Η υπεκφυγή του Facebook

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Το επιχειρηματικό μοντέλο του Facebook είναι αρκετά απλό. Προσφέρει δωρεάν υπηρεσία για τη σύνδεση των χρηστών με τα αγαπημένα τους πρόσωπα και άλλους που μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα. Σε αντάλλαγμα, συλλέγει δεδομένα σχετικά με το τι κάνουν οι χρήστες στο διαδίκτυο (και, ολοένα και περισσότερο, εκτός διαδικτύου). Στη συνέχεια χρησιμοποιεί αυτά τα δεδομένα για να πουλήσει στοχευμένη διαφήμιση. Το όλο εγχείρημα λειτουργεί λαμπρά.

Ωστόσο, η εταιρεία -όπως πολλοί άλλοι που επωφελούνται από την πώληση πρόσβασης στα δεδομένα των χρηστών τους- δείχνει απρόθυμη να περιγράψει με σαφήνεια πώς βγάζει χρήματα. Αντ ‘αυτού, ανταποκρινόμενη στην είδηση ότι ένα τρίτο μέρος συνέλεξε και μοίρασε δεδομένα 50 εκατομμυρίων χρηστών πίσω από την πλάτη της, εξέδωσε μια δήλωση που ξεκινάει ως εξής: “Η προστασία των πληροφοριών των ανθρώπων είναι το πιο σημαντικό πράγμα που κάνουμε στο Facebook”.

Η απόσταση μεταξύ της θεωρίας και της… πράξης!

Υπάρχει πάντα κάποια απόσταση μεταξύ του τι λέει μια εταιρεία και του τι κάνει πραγματικά. Για το Facebook, είναι μεγαλύτερη από ό,τι συνήθως. Και -σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με πολλές εταιρείες- αυτή η αποσύνδεση δεν είναι πλέον μια αφηρημένη ανησυχία. Καθώς το διαδίκτυο αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο στη δημόσια ζωή στις ΗΠΑ και αλλού, καταστρέφει την πολιτική και παραπλανά τους ψηφοφόρους. Ο αγαπημένος μύθος του Facebook ότι απλά “φέρνει τον κόσμο πιο κοντά” δεν πλέον εύκολα υπερασπίσιμος.

Τικ – τακ κύριε Ζάκερμπεργκ! Το… παιδί σου χάνει την εμπιστοσύνη των χρηστών

Το τελευταίο σκάνδαλο είναι μια απόδειξη. Το 2014, ένας ερευνητής έλαβε άδεια από το Facebook και περίπου 270.000 χρήστες να συλλέξει προσωπικά δεδομένα γι ‘αυτούς. Στη συνέχεια μοιράστηκε αυτά τα στοιχεία – και αυτά 50 εκατομμύρια φίλων τους στο Facebook- με μια εταιρεία που ονομάζεται Cambridge Analytica, η οποία τα χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει “ψυχογραφικά” προφίλ των ψηφοφόρων και αργότερα εργάστηκε για την προεδρική εκστρατεία του Donald Trump.

Η συγγνώμη του Mr. Facebook

Η κοινή χρήση δεδομένων χωρίς τη συγκατάθεση των χρηστών είναι “ενάντια στις πολιτικές μας”, δηλώνει ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Facebook. Όμως, το μεγαλύτερο ερώτημα, τόσο για τις ρυθμιστικές αρχές όσο και για την ίδια την εταιρεία, είναι πόσο έλεγχο θα πρέπει να έχουν οι χρήστες πάνω στον τεράστιο όγκο προσωπικών δεδομένων του Facebook, το οποίο έχει γίνει ένα εξαιρετικά ισχυρό πολιτικό εργαλείο με λίγες δικλείδες ασφαλείας.

Η ομάδα Trump χρησιμοποίησε τέτοια εργαλεία με μεγάλη επιτυχία. Δοκίμασε δεκάδες χιλιάδες παραλλαγές διαφημίσεων στο δίκτυο. Χρησιμοποίησε τα δεδομένα του Facebook για να μεταδώσει προκλητικά μηνύματα σε δεκτικά υποσύνολα του εκλογικού σώματος – γνωρίζοντας ότι το ευρύτερο κοινό δεν θα ήταν και το σοφότερο- ενώ πραγματοποιούσε “σημαντικές επιχειρήσεις καταστολής ψηφοφόρων” για να μειώσει την προσέλευση ψηφοφόρων της αντιπάλου του Trump. Η Ρωσία είχε την ίδια ιδέα.

Greco fund: Το επενδυτικό σχήμα που απέκτησε τα ακίνητα της Βωβός!

Αυτά τα πράγματα λειτουργούν μόνο επειδή το Facebook συλλέγει σθεναρά τόσο πολύτιμες πληροφορίες. Η δουλειά του είναι να πουλά δεδομένα σχετικά με τους χρήστες του.

Και τα δεδομένα δεν έχουν δικές τους αξίες ή αρχές. Μπορεί να βοηθήσουν στην επιλογή ενός καλού υποψηφίου ή ενός κακού. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολύτιμες έρευνες ή για άθλια ψυχολογικά πειράματα. Μπορούν να αποκαλύψουν πολύ προσωπικές λεπτομέρειες – και τώρα βρίσκονται στα χέρια ενός τεράστιου φάσματος ανθρώπων, υπεύθυνων και μη.

Το Facebook έχει κάθε δικαίωμα να κερδίζει χρήματα. Αλλά η εταιρεία -και τα δισεκατομμύρια των χρηστών της, καθώς και τα λίγα δισεκατομμύρια ανθρώπων που δεν έχουν ακόμη λογαριασμό- δεν πρέπει να αυταπατώνται για το πώς συμβαίνει αυτό. Μόνο τότε θα είναι σε θέση να ζυγίσουν καλύτερα τις συνέπειες των επιλογών τους.

Από τη συντακτική ομάδα του Bloomberg View / capital.gr