Προϋπολογισμός… εμπιστευτικό! Έσοδα, δαπάνες, επενδύσεις

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ο προϋπολογισμός… έρχεται και το προσχέδιο αποκαλύπτει ισχυρές αβεβαιότητες που αφορούν στο δημοσιονομικό κενό και την ανάπτυξη αλλά και υπεραισιόδοξες προβλέψεις για τα φορολογικά έσοδα και τις δημόσιες επενδύσεις.

Η δραστική αύξηση του ορίου ηλεκτρονικών πληρωμών με πλαστικό χρήμα στο 30% του δηλωθέντος εισοδήματος, μέσω του οποίου κατοχυρώνεται το αφορολόγητο για μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά και η επέκταση των αντικειμενικών αξιών ακινήτων σε περιοχές με πολύ υψηλή αξία, οι οποίες έμεναν εκτός συστήματος χωρίς να καταβάλλουν ΕΝΦΙΑ, ενσωματώνονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού.

Ο προϋπολογισμός και τα ισοδύναμα

Τα δύο αυτά μέτρα εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν τα δημόσια έσοδα κατά περίπου 800 εκατ. ευρώ το 2020, καλύπτοντας έτσι το «κενό» του 1,2 δισ. ευρώ που θα δημιουργούσε στην αντίθετη περίπτωση η πλήρης εφαρμογή του πακέτου Μητσοτάκη από τη ΔΕΘ. Πρακτικά, το 2020 οι φορολογούμενοι για να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο των 8.636 ευρώ θα πρέπει να «συλλέγουν» το 30% του εισοδήματός τους με δαπάνες μέσω πλαστικού χρήματος. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το αφορολόγητο αποσυνδέεται πλήρως από την υποχρέωση συλλογής e-αποδείξεων και ως εκ τούτου ο εισαγωγικός συντελεστής 9% στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος δεν μπαίνει καν στην εξίσωση. Αντίθετα, σε όσους φορολογούμενους λείπουν πληρωμές με πλαστικό χρήμα σε σχέση με τις απαιτούμενες θα επιβάλλεται συντελεστής φόρου-ποινή μεταξύ 20% και 25%, με αποτέλεσμα να χάνεται μέρος του αφορολογήτου.

Κοινωνικό Μέρισμα: Έρχεται… μποναμάς μέχρι 1.012 ευρώ τα Χριστούγεννα;

Για τα ακίνητα ο «πέλεκυς» των νέων τιμών θα πέσει σε 7.000 περιοχές οι οποίες βρίσκονται εκτός του συστήματος αντικειμενικών αξιών, ενώ ταυτόχρονα η καθιέρωση νέων τιμών (αυξημένων) θα επηρεάσει και όσους πληρώνουν σήμερα ΕΝΦΙΑ, γεγονός που θα καταστήσει «δώρο άδωρο» την πρόσφατη μείωση κατά 30% που αποφάσισε η κυβέρνηση.

Τα ισοδύναμα

Το προσχέδιο επιστρατεύει δημοσιονομικά ισοδύναμα συνολικού ύψους 1,231 δισ. ευρώ προκειμένου να υλοποιηθούν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ και να προκύψει του χρόνου πρωτογενές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ, με την αισιόδοξη πρόβλεψη ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα είναι 2,8%. Θέτει φιλόδοξους στόχους για την είσπραξη πρόσθετων εσόδων ύψους 642 εκατ. ευρώ από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με μέτρα προώθησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τα οποία θα αποκαλυφθούν στην πλήρη τους έκταση με την κατάθεση του φορολογικού νομοσχεδίου. Προβλέπει παράλληλα «εξοικονομήσεις» 500 εκατ. ευρώ από την καθιέρωση νέων, χαμηλότερων οροφών στις δαπάνες και 170 εκατ. ευρώ από την αναδιάρθρωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) με ενίσχυση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους.

Ξεχάστε όσα ξέρατε με τις νέες ταυτότητες!

Από τη λεγόμενη «επισκόπηση δαπανών» το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εκτιμά ότι θα εξοικονομηθούν 134 εκατ. ευρώ, από τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των φορέων γενικής κυβέρνησης επιπλέον 123 εκατ. ευρώ, ενώ έναν «λογαριασμό» πάνω από 200 εκατ. ευρώ σε πρόσθετα έσοδα αθροίζουν παρεμβάσεις για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την αύξηση της εισπραξιμότητας εσόδων από ακίνητη περιουσία από το Airbnb (60 εκατ. ευρώ) και τις νέες αντικειμενικές αξίες (142 εκατ. ευρώ), καθώς και από την επιτάχυνση της επίλυσης φορολογικών διαφορών που εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια (50 εκατ. ευρώ).

Ο προϋπολογισμός και τα έσοδα

Ο προϋπολογισμός συνολικά προβλέπει αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 602 εκατ. ευρώ αλλά και περίπου ισόποση αύξηση των δαπανών. Από τις προβλέψεις εσόδων ξεχωρίζει η αύξηση των εισπράξεων κατά περίπου 350 εκατ. ευρώ από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (στα 11,334 δισ. ευρώ έναντι 10,998 δισ. ευρώ φέτος), παρά την ενεργοποίηση των νέων, μειωμένων συντελεστών (εισαγωγικός στο 9% από 22%). Στο μέτωπο των επιχειρήσεων, πάλι, όπου η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει μείωση του συντελεστή από το 28% στο 24% για τα φετινά κέρδη, ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση των εσόδων κατά περίπου 130 εκατ. ευρώ (από τα 4,405 δισ. ευρώ στα 4,534 δισ. ευρώ).

Στο μέτωπο των δαπανών (57,009 δισ. ευρώ από 56,302 δισ. ευρώ) ξεχωρίζουν η προβλεπόμενη εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ από δαπάνες τόκων (από 6,5 δισ. ευρώ σε 6 δισ. ευρώ) αλλά και η αύξηση των δαπανών του ΠΔΕ από τα 6,150 δισ. ευρώ φέτος (με «μαχαίρι» 600 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις προβλέψεις του τρέχοντος προϋπολογισμού) στα 6,750 δισ. ευρώ.

Ο προϋπολογισμός ενσωματώνει με αναλυτική κοστολόγηση τα μέτρα τα οποία ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ.

Το συνολικό κόστος του 1,2 δισ. ευρώ επιμερίζεται σε:

• 135 εκατ. ευρώ για τη χορήγηση επιδόματος 2.000 ευρώ στις νέες οικογένειες για κάθε παιδί που γεννιέται από την 1η Ιανουαρίου 2020.
• 12 εκατ. ευρώ μετά την ενεργοποίηση του μέτρου που προβλέπει ότι τα είδη βρεφικής ηλικίας και τα κράνη ασφαλείας υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13%.
• 404 εκατ. ευρώ από τη μείωση του εισαγωγικού συντελεστή στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων στο 9%, με αύξηση του αφορολογήτου για κάθε τέκνο.
• 281 εκατ. ευρώ από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για απασχολούμενους πλήρους απασχόλησης.
• 635 εκατ. ευρώ από τη μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων στο 24% (από 28%) και τη μείωση της φορολογίας διανεμόμενων κερδών από 10% σε 5% (επιμέρους 69 εκατ. ευρώ).
• 26 εκατ. ευρώ από την αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για τρία χρόνια.

Επίδομα θέρμανσης 2019: Αυτοί το δικαιούνται! Πότε θα μπει το χρήμα

Η εξαγγελθείσα επιστροφή μέρους των δαπανών για ενεργειακή, αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση των ακινήτων που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής κρίνεται δημοσιονομικά ουδέτερη, ενώ μηδενικού κόστους θεωρείται και η αναστολή του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων για τρία χρόνια, μέτρο το οποίο ουδέποτε είχε εφαρμοστεί από την ψήφισή του.

Τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού

Οσον αφορά στα κυριότερα μεγέθη του, το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει, μεταξύ άλλων:

• Ανάπτυξη 2,8% (προφανώς εγκαταλείφθηκε η απίθανη αυτή συνθηματολογία του 4% ανάπτυξη, την οποία υποσχόταν ακόμη και τον Ιούλιο, απαντώντας τότε σε θεματική εκδήλωση στον Βόλο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, συνδέοντάς τη με το ενδεχόμενο αύξησης του κατώτατου μισθού από τα 650 ευρώ στα 700 ευρώ).
• Πρωτογενές πλεονάσματα 3,56%.
• Μείωση της ανεργίας κατά 1,8% (στο 15,6% από το 17,4%).
• Αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης με ρυθμό τριπλάσιο του φετινού (κατά 1,8% από 0,6%).
• Αύξηση των επενδύσεων με ρυθμό επιταχυνόμενο κατά 52,27% (κατά 13,4% από 8,8% φέτος).
• Μείωση φορολογικών βαρών για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις.
• Κοινωνικά μέτρα συνολικού ύψους 1,3 δισ. ευρώ.
• Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.

Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον προϋπολογισμό, «η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η μείωση της παραοικονομίας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να μειωθούν περαιτέρω τα φορολογικά βάρη στους πολίτες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αποδεδειγμένα το πιο αποτελεσματικό μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση.

Γι’ αυτό τον σκοπό θεσμοθετείται αυξημένος συντελεστής 30% κατά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Η προσπάθεια αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής δεν είναι, άλλωστε, υπόθεση αποκλειστικά και μόνο του κράτους. Αφορά σε ολόκληρη την κοινωνία και ιδίως στους φορολογούμενους πολίτες, η κινητοποίηση των οποίων σε συνδυασμό με τη μείωση των φορολογικών συντελεστών την οποία ενσωματώνει ο προϋπολογισμός του 2020 δημιουργεί το απαραίτητο πλαίσιο περιορισμού της φοροδιαφυγής και εξασφάλισης πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου, που θα χρησιμοποιηθεί στα επόμενα έτη για τον περαιτέρω περιορισμό των φορολογικών βαρών και την αύξηση των κοινωνικών δαπανών».

Αναπροσαρμογή αντικειμενικών αξιών ακινήτων

Για τις αντικειμενικές αξίες το υπουργείο Οικονομικών στο προσχέδιο επισημαίνει ότι «η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με βάση τις πραγματικές αξίες θα συμβάλει στην αύξηση της εισπραξιμότητας σε ιδιοκτησίες συγκεκριμένων περιοχών της χώρας που τώρα το επίπεδο των αντικειμενικών αξιών είναι αρκετά χαμηλότερο έναντι της εμπορικής αξίας, καθώς και σε περιοχές της χώρας με πολύ υψηλή αξία ακινήτων (πολυτελείς παραθεριστικές περιοχές), που ως τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη. Αυτή η παρέμβαση θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των βαρών στους πολίτες που κατέβαλαν δυσανάλογα υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας».

Στα 6,75 δισ. ευρώ τα κονδύλια του ΠΔΕ

Αμετάβλητο παραμένει το ύψος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2020. Παραμένει στα επίπεδα του 2019, αλλά με ανακατανομή των πόρων του συγχρηματοδοτούμενου και του εθνικού σκέλους του προγράμματος. Ωστόσο, στο προσχέδιο προεξοφλείται η υποεκτέλεση του ΠΔΕ έτους 2019 κατά 600 εκατ. ευρώ, υποεκτέλεση μεγαλύτερη εκείνης του 2018, που ήταν της τάξης των 513 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, για το έτος 2020 προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 6.750 εκατ. ευρώ, με κατανομή της συνολικής δαπάνης μεταξύ των έργων που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ύψους 6.000 εκατ. ευρώ, και εκείνων που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, ύψους 750 εκατ. ευρώ.

Αναδρομικά: Όλοι οι συνταξιούχοι παίρνουν 10 μήνες και χωρίς αγωγές! Αναλυτικά τα ποσά

Σημειώνεται ότι στο ίδιο ύψος ήταν και το ΠΔΕ του 2019, ωστόσο τα 5.750 εκατ. ευρώ ήταν πόροι προερχόμενοι από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το 1 δισ. ευρώ εθνικοί πόροι. Οπως αναφέρεται στο προσχέδιο, σταθερή επιδίωξη για την υλοποίηση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του ΠΔΕ και για το 2020 παραμένει η απορρόφηση των πόρων, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η εισροή της αναλογούσας κοινοτικής συνδρομής.

Δημοσιονομικό Συμβούλιο: Αισιόδοξοι οι στόχοι

Στο μεταξύ, πολύ αισιόδοξος αλλά επιτεύξιμος, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν άλλα μέτρα λιτότητας, είναι ο στόχος για ανάπτυξη 2,8% την επόμενη χρονιά, αναφέρει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ενώ στο 3,56% ανεβαίνει ο πήχης για το πρωτογενές πλεόνασμα. Συγκεκριμένα, το συμβούλιο εκτιμά ότι, υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί ο στόχος για ανάπτυξη 2% το 2019, η εκτίμηση για επιτάχυνση της ανάπτυξης στο 2,8% το 2020 θεωρείται ιδιαίτερα απαιτητική και μόνο υπό προϋποθέσεις επιτεύξιμη. Σημειώνεται ότι το προσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπει φορολογικές ελαφρύνσεις και νέες κοινωνικές πρωτοβουλίες συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ και θέτει τον πήχη της ανάπτυξης στο 2,8%, τηρώντας τη δέσμευση για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Μάλιστα, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα τίθεται οριακά υψηλότερα, στο 3,56% του ΑΕΠ.

Ειδικότερα, οι εκτιμήσεις του Δημοσιονομικού Συμβουλίου αναφέρουν ότι:

• Για το σύνολο του 2019 η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών για άνοδο του ΑΕΠ κατά 2% είναι πιο αισιόδοξη από το κεντρικό σενάριο των προβλέψεων του ΕΔΣ (αύξηση του ΑΕΠ 2019 περί το 1,8%).
• Οι ρυθμοί μεταβολής που αφορούν στο 2020 είναι πολύ πιο αισιόδοξοι σε σχέση με τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας 2019-2022. Η πρόβλεψη του υπουργείου Οικονομικών για αύξηση του ΑΕΠ το 2020 βρίσκεται εντός του εύρους των οικονομετρικών προβλέψεων του ΕΔΣ (με σταθερές τιμές του πετρελαίου και χωρίς τις επιπτώσεις του Brexit).
• Επιπλέον, οι αναφερόμενοι ρυθμοί μεταβολής για το 2020 γενικώς αποκλίνουν αισθητά προς τα πάνω σε σχέση με τις αντίστοιχες προβλέψεις που έχουν δημοσιοποιήσει διεθνείς οργανισμοί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).
• Η εκτίμηση από το υπουργείο Οικονομικών για διαρθρωτικό πλεόνασμα της τάξης του 2,7% του δυνητικού ΑΕΠ για το 2019 και 1,8% του δυνητικού ΑΕΠ για το 2020, έτσι όπως περιλαμβάνεται στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2020, εμπίπτει στα όρια που τίθενται στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο.

Bloomberg: Δημοσιονομικό κενό έως 900 εκατ.

Οι πιστωτές εξακολουθούν να βλέπουν δημοσιονομικό κενό έως και 900 εκατ. ευρώ, ανέφερε το Bloomberg, εξαιτίας του κόστους των παροχών που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Η κυβέρνηση, σημειώνει το πρακτορείο, προβλέπει ανάπτυξη 2,8% του ΑΕΠ, ποσοστό υψηλότερο από κάθε άλλη εκτίμηση που έχει διατυπωθεί για την επόμενη χρονιά, ενώ ο υπουργός Οικονομικών επιμένει ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα επιτευχθεί. Οι δύο πλευρές αναμένεται να συνεχίσουν τις συζητήσεις για να καλυφθεί το κενό έως τις 15 Οκτωβρίου, όταν θα πρέπει η χώρα, όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, να υποβάλει τον προϋπολογισμό της στην Κομισιόν.