο δεν γίνεται τακτικώς και υπεραναλυτικώς, γιατί αυτό που έχει σημασία είναι ο θεατής να αισθανθεί τις στιγμές. Και με αυτό τον τρόπο ο σκηνοθέτης εφιστά την προσοχή του θεατή, με αποτέλεσμα αυτός να αναρωτηθεί στιγμιαία για μνημεία, αγάλματα και κυρίως για τις ιδέες που αυτά αποπνέουν. Η αφήγηση από τον πρωταγωνιστή του ντοκιμαντέρ προσδίδει μια έντονη ζωντάνια στο έργο. Οι εναλλαγές του συγκινησιακού μέρους, της απλότητας, ή του αγνού χιούμορ του, μεταφέρουν στο κοινό ξεκάθαρα την πληροφορία, πως οι σκηνές έχουν συνδεθεί από το σκηνοθέτη με πολύ προσεκτικό τρόπο, συνιστώντας ένα πολύ καλά οργανωμένο ντοκιμαντέρ. Με σεβασμό προς τον ήρωα της ταινίας του, ο σκηνοθέτης καταλήγει λίγο πριν το τέλος, επιστρέφοντας στη μαύρη πόρτα της αυλής της κατοικίας του κυρίου Μανώλη Γλέζου. Όμως, σκηνοθετικά θα αποτυπώσει και τη δική του καλλιτεχνική σφραγίδα, καθώς ο ντόμπρος αντιστασιακός ήρωας θα δώσει το τέλος της ταινίας από το γραφείο του, με έναν σπάνιας απλότητας και ευστοχίας συνδυασμό.

 

 

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ/ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΨΕΩΝ:  

 

ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ: Κατόρθωσε να μας μεταφέρει στην ταινία τη συνολική δράση της ζωής του έντονα. Η προσήλωση στο σκοπό του, δηλαδή πως σημασία έχει το κινηματογραφικό εγχείρημα, ώστε να καταγραφεί η ουσία των γεγονότων και όχι ο ίδιος, είναι κάτι παραπάνω από ορατή. Παραθέτει παράλληλα κάποια έντυπα, τα οποία συνεισφέρουν στην αγνότητα της προσέγγισης του ντοκιμαντέρ, αλλά και στη ζωντάνια της κινηματογράφησης. Λόγου χάριν, στην ερώτηση για εκείνους που δεν πιστεύουν το γεγονός της αφαίρεσης της ναζιστικής σημαίας, κάνει γνωστή στο φακό την ύπαρξη ενός περιοδικού του 1950. Είχε τίτλο -Αστυνομική Επιθεώρηση- και αποτελούσε περιοδικό τύπο της αστυνομίας. Δεν ήταν σε καμία περίπτωση δηλαδή, ένα αριστερών πεποιθήσεων έντυπο της εποχής. Γράφεται λοιπόν εκεί, ότι η σημαία μόλυνε τον ιερό βράχο της Ακρόπολης και πως οι Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας την κατέβασαν. Φυσικά μας επεξηγεί, παραπάνω από κατάλληλα, το ενσυνείδητο κίνητρο της πράξης για τη σημαία. Ότι δηλαδή ο Χίτλερ ισχυρίστηκε επίκληση ιδεών ελευθερίας για την Ευρώπη, μέσω αυτής της σημαίας, προσβάλλοντας τη χώρα μας και τον πολιτισμό της. Και του απάντησαν με αυτή την πράξη.

 

Η διήγησή για την παρουσία του ιδίου και της μητέρας του, κατά την αναγνώριση του νεκρού αδερφού του, είναι κάτι το οποίο ο θεατής καλείται να ανακαλύψει στην ταινία. Γενικά ο συγκεκριμένος άνθρωπος στάθηκε μπροστά στο φακό καταθέτοντας γεγονότα μεγίστης σημασίας και δεν φοβήθηκε να ταξιδέψει ξανά νοητικά σε εφιαλτικά μονοπάτια του μυαλού. Η επεξήγηση της φράσης “Πάω για εκτέλεση” (προσφέρομαι δηλαδή) και όχι με πάνε, είναι διδακτική. Δεν μπορούμε να μην ξεχωρίσουμε την απάντηση που έδωσε σε δίκη στρατοδικείου, ότι υπηρέτησε στον ΕΛΑΣ για την πατρίδα του εθελοντικά και όχι επειδή πληρωνόταν, απαντώντας ειδικώς σε έναν συγκεκριμένο στρατιωτικό, σεβόμενος όμως γενικά το Σώμα. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκανε έντονη την παρουσία… Της πατρίδας του! Χιουμοριστικός, ανθρώπινος μα και αυστηρός όταν χρειάστηκε, γοητεύει με την αγνότητα της ειλικρίνειάς του.    

 

ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΑΤΖΗΠΑΤΕΡΑΣ (σκηνοθέτης της ταινίας, κάνοντας διάλογο πίσω από την κάμερα με τον πρωταγωνιστή του) : Μολονότι δεν παρουσίασε τη μορφή του μπροστά στην κάμερα, κατόρθωσε να μας μεταδώσει αυτή τη μοναδική οικειότητα ως αναπόφευκτη απόρροια της φιλίας, η οποία αναπτύχθηκε ανάμεσά τους. Με μια επακόλουθη ειλικρίνεια να προστίθεται, μόλις κάποια στιγμή αναφέρει στον κύριο Γλέζο, ότι έχει ένα παράπονο από εκείνον. Καθώς ως σκηνοθέτης αγνοούσε, ότι συνέτρεχαν σχεδόν ταυτόχρονα κάποια παρόμοια σκηνοθετικά εγχειρήματα, με τον ίδιο πρωταγωνιστή. Επιπλέον, οι ερωτήσεις του βοηθούσαν τολμηρά την πρόοδο του ντοκιμαντέρ, χωρίς να επαναπαύονται σε ένα τυπικά καλογυαλισμένο, επικοινωνιακό περιβάλλον.

 

ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΑΠΕΙΡΑΝΘΟΥ: Κατέθεσαν αληθινά την άποψή τους, όποια και αν ήταν αυτή, ως προς το πρόσωπο του κυρίου Μανώλη Γλέζου.

 

ΕΠΙΤΥΧΗΣ Ή ΑΝΕΠΙΤΥΧΗΣ Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ, ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΩΝ/ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ:

 

Δεδομένου ότι η ταινία είναι ντοκιμαντέρ, ως σενάριο/ιστορία εκφράζεται η συσχέτιση των δράσεων της ζωής του κυρίου Μανώλη Γλέζου και μια επιλογή αυτών ως ένα σχεδιάγραμμα, με βάση τον προορισμό για κινηματογράφηση. Ως κεντρική ιδέα εκφράζεται η αποτύπωση της εμβληματικής προσωπικότητάς του. Η υπογραφή για το σενάριο είναι του σκηνοθέτη Ανδρέα Χατζηπατέρα. Όμως στην ουσία, εξαιτίας της οικειότητας, φιλίας και του αλληλοσεβασμού που αναπτύχθηκε μεταξύ του σκηνοθέτη και του ιστορικού προσώπου που επέλεξε να καταγράψει, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό το σενάριο το έγραψαν μαζί. Η συσχέτιση των γεγονότων περιλαμβάνει εύστοχα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πρωταγωνιστή, εστιάζοντας φυσικά σε κρίσιμες στιγμές, όπως στο κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας το 1941 ή η διεκδίκηση των οφειλών προς τη χώρα μας από τους Γερμανούς στο Ευρωκοινοβούλιο του Στρασβούργου, το έτος 2014. Υπάρχει μια ορθή δομή ανάμεσα στα ιστορικά γεγονότα και τον τρόπο συσχέτισης αυτών, με την καθοριστική επιρροή τους στην οικογενειακή ζωή, του αειθαλή Ναξιώτη από την Απείρανθο. Αποτέλεσμα αυτή της δομής είναι να αποδοθεί παραπάνω από πιστά, ο αντίκτυπος των πολιτικών γεγονότων στην προσωπική του ζωή, στην πατρίδα μας, αλλά και ακόμα πιο οικουμενικά στο βίο κάθε ανθρώπου, ως μια πανανθρώπινης μορφής ενσυναίσθηση. Καθότι τέτοια γεγονότα αφορούν την Ευρώπη, αλλά και τη διεθνή κοινή γνώμη. Όμως, περιγράφουν ταυτόχρονα και τη μοναδικότητα κάθε ανθρώπου, μαζί με τις ξεχωριστές για εκείνον διαπροσωπικές σχέσεις.

 

Τη σκηνοθεσία πραγματοποίησε ο Ανδρέας Χατζηπατέρας. Ο ίδιος επέλεξε πολλές φορές, να αφήσει τον κύριο Γλέζο σε ρόλο αφηγητή της εμβληματικής ιστορίας του, μπροστά στην κάμερα. Και δικαιώθηκε, γιατί κέρδισε την αμέριστη προσοχή του κοινού με τα λεγόμενά του, προκαλώντας έγκυρη αμεσότητα σε μια απάντηση, -επί της ουσίας- στους θεατές και όχι απλά έναν τυπικό μονόλογο. Η αγνότητα της καταγραφής, είναι η ουσία της σκηνοθετικής πραγμάτωσης στο εν λόγω ντοκιμαντέρ. Ο πρωταγωνιστής κάνει διάλογο με το συνεργείο του σκηνοθέτη, όταν ανέμελα και απλά τους προτείνει να αλλάξουν θέση λήψης, ενόσω εκείνος ανεβαίνει τα σκαλιά του σπιτιού του. Έπειτα, όταν  καθήμενος στο γραφείο του ο ίδιος μιλά, κρατώντας μια κούπα και τοποθετώντας την συχνά στο τραπέζι, ο σκηνοθέτης του επισημαίνει πως καλύτερα να μην το κάνει, διότι ο ήχος της παρεμβάλλεται στα λεγόμενά του. Ο πρωταγωνιστής του απαντά ότι “Θα το βγάλεις μετά. Τι τεχνολόγοι είστε;“ Έχοντας μια μικρή, αλλά χαριτωμένη, φιλική ένταση. Λοιπόν, αυτός ακριβώς είναι ο ορισμός του ντοκιμαντέρ!

 

Και μάλιστα ο σκηνοθέτης με θάρρος δείχνει έτσι, ακόμα και προσεγγίσεις που αρχικά δεν ευδοκίμησαν. Αποφεύγοντας την επιδίωξη της προβολής ενός έργου, δίχως την παραμικρή ατέλεια. Και όμως! Δεν χάνεται ίχνος επαγγελματισμού, με αυτές τις τολμηρές επιλογές. Γιατί ο σκηνοθέτης κατόρθωσε να βρει ακριβώς αυτή τη λεπτή ισορροπία μεταξύ επαγγελματισμού και αγνής καταγραφής. Υπήρξε βεβαίως και η δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο αντρών. Γενικά στο χώρο του κινηματογράφου η προσωπικότητα ενός σκηνοθέτη έχει σημασία για να δημιουργηθούν καλύτερες, ανθρώπινες και βεβαίως επαγγελματικές σχέσεις συνεργασίας, οπότε μπορούμε να του αναγνωρίσουμε και αυτή την παράμετρο. Ειδικά αν αναλογιστούμε, σε ποιόν άνθρωπο ενέπνευσε εμπιστοσύνη. Βεβαίως η πηγή αυτής της εμπιστοσύνης, όπως μας πληροφόρησε ο κύριος Γλέζος στη συνέντευξη, είναι κάτι το οποίο αφορά τη φιλία, που αναπτύχθηκε μεταξύ τους. Μάλιστα δε, η τελευταία λειτούργησε και αντίστροφα, καθώς χρειαζόταν οι δυό τους να αποστασιοποιηθούν εξαιτίας αυτής της φιλίας, ώστε να συμπληρωθεί κατάλληλα η οικειότητα μαζί με το κομμάτι της επαγγελματικής συνεργασίας, για την εν λόγω καταγραφή. Εξυπακούεται πως αυτό τα λέει όλα.

 

Παρατηρούμε πλάνα από παλιά αρχεία. Μας κεντρίζει το ενδιαφέρον, το πλάνο της Ακρόπολης μετά την απελευθέρωση, καθώς διαδέχεται τη διήγηση των απωλειών του πρωταγωνιστή. Διακρίνουμε και φωτογραφικό υλικό.  Φυσικά αρκετές φωτογραφίες παρέχονται ως υλικό αρχείων του ανθρώπου, που ασχολήθηκε με τα κοινά σε όλη του τη ζωή. Είναι σημαντικό το ότι ο σκηνοθέτης άφησε να ακουστούν, οι απόψεις κάποιων κατοίκων της Απειράνθου για το άτομο του κυρίου Γλέζου. Όποιο και αν ήταν το περιεχόμενό τους. Η σκηνοθετική απλότητα της ταινίας, αποδεικνύεται πως ήταν το σωστό μονοπάτι για το συγκεκριμένο έργο. Το μοντάζ (Χρόνης Θεοχάρης) είναι ιδανικά εύστοχο, παίζοντας καταλυτικό ρόλο στην ταινία. Η φωτογραφία σε όλη τη φύση του έργου ικανότατα μας μεταφέρει ευκρίνεια, αμεσότητα, αλλά και σχεδόν κάθε έντονο συναίσθημα αναβίωσης μνημών (σκηνή μνημείου, όπου εκτελέστηκαν στην Καισαριανή οι συμπατριώτες μας) Στη Διεύθυνση φωτογραφίας είναι ο Γιάννης Μισουρίδης. Κρίσιμη, είναι επίσης σκηνοθετικά, η στιγμή της ολοζώντανης απεικόνισης, όπου ο Έλληνας Ευρωβουλευτής ετών 92 από τη θέση υπ’ αριθμόν 453  (αφού πείσει τον Μάρτιν Σούλτς να του δώσει τον λόγο) εκφέρει με καθαρό λόγο τη διεκδίκηση του δικαίου για τη χώρα, που έφερε κάτι παραπάνω από τις ρίζες του δυτικού πολιτισμού στην Ευρώπη.

 

Το μόνο που απέμενε για την ιδανική απόδοση μαρτυριών/καταθέσεων απόψεων, ήταν να αποτυπωθεί η πραγματική γνώμη και εκφορά λόγου κάθε δεύτερου χαρακτήρα. Αυτή η εντύπωση μένει στο θεατή. Πρωτίστως όμως χρειαζόταν ο πρωταγωνιστής να ανοίξει την καρδιά του. Αυτό ακριβώς συνέβη…

 

Συνεπώς αποδεικνύεται ως επιτυχής η σύνδεση της απόδοσης σεναρίου, σκηνοθεσίας και μαρτυριών/καταθέσεων.

 

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΛΛΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΛΗΝ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ ΠΟΥ Ο ΙΔΙΟΣ ΠΑΡΕΒΡΕΘΗ:

 

Σαφώς, αποτελεί άλλη μια μορφή του διαλόγου με το κοινό, η γνώμη ή και η αποτύπωση συναισθημάτων προς το άτομο του πρωταγωνιστή, από ένα πλήθος ανθρώπων. Και φυσικά πλήθος, γιατί μαθητές και μαθήτριες με δασκάλους τους, Ευρωβουλευτές, παριστάμενοι σε τιμητικές εκδηλώσεις, κάτοικοι της Απειράνθου και το κινηματογραφικό συνεργείο με τον ίδιο το σκηνοθέτη, είτε συνομιλούν με τον κύριο Γλέζο, είτε καταθέτουν τη γνώμη τους για εκείνον. Είναι εύστοχες αυτές οι επιλογές. Έπαιξε ρόλο η συνομιλία με το σκηνοθέτη, μα κυρίως ο τρόπος που έγινε. Ο Ανδρέας Χατζηπατέρας του απευθύνεται στον ενικό και τον πληθυντικό αριθμό. Αλλά και οι δύο τρόποι ταιριάζουν. Ο πρώτος γιατί ειλικρινά, έτσι προσεγγίζει τη συνομιλία όπως με ένα συγγενικό, αγαπητό  πρόσωπο. Και ο δεύτερος, επειδή φυσικά αποδίδει τον κατάλληλο σεβασμό.

 

Οι τοποθεσίες (Καισαριανή, Ανκόνα κ.α.) ιστορικών μνημείων και αγαλμάτων υπήρξαν ιδιαίτερα σημαντικές, δίνοντας χρόνο στους θεατές, προκειμένου να αναλογιστούν τι πραγματικά βίωσαν οι άνθρωποι της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κυρίως στη χώρα μας,  στην υπόλοιπη Ευρώπη, μα ακόμη και σε κάποια μέρη του κόσμου. Εννοείται, ότι χρειαζόταν η εικόνα της Απειράνθου, η οποία γέννησε αυτόν το θαρραλέο άνθρωπο. Το Ευρωκοινοβούλιο κατέστη σημαντικός χώρος, ώστε να κατανοηθεί η στιγμή της εγγραφής του τότε 92χρονου, αμείλικτα αποφασισμένου συμπατριώτη μας, ως εκπροσώπου όχι μόνο μιας χώρας, αλλά και του πολιτισμού της (μιλά μόνο ελληνικά κατά την άφιξη και έγγραφή του στο Ευρωκοινοβούλιο. Αλλά όχι με σωβινιστική πρόθεση. Αντιθέτως, για να δείξει με ποιον τρόπο έχουν επιβάλει άλλοι λαοί παγκοσμίως τις γλώσσες τους).

 

 

ΜΟΥΣΙΚΗ/ΗΧΗΤΙΚΗ ΥΠΟΚΡΟΥΣΗ:

 

Στη σκηνή της εισχώρησης του μέσου (κάμερα) στην αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου, ακούμε ένα απόσπασμα από την Ενάτη Συμφωνία του Ludwig Van Beethoven. Το πασίγνωστο Ode to Joy. Βεβαίως είναι μια σύνθεση που δημιουργήθηκε για να ενώσει όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι εκπληκτική η αντίθεση, γιατί ακολουθεί κάτι τελείως άδικο. Αποσπούν αρχικά το δικαίωμα από τον τότε 92χρονο Ευρωβουλευτή, να συζητήσει το μείζον θέμα των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα. Σε άλλο χωροχρόνο, μετά την ιερή σιωπή κατά την κατάθεση στεφάνων από τον κύριο Μανώλη Γλέζο σε ιστορικό μνημείο πεσόντων, η φιλαρμονική μπάντα αποδίδει τιμητικό μουσικό θέμα.

 

Ο ήχος της κούπας, στο τραπέζι της οικίας του πρωταγωνιστή ξεχωρίζει. Επίσης, οι αμήχανες στιγμές όπου δύο κυρίες σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, του φιλούν το χέρι και ο ίδιος ξαφνιάζεται και με ταπεινότητα αλλά και ευγένεια λέει όχι.

 

Η ΤΑΙΝΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΙΣ 25/10 ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΗΣ FILMTRADE.

 

ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΑΓΝΟ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΜΕΝΟ ΑΠΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ, ΠΟΥ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΩΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ, ΤΟΤΕ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ, ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΘΡΕΠΤΙΖΕΙ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ.

 

Ο ERETIKOS  κριτικός   Γιάννης Κρουσίνσκυ