Σε φορολογικούς παραδείσους το 10% του παγκόσμιου πλούτου

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Είναι αδιανόητο. Το 10% του παγκόσμιου πλούτου βρίσκεται στους φορολογικούς παραδείσους. Μεταξύ των κρατών, βέβαια, παρατηρούνται μεγάλες διακυμάνσεις. Οι Ρώσοι, για παράδειγμα, φυλούν το 50% του πλούτου τους σε φορολογικούς παραδείσους, ενώ σε χώρες όπως η Βενεζουέλα, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αυτό το ποσοστό εκτινάσσεται στο 60-70%. Οι χώρες με μεγαλύτερη πολιτική σταθερότητα, όπως η Βρετανία και η ηπειρωτική Ευρώπη, διατηρεί στα εξωχώρια κέντρα «μόλις» το 15% του πλούτου ενώ στις σκανδιναβικές χώρες το ποσοστό είναι μονοψήφιο, αποκαλύπτει με δημοσίευμα ο Economist.

Τα τελευταία χρόνια πάντως, έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές και η Ελβετία η οποία ως τη δεκαετία του 1980 ήταν ο πιο ελκυστικός φορολογικός παράδεισος απειλείται πλέον σοβαρά από νέους παραδείσους, όπως το Χονγκ Κονγκ.

Οπως επισημαίνει ο Economist τις τελευταίες δεκαετίες, δεκάδες φορολογικοί παράδεισοι «ξεπήδησαν» ανά τον κόσμο, δίνοντας στους πλούσιους «φοροφυγάδες» την επιλογή να στραφούν από τις Μπαχάμες έως το Χονγκ Κονγκ.

Το 2016, όμως, πολλά από αυτά τα εξωχώρια κέντρα πλούτου εξουσιοδότησαν την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) να αποκαλύψει τα τραπεζικά στοιχεία. Με βάση τα δεδομένα που ήρθαν στο φως, τρεις οικονομολόγοι, η Ανέτ Αλσταντσέτερ, ο Νιλς Γιόχανσεν και ο Γκάμπριελ Ζάκμαν, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το 10% του παγκόσμιου πλούτου βρίσκεται σε φορολογικούς παραδείσους.

Γιατί “δραπετεύει” το χρήμα

Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές δεν φαίνεται να είναι η αιτία για τη φυγή του πλούτου, γεγονός που αποδεικνύουν τα μικρά ποσοστά του πλούτου των Σκανδιναβών που βρίσκεται σε εξωχώριους παραδείσους. Για τις εκροές φαίνεται να ευθύνονται πολύ περισσότερο η πολιτική και οικονομική αστάθεια, καθώς και ο φυσικός πλούτος.

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι γείτονες της Ελβετίας δεν φαίνεται να προτιμούν τους απομακρυσμένους παραδείσους, διατηρώντας προφανώς σε ελβετικές τράπεζες τα χρήματά τους. Βέβαια, τα χρήματα που φυλάσσονται στην Ελβετία έχουν σημειώσει πτώση μετά την εκδήλωση της χρηματοοικονομικής κρίσης –κάτι που δεν ισχύει στο Χονγκ Κονγκ όπου παρατηρήθηκε 6πλασιασμός των ροών μεταξύ των ετών 2007–2015.

Σύμφωνα με τον κ. Ζάκμαν, η στροφή των πλούσιων «φοροφυγάδων» από την Ελβετία στην Ασία οφείλεται και στις πιέσεις που δέχονται οι ελβετικές τράπεζες από τις κυβερνήσεις άλλων κρατών να αποκαλύψουν τα στοιχεία όσων φοροδιαφεύγουν.

Οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί… φτωχότεροι

Το ότι το 10% του παγκόσμιου πλούτου βρίσκεται σε φορολογικούς παραδείσους σημαίνει ότι η ανισότητα μεταξύ φτωχών και πλουσίων είναι ακόμη μεγαλύτερη από αυτή που δείχνουν τα επίσημα στοιχεία, αφού ο «κρυμμένος» πλούτος ανήκει σε εύπορους. Στη Γαλλία, τη Βρετανία και την Ισπανία, οι κροίσοι (που ανήκουν στο 0,01% των πλουσιότερων νοικοκυριών) φυλάσσουν το 30-40% του πλούτου τους στο εξωτερικό. Στη Ρωσία, το ίδιο ποσοστό αγγίζει το 100%.

Και πάλι, βέβαια, τα διαθέσιμα στοιχεία είναι πολύ λίγα. Κάποιοι «παράδεισοι» όπως ο Παναμάς και η Σιγκαπούρη δεν δίνουν τα στοιχεία τους στη δημοσιότητα, ενώ η BIS περιλαμβάνει στα στοιχεία της μόνο τους τραπεζικούς λογαριασμούς και όχι άλλα στοιχεία ενεργητικού όπως οι τίτλοι.

Σύμφωνα με τον κ. Ζάκμαν, οι φορολογικοί παράδεισοι θα αναγκαστούν, εκ των πραγμάτων, να γίνουν πιο… διαφανείς, αφού εντείνονται οι πιέσεις για επιβολή προστίμων και στις τράπεζες –όχι μόνο στους φοροφυγάδες. Βέβαια, μπροστά στα κέρδη που βγάζουν οι τραπεζικοί κολοσσοί, τα πρόστιμα θεωρούνται ως ένα μικρό «κόστος». Η αφαίρεση της άδειας λειτουργίας, όμως, θα λειτουργούσε πιο αποτρεπτικά για τους οργανισμούς αυτούς.

«Υπάρχει ισχυρή ζήτηση για λύσεις φοροδιαφυγής από όλον τον κόσμο. Εάν δεν επιβληθούν αρκετά σοβαρές κυρώσεις, θα υπάρχει πάντα προσφορά για να καλύπτει τη ζήτηση», καταλήγει ο κ. Ζάκμαν.