Ακυρη η κυρωτική διαδικασία της Συμφωνίας των Πρεσπών

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Γράφει ο καθηγητής πανεπιστημίου Δημήτρης Παναγιωτόπουλος*

Η έκβαση του δημοψηφίσματος στη FYROM για τη συμφωνία των Πρεσπών καθιστά άκυρη την  κυρωτική διαδικασία της συμφωνίας των Πρεσπών,  Δεν συνάδει με τους όρους της και δεν δεσμεύει την Ελλάδα για περαιτέρω  υποστήριξη ολοκλήρωσης της

Η συμφωνία των Πρεσπών όπως αυτή έχει παρανόμως κυρωθεί με τον νόμο 4485/ΦΕΚ. Αρ.9/25-01-2019 (τ.Α’) ειδικώς στην  παρ 4 του άρθρο 1αυτής ορίζει ότι:

«[…] Με την υπογραφή της παρούσας Συμφωνίας, τα Μέρη θα προβούν στα ακόλουθα βήματα: α) Το Δεύτερο Μέρος, [δηλαδή η Ελλάδα] χωρίς καθυστέρηση, θα καταθέσει τη Συμφωνία στο Κοινοβούλιο του για κύρωση.

γ) Το Δεύτερο Μέρος, [δηλαδή τα Σκόπια] εφόσον το αποφασίσει, θα διεξαγάγει δημοψήφισμα.».  Εκτός των παραπάνω όμως  στις διατάξεις του άρθρου  2 παρ 4 ορίζεται επίσης, ότι :

«4. Ειδικότερα αναφορικά με τις διαδικασίες ένταξης του Δεύτερου Μέρους στην ΕΕ και τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO), θα εφαρμοσθούν τα ακόλουθα:

(ii) θα γνωστοποιήσει στο Γενικό Γραμματέα του NATO ότι υποστηρίζει να απευθυνθεί από το NATO προς το Δεύτερο Μέρος πρόσκληση προσχώρησης. Η εν λόγω υποστήριξη εκ μέρους του Πρώτου Μέρους τελεί υπό τους όρους, πρώτον, της έκβασης δημοψηφίσματος συνάδουσας με την παρούσα Συμφωνία, εάν το Δεύτερο Μέρος αποφασίσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος και, δεύτερον, της ολοκλήρωσης των συνταγματικών τροποποιήσεων, που προβλέπονται στην παρούσα Συμφωνία.

Με τη λήψη της γνωστοποίησης από το Δεύτερο Μέρος αναφορικά με την ολοκλήρωση όλων των εσωτερικών νομικών διαδικασιών του για τη θέση σε ισχύ της παρούσας Συμφωνίας, περιλαμβανομένου ενδεχόμενου εθνικού δημοψηφίσματος με έκβαση συνάδουσα με την παρούσα Συμφωνία και με την ολοκλήρωση των τροποποιήσεων στο Σύνταγμα του Δεύτερου Μέρους, το Πρώτο Μέρος θα κυρώσει το Πρωτόκολλο προσχώρησης του Δεύτερου Μέρους στο NATO. Η εν λόγω κυρωτική διαδικασία θα ολοκληρωθεί μαζί με τη διαδικασία κύρωσης της παρούσας Συμφωνίας».

Επομένως, για να κυρωθεί μια τέτοια συμφωνία και να καταστεί υπερισχύουσα σε κάθε αντίθετο νόμο στο εσωτερικό της χώρας όφειλε πριν αυτή κυρωθεί να αποτελεί σύμβαση σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο αλλά και του κανόνες περί εγκυρότητας των διεθνών συμβάσεων, συμφωνιών, δηλαδή σύμφωνα με τις διατάξεις της Διεθνούς Συμβάσεως Σύμβαση του 1969 όπως ισχύει.

Συγκεκριμένα: Στο ΠΔ 402/2-5-1974 (ΦΕΚ/Α΄141 ) με το οποίο κυρώθηκε και απέκτησε ισχύ νόμου «[…] η εν Βιέννη και υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών καταρτισθείσα την 23ην Μαΐου 1969 Σύμβασις περί του Δικαίου των Συνθηκών», στο Τμήμα Β’ Ακυρότης των Συνθηκών  Άρθρο 46 – Διατάξεις εσωτερικού δικαίου αναφερόμεναι εις την αρμοδιότητα συνομολογήσεως συνθηκών, ορίζεται ότι  ακυρώνεται η συναίνεσή του  αν «[…] η παραβίασις αύτη ήτο έκδηλος και αφεώρα κανόνα εσωτερικού δικαίου θεμελιώδους σημασίας», όπως εν προκειμένω του Συντάγματος της FYROM.  Επίσης στο στο άρθρο 48 παρ.1 ορίζεται ότι « 1. Κράτος τι δύναται να επικαλεσθή πλάνην τινά εις συνθήκην ως ακυρούσαν την συναίνεσίν του όπως δεσμευθή διά ταύτης, εφ’ όσον αύτη αναφέρεται εις γεγονός ή κατάστασιν, την οποίαν το κράτος εξέλαβεν ως υφισταμένην κατά τον χρόνον της συνομολογήσεως της συνθήκης και η οποία απετέ-λει ουσιώδη βάσιν της συναινέσεώς του όπως δεσμευθή συμβατικώς».

Στην εν λόγω συμφωνία των Πρεσπών η οποία παρανόμως κυρώθηκε από τη βουλή των Ελλήνων και παρανόμως δημοσιεύτηκε από τον  Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, στην παρ 4 της ίδιας ορίζεται ότι: «γ) Το Δεύτερο Μέρος, [δηλαδή η FYROM] εφόσον το αποφασίσει, θα διεξαγάγει δημοψήφισμα». Τούτο σημαίνει ότι εφόσον η FYROM ως Β’ μέρος αποφάσισε να διεξαγάγει δημοψήφισμα, συτό  όφειλε όπως και το αποτέλεσμα αυτού, για να είναι έγκυρη η προς Κύρωση συμφωνία,  να είναι σύμφωνο με το Σύνταγμα και το νόμο του κράτους της FYROM, ώστε να είναι ως διεθνής συμφωνία και υποστατή σύμφωνα με τους ανωτέρω κανόνες διεθνούς δικαίου.

Ττο διεξαχθέν Δημοψήφισμα της FYROM όμως, είναι ανυπόστατο και εξ υπαρχής άκυρο σύμφωνα με στο άρθρο 73 του Σκοπιανού Συντάγματος, όπως και σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 29 του νόμου της FYROM περί δημοψηφισμάτων.  (ΦΕΚ 81/2005 και ΦΕΚ 3/2006).

Συγκεκριμένα γιατί :

i.) Σε σύνολο 1.806.336 εγγεγραμμένων ψηφοφόρων της FYROM δηλαδή το 63,11%  είχε επίσημα απόσχει απ’ αυτό, ήτοι  ψήφισαν μόλις 666.344 ψηφοφόροι! το οποίον σημαίνει συμμετοχή σ’ αυτό μόλις το 36,89% αυτών! Συμμετείχε δηλαδή μόλις και μετά βίας σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού της FYROM αντίθετα προς τα οριζόμενα στο οικείο Σύνταγμα.

Αυτή η διαδικασία και το αποτέλεσμα είναι αντίθετο ευθέως προς το άρθρο 73 του Συντάγματος της FYROM το οποίο  ορίζει ότι:
«[…]η απόφαση  της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων σε δημοψήφισμα υιοθετείται με την προϋπόθεση ότι πάνω από το ήμισυ του συνολικού αριθμού των ψηφοφόρων έχει ψηφίσει[…]». Επίσης  είναι αντίθετο και με το άρθρο 29 του νόμου των της FYROM περί δημοψηφισμάτων (ΦΕΚ 81/2005 και ΦΕΚ 3/2006).

 Σύμφωνα με τα παραπάνω, η Βουλή των Ελλήνων όφειλε όχι μόνο να μην προβεί παρανόμως σε κύρωσή της ανωτέρω σε βάρος των εθνικών συμφερόντων συμφωνίας, αλλά  όφειλε να την απορρίψει ως άκυρη καθότι δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις της κυρωτικής διαδικασίας από το δεύτερο Μέρος, την FYROM. Η κυρωτική διαδικασία δηλαδή δεν  είναι σύμφωνη με τις διατάξεις της ίδιας της συμφωνίας γιατί σ’ αυτή ορίζει: «να διεξαγάγει δημοψήφισμα» σύμφωνα με τα συνταγματικώς ισχύοντα στο εσωτερικό του Β΄Μέρους,  τη FYROM, προκειμένου το αποτέλεσμα αυτό να είναι σύμφωνα με το Σύνταγμα και το νόμο του κράτους της για να είναι έγκυρη επίσης και η κυρωτική διαδικασία. Αυτό όμως δεν συνέβη και η κυρωτική διαδικασία είναι άκυρη και καθιστά άκυρη και την ίδια τη συμφωνία που παρανόμως κυρώθηκε χωρίς τον απαιτούμενο έλεγχο εγκυρότητας από την Βουλή των Ελλήνων και  κακώς δημοσιεύτηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

ii.) Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι κατά τους όρους της ίδιας της συμφωνίας των Πρεσπών οποιαδήποτε περαιτέρω διαδικασία ολοκλήρωσης της συμφωνίας αυτής είναι άκυρη, όπως είναι και η υποστήριξη εκ μέρους του πρώτου μέρους που είναι η Ελλάδα.  Τούτο διότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ 4 β ii. της ίδιας της συμφωνίας για να τύχει της υποστήριξης εκ μέρους του Πρώτου Μέρους [Ελλάδας] οφείλει να «[…]τελεί υπό τους όρους, πρώτον, της έκβασης δημοψηφίσματος συνάδουσας με την παρούσα Συμφωνία, εάν το Δεύτερο Μέρος αποφασίσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος και, δεύτερον, της ολοκλήρωσης των συνταγματικών τροποποιήσεων, που προβλέπονται στην παρούσα Συμφωνία. Με τη λήψη της γνωστοποίησης από το Δεύτερο Μέρος αναφορικά με την ολοκλήρωση όλων των εσωτερικών νομικών διαδικασιών του για τη θέση σε ισχύ της παρούσας Συμφωνίας, περιλαμβανομένου ενδεχόμενου εθνικού δημοψηφίσματος με έκβαση συνάδουσα με την παρούσα Συμφωνία και με την ολοκλήρωση των τροποποιήσεων στο Σύνταγμα του Δεύτερου Μέρους, το Πρώτο Μέρος θα κυρώσει το Πρωτόκολλο προσχώρησης του Δεύτερου Μέρους στο NATO. Η εν λόγω κυρωτική διαδικασία θα ολοκληρωθεί μαζί με τη διαδικασία κύρωσης της παρούσας Συμφωνίας. [..]».

Κατά συνέπεια οποιαδήποτε περαιτέρω διαδικασία ολοκλήρωσης κύρωσης της συμφωνίας αυτής,  όπως είναι η υποστήριξη εκ μέρους του πρώτου μέρους που είναι η Ελλάδα, δεν τελεί υπό τους όρους, πρώτον, της έκβασης δημοψηφίσματος συνάδουσας με την παρούσα Συμφωνία,  ώστε, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ 4 α. αυτής της  συμφωνίας αυτής, «Το Δεύτερο Μέρος [η  FYROM] να επιδιώξει ένταξη στο NATO και την ΕΕ υπό το όνομα και τις ορολογίες του Άρθρου 1 της παρούσης Συμφωνίας».

Επομένως προκύπτει ευθέως ότι η συμφωνία των Πρεσπών είναι άκυρη για το εσωτερικό δίκαιο του κράτους της FYROM γιατί η  έκβαση του  δημοψηφίσματος που διεξήχθη στη χώρα αυτή, όπως προβλέπει η συμφωνία, εφόσον αποφάσισε να διεξαγάγει Δημοψήφισμα, όφειλε να τελεί  σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ 4 γ υπό τους όρους «[…], της έκβασης δημοψηφίσματος συνάδουσας με την παρούσα Συμφωνία,[…]», τούτο όμως δεν συμβαίνει και για το λόγο αυτό το Δημοψήφισμα είναι άκυρο και δεν μπορεί να γίνει χρήση αυτού,  καθιστά δε, άκυρη την όλη κυρωτική διαδικασία.

Την μη σύμφωνη με τους όρους κυρωτικής διαδικασίας της ίδιας της συμφωνίας των Πρεσπών και την ακυρότητα της προς κύρωση συμφωνίας όφειλαν να εντοπίσουν και να αναδείξουν και να ελέγξουν εν τέλει οι Έλληνες Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου.

Κατά συνέπεια οι Έλληνες Βουλευτές όφειλαν όχι μόνο να μην προβούν στην κύρωση της ανωτέρω συμφωνίας αλλά και να την απορρίψουν διότι, πέρα από το πολιτικό σκέλος της βούλησής τους να το πράξουν, υφίσταται το ζήτημα νομικών πλημμελειών όπως η μη τήρηση των ίδιων των οριζομένων στην συμφωνία των Πρεσπών, των διατάξεων για το έγκυρο της  κυρωτικής διαδικασίας, όπως είναι η μη νόμιμη διεξαγωγή και έκβαση του αποτελέσματος του Δημοψηφίσματος του Λαού των Σκοπίων το οποίο απείχε κατά 63,11% όταν το οικείο Σύνταγμα ορίζει συμμετοχή πάνω από το 50% του Πληθυσμού. Τούτο καθιστά άκυρη την κυρωτική διαδικασία αλλά και ανυπόστατη την συμφωνία ως εξ υπαρχής άκυρη στο σύνολό της.

Κατά συνέπεια όλων των ανωτέρω η Ελληνική Βουλή προκειμένου να προβεί στην πράξη Κύρωσης της ανωτέρω συμφωνίας έπρεπε να ελέγξει την κυρωτική διαδικασία της συμφωνία και κατά πόσο αυτή  τηρήθηκε ως προς την διαδικασία του διεξαχθέντος Δημοψηφίσματος και του αποτελέσματος αυτού κυρίαρχο στοιχείο εγκυρότητας της κυρωτικής διαδικασίας. Κατά τούτο, είναι ανυπόστατη και ως εκ τούτου εξ υπαρχής άκυρη, διότι το 36, 89% συμμετοχής του Λαού της FYROM στο Δημοψήφισμα που διεξήχθη  δεν συνάδει με την συμφωνία της οποίας η κύρωση και η είσοδος σε διεθνείς οντότητες δεν είναι νομίμως εφικτή, ένεκα της μη νομίμου διαδικασίας κυρώσεως της στο εσωτερικό της FYROM. Οι ακυρότητες αυτές την καθιστούν και ως διεθνή συμφωνία άκυρη, και το περιεχόμενο αυτής ουδόλως δεσμεύει τα μέρη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εφαρμοστεί.  

Κατά συνέπεια δεν παρέχεται δυνατότητα περαιτέρω προώθησης της  συμφωνίας των Πρεσπών από το πρώτο μέρος της Συμφωνίας δηλαδή την Ελλάδα και η Βουλή των Ελλήνων δεν έχει τέτοια δυνατότητα κύρωσης του πρωτοκόλλου εισόδου σε διεθνείς οργανισμούς της FYROM.

Ο Δημήτρης Παναγιωτόπουλος είναι καθηγητής Εθνικού και καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και ΣτΕ