Τα γλυπτά του Παρθενώνα: Eretiki παρουσίαση του ντοκιμαντέρ “Τα Μάρμαρά Μας”

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

H New Star από τις 8/11/2019 παρουσιάζει το εκφραστικό ντοκιμαντέρ του Νίκου Παπακώστα “Τα Μάρμαρά μας” (Αναφορά για τα γλυπτά του Παρθενώνα). Ένα έργο του οποίου η θέαση λειτουργεί διδακτικά για όλους μας.

Το Studio Art Cinema προσκαλεί τους λάτρεις των τεχνών και του πολιτισμού να παρακολουθήσουν την εκπεφρασμένη διαμαρτυρία του ευαίσθητου δημιουργού και των συν-υπερασπιστών της κρίσιμης επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα, “εκεί όπου αυτά πρωτοείδαν το φως…”

Σενάριο/ελληνική-παγκόσμια ιστορία:

Ο δημιουργός Νίκος Παπακώστας καταγράφει στον φακό του την ιστορία της γέννησης, ακμής, αντοχής στο χρόνο και τις ανθρώπινες, βέβηλες κακουχίες της σπουδαίας από αρχιτεκτονική και γλυπτική άποψη Ακρόπολης. Εστιάζοντας κυρίως στα κλεμμένα γλυπτά του Παρθενώνα, που βρίσκονται στο βρετανικό μουσείο του Λονδίνου από το έτος 1816. Στο σήμερα, ένα αεροπλάνο φεύγει από μια ηλιόλουστη γη και ο επιβάτης του καταλήγει σε “κάποιον” βροχερό, αλλιώτικο τόπο, ακριβώς έξω από το βρετανικό μουσείο. Η αφήγηση για την ιστορία της Ακρόπολης ξεκινά. Το ολοκληρωμένο αρχιτεκτόνημα με τα αρμονικότερα γλυπτά του κόσμου είδε το φως το έτος 432. 

Πρόκειται για μια αγαστή συνεργασία των αρχιτεκτόνων Ικτίνου και Καλλικράτη, καθώς και του γλύπτη Φειδία, μαζί με τους Αλκαμένη και Αγοράκριτο. Ίσως ο γλύπτης Φειδίας να συνέδραμε και στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Πρόκειται για ένα μνημείο Δωρικού ρυθμού. Συγκεκριμένα ο Παρθενώνας έχει χτιστεί από πεντελικό μάρμαρο και είναι ο μοναδικός ναός Δωρικού ρυθμού με ανάγλυφα σε όλες τις πλευρές του (υπάρχουν κάποιες επιρροές Ιωνικού ρυθμού). Ορισμένα κομμάτια του ανάγλυφου διάκοσμου ήταν επιχρωματισμένα, με κόκκινο, μπλε και χρυσό χρώμα.

Πίνακες διαφόρων εικαστικών απεικονίζουν την ακμή του σπουδαίου έργου, καθώς ο αφηγητής μας ενημερώνει για την ιστορική αναδρομή και εν συνεχεία ο φακός εστιάζει σε μακέτες του αρχιτεκτονήματος, κατά την Μακεδονική περίοδο, τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους. Το 1458 η Ακρόπολη βρίσκεται στα χέρια των Τούρκων. Την ονομάζουν στη γλώσσα τους “φρούριο των Αθηνών.” Τον 17ο αιώνα ο Παρθενώνας έγινε τζαμί. Το 1687 στην πολιορκία των Αθηνών από τον francesco morosini ανατινάζεται με οβίδα η εγκατεστημένη πυριτιδαποθήκη (!) στον Παρθενώνα από τον διοικητή της τότε τουρκικής φρουράς. Μεγάλο τμήμα του Ναού κατέρρευσε και πολλά γλυπτά τότε καταστράφηκαν…

Η διαρκής καταγραφή Αετωμάτων, Μετοπών, Ζωοφόρων από τις πτέρυγες του βρετανικού μουσείου αναδεικνύει καθαρά την ίδια τη γλυπτική και όχι τις αίθουσες. Παράλληλα, ο σκηνοθέτης ενώνει τις φωνές ανθρώπων των γραμμάτων και τεχνών, οι οποίες/οποίοι μιλούν από την Ελλάδα, για τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, σχετικά με τα κλεμμένα γλυπτά και την κρίσιμη επιστροφή των, εκεί όπου αυτά δικαιωματικά ανήκουν.

Ο thomas bruss (bruce) ή αλλιώς κόμης του elgin θα κάνει την εμφάνισή του και ότι δεν κατόρθωσαν οι προηγούμενες καταστροφές θα το “πετύχει” εκείνος. Εκμεταλλευόμενος το αξίωμα του Βρετανού πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη θα συνάψει συμφωνίες με την διοίκηση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το φιρμάνι όμως είναι το καθοριστικό έγγραφο της κατακρεούργησης των σπουδαίων γλυπτών εν έτει 1801. Σημαντική επιρροή του λόρδου elgin υπήρξε ο philipp hunt, έμπορος αρχαιοτήτων και ιερέας της πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη. Το 1802 βυθίστηκε στα Κύθηρα το πλοίο “Mentor,” που μετέφερε 17 κιβώτια γλυπτών. Η πρώτη αντίδραση στην αναίσχυντη κλοπή υπήρξε από τον Λόρδο Βyron, συνθέτοντας το ποίημα “Η Κατάρα της Αθηνάς,” κατά του αρχαιοκαπήλου λόρδου. 

Η δόλια μεταφορά των αρχαιοτήτων, που πραγματοποιήθηκε, ενόσω δεν υπήρχε ελληνικό κράτος, ολοκληρώθηκε το 1816 στο βρετανικό μουσείο. Ο elgin χρεοκόπησε λόγω αυτών των ενεργειών και πώλησε στο συγκεκριμένο μουσείο τους θησαυρούς του παγκόσμιου πολιτισμού. 

Λίγοι βουλευτές της χώρας του καταδίκασαν αυτές τις πράξεις στις αρχές του 20αιώνα. Το 1938 οι Βρετανοί απόξεσαν ορισμένα από τα γλυπτά…Η υπουργός πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη το 1983 απαίτησε την επιστροφή τους στην Ελλάδα.

Ο δημιουργός Νίκος Παπακώστας, στο σήμερα και κοιτάζοντας προς το μέλλον, τοποθέτησε καλλιτεχνικά στο λογικό κάθε αγνού φιλότεχνου όλες τις Καρυάτιδες, εκεί όπου αυτές βρίσκουν πραγματική αρμονία…      

   Γενικώς στο έργο:

Θα παρακολουθήσουμε ένα ντοκιμαντέρ, το οποίο κινείται με αρμονικό ρυθμό σε διάφορους χρόνους. Η γέννηση, ακμή και η βάλλουσα περίοδος του σπουδαίου αρχιτεκτονήματος από ανθρώπινους βανδαλισμούς θα συνδεθεί με τη σημερινή, λεπτομερή καταγραφή των γλυπτών στο βρετανικό μουσείο του Λονδίνου.

Παράλληλα οι φωνές από 16 ανθρώπους των γραμμάτων και τεχνών θα ενωθούν, υποστηρίζοντας το δύσκολο, αλλά πραγματοποιήσιμο εγχείρημα της επιστροφής των ανεκτίμητης αξίας γλυπτών. Ξεκαθαρίζοντας, ότι πέρα από την αυτονόητη αναγνώριση της κατακρεούργησης των αρχαιοτήτων από τον elgin και το συνεργείο του, ορίζεται και ως κλεπταποδόχος το βρετανικό μουσείο. Τα περισσότερα πρόσωπα που μιλούν, βρίσκονται κοντά στον εξωτερικό χώρο του Μουσείου της Ακρόπολης ή η κάμερα τους απαθανατίζει, ατενίζοντας προς το αέναο, καλλιτεχνικά γιγαντιαίο δημιούργημα. Σε ελάχιστα πρόσωπα θα χρησιμοποιηθεί η τεχνική voiceover. Ο αριθμός των ατόμων μαζί με τις ιδιότητές των, δείχνει και την οργανωμένη ενορχήστρωση της φύσης του ντοκιμαντέρ.

Ο σκηνοθέτης έξυπνα θα ενημερώσει με ουσιώδη τρόπο τους θεατές, για την ιστορία της Ακρόπολης και των γλυπτών του Παρθενώνα, παντρεύοντας προσεκτικά δύο τέχνες. Την αρχιτεκτονική-γλυπτική με τους εικαστικούς πίνακες, που αφορούν την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα…Επιπροσθέτως, υπό πρακτικό σκεπτικό μιας θέασης με πανοραμική φαντασία μέσα από αρχιτεκτονικές μακέτες διαπιστώνουμε τις επεμβατικές τροποποιήσεις στο διάκοσμο της Ακρόπολης, κατά την Μακεδονική περίοδο, τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους.

Η φωνή του αφηγητή θα παίξει καθοριστικό ρόλο, εξιστορώντας σημαντικές πληροφορίες, τις οποίες πολλές/πολλοί Ελληνίδες/Έλληνες (και μη) ενδέχεται να αγνοούν, σχετικά με την αρχαιοκαπηλία. Η μορφή του σεναρίου θα μας παρουσιάσει με λεπτομερή διήγηση τις δόλιες ενέργειες του λόρδου elgin, λαμβάνοντας το φιρμάνι από την τότε τουρκική διοίκηση. Ξεχωρίζει στον αντίποδα η ενημέρωση από τον ποιητή Γιώργο Μπλάνα, αναγνωρίζοντας με αλληλεγγύη -υπό μορφή voiceover- τη διαφορετική ηθική, αλλά και τολμηρή, καλλιτεχνική φύση ενός άλλου ποιητή. Tου Λόρδου Βύρωνος. Επίσης διακρίνεται ο ποιητικός λόγος του συγγραφέα Γιώργου Λεκάκη, αναλύοντας την πραγματική σχέση μεταξύ Ελλήνων και αγαλμάτων. Καθώς και η συναισθηματική έκφραση της ηθοποιού-αρχιτέκτονος, Γεωργίας Ζώη, αναγνωρίζοντας ως κλεπταποδόχο το βρετανικό μουσείο.

Η μία ξεριζωμένη Καρυάτις, που έχει απαχθεί στο βρετανικό μουσείο, θα ενωθεί με εξαιρετικό τρόπο καλλιτεχνικά μαζί με τις υπόλοιπες πέντε στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα, κατά την μοναδική λήψη στο εσωτερικό του συγκεκριμένου χώρου.  

Η διαμοίραση της ομιλίας των προσώπων, μαζί με την φωνητική ενημέρωση του αφηγητή αποδεικνύονται κατάλληλες, δίνοντας χώρο στην οπτική μετάδοση πληθώρας συναισθημάτων, εξαιτίας της κινηματογράφησης των πανέμορφων γλυπτών. Γενικώς πραγματοποιείται μια ομοιόμορφη, διαδοχική εναλλαγή μεταξύ αφηγητή και προσώπων στο μεγαλύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ σαν διάλογος του σεναρίου και μοντάζ. Εκτάκτως οι παρουσίες των ομ. Καθηγητή Παν/μίου Ιωαννίνων, Γιάννη Δάλλα, της αρχαιολόγου τ. Διευθύντριας του μουσείου της Ακρόπολης, Ισμήνης Τριάντη και του εκδότη Βασίλη Χατζηιακώβου, διαβάζοντας απόσπασμα του Γιώργου Σεφέρη, θα αλλάξουν αυτή τη δομή του έργου. Οι τρεις τους, ενημερώνουν για πιο συγκεκριμένες μορφές ζημίας, κατά την κλοπή του παγκόσμιου πολιτισμού…  

Κατά τον επίλογο ο Νίκος Παπακώστας ως δημιουργός, απευθυνόμενος πρόσωπο με πρόσωπο στο θεατή, ξεκαθαρίζει, ότι το ντοκιμαντέρ δεν φέρει ουδεμία σχέση με εθνικιστικές κορώνες, αλλά επιζητά τη “δικαιωματική επιστροφή των Μαρμάρων στον τόπο, που εκείνα είδαν για πρώτη φορά το φως…”Οι λέξεις “Δεν ξεχνάμε” κινητοποιούν τη συνείδηση όλων μας στην κάθε του φράση. Είναι ανατριχιαστική για τον Δυτικό Πολιτισμό, η ενημέρωση, περί της κατάληξης πολλών μαρμάρινων ευρημάτων στα ασβεστοκάμινα της Αττικής.  

Η τελική επιγραφή για την τύχη των γλυπτών αφήνει δημιουργικά ερωτηματικά στο κοινό και καταλήγει με τον πιο ειλικρινή τρόπο…“Ίδωμεν.”

(περισσότερη ανάλυση σε σχετική, κάτωθι κατηγορία της eretikis παρουσίασης) 

Καταθέσεις απόψεων/αφήγηση:

-Η αφήγηση έγινε από τον Γιάννη Γαβρίλη. Ο αφηγητής υπήρξε ζωντανός, αντικειμενικά ψύχραιμος, αλλά και ανθρώπινος στα κατάλληλα, κινηματογραφικά σημεία. Στα σημεία που διαθέτει συναίσθημα η χροιά του, αυτό αφορά μία παγκόσμια, φιλότεχνη και όχι αμιγώς ελληνική χροιά. Άλλαξε επιτυχώς τη φωνή του, υποδυόμενος τον ζωγράφο Giovanni Batista Lussieri, προϊστάμενο των συνεργείων του elgin.

Στο ντοκιμαντέρ μίλησαν συνολικά στην κάμερα 17 πρόσωπα των γραμμάτων και τεχνών, μαζί με τον δημιουργό Νίκο Παπακώστα:

-Ξεκινώντας αντιστρόφως, από τον δημιουργό Νίκο Παπακώστα: Είδαμε έναν εξελισσόμενο, αβίαστο, συναισθηματικό τόνο. Η φράση “Δεν ξεχνάμε” διαθέτει ειλικρίνεια και ζωντάνια ως ελευθερωμένη κάθε φορά περισσότερο, συναντώντας εν κατακλείδι την αμοιβαία περισυλλογή με το κοινό… 

1) Θόδωρος Παπαγιάννης, Γλύπτης: Ενημερώνει, για την πρώτη φορά που ο ίδιος, συγκλονισμένος, είδε μπροστά του την γοητευτική ακτινοβολία των ελληνικών γλυπτών στο βρετανικό μουσείο. Αναφέρει, ότι δεν πρόκειται να ξαναγίνει τέτοια γλυπτική.

2) Ξενοφών Μουσσάς, Καθηγητής Παν/μίου, Αστροφυσικός: Ορίζει τον Παρθενώνα ως αρχέτυπο του Πολιτισμού, της Δημοκρατίας και της Τεχνολογίας. “Συνεπώς, το έργο οφείλει να αποτελεί ένα ενιαίο, εμβληματικό κτίριο, όπως του αξίζει.”

3) Νίκος Δεσεκόπουλος, Χαράκτης: Με ένταση στη φωνή του, επισημαίνει, ότι βλέποντας τα κλεμμένα γλυπτά, αισθάνθηκε μεν θαυμασμό για την ομορφιά τους, αλλά και απορία μαζί με οργή, για τη βέβηλη πράξη.

4) Βλάσης Αγτζίδης, Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας. Μιλά στην κάμερα για την αυταπόδεικτη, αποικιοκρατική αντίληψη της Βρετανίας και την συμμαχία/συμπαιγνία εκείνης με την οθωμανική αυτοκρατορία. “Με αποτέλεσμα να καταστραφεί ένα από τα μεγαλύτερα μνημεία του κλασικού πολιτισμού.”

5) Γεωργία Ζώη, Ηθοποιός/Αρχιτέκτων:  Ως άνθρωπος και φιλότεχνη δυσκολεύεται να συγκρατήσει τα δάκρυά της στην κλεπταποδοχή του βρετανικού μουσείου “σε μέλη μνημείων της παγκόσμιας κληρονομιάς.”

6) Γιώργος Λεκάκης, Συγγραφέας. Ας αφήσουμε τον ποιητικό του λόγο να μιλήσει: “Για τον Έλληνα κανένα άγαλμα δεν είναι στατικό. Είναι αυτό, που εκείνος το βλέπει και αγαλίεται η ψυχή του και χαίρεται. Για τον Έλληνα τα πάντα είναι έμβια και έμψυχα.”

7) Cemil Turan Bazidi, Συγγραφέας και ποιητής: Εξηγεί, γιατί οι καταστροφικοί πόλεμοι του 20ου αιώνα ισοδυναμούν με την κλοπή των γλυπτών του Παρθενώνα.

8) Λευτέρης Παπακώστας, Ιστορικός-Φιλόλογος: Μιλά για την προσπάθεια της υπουργού πολιτισμού το 1983, Μελίνας Μερκούρη, περί της επιστροφής στην Αθήνα των κλεμμένων γλυπτών του Παρθενώνα.

9) Γιώργος Μπλάνας, Ποιητής: Παραθέτει μια πολύ σημαντική πληροφορία, σχετικά με την καλλιτεχνική εναντίωση του Λόρδου Βύρωνος στην εγκληματική δράση του elgin. Το ποίημα “Η Κατάρα της Αθηνάς” εκπέμπει μια πανανθρώπινη διαμαρτυρία.

10) Άκης Σακισλόγλου, Δημοσιογράφος: Προσδιορίζει τον όρο κλεμμένα μάρμαρα και όχι ελγίνεια. Τονίζει την απουσία της UNESCO στο εγχείρημα της επιστροφής των γλυπτών.

11) Αλέξανδρος Ασωνίτης, Συγγραφέας: “Τα Ευρωπαϊκά Μουσεία -εξαιρώντας την περίοδο της Αναγέννησης- είναι εκθετήρια κλοπιμαίων” “Οφείλουμε τη διεκδίκηση της επιστροφής των γλυπτών, πρωτίστως στο δημιουργό Φειδία.”

12) Αριάδνη Παπαϊωάννου, Αρχιτέκτων/Μουσειολόγος: “Η τοποθέτηση των γλυπτών στο βρετανικό μουσείο δεν μπορεί να αποδώσει την μεγάλη τους αξία και την ολότητα του έργου σαν μνημείο.”

13) Αντώνης Αντωνίου, Ηθοποιός-Σκηνοθέτης: “Δεν έχει εξαντλήσει η Ελλάδα τα νομικά πλαίσια, για την επιθυμητή επιστροφή.”

14) Γιάννης Δάλλας, ομ. Καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων/ποιητής-δοκιμιογράφος: “Οι ίδιοι οι Άγγλοι το 1938 απόξεσαν τα γλυπτά.” Ακολουθεί ενημέρωση από απόσπασμα του προλόγου του αρχαιολόγου Κωνσταντίνου Δάλλα στο βιβλίο του William Saint Clair: “O Λόρδος έλγιν και τα Μάρμαρα.” Το βιβλίο εκδόθηκε 60 χρόνια αργότερα, αλλά δεν άλλαξε τις θέσεις των Βρετανών.

15) Ισμήνη Τριάντη, Αρχαιολόγος τ. Διευθύντρια του Μουσείου της Ακρόπολης: Αναφέρει εκτός από τον γλύπτη Φειδία, τους Αλκαμένη και Αγοράκριτο. Ενημερώνει το κοινό για τις καταστροφές της λίθινης επιφάνειας των Ζωοφόρων από τους κλέφτες, καθώς εκείνοι την πριόνισαν, ώστε να μεταφέρουν πιο εύκολα την αντίστοιχη γλυπτή.

16) Βασίλης Χατζηιακώβου, Εκδότης: Μας διαβάζει, χρωματίζοντας παραστατικότατα τη φωνή του, απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Σεφέρη, “Έξι νύχτες στην Ακρόπολη.”

 Μορφή σεναρίου και σκηνοθεσία:

Τα κείμενα, μαζί με τη σκηνοθεσία, υπογράφει ο Νίκος Παπακώστας. 

Σενάριο:

Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, ήταν τα ελληνικά. Κύριοι συνεργάτες του Νίκου Παπακώστα ήταν η μεταφράστρια κειμένων Φλώρα Αποστολοπούλου και η επιστημονική σύμβουλος Ισμήνη Τριάντη. Το έργο ξεκινά με τη φράση του Γιάννη Ρίτσου “Σε τούτα εδώ τα Μάρμαρα καμιά σκουριά δεν πιάνει.” Στο ντοκιμαντέρ η δομή αυτής της μορφής σεναρίου είναι ολοκληρωμένη. Καθώς όχι φυσικά μόνο ο αριθμός, αλλά οι ιδιότητες και κυρίως οι απόψεις των προσώπων αγκαλιάζουν με υπευθυνότητα και συναίσθημα το θέμα της επιστροφής των καλλιτεχνικά έμβιων Μαρμάρων.

Παράλληλα, παρατίθεται η ιστορία του μνημείου της Ακρόπολης, της ανθεκτικότητας του Ναού του Παρθενώνα και του γλυπτού του διάκοσμου, στο χρόνο και στους βανδαλισμούς. Η έρευνα είναι πολύ καλή και συμπληρώνει με συνέπεια το εγκεφαλικό στέλεχος της σκηνοθεσίας! Πληροφορίες για το φιρμάνι ή τον phillip hunt, ιερέα της αγγλικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη και εμπόρου αρχαιοτήτων, που επηρέασε τον elgin, το αποδεικνύουν. Ομοίως και η αναφορά της τροπολογίας του βουλευτή του βρετανικού κοινοβουλίου, Hugh Hammersley. Η οποία θεωρείται ως η πρώτη πρόταση επιστροφής των Μαρμάρων. Η πληροφόρηση της ηθικής και καλλιτεχνικής υπόστασης του Λόρδου Βύρωνος συγκινεί! Βεβαίως το θέμα του έργου είναι τα κλεμμένα γλυπτά, για αυτό και υπήρξε ορθώς η σεβαστή, κινηματογραφική ενασχόληση μαζί τους (όπως θα δούμε παρακάτω στη σκηνοθεσία).  

Η αφήγηση για το άρθρο του Βρετανού Βουλευτή *Philip Stone με τη φράση “Τα υπέροχα ερείπια του Παρθενώνα και η ηλιόλουστη ατμόσφαιρα της Αθήνας, μας δίνουν την πλέον κατάλληλη θέση, για τα αρμονικότερα γλυπτά του κόσμου” ενώνεται ιδανικά ως ενιαία διάσταση με την εισαγωγή του έργου, όπου ο δημιουργός ταξιδεύει αεροπορικώς, από την ηλιοφανή Ελλάδα στη βροχερή Αγγλία. 

Σκηνοθεσία:  

Είναι αδύνατον να αγνοηθεί η κινηματογραφική στιγμή, όπου ενώνεται καλλιτεχνικά η μία αποσχισμένη Καρυάτις με τις υπόλοιπες πέντε στην Ελλάδα. Το μοντάζ, το σενάριο και η φωτογραφία, υπό την καλλιτεχνική γροθιά της σκηνοθεσίας τότε γίνονται ένα. Η μία κλεμμένη Καρυάτις μεταφέρεται κινηματογραφικά όλο και πιο δεξιά στην εσκεμμένα κενή θέση, που υφίσταται στο μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα. Και ακούμε τότε τον αφηγητή να μας πληροφορεί για την καταλληλότερη θέση των αρμονικότερων γλυπτών του κόσμου, από το άρθρο του *Philip Stone (όπως είδαμε πιο πάνω). Εύγε!

Είναι αδιανόητο (γράφοντας) να παραλείψει κανείς την κινηματογράφηση της ίδιας της ύπαρξης των γλυπτών. Κατά την κινηματογράφηση εκείνων, υπάρχουν συνεχώς γραπτές επιγραφές επεξηγηματικής ενημέρωσης. Μεταξύ όλων (κυριολεκτικά!), ξεχωρίζει η απαθανάτιση (πιθανόν) της Θεάς Δήμητρας και Περσεφόνης στο Ανατολικό Αέτωμα. Ενώ από διαφορετική γωνία λήψης αφιερώνεται αμέσως σκηνοθετικός χώρος και στην τρίτη μορφή. Ενός κοριτσιού, το οποίο απομακρύνεται από τις δύο προηγούμενες. Πιθανώς είναι η Ήβη, η οινοχόος του Δία.

Μοντάζ και φωτογραφία:

Μοντάζ:

Καταρχάς, το μοντάζ κάνει διάλογο με το σενάριο, καθώς αφηγητής και ομιλητές  στα ¾ του ντοκιμαντέρ αλλάζουν την καλλιτεχνική σκυτάλη με αυτήν ακριβώς τη σειρά διαδοχής. 

Η αλλαγή της σκηνής, κατά την εισαγωγική αναφορά της πρόσοψης της εισόδου του βρετανικού μουσείου με μεταφορά στην ολότητα του έργου της Ακρόπολης από τον εικαστικό Leo Von Klenze, αποτελεί επίσης ένα παράδειγμα εγκεφαλικού μοντάζ. 

Φωτογραφία:

-Η περιήγηση με εστίαση σε πανέμορφο πίνακα (δεν αναγράφεται ο ζωγράφος), που αναπαριστά τον περιβάλλοντα, φυλλοβόλο χώρο της Αθήνας και στο βάθος διακρίνεται η Ακρόπολη. 

-Η άνωθεν λήψη σε πίνακα του Giovanni Batista Lussieri, με θέμα τον κατεστραμμένο Παρθενώνα. 

-Η σταθερότητα του πλάνου σε πίνακα του Stanford Robinson Gifford.

Αναδεικνύουν τη φωτογραφία.

–Οι δε κινηματογραφήσεις στα γλυπτά είναι, όπως τους αρμόζει. Αποκορύφωμα εδώ αποτελεί η ανάδειξη του συμπλέγματος τριών θεοτήτων: Εστία, Διώνη και Αφροδίτη.

Διαλογή όλων των προσώπων, που μίλησαν στην κάμερα και επιλογή καλλιτεχνικής ανάδειξης:

-Η διαλογή των προσώπων έγινε από το Νίκο Παπακώστα. Οι απόψεις που εκείνες/εκείνοι εξέφρασαν, αλλά και τα στοιχεία τα οποία παρέθεσαν, αποδεικνύουν εκ του αποτελέσματος την εύστοχη σκέψη του υπεύθυνου.

Το γεγονός, ότι οι ιστορικές αλλαγές στην Ακρόπολη αποδόθηκαν μέσω μιας άλλης τέχνης (πινάκων ζωγραφικής), είναι έξυπνο, ατμοσφαιρικό και μόνο ως θετικό στοιχείο εκλαμβάνεται! 

Εφόσον μεγάλο μέρος των κλεμμένων γλυπτών καταγράφηκε στην κάμερα, τότε ο θεατής έρχεται σε επαφή με τη σημαντική απώλεια του πολιτισμού μας και συνεπώς ο καλλιτεχνικός στόχος επετεύχθη. 

Μουσική/Ηχητική υπόκρουση:

Τη μουσική έγραψε ο συνθέτης Νίκος Παπακώστας. Η συναισθηματική του έκφραση είναι διακριτή στο έργο και απασχολεί σταθερά τους ακροατές/ θεατές.

Πιάνο, ανατολίτικο, πνευστό, μουσικό όργανο και ατμοσφαιρικά πλήκτρα κυριαρχούν. Σε κάποιες στιγμές πιθανώς να ακούμε λαούτο σε ρυθμική, απλή μουσική έκφραση. Στην εισαγωγή υπάρχουν βιολιά.

Τα βιολιά επιχειρούν να ενώσουν μια ιδέα ομοιογένειας των ανθρώπων του Δυτικού πολιτισμού, ενόσω αναγράφεται ο τίτλος της ταινίας. Όμως, καθώς διακρίνεται η είσοδος του βρετανικού μουσείου, δεν ακούγεται πλέον μουσική.

Στην πρώτη αλλαγή “σκηνικού” με μεταφορά στον πίνακα του Leo Von Klenze ακούμε το πιάνο να “δρα” με το αριστερό χέρι, εφιστώντας μας την προσοχή.

Στις τροποποιήσεις της Ακρόπολης, κατά τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους, το ίδιο, μουσικό όργανο μας προδιαθέτει συναισθηματικά για αυτές τις πρώτες, ανθρώπινες επεμβάσεις. Μόλις ο αφηγητής ενημερώσει για την ενετική βαρονία, τότε το πιάνο παίζει νευρικά και με φόρτιση πιο γρήγορες αξίες.

Ένας Λαπίθης μάχεται με Κένταυρο στα γλυπτά της Νότιας Μετόπης και το πιάνο, από άλλο αιώνα, “χαμογελά” στη μεγάλη, εκλεκτική αγκαλιά του Δυτικού Πολιτισμού…Ενώ στην προβολή του πίνακα του  Giovanni Batista Lussieri το ίδιο, πληκτροφόρο έγχορδο “επισημαίνει” μια αδικία.

-Ο αφηγητής, μας ενημερώνει για την πολιορκία των Αθηνών από τον francesco morosini και τότε ακούμε πλέον τα πλήκτρα (keyboards) να δημιουργούν μια ταραγμένη, τρομακτική ατμόσφαιρα, όπου ένα ανατολίτικο, πνευστό, μουσικό όργανο “χρωματίζει” το ανήσυχο τοπίο του γκρίζου πίνακα του Fransesco Fanelli. Από αυτό το σημείο και μετά, το συγκεκριμένο μουσικό θέμα θα επαναλαμβάνεται, μόλις ακούγεται και προβάλλεται η συμφωνία του elgin με τη διοίκηση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Προσδιορίζοντας τα κακώς κείμενα Ανατολικού και Δυτικού πολιτισμού. 

Στην κινηματογραφική ενατένιση του συμπλέγματος των τριών θεοτήτων “Εστία, Διώνη και Αφροδίτη” ακούγεται η ρυθμική μουσική του οργάνου, που μοιάζει με λαούτο. 

Αποκορύφωμα αποτελεί προς το τέλος, στα λεγόμενα του Philip Stone για την καταλληλότερη θέση των αρμονικότερων γλυπτών στον κόσμο, η αντικατάσταση του πνευστού, μουσικού οργάνου από το πιάνο.

Στον ήχο: 

Υπεύθυνος για την επεξεργασία του ήχου ήταν ο Φώτης Λυμπέρης. Ο επιβάτης της εισαγωγής καθώς προσγειώνεται σε αγγλικό έδαφος, αλλάζει γρήγορα μεταφορικό μέσο και τότε ακούμε μια ηθελημένη, ηχητική αποδιοργάνωση. Σαν να περιγράφεται σκόπιμα η ψυχολογική-καλλιτεχνική δυσκολία εγκλιματισμού εκείνου. Οι φωνές των ομιλητών ακούγονται πεντακάθαρα. Η ηχητική διαμοίραση της μουσικής και του αφηγητή αφήνει και τους δύο εκφραστές να αναπνεύσουν καλλιτεχνικά.

Η παρακολούθηση αυτού του ντοκιμαντέρ ισοδυναμεί με μια ηχηρή, παγκόσμια, πολιτισμικά και πολιτιστικά, εκπεφρασμένη διαμαρτυρία. 

Μια διανομή από τη New Star  

O Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ