TIME: Υπό κατάρρευση η οικονομία της Τουρκίας του Ερντογάν;

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Εχουν περάσει λίγες μέρες από τις τουρκικές εκλογές και ο Ερντογάν σχημάτισε τη νέα κυβέρνηση, ενώ ο ίδιος κατέχει πλέον εξαιρετικές αρμοδιότητες. Ο ίδιος επέλεξε 16 «πιστούς» του για να επανδρώσει την κυβέρνηση.

Ο Ερντογάν θυσίασε τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και οικονομολόγο Μεχμέτ Σιμτσέκ για χάρη του άπειρου γαμβρού του Μπεράτ Αλμπαϊράκ τον οποίο τοποθέτησε υπουργό οικονομίας και οικονομικών να διαχειριστεί την ευαίσθητη τουρκική οικονομία. Το κατά πόσο η επιλογή αυτή θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και των επενδυτών είναι πολύ συζητήσιμο.

Ο Ενρτογάν έχει ως προτεραιότητα την με κάθε κόστος βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη εις βάρος της μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Αυτό συνεπάγεται την άμβλυνση των αυξήσεων των επιτοκίων που απαιτούνται για τη συγκράτηση του διψήφιου πληθωρισμού και τη στήριξη της λίρας που φέτος έχασε υποτιμήθηκε κατά 20%.

Σημαίνει επίσης τη χαλάρωση της λιτότητας, το πλημμύρισμα της αγοράς με φτηνές πιστώσεις και τη χρηματοδότηση εκτεταμένων κατασκευαστικών έργων και μεγάλων έργων υποδομής. Ειλικρινής στις υποσχέσεις του έδωσε στον εαυτό του το δικαίωμα διορισμού του επικεφαλής της κεντρικής τράπεζαςκαι τα μέλη της επιτροπής νομισματικής πολιτικής για μια τετραετία.

Με τον τρόπο αυτό ολοκληρώνεται η πολιτικοποίηση της κάποτε σεβαστής κεντρικής τράπεζας σε συνδυασμό με τις ανορθόδοξες νομισματικές απόψεις του Ερντογάν για τα επιτόκια και τον πληθωρισμό.

Ο Ερντογάν συνδέει την πρόοδο με τα αστραφτερά πολυώροφα κτίρια, τα εντυπωσιακά έργα υποδομής και τα αυξημένα ποσοστά ανάπτυξης. Αναπτύσσει το «καύσιμο» για να ενισχύσει την ταχύτητα της τουρκικής οικονομίας μεσαίου μεγέθους για να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μιας μεγάλης οικονομίας. Όπως γνωρίζει οποιοσδήποτε μηχανικός, τελικά, ο κινητήρας θα καεί.

Δεν φαίνεται επίσης να εκτιμά ότι το μοντέλο ανάπτυξης της Τουρκίας απαιτεί αναμόρφωση για να μπορέσει να ενταχθεί στην ένωση των πλούσιων οικονομιών. Το μοντέλο αυτό είναι όμως πλήρως εξαρτημένο από τις καταναλωτικές δαπάνες και τις κυβερνητικές υποδομές και τα κατασκευαστικά έργα που χρηματοδοτούνται από κερδοσκοπικές χρηματοοικονομικές ροές και όχι από βιώσιμες ιδιωτικές επενδύσεις και εξαγωγές.

Ποιο το καθαρό αποτέλεσμα; Οι συναλλαγματικές υποχρεώσεις των τουρκικών εταιρειών έφτασαν στα 328 δισ. δολαρίων στο τέλος του 2017. Όταν συμψηφίζονται με στοιχεία ενεργητικού σε ξένο συνάλλαγμα, εξακολουθεί να προκύπτει το ανησυχητικό το ποσό των 214 δισ. δολαρίων. Το χαρτοφυλάκιο του χρέους σε δολάρια ΗΠΑ και ευρώ έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2008, το 80% των οποίων ανήκει στις εγχώριες τράπεζες.

Δεδομένων αυτών των οξείας συνθηκών του ισοζυγίου πληρωμών, δεν αποκλείεται η Τουρκία να επιβάλει κεφαλαιακούς ελέγχους βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα για να περιορίσει την εκροή ξένων κεφαλαίων. Σκαρφαλωμένο στα 50 δισ. δολάρια, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών – που ορίζεται ως το άθροισμα του εμπορικού ισοζυγίου και των χρηματοπιστωτικών ροών – δεν καλύπτεται ακόμη και από τα καθαρά διεθνή αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας που φτάνουν τα 45 δισ. δολάρια.

Δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι ορισμένες μεγάλες τουρκικές εταιρείες διαπραγματεύονται με τους ομολογιούχους τους για την αναδιάρθρωση των μεγάλων υποχρεώσεών τους εξωτερικού δανεισμού, καθώς η υποτίμηση της λίρας αυξάνει το οικονομικό βάρος.

Εάν σημαντικός αριθμός τουρκικών εταιρειών αθετήσει τις υποχρεώσεις του στο εξωτερικό θα αντιστραφεί η τουρκική οικονομία, θα προκληθεί μαζικός πανικός στους καταναλωτές, θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών και ενδεχομένως θα προκληθεί κρίση στο τουρκικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση γενικότερα στην χώρα.

Οι εθνικιστές σύμμαχοι του Ερντογάν, το MHP, αρνήθηκαν να ενταχθούν στην κυβέρνηση. Ίσως ηγέτης του κόμματος Ντεβλέτ Μπαχστελί έμαθε τα διδάγματα της οικονομικής κρίσης του 2001 ως μέλος της τότε τριμερούς κυβέρνησης.

Για αυτό και επιλέγει να κινηθεί προσεκτικά παρά να αναλάβει μέρος της ευθύνης ενός οικονομικού πισωγυρίσματος. Παρά την τρέχουσα πολιτική κυριαρχία του Ερντογάν, η επιδείνωση της οικονομίας είναι η αχίλλειος πτέρνα του και η μεγαλύτερη απειλή για τον ίδιο.

Πηγή: defence-point.gr