Η απλή αναλογική βραχνάς για τους δήμους και τους πολίτες

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Του Αθανασίου Μπαλέρμπα*

Όταν κατατέθηκε από τον τότε υπουργό Εσωτερικών Π. Σκουρλέτη το σχέδιο για την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών με ένα σύστημα «απλής αναλογικής», σχεδόν όλοι είχαν επισημάνει ότι αυτό θα δυσκόλευε εξαιρετικά τη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών. Τα θεσμικά όργανα της αυτοδιοίκησης, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) είχαν τοποθετηθεί ενάντια στον νόμο που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε αποφασίσει να ψηφίσει. Η κοινή συνισταμένη της κριτικής ήταν η μεγάλη δυσκολία που προέκυπτε στην υπόθεση της διακυβέρνησης των δήμων και των περιφερειών της χώρας, εφόσον η παράταξη του δημάρχου και του περιφερειάρχη δεν συγκέντρωνε το 50% +1 των ψήφων κατά την πρώτη Κυριακή των εκλογών. 

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ο Π. Σκουρλέτης είχαν υποστηρίξει ότι η απλή αναλογική στην εκλογή του δημοτικού και του περιφερειακού συμβουλίου θα λειτουργήσει «παιδευτικά» (!!!) για το σύνολο των παρατάξεων που θα μετέχουν σε αυτά, καταργώντας στην ουσία την έννοια των συμπολιτευόμενων και αντιπολιτευόμενων συμβούλων (!!!). 

Πρώτη παρατήρηση : το εκλογικό «συνονθύλευμα» του κ. Σκουρλέτη ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ απλή αναλογική. Θα ήταν απλή αναλογική αν ΟΛΟΙ, οι δημοτικοί σύμβουλοι ΚΑΙ ο Δήμαρχος εκλέγονταν σε έναν γύρο. Με τον «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ» του κ. Σκουρλέτη στα χωριά έως 300 κατοίκων το σύστημα είναι πλειοψηφικό, αφού εκλέγεται ο σχετικά πλειοψηφών σύμβουλος ως πρόεδρος της τοπικής κοινότητας, στους κοινοτικούς και δημοτικούς συμβούλους ισχύει η απλή αναλογική, χωρίς το όριο του εκλογικού μέτρου (!), ενώ για την εκλογή Περιφερειάρχη και Δημάρχου έχουμε ενισχυμένο πλειοψηφικό της τάξης του 50% και άνω.

Δεύτερη παρατήρηση : στα φιλελεύθερα κοινοβουλευτικά συστήματα, βεβαίως και επιδιώκονται συναινέσεις, αλλά η έννοιες της «συμπολίτευσης» και της «αντιπολίτευσης» είναι ουσιαστικές για τη λειτουργία του συστήματος και δεν νοούνται να μην υπάρχουν. Μόνο σε ολοκληρωτικά καθεστώτα (δες κομμουνιστικό σύστημα) απαγορεύεται η ύπαρξη αντιπολίτευσης.

Σήμερα σε 231 δήμους σε σύνολο 332 ο εκλεγμένος δήμαρχος δεν έχει την πλειοψηφία στη δημοτικό συμβούλιο. Αντίστοιχα, το ίδιο συμβαίνει σε 7 από τις 13 περιφέρειες της χώρας. Η τοπική αυτοδιοίκηση, όμως, αποτελεί το κύριο βραχίονα εξυπηρέτησης του πολίτη. Επιπλέον, το Σύνταγμα της χώρας, αλλά και το Συμβούλιο της Επικρατείας έχουν καταγράψει τη βούληση του ανώτατου νομοθέτη για τοπική αυτοδιοίκηση «λειτουργική και αποτελεσματική, στην υπηρεσία του πολίτη» (άρθρο 102 του Συντάγματος, ΣτΕ Ολομέλεια 3648/2009).   

Αν δεν γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις για να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των Δήμων και των Περιφερειών της χώρας, τότε θα υπάρξει τεράστιο πρόβλημα στην καθημερινότητα των πολιτών. Θα είναι σίγουρο πως η διοικητική δικαιοσύνη θα κληθεί σε πολλές περιπτώσεις να κρίνει : ποια πολιτική εντολή και πολιτική νομιμοποίηση είναι ισχυρότερη ; αυτή του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη ή του Δημοτικού και Περιφερειακού Συμβουλίου ; Είναι βέβαιο ότι αυτή η κατάσταση θα επιφέρει μεγάλες καθυστερήσεις και προβλήματα στη λειτουργία της αυτοδιοίκησης και ο χαμένος τελικά θα είναι ο Έλληνας πολίτης.

Για τους λόγους αυτούς η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη την 3η μόλις εβδομάδα που έχει την ευθύνη του τόπου κατέθεσε ένα νομοσχέδιο στη Βουλή που αντιμετωπίζει τα προβλήματα του αυτοδιοικητικού κόσμου από την «απλή αναλογική» του ΣΥΡΙΖΑ. Με σεβασμό στη λαϊκή βούληση, αλλά και στην ανάγκη σωστής λειτουργίας των Δήμων και των Περιφερειών προς όφελος του απλού πολίτη.

*Ο Αθανάσιος Κ. Μπαλέρμπας είναι Φιλόλογος, Δρ. Αρχιτεκτονικής Ε.Μ.Π. και Γραμματέας Επιστημονικών Φορέων Ν.Δ.