Ανοσία αγέλης σε οικονομία και κοινωνία- Συνειδητή πολιτική επιλογή 

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Του Μενέλαου Γκίβαλου*

Αμέσως μετά τη λήξη της πρώτης φάσης της πανδημίας στα τέλη Μαΐου, ο πρωθυπουργός και οι επιτελείς του προχώρησαν σε συγκεκριμένες, καθοριστικού χαρακτήρα επιλογές:Το πλαίσιο της κοινωνικής και οικονομικής καραντίνας θα αντικατασταθεί από την επιλογή της «ανοσίας της αγέλης» τόσο όσον αφορά τους πολίτες όσο και τις οικονομικές δραστηριότητες.

Ταυτόχρονα διατηρούνται – ή και διευρύνονται- οι νεοφιλελεύθερες επιλογές: καμιά ενίσχυση (ή και αποδυνάμωση) στους τομείς της υγείας, της παιδείας, των δημόσιων συγκοινωνιών. Καμιά ουσιαστική ενίσχυση στη μικρομεσαία δραστηριότητα, στους εργαζόμενους, στους καλλιτέχνες και δημιουργούς. «Τα ηλιοβασιλέματα» του Κυρ. Μητσοτάκη στη Σαντορίνη δεν συμβόλιζαν την ανατολή μιας καλύτερης περιόδου αλλά το τέλος των ψευδαισθήσεων, που είχαν ορισμένοι ότι ο νεοφιλελευθερισμός και η αντικοινωνική αντίληψη μπορούν να συγκινηθούν από τη δυστυχία, τη φτώχεια, τον θάνατο.

Με τον τρόπο αυτό η εγγενής αντίθεση μεταξύ πανδημίας και οικονομίας όχι μόνο δεν αμβλύνθηκε μέσα από σοβαρές πολιτικο-οικονομικές παρεμβάσεις, αλλά αντίθετα οξύνθηκε και οδήγησε και σε μη ελεγχόμενη πλέον υγειονομική κρίση και σε πλήρη οικονομική κατάρρευση.

Η «ανοσία της αγέλης» αποτελεί μια πλήρως συνειδητή πολιτική επιλογή του κυβερνητικού καθεστώτος και του ίδιου του Κυρ. Μητσοτάκη και όχι αποτέλεσμα της ανεύθυνης στάσης των πολιτών και ιδίως της νεολαίας.

Η πολιτικολογούσα επιστήμη

‘Ολες οι πολιτικές επιλογές του Κυρ. Μητσοτάκη και του επιτελείου του προπαγανδίστηκαν, «νομιμοποιήθηκαν» και ιδεολογικοποιήθηκαν τόσο ευθέως μέσω των εξωνημένων μηχανισμών των ΜΜΕ, όσο και εμμέσως (ιδίως μετά τη λήξη της πρώτης φάσης της πανδημίας) από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας και τον επικεφαλής της  Σωτ. Τσιόδρα.

Κατά την πρώτη φάση της πανδημίας η επιστημονική γνώση και υπευθυνότητα φάνηκε ότι επικαθόριζαν τις πολιτικές αποφάσεις… μέχρις όμως εκεί. Γιατί στη δεύτερη φάση (άνοιγμα τουρισμού και οικονομικών δραστηριοτήτων) οι έχοντες θεσμική ευθύνη επιστήμονες εσιώπησαν ή και αποσύρθηκαν αιδημόνως, όπως ο Σωτ. Τσιόδρας.

Τώρα στην τρίτη φάση της κρίσης ο Σωτ. Τσιόδρας ανέλαβε πολιτικό ρόλο (ακόμα και ως συγκοινωνιολόγος) προκειμένου να καλύψει την κυβέρνηση, ορισμένοι δε άλλοι από την Επιτροπή άρχισαν τώρα να εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους και τους προβληματισμούς τους… Τώρα που η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο.

Η βασική ευθύνη των επιστημόνων βρίσκεται στη δεύτερη φάση της πανδημίας,όταν όλοι γνώριζαν ότι θα επακολουθούσε μια μη ελεγχόμενη πιθανώς έξαρση των κρουσμάτων. Τότε έπρεπε να βγουν δημόσια και να απαιτήσουν να εφαρμοσθούν άμεσα τα αναγκαία μέτρα (ενίσχυση δημόσιας υγείας, λήψη μέτρων στα σχολεία, έλεγχος στους τουρίστες, μαζικά τεστ στον πληθυσμό). Και εάν η κυβέρνηση διαφωνούσε, τότε να παραιτηθούν.

Ο Σωτ. Τσιόδρας και ορισμένοι επιστήμονες από την Επιτροπή θα όφειλαν να κατανοήσουν ότι είναι υπεύθυνοι απέναντι στην κοινωνία και όχι στην κυβέρνηση. Ότι ο απόλυτος όρος ήταν και είναι οι επιλογές και οι οδηγίες των επιστημόνων και όχι οι σκοπιμότητες και οι νεοφιλελεύθερες επιλογές της κυβέρνησης… Γι’ αυτό και θα έπρεπε οι ίδιοι να διαφυλάξουν το κύρος και την επιστημονική τους αξιοπιστία.

Ο Κυρ. Μητσοτάκης κατάφερε με τις επιλογές του να υπονομεύσει και να διαρρήξει κάθε είδους συναίνεση και να απαξιώσει και τον ίδιο τον Σωτ. Τσιόδρα. Τώρα η νεοφιλελεύθερης κοπής  «ανοσία της αγέλης» προσλαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις σ’ όλα τα επίπεδα και μετατρέπεται σε μια μαύρη οπή που θα καταπιεί και τον ίδιο.

*Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι  Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Ε.Κ.Π.Α.
Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου της Κ.Ε.Α.  του ΣΥΡΙΖΑ- Πολιτική Συμμαχία