Ο μαγικός αριθμός για την αυτοδυναμία

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Μπήκαμε στην τελική ευθεία και τυπικά για τις εκλογές της 7ης Ιουλίου.
Τη Δευτέρα το απόγευμα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επισκέπτεται τον Πρόεδρο της
Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και του ζητά την προκήρυξη εκλογών για
λόγους που σχετίζονται με την οικονομία.

Και τα κόμματα μπαίνουν στην αρένα, κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά με
όσα βλέπουμε να εκτυλίσσονται τον τελευταίο καιρό και με όσα
αναμένεται να δούμε κατά την προεκλογική περίοδο (θα φάει η μύγα
σίδερο και το κουνούπι ατσάλι, κατά τη γλαφυρή περιγραφή παλαιού
πολιτικού με μακρά θητεία στα έδρανα της Βουλής).

Η αυτοδυναμία είναι ο πρώτος, ο μεγάλος στόχος, η επιδίωξη των
κομμάτων. Η μεν Νέα Δημοκρατία επιθυμεί σφόδρα να κερδίσει την
αυτοδυναμία, ώστε να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και να αλλάξει
τον εκλογικό νόμο, ώστε να αποτραπεί η προσφυγή στις κάλπες με απλή
αναλογική, πράγμα που θα προκαλέσει τεκτονικές αλλαγές στο πολιτικό
σύστημα και τη γεωγραφία των κομμάτων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του, για τον αντίθετο ακριβώς λόγο, επιδιώκει
να μην υπάρξει αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας και να αυξήσει όσο
μπορεί τα ποσοστά του, ώστε να είναι ο αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος στο
χώρο της Κεντροαριστεράς. Δηλαδή το κυβερνών κόμμα έχει δύο μέτωπα
ανοιχτά. Ενα με τη Νέα Δημοκρατία για την αποτροπή της αυτοδυναμίας
και ένα με το ΚΙΝΑΛ για την κυριαρχία στο χώρο της Κεντροαριστεράς.

Το ΚΙΝΑΛ από την πλευρά του κάνει μονομέτωπο αγώνα κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Ο
στόχος του κόμματος της Φώφης Γεννηματά, είναι η πάση θυσία μείωση των
ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και η αύξηση των δικών του ποσοστών, ώστε να
ενισχυθεί ο ρόλος του στον Κεντροαριστερό χώρο.

Κάτι ψελλίζουν τα στελέχη του για την αποτροπή της αυτοδυναμίας της
Νέας Δημοκρατίας, αλλά όπως βλέπετε κι΄ εσείς στα διάφορα τηλεοπτικά
πάνελ, η επίθεση στρέφεται σχεδόν μονότονα κατά του ΣΥΡΙΖΑ, λες και
αυτός είναι ο κύριος αντίπαλος για τον κόσμο που ψηφίζουν και
ακολουθούν το ΚΙΝΑΛ.

Για τον κόσμο όχι, αλλά για τα στελέχη του κόμματος ο πρώτος στόχος
είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι η Νέα Δημοκρατία και οι πολιτικές που θέλει να
εφαρμόσει. Γι΄ αυτό και στην εκπομπή του Αιμίλιου Λιάτσου “Kontra 24”,
ανέφερα ότι θα τρίζουν τα κόκαλα του Ανδρέα Παπανδρέου.

Πάντως, για την επίτευξη ή την αποτροπή της αυτοδυναμίας δεν υπάρχει
ένας μαγικός αριθμός. Είναι αναγκαία και απαραίτητη συνθήκη ο
συνδυασμός δύο αριθμών, που καθορίζει αν υπάρχει η όχι αυτοδυναμία.

Οι δύο αυτοί αριθμοί είναι το ποσοστό του πρώτου κόμματος, καθώς και
το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός
Βουλής, επειδή δεν θα πιάσουν το 3%.

Ο συνδυασμός των δύο δίνει την αυτοδυναμία. Με βάση το αποτέλεσμα των
ευρωεκλογών η Νέα Δημοκρατία πετυχαίνει αυτοδυναμία, παρά το μικρό
σχετικό σκορ. Το μυστικό κρύβεται στο πολύ μεγάλο ποσοστό που
συγκέντρωσαν τα κόμματα που έμειναν εκτός Βουλής και το οποίο έφτασε
για πρώτη φορά σε τόσο υψηλό επίπεδο, στο 21%.

Δηλαδή το γεγονός ότι ένας στο πέντε πολίτες στράφηκε και ψήφισε τα
μικρά κόμματα, που έμειναν εκτός Βουλής, έδωσε τη δυνατότητα στη Νέα
Δημοκρατία να πετύχει αυτοδυναμία.

Το τι ακριβώς συμβαίνει και πως λειτουργεί το σύστημα της αυτοδυναμίας
μπορείτε να το δείτε καθαρά και γλαφυρά στον πίνακα που ακολουθεί.

Συγκεκριμένα, ο εκλογικός νόμος προβλέπει πως για κάθε 1% που θα
λάβουν τα κόμματα που δεν θα μπουν στη Βουλή, μειώνεται κατά 0,4% το
ποσοστό που είναι αναγκαίο για την αυτοδυναμία, του πρώτου κόμματος
στις εκλογές, όταν βεβαίως αυτό συγκεντρώσει ποσοστό μικρότερο από
40,4%. Αν συγκεντρώσει πάνω από αυτό το ποσοστό, τότε έχει αυτομάτως
αυτοδυναμία και δεν παίζει κανένα ρόλο το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν
τα εκτός Βουλής κόμματα.

Τι σημαίνει αυτό; Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως το ποσοστό αυτοδυναμίας
που ξεκινά από το θεωρητικό «ταβάνι» του 40,4%. Στη συνέχεια όσο
μικρότερο είναι το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν τα κόμματα που θα
μείνουν εκτός Βουλής, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό που θα πρέπει
να πετύχει στις εκλογές το πρώτο κόμμα.

Αντιθέτως όσο μεγαλύτερο το ποσοστό των μικρών κομμάτων εκτός Βουλής,
τόσο μικρότερο το ποσοστό που υποχρεούται να συγκεντρώσει το πρώτο
κόμμα για να πετύχει αυτοδυναμία.

Για χάρη της κατανόησης θα αναφέρουμε ένα ακραίο παράδειγμα. Αν κανένα
κόμμα δεν μείνει εκτός Βουλής, δηλαδή αν όλα όσα συμμετάσχουν στις
εκλογές, πετύχουν το όριο του 3% (πράγμα που ιστορικά δεν συνέβη
ποτέ), τότε το πρώτο κόμμα χρειάζεται το 40,4% των ψήφων για να έχει
αυτοδυναμία. Από εκεί και πέρα και όπως προαναφέραμε όσο ανεβαίνει το
ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων, τόσο κατεβαίνει το ποσοστό που
κυνηγά το πρώτο κόμμα και η κατάσταση εμφανίζεται ως εξής:

Ο πήχης της αυτοδυναμίας

0% 40,4%

1% 40%

2% 39,6%

3% 39,2%

4% 38,8%

5% 38,4%

6% 38%

7% 37,6%

8% 37,2%

9% 36,8%

10% 36,4%

11% 36%

12% 35,6%

13% 35,2%

14% 34,8%

15% 34,4%

16% 34%

17% 33,6%

18% 33,2%

19% 32,8%

20% 32,4%

Για παράδειγμα, στην περίπτωση που το συνολικό ποσοστό των εκτός
Βουλής κομμάτων φτάσει το 8%, τότε το ποσοστό αυτοδυναμίας «πέφτει»
στο 37,2%, καθώς 8 επί 0,4% μας κάνει 3,2%, το οποίο ακολούθως το
αφαιρούμε από το 40,4%.

Τούτων δοθέντων η Νέα Δημοκρατία, η οποία με βάση όλες τις τρέχουσες
δημοσκοπήσεις είναι πρώτη και κυνηγά την αυτοδυναμία, για να την
καταστήσει πιο «βατή» πρέπει να στοχεύει να συγκεντρώσει η ίδια
μεγαλύτερο ποσοστό, αλλά να μπουν λιγότερα κόμματα στη Βουλή και να
συγκεντρώσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό τα κόμματα που θα
μείνουν εκτός Βουλής.

Αξίζει να επαναλάβουμε ότι με βάση το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών η Νέα
Δημοκρατία έχει αυτοδυναμία, αφού το ποσοστό των κομμάτων που έμειναν
εκτός Βουλής φτάνει κοντά στο 21%.

Αν, όμως, το ΜέΡΑ 25 του Γιάνη Βαρουφάκη συγκέντρωνε 3% και κάτι (το
έχασε για πολύ λίγους ψήφους) και έπαιρνε την έδρα, τότε η αυτοδυναμία
θα ήταν στην κόψη του ξυραφιού.

Τούτων λεχθέντων, ο ΣΥΡΙΖΑ και δευτερευόντως το ΚΙΝΑΛ αν θέλουν να
αποτρέψουν την αυτοδυναμία της ΝΔ, θα πρέπει να εύχονται να πιάσουν το
3% και να μπουν στη Βουλή ο Γιάνης Βαρουφάκης και ακόμα καλύτερα άλλο
ένα, ενδεχομένως και δύο κόμματα. Γιατί η ΝΔ θα χρειάζεται μεγαλύτερο
ποσοστό για να την πετύχει. Συνεπώς οι προσπάθειες συνεργασίας των
μικρών κομμάτων είναι κάτι που το εύχεται ο ΣΥΡΙΖΑ και απεύχεται η Νέα
Δημοκρατία.

Θανάσης Λυρτσογάννης