Οι επιδιώξεις του συστήματος και το καθήκον του ΣΥΡΙΖΑ και των προοδευτικών δυνάμεων

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Του Μενέλαου Γκίβαλου*

Από τον Ιούνιο του 2012,όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε σε αξιωματική αντιπολίτευση μέχρι και σήμερα η στρατηγική  των καθεστωτικών – συστημικών συμφερόντων διαμορφώθηκε απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ μέσα από το τρίπτυχο: Ανατροπή – Ενσωμάτωση – περιθωριοποίηση. Μέσα στο πλαίσιο αυτού του τρίπτυχου αναπτύχθηκε η θεωρία της «αριστερής παρένθεσης» και συγκροτήθηκε το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.

Η κρίσιμη στιγμή για να υλοποιηθεί η στρατηγική της ενσωμάτωσης ήταν οι εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, αμέσως μετά τον επώδυνο συμβιβασμό. Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ απέρριψε τις προτάσεις περί οικουμενικής και πορεύθηκε στηριζόμενος  στην ευρεία κοινωνική, ταξική πλειοψηφία.

Αυτή υπήρξε μιας στρατηγικής σημασίας επιλογή που εδραίωσε ιστορικά τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυρίαρχη θέση στο πολιτικό σύστημα. Οι επάλληλες κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις από το 2012 μέχρι το 2019, με εκλογικά ποσοστά που κυμάνθηκαν από 27%- 36% επιβεβαιώνουν και αποδεικνύουν την οργανική και αυθεντική σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με την ισχυρή αυτή ταξική – κοινωνική του βάση.

Μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 2019 τέθηκε σε εφαρμογή η τρίτη εναλλακτική λύση: η στρατηγική της περιθωριοποίησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία και ο Αλ. Τσίπρας «εξαφανίστηκαν» κυριολεκτικά από τα συστημικά ΜΜΕ, ενώ το παράπλευρο κύκλωμα (συστημικοί αναλυτές, σφυγμομετρήσεις) επιχειρηματολογούσε και επιχειρηματολογεί στο ίδιο μοτίβο.

Ο στόχος είναι ένα εγχώριο ορμπανικό μοντέλο, όπου το νεοφιλελεύθερο – αυταρχικό καθεστώς και οι «πρόθυμοι» σύμμαχοί του θα κυριαρχούν εκλογικά με ποσοστά της τάξης του 45%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θα καθηλωθεί ιστορικά σε ποσοστά της τάξης του 20% – 25%,αποτελώντας ένα αδύναμο και ακίνδυνο αντίπαλο για το καθεστώς.

Ποιες είναι όμως οι αντιλήψεις που αναπτύσσονται πάνω σ’ αυτά τα πεδία προβληματισμού στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία αλλά και ευρύτερα;

Κοινωνικός και πολιτικός ριζοσπαστισμός 

Η ριζοσπαστική-αριστερή ταυτότητα αποτελεί τη βάση και την προϋπόθεση για τη διαμόρφωση των κοινωνικο-πολιτικών συμμαχιών. Αυτή η αντίληψη που επαναφέρει τη θεωρία των σταδίων κατά πρώτον αμφισβητεί  τη σημερινή αριστερή-ριζοσπαστική ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία (Πρόγραμμα, Θέσεις, Ιδεολογικές αρχές, πρακτική δράση) και ταυτόχρονα θεωρεί ότι η ταυτότητα αυτή κινδυνεύει να αλλοιωθεί από το «κοινωνικό άνοιγμα» του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και να μετατοπισθεί σε μια ήπια σοσιαλδημοκρατική – κεντρώα διαχειριστική εκδοχή.

Έχουν βάση οι ενδοιασμοί αυτοί; Πιστεύουμε πως η ίδια η ιστορική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία, δέκα σχεδόν, κρίσιμα χρόνια δεν τους δικαιολογεί.

-Ο ριζοσπαστισμός, η αριστερή ταυτότητα μπορεί να διακηρύσσονται και να αποφασίζονται μέσα από συντεταγμένες κομματικές διαδικασίες, όμως επικυρώνονται, αξιολογούνται και αναγνωρίζονται μόνο στο πεδίο της ιστορικής, κοινωνικής πάλης και σύγκρουσης. Σ’ αυτό το πεδίο κατοχυρώνεται και αναγνωρίζεται από την κοινωνία και την ιστορία η ταυτότητα, οι αρχές, οι αξίες, οι πρακτικές ενός κόμματος.

Όλα αυτά τα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ – είτε ως αντιπολίτευση, είτε ως κυβέρνηση- δεν συμβιβάσθηκε, δεν πρόδωσε τις αρχές του. Κράτησε πάντοτε ανοιχτό το μέτωπο της σύγκρουσης με τη διαπλοκή, τα καθεστωτικά συμφέροντα, ήρθε σε ευθεία αντιπαράθεση με τις νεοφιλελεύθερες επιλογές, τις ακροδεξιές – υπερσυντηρητικές πολιτικές.

Αυτήν ακριβώς την αριστερή, ριζοσπαστική και προοδευτική ταυτότητα αναγνώρισε και επικύρωσε η κοινωνική – ταξική πλειοψηφία που στηρίζει σταθερά (ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες) τον ΣΥΡΙΖΑ. Κι’ αυτό γιατί αυτή η ευρεία κοινωνική δυναμική που προέκυψε  από την κατάρρευση του παλαιού δικομματισμού δεν στήριξε και δεν στηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ για να τον μετατρέψει σε άνευρο διαχειριστή του συστήματος, αλλά αντίθετα για να στηρίξει και να διευρύνει τις ριζοσπαστικές και αριστερές θέσεις του και προτάσεις του.

Την κοινωνική – ταξική αυτή πλειοψηφία πρέπει όχι να την αμφισβητούμε, αλλά να την καταστήσουμε οργανικό συμμέτοχο και συνδιαμορφωτή ενός κόμματος που αποτελεί τον κύριο ιστορικό πόλο προάσπισης των συμφερόντων της κοινωνίας και της χώρας μας.

Οι κοινωνικές πλειοψηφίες όρος για τις πολιτικές συμμαχίες

Μια δεύτερη αντίληψη θεωρεί ότι μαζί με την προώθηση των κοινωνικών συμμαχιών θα πρέπει να επιδιωχθούν κατ’ εξοχήν κομματικές – πολιτικές συμμαχίες με συζητήσεις και προτάσεις σε επίπεδο κορυφής, με κύριο αποδέκτη το ΚΙΝ.ΑΛ. Υπάρχουν, άραγε αυτές οι προϋποθέσεις και ποια είναι τα πιθανά αποτελέσματα μιας τέτοιας επιλογής;

Θα πρέπει πρωταρχικά να επισημάνουμε ότι η μνημονιακή – νεοφιλελεύθερη μετατόπιση και εν πολλοίς μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ (διαδικασία που ξεκινά από την περίοδο του σημιτικού εκσυγχρονισμού) οδήγησε στην κοινωνικο-πολιτική και ιδεολογική του αλλοίωση και κατάρρευση, με ιστορικό συνεπακόλουθο την ενσωμάτωσή του στο συστημικό- καθεστωτικό μπλοκ.

Το περίφημο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο δεν αποτέλεσε ένα σχήμα μιας συνήθους κομματικής πολιτικής αντιπαράθεσης προς τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά συγκρότησε τον ένα πόλο μιας οξύτατης ιστορικής σύγκρουσης καθολικού χαρακτήρα που επεκτάθηκε από την κοινωνικο-οικονομική βάση μέχρι το πολιτικό – ιδεολογικό εποικοδόμημα.

Σήμερα το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο έχει μεν αποδυναμωθεί, όμως, η ηγετική ομάδα του ΚΙΝ.ΑΛ., παρά τη «λελογισμένη» κριτική που ασκεί προς την κυβέρνηση της Ν.Δ., συμπορεύεται μαζί της σε κρίσιμα θέματα, όπως π.χ. των σκανδάλων της διαπλοκής, την υπόθεση Novartis, την απλή αναλογική κ.λπ.

Μια κίνηση-πρόσκληση κορυφής από μέρους του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία όχι μόνο θα εκληφθεί ως επιλογή αδυναμίας της ηγεσίας του, αλλά είναι πολύ πιθανό είτε να απορριφθεί άμεσα από την ηγεσία του ΚΙΝ.ΑΛ. (θεωρία των ίσων αποστάσεων) είτε να απαιτηθούν από αυτήν απαράδεκτες δηλώσεις και προϋποθέσεις.

Το κυριότερο: Η ευρεία κοινωνική βάση που εγκατέλειψε συνειδητά το ΠΑΣΟΚ και τις μετέπειτα μεταμορφώσεις του έχει «ανατινάξει τις γέφυρες» με το παρελθόν. Κάθε απόπειρα ενός διαλόγου κορυφής που αγνοεί τις βαθιές κοινωνικές και ιδεολογικο-πολιτικές τομές που συντελέστηκαν από το 2010 μέχρι σήμερα οδηγεί νομοτελειακά σε απογοήτευση και αποσυσπείρωση την κοινωνική-ταξική βάση που στηρίζει και συμπορεύεται όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Σίγουρα είναι σωστή η επιλογή της σύγκλισης και κοινής στάσης του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία με το ΚΙΝ.ΑΛ., το Μέρα 25 και το ΚΚΕ σε συγκεκριμένα θέματα. Όμως, οι όποιες μελλοντικές συνεργασίες και συμμαχίες σε επίπεδο διακυβέρνησης θα πρέπει να θεμελιωθούν σ’ ένα κοινό προγραμματικό πλαίσιο, που έχει ως «σκληρό πυρήνα» τη στρατηγική που ακολούθησε και ακολουθεί σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Μια στρατηγική που έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με το νεοφιλελεύθερο – καθεστωτικό μπλοκ οικονομικο-πολιτικών συμφερόντων. Κι’ αυτό δεν προκύπτει από μια ηγεμονική στάση και επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, αλλά από τις ανάγκες και τις επιδιώξεις μιας ευρύτατης κοινωνικής – ταξικής πλειοψηφίας της οποίας δοκιμάζεται σκληρά το παρόν και καταστρέφεται το μέλλον.

Μόνο η έκφραση και η γνώμη αυτής της κοινωνικής πλειοψηφίας, αποτυπωμένη σε πολιτικά προγράμματα, θέσεις, αξίες, ιδέες και πρακτικές επιλογές μπορεί να  διαμορφώσει προοδευτικά κυβερνητικά σχήματα, ικανά να οδηγήσουν τη χώρα και την κοινωνία πέρα από την κρίση.

Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι ούτε η εσωστρέφεια ούτε οι παλαιοκομματικού τύπου συμβιβασμοί αποτελούν λύσεις. Η κρίσιμη ιστορική περίοδος που ανέδειξε τον ΣΥΡΙΖΑ  σε δυναμικό-κεντρικό πόλο του πολιτικού μας συστήματος και διαμόρφωσε την οργανική – αυθεντική σχέση του με την κοινωνική-ταξική πλειοψηφία έχει θέσει τη σφραγίδα της και στην ταυτότητα και στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτή η σφραγίδα θα πρέπει να είναι απόλυτος οδηγός στις επιλογές μας.

*Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Ε.Κ.Π.Α. Μέλος Π. Σ. της Κ.Ε.Α.  του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία 

Σημαντική σημείωση: Επειδή το Φέισμπουκ δεν μοιράζει σε όλους τα άρθρα του Μενέλαου Γκίβαλου, αν θέλετε να τα διαβάζετε, κάντε κλικ εδώ, εγγραφείτε στο Newsletter του eretikos.gr και θα σας τα στέλνουμε στο μέιλ σας.