Ενέργεια: «Μαύρο» ρεκόρ στην τιμή του φυσικού αερίου – Στα ύψη και το ρεύμα

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Τις πρώτες φάσεις ενός νέου «κύκλου» ενεργειακής κρίσης βιώνει η Ευρώπη, με τα επίπεδα των τιμών ρεύματος και φυσικού αερίου να έχουν ήδη εκτιναχθεί στα ύψη. Μάλιστα, σε σχέση με το πρώτο «κύμα» αλματώδους ανόδου του ενεργειακού κόστους, το οποίο διήρκεσε περίπου έως και το τέλος του 2021, αυτή τη φορά η κυρίαρχη αιτία είναι καθαρά γεωπολιτική, δηλαδή η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Αυτό συνεπάγεται κατʼ αρχάς ότι η εξέλιξη είναι τόσο απρόβλεπτη, όσο και οποιαδήποτε εκτίμηση για την τροπή που είναι πιθανό να πάρει η πολεμική σύρραξη. Ακόμη χειρότερα, σημαίνει επίσης ότι η ενεργειακή κρίση μπορεί κάλλιστα να πάρει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις, εκτοξεύοντας τις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού σε κυριολεκτικά αδιανόητα επίπεδα.

Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι, αν και προς το παρόν δεν υπάρχει η παραμικρή διαταραχή στις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου (οι οποίες μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία 24ωρα), η τιμή του φυσικού αερίου στο ολλανδικό hub (TTF) ανήλθε χθες σε ρεκόρ όλων των εποχών, με το συμβόλαιο Απριλίου να διαμορφώνεται στα 174 ευρώ ανά Μεγαβατώρα στο κλείσιμο της συνεδρίασης.

Φόβοι για αυστηρότερες κυρώσεις

Η τιμή αυτή είναι αισθητά υψηλότερη από το προηγούμενο «ιστορικό υψηλό» των 162 ευρώ/MWh, στο κλείσιμο της συνεδρίασης της 21ης Δεκεμβρίου 2021. Επίσης, χθες σημειώθηκε ρεκόρ και ενδοσυνεδριακά, καθώς το συμβόλαιο Απριλίου έφτασε να διαπραγματεύεται στα
193,95 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, παίρνοντας τα σκήπτρα από τη μεγαλύτερη έως σήμερα τιμή (187,79 ευρώ/MWh) και πάλι στις 21 Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με αναλυτές, αιτία για το χθεσινό ρεκόρ είναι πως οι αγορές δεν «πείθονται» για την απρόσκοπτη συνέχιση της τροφοδοσίας. Κι αυτό παρόλο που μία ακόμη καθησυχαστική ένδειξη είναι πως από τον αποκλεισμό από το διατραπεζικό σύστημα SWIFT εξαιρέθηκαν τελικά εκείνα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (όπως οι Gazprombank) που εμπλέκονται στο διασυνοριακό ενεργειακό εμπόριο της Μόσχας.

Σύμφωνα με αναλυτή της Refinitiv, ένας σημαντικός λόγος ανησυχίας είναι το γεγονός ότι δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης των οικονομικών κυρώσεων της Δύσης κατά της Μόσχας. Έτσι, για παράδειγμα, δημοσιεύματα κάνουν λόγο για πιθανό αποκλεισμό από τα ευρωπαϊκά λιμάνια των πλοίων που ανήκουν ή διαχειρίζονται ρωσικές εταιρείες. Κάτι που θα σήμαινε διαταραχή των φορτίων ρωσικού LNG, που φτάνουν σε χώρες της «Γηραιάς Ηπείρου».

Άλμα έως 32% στις τιμές ρεύματος

Σε αυτό το πλαίσιο, επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς που, όπως έγραφε το Insider.gr, σχετικά αρκετό διάστημα πριν από τη ρωσική εισβολή, εκτιμούσαν πως μία ανάφλεξη στην Ουκρανία θα σήμαινε στην καλύτερη περίπτωση «ολική επαναφορά» στις υψηλές τιμές φυσικού αερίου, δίνοντας τέλος στην έστω και σταδιακή αποκλιμάκωσή τους. Επίσης, οι τιμές στις οποίες διαμορφώνονται σήμερα οι περισσότερες χονδρεμπορικές αγορές ρεύματος στην Ευρώπη, επιβεβαιώνουν την πρόβλεψή τους ότι τυχόν εκτίναξη του φυσικού αερίου θα οδηγούσε αμέσως σε εκτίναξη και της ηλεκτρικής ενέργειας.

Έτσι, το χθεσινό ρεκόρ στο προθεσμιακό συμβόλαιο TTF δίνει ισχυρή ώθηση προς τα πάνω στις αγορές ηλεκτρισμού, οι περισσότερες από τις οποίες εκτινάσσονται στα επίπεδα των 300-350 ευρώ/MWh. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αλματώδους ανόδου είναι η Ιταλία (+32,1%) με την τιμή στα 362,73 ευρώ/MWh, η Κροατία (+30,1%) στα 362,87 ευρώ/MWh και η Γαλλία (+26,5%) στα 346,67 ευρώ/MWh.

Με μέτρο σύγκρισης αγορές όπως οι παραπάνω, η ελληνική αγορά Επόμενης Ημέρας παρουσίασε πιο ήπια άνοδο (10,5%) και διαμορφώθηκε στα 281,7 ευρώ/MWh. Ωστόσο, προφανώς προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι η τιμή αυτή είναι 70 ευρώ περίπου μεγαλύτερη από τα επίπεδα στα οποία «έκλεισε» ο Νοέμβριος.

Επίσης, με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες όπου οι αυξήσεις στη χονδρεμπορική αγορά περνούν κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος στη λιανική, καθίστανται εύλογοι οι φόβοι για τις επιβαρύνσεις που μπορεί να επιφέρει στους λογαριασμούς των καταναλωτών αυτό το νέο ξέφρενο ράλι, τις οποίες μόνο μία γενναία αύξηση των επιδοτήσεων θα μπορούσε να αναχαιτίσει.