Κορνήλιος Καστοριάδης – Η σκέψη ως λύση

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

«Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μιλάει εν ονόματι της εργατικής τάξης, παρά μόνο η ίδια η εργατική τάξη. Όταν λοιπόν ένας πολιτικός μιλάει εν ονόματι της εργατικής τάξης, του έθνους κτλ. πρέπει να ξέρουμε πως είτε απατά είτε απατάται. Τρίτος όρος δεν υπάρχει» – Κορνήλιος Καστοριάδης (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτίου 1922 – Παρίσι, 26 Δεκεμβρίου 1997)

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 11 Μαρτίου 1922 και πέθανε στο Παρίσι στις 26 Δεκεμβρίου 1997. Έζησε στην Αθήνα ως το 1945. Το 1937, όντας στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου, προσχωρεί στην κομμουνιστική νεολαία και κατόπιν γράφεται στη Νομική Σχολή. Το 1942 προσχωρεί στην τροτσκιστική οργάνωση του Σπύρου Στίνα, με τον οποίο διατηρεί επαφή ως τον θάνατο του τελευταίου, το 1989.

Τον Δεκέμβρη του 1945 φτάνει στη Γαλλία, γράφεται στη Σορβόνη κι εντάσσεται στους Γάλλους τροτσκιστές του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κόμματος (ΡCΙ). Τον Αύγουστο του 1946 ιδρύει, μαζί με τον Κλωντ Λεφόρ, την τάση από την οποία θα προκύψει η ομάδα «Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», η οποία εγκαταλείπει το 1948 την Τέταρτη Διεθνή κι εκδίδει από το 1949 ως το 1965 το ομώνυμο περιοδικό. Ο Καστοριάδης εργάζεται παράλληλα ως οικονομολόγος στον Οργανισμό Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας (Ο.Ε.Ο.Σ., αργότερα Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, Ο.Ο.Σ.Α.), όπου το 1968 τίθεται επικεφαλής της Διεύθυνσης μελετών ανάπτυξης, εθνικών στατιστικών και λογαριασμών, κι αργότερα, το 1970, επικεφαλής του Κλάδου εθνικών στατιστικών και λογαριασμών, θέση από την οποία παραιτείται στις 31 Δεκεμβρίου 1970.

Ο Καστοριάδης εξέδιδε τα κείμενά του με ψευδώνυμα (Pierre Chaulieu, Paul Cardan, Marc Noiraud κ.α) καθώς φοβόταν την απέλασή του από την Γαλλία στην Ελλάδα, διότι δεν είχε ακόμη τη γαλλική υπηκοότητα. Αποκτώντας τη τον Οκτώβρη του 1970, δεν είναι αναγκασμένος πλέον να καταφεύγει σε ψευδώνυμα και αρχίζει να δημοσιεύει με το πραγματικό του όνομα. Συνεργάζεται με το περιοδικό Textures (1972-1975) και αργότερα με το Libre (1976-1980). Την περίοδο 1973-1979 επανεκδίδει στη συλλογή «10-18» τα περισσότερα κείμενά του από το περιοδικό Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα. Διδάσκει οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Nanterre από το 1974 ως το 1976. Το 1975 εκδίδει τη Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας και, από το 1978, τα Σταυροδρόμια του λαβυρίνθου, όπου συγκεντρώνει τα περισσότερα από τα κείμενα που δημοσίευσε μετά το 1968.

Από το 1980 αρχίζει να διδάσκει στη Σχολή Ανωτάτων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες (Ε.Η.Ε.S.S.) στο Παρίσι. Από το 1999 ξεκίνησε την  η έκδοση των βιβλίων – παραδόσεων του με γενικό τίτλο «Η ανθρώπινη δημιουργία». Ο Κορνήλιος Καστοριάδης διατηρούσε δυνατούς δεσμούς με την Ελλάδα και τα τελευταία χρόνια της ζωής του έδωσε πολλές διαλέξεις σε ελληνικά πανεπιστήμια. Το 1989 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και το 1993 στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης μέσα από φράσεις του

«Εκείνο που κυρίως καταναλώνουν σήμερα οι άνθρωποι είναι τη-λε-ό-ρα-ση. Και μέσα από την τηλεόραση καταναλώνουν, δι’ αντιπροσώπου, τη φαντασίωση μιας ζωής που θα ήταν λεφτά, σεξ, εξουσία και βία.»

»Υπάρχουν δύο ψυχικές εκφράσεις του μίσους: το μίσος για τον άλλο και το μίσος για τον εαυτό μας, το οποίο συχνά δεν παρουσιάζεται ως τέτοιο. Αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι και τα δύο έχουν κοινή ρίζα, την άρνηση της ψυχικής μονάδας να δεχθεί αυτό που για την ίδια είναι ξένο.»

«Ο άνθρωπος είναι εκείνο το τρελό ζώο, του οποίου η τρέλα ανακάλυψε τη λογική.»

«Διανοούμενους θεωρώ όλους εκείνους που, ανεξάρτητα από το επάγγελμά τους, επιχειρούν να υπερβούν τη σφαίρα της ειδίκευσής τους και ενδιαφέρονται ενεργά για ό,τι συμβαίνει στην κοινωνία.»

διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο: fragilemag.gr