Ολη η αλήθεια για την επόμενη ημέρα από τα μνημόνια-Δικαιώματα και υποχρεώσεις

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Η 21η Αυγούστου είναι μία πολύ σημαντική μέρα. Θα μπορούσαμε να πούμε ιστορική, αλλά η σκόνη που έχει σηκώσει η προπαγάνδα, η επικοινωνιακή προσέγγιση σημαντικών γεγονότων και τα τρολ των κομμάτων δεν επιτρέπουν με πειστικό τρόπο τέτοιους χαρακτηρισμούς.

Γι΄ αυτό λοιπόν πριν τη χαρακτηρίσουμε ας επιχειρήσουμε να ιχνηλατήσουμε τι αλλάζει στην Ελλάδα μετά τη λήξη των μνημονίων.

Το τετριμμένο κλισέ λέει πως στις 21 Αυγούστου η Ελλάδα θα εξέλθει από την «εντατική» της ευρωζώνης, όπου βρισκόταν για οκτώ επώδυνα χρόνια και θα εισέλθει σε ένα νέο καθεστώς.

Στη λέξη νέο καθεστώς προστίθεται η λέξη αυστηρή επιτήρηση και από την αντιπολίτευση η φράση τέταρτο μνημόνιο χωρίς χρήματα, δηλαδή χωρίς δανεικά.

Ποια είναι όμως η αλήθεια που θα αρχίσουμε να βιώνουμε μετά την έξοδο από τα μνημόνια;

Πρώτον η χώρα θα πάρει πίσω ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας που είχε εκχωρήσει στους Ευρωπαίους δανειστές και στα μνημόνια. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως οι ελληνικές κυβερνήσεις θα αποφασίζουν κυρίαρχα για τις πολιτικές που θα εφαρμόζουν, για τα μέτρα που παίρνουν. Βεβαίως, υπάρχει η δέσμευση να επιτυγχάνει η χώρα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ως το 2022 και μικρότερα στο μέλλον.

Επίσης, υπάρχει η δέσμευση να προωθηθούν μεταρρυθμίσεις σε έξι τομείς, για τους οποίους η Ελλάδα ανέλαβε συγκεκριμένες δεσμεύσεις στη συμφωνία του Eurogroup της 22ας Ιουνίου. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η δημοσιονομική πολιτική και η δημοσιονομική διαρθρωτική πολιτική, η κοινωνική πρόνοια, η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι αγορές εργασίας και προϊόντων, και η δημόσια διοίκηση.

Δεύτερον. Η χώρα θα βρίσκεται σε αυξημένη επιτήρηση. Βεβαίως. Και ξέρετε ποια είναι αυτή η αυξημένη επιτήρηση; Ο έλεγχος τέσσερις φορές το χρόνο αντί για δύο που ισχύει για τις άλλες χώρες που βγήκαν από τα μνημόνια.

Δηλαδή θα έρχονται η Κομισιόν, ο ESM, η ΕΚΤ και ενδεχομένως το ΔΝΤ και θα ελέγχουν αν προχωρούν κανονικά η υλοποίηση των πολιτικών για τα πλεονάσματα και για τις μεταρρυθμίσεις που προαναφέρθηκαν.

Θα μπορούσαν οι προαναφερόμενοι έλεγχοι να χαρακτηριστούν ως αυστηρή επιτήρηση ή ακόμα τέταρτο μνημόνιο; Ο καθένας το χαρακτηρίζει όπως θέλει. Ομως, σε σχέση με το παρελθόν οι δανειστές δεν θα μπορούν να στερήσουν δόσεις ή να απειλήσουν με τη στέρηση δόσεων, γιατί δεν θα υπάρχουν δόσεις.

Θα μπορούν, λένε, να επηρεάσουν την έξοδο στις αγορές με αρνητικές εκθέσεις. Πολύ πιθανό και αληθινό. Ομως, υπάρχει μία μεγάλη διαφορά. Η Ελλάδα έχει το μαξιλάρι των 24,1 δισ. ευρώ και για δύο χρόνια δεν θα χρειάζεται να βγει στις αγορές αν οι συνθήκες δανεισμού δεν επιτρέπουν, τα επιτόκια είναι υψηλά και ο δανεισμός ακριβός.

Τρίτον η Ελλάδα θα γίνει μία κανονική χώρα όπως οι άλλες. Τι κι΄ αν το δήλωσαν ο Ζαν Κλον Γιουνκέρ, ο Μάριο Σεντένο, ο Πιερ Μοσκοβισί και λοιποί αξιωματούχοι, στο εσωτερικό της χώρας αμφισβητείται.

Οι μόνες διαφορές από τις άλλες κανονικές χώρες είναι η δέσμευση για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%, και οι δεσμεύσεις για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στους 6 τομείς που προαναφέραμε. Κατά τα λοιπά οι ελληνικές κυβερνήσεις θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν στη χώρα. Απόδειξη αυτού ακόμα και οι δηλώσεις του επικεφαλής του ΔΝΤ για την Ελλάδα Πίτερ Ντόλμαν, ο οποίος στην τελευταία συνέντευξη που έδωσε τόνισε ότι το ΔΝΤ δεν θα μπορεί να επιβάλει πολιτικές στην Ελλάδα.

Που πολύ απλά σημαίνει ότι η εποχή που εκβιαστικά επέβαλαν την ψήφιση νόμων για την περικοπή των συντάξεων και τη μείωση του αφορολογήτου δεν ισχύει μετά την 21 Αυγούστου. Και ξέρετε γιατί δεν ισχύει; Τελείως κυνικά θα το πούμε πως δεν ισχύει, γιατί δεν μπορούν να μας απειλήσουν με στέρηση της δόσης, γιατί πολύ απλά δεν θα υπάρχουν δόσεις.

Η μεγάλη απόδειξη της αλλαγής είναι η απάντηση που θα δοθεί στην περικοπή των συντάξεων και στη μείωση του αφορολογήτου. Είναι εφικτό η ελληνική κυβέρνηση να μην εφαρμόσει αυτούς τους δύο νόμους;

Υπάρχουν εκείνοι που λένε πως όχι γιατί έχουν αναληφθεί δεσμεύσεις. Ομως, η απάντηση από την άλλη πλευρά είναι πως δεν υπάρχει καμία δέσμευση γιατί η περικοπή των συντάξεων και η μείωση του αφορολόγητου δεν περιλαμβάνονται στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση στο Eurogroup της 22ας Ιουνίου.

Ποια είναι η αλήθεια; Η αλήθεια λοιπόν είναι πως το ΔΝΤ πιέζει να εφαρμοστούν οι δύο νόμοι, αλλά όπως είπαμε το Ταμείο δεν μπορεί πλέον να επιβάλλει τις επιλογές της.

Η αλήθεια είναι πως αν η ελληνική κυβέρνηση καταφέρει να συμπεριλάβει στον προϋπολογισμό του 2019 πειστικά ισοδύναμα τα οποία θα επιτρέψουν να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2019, τότε οι συντάξεις δεν θα κοπούν. Συνεπώς όλη η ευθύνη ανήκει πλέον στην κυβέρνηση και οι αντιπολιτευόμενοι θα πρέπει να αντιληφθούν ότι οι ευθύνες, στην περίπτωση που περικοπούν οι συντάξεις, είναι για την κυβέρνηση ακόμα μεγαλύτερες απ΄ ότι θα ήταν αν δεν μπορούσε να αντιδράσει στους εκβιασμούς του ΔΝΤ.

Ενα κρίσιμο ερώτημα είναι αν και πως θα μπορούν να πιέσουν τη χώρα οι δανειστές σε περίπτωση που δεν τηρούνται τα συμφωνηθέντα. Να διευκρινίσουμε ευθύς εξαρχής ότι οι πιέσεις θα μπορούν να ασκηθούν για την πορεία του προϋπολογισμού και των μεταρρυθμίσεων στους τομείς που προαναφέρθηκαν. Κι αυτές θα είναι δύο. Οι πρώτες είναι οι συνήθεις πιέσεις που ασκεί η ευρωζώνη όταν οι προϋπολογισμοί βρίσκονται εκτός στόχων, η οποία καλεί τις χώρες μέρη να τους αλλάξουν ώστε να επιτυγχάνονται οι στόχοι.

Οι δεύτερες έχουν σχέση τις εκθέσεις που θα συντάσσονται από το καθεστώς εποπτείας που έχει συμφωνηθεί. Οταν οι εκθέσεις είναι θετικές θα εκταμιεύονται και θα δίνονται στην Ελλάδα τα κέρδη των 6,2 δισ. Ευρώ από την κατοχή ελληνικών ομολόγων (τα λεγόμενα «κέρδη SMP/ANFA») που έχουν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών μελών. Αν είναι αρνητικές δεν θα γίνεται εκταμίευση.

Τα κέρδη αυτά θα μεταβιβάζονται στην Ελλάδα ισόποσα σε εξαμηνιαία βάση, κάθε Δεκέμβριο και Ιούνιο, αρχής γενομένης από το 2018 και έως τον Ιούνιο του 2022.

Μία πολύ σημαντική εξέλιξη για την επόμενη ημέρα, όπως προκύπτει από όσα προαναφέραμε, είναι πως οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν θα μπορούν να κρυφτούν πίσω από την τρόικα ή από τους Θεσμούς και να μεταθέσουν σε αυτούς την ευθύνη για τις δικές τους αστοχίες και αδυναμίες.

Οι πολίτες θα γνωρίζουμε καθαρά ποιος είναι υπεύθυνος και θα γνωρίζουμε επίσης ποιον θα πρέπει να τιμωρήσουμε ή να επιβραβεύσουμε.

Θανάσης Λυρτσογιάννης