Τουρκία εκλογές: Γιατί νίκησε ο Ερντογάν;

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Τουρκία εκλογές: Οι δυο διεκδικητές της εξουσίας στην Τουρκία, ο απερχόμενος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο αντίπαλός του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, δήλωσαν και οι δύο βέβαιοι για τη νίκη μετά την ψηφοφορία που διεξήχθη χθες Κυριακή. Η διεξαγωγή δεύτερου γύρου της αναμέτρησης, θα γίνει στις 28η Μαΐου.

Στον δεύτερο γύρο θα λύσουν τις διαφορές τους οι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου μετά το αποτέλεσμα των εκλογών της 14ης Μαΐου όπου κανείς δεν κατάφερε πάρει το πολυπόθητο του 50% συν μία ψήφο που θα τον αναδείκνυε Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Σινόν Ογάν πρώην βουλευτής του ακροδεξιού εθνικιστικού MHP, που έρχεται τρίτος λαμβάνοντας το 5,3% ετοιμάζεται να παζαρέψει τις ψήφους του , αλλά δεν ξεκαθάρισε με ποιον.

Όπως μεταδίδουν το CNNTurk και το HaberTurk με βάση το 98,67% των ψήφων καταμετρημένο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συγκεντρώνει το 49,34% των ψήφων, ενώ ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου το 45%. Ο τρίτος υποψήφιος Σινάν Ογάν συγκεντρώνει ποσοστό 5,22% και ο Μουχαρέμ Ιντζέ 0,44%.

Δεν πρόκειται ασφαλώς για νίκη, αλλά ούτε για καθαρή ήττα του κ. Ερντογάν, τον ισλαμοσυντηρητικό ηγέτη στην εξουσία τα τελευταία είκοσι χρόνια, που δήλωσε πεπεισμένος μπροστά σε μια θάλασσα υποστηρικτών του μέσα στη νύχτα πως «θα υπηρετήσει τη χώρα για ακόμη πέντε χρόνια».

Την πεποίθησή του εξέφρασε και ο αντίπαλός του, υποσχόμενος στους δικούς του υποστηρικτές πως «θα νικήσουμε οπωσδήποτε στον δεύτερο γύρο», επικαλούμενος την «ανάγκη της κοινωνίας για αλλαγή».

Έπειτα από μια εκλογική διαδικασία με συμμετοχή άνευ προηγουμένου, παρά την κρίση, και τρεις μήνες μετά τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε τη χώρα την 6η Φεβρουαρίου, αυτός που έχει αποκτήσει το προσωνύμιο «σουλτάνος», 69 ετών, διαβεβαίωσε πως είναι «καθαρά μπροστά», ότι έχει προβάδισμα 2,6 εκατομμυρίων ψήφων, αλλά έτοιμος να «σεβαστεί» το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου, αν απαιτείται.

Αδιαμφισβήτητα μεγάλος νικητής των εκλογών είναι ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που μετά από 21 χρόνια στην εξουσία, είτε ως Πρωθυπουργός είτε ως Πρόεδρος, παραμένει ο ηγέτης της Τουρκίας.

Όχι μόνο κέρδισε τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ο Ερντογάν, αλλά κατάφερε να κερδίσει και την πλειοψηφία στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση που του λύνει τα χέρια στη διακυβέρνηση της χώρας.

Νικητής επίσης αναδείχτηκε και ο εθνικισμός καθώς το 25% των ψήφων κατευθύνθηκε σε εθνικιστικά κόμματα, με μεγάλο νικητή τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί που παρόλες τις δημοσκοπήσεις που τον έδειχναν να είναι κάτω από το όριο εισόδου στην Εθνοσυνέλευση το 7%, τελικά πήρε πάνω από 10%. Επίσης αν και με μείωση των ποσοστών της η Μεράλ Ακσενέρ πήρε κοντά στο 10%, ενώ ο τρίτος υποψήφιος για την προεδρία Σινάν Ογκάν κατέγραψε ποσοστό πάνω από 5%.

Δυο ήταν οι μεγάλοι χαμένοι σ’ αυτή την εκλογική μάχη.

Πρώτιστα ο ηγέτης του CHP και υποψήφιος της Εθνικής Συμμαχίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, που παρότι συγκέντρωσε την υποστήριξη του συνόλου της αντιπολίτευσης, δεν κατάφερε να κερδίσει για άλλη μια φορά τον Ερντογάν, ούτε στην πρώτη αναμέτρηση που έγινε μεταξύ τους.

Η προσωπική ήττα του Κιλιτσντάρογλου, τον θέτει άμεσα σε αμφισβήτηση εντός της Εθνικής Συμμαχίας, κάτι που φάνηκε με την συνεχόμενη παρουσία του Δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και του Δημάρχου Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, που ανέλαβαν χρέη εκπροσώπου του Κιλιτσντάρογλου.

Δευτερευόντως χαμένοι είναι οι δημοσκόποι και οι δημοσκοπήσεις που έπεσαν τραγικά έξω στις προβλέψεις τους, ανοίγοντας τη συζήτηση για το αν τελικά έχουν λόγο ύπαρξης τόσο οι δημοσκοπήσεις όσο και η δημοσιοποίηση τους.

Εκτός λίγων εξαιρέσεων, οι περισσότερες δημοσκοπήσεις έδιναν νικητή τον Κιλιτσντάρογλου με μεγάλη διαφορά από τον Ερντογάν, πολλές δε από τον πρώτο γύρο.

Balkondayız. 🇹🇷 https://t.co/LyjCMB9koA

— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) May 14, 2023

Οι δυο λόγοι της νίκης Ερντογάν

Η νέα νίκη του Ερντογάν, που μπορεί να προκάλεσε έκπληξη στα δυτικά μέσα, δεν ήταν κάτι μη αναμενόμενο στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Οι λόγοι πάρα πολλοί, όμως οι δυο κύριοι είναι ο Ερντογάν από τη μια και η Εθνική Συμμαχία του Κιλιτσντάρογλου από την άλλη.

Ασχέτως αν δεν αρέσει στη Δύση και σ’ εμάς στην Ελλάδα ο Ερντογάν και η συμπεριφορά του, για τους Τούρκους είναι ο ηγέτης τους, ο πατερούλης τους όπως θα λέγαμε παλαιότερα.

Αυθεντικός στην συμπεριφορά του, εκπροσωπεί τον μέσο Τούρκο. Χρησιμοποιεί την παράδοση, εκφράζεται λαϊκά, παρόλο που κάποιοι τον κατηγορούν για λαϊκισμό. Έχει όραμα να κάνει μεγάλη την Τουρκία κι έχει καταφέρει με την ανάπτυξη που επιτελέστηκε σε όλους τους τομείς τα 20 χρόνια που είναι στην εξουσία να δώσει δείγματα γραφής.

Η υπερηφάνεια για την τουρκική ταυτότητα είναι πολύ σημαντική για τον μέσο Τούρκο κι έχει ακουμπήσει σ’ αυτό ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος προέρχεται από ταπεινή καταγωγή. Είναι ένας απ’ αυτούς. Του αρέσει να μιλάει με τον κόσμο, να δίνει δώρα στα παιδιά, να τους ακούει, να συμμετέχει στον πόνο τους. Κοινός άνθρωπος παρότι ζει σε ένα παλάτι.

Επιπρόσθετα και σ’ αυτές τις εκλογές έδειξε ότι είναι ο ηγέτης κι αυτός παίρνει τις αποφάσεις.

Από την πλευρά της Εθνικής Συμμαχίας, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είναι ένας γραφειοκράτης, ήπιων τόνων, όμως μακριά από τον μέσο Τούρκο, καθώς έχει μεγαλώσει σ’ ένα αστικό περιβάλλον.

Επιπλέον μόνος του κατάφερε να τσαλακώσει το ηγετικό του προφίλ, αποδεχόμενος 7 Αντιπροέδρους αν εκλεγόταν πρόεδρος στις εκλογές, μετά από απαίτηση της Μεράλ Ακσενέρ, που πρώτη αμφισβήτησε την ικανότητα του Κιλιτσντάρογλου στο να κερδίσει τον Ερντογάν.

Όπως ήταν φυσικό το ερώτημα των πολιτών ήταν ποιος θα τους κυβερνούσε, καθώς με 7 ετερόκλητους Αντιπροέδρους θα ήταν πολύ δύσκολο να πάρει αποφάσεις που θα εξυπηρετούσαν τους σκοπούς της διακυβέρνησης.

Η Εθνική Συμμαχία, εκτός από το CHP, μάζεψε μικρά κόμματα και την Μεράλ Ακσενέρ πρόεδρο του Καλού Κόμματος ΙΥΙ, που είχε ένα ικανό ποσοστό ψήφων ώστε να βοηθήσει στην προσπάθεια ανατροπής του Ερντογάν.

Όμως η ιστορία της Ακσενέρ είναι γεμάτη από διασπάσεις καθώς αποχώρησε απ’ όλα τα κόμματα που είχε προσχωρήσει μέχρι που ίδρυσε το δικό της κόμμα με πολλές προσωπικές φιλοδοξίες. Έτσι ο ανταγωνισμός εντός της Συμμαχίας μεταξύ Κιλιτσντάρογλου και Ακσενέρ, έγινε ένας υπόγειος πόλεμος για την αμφισβήτηση του ηγέτη του CHP.

Αυτή η κατάσταση εντός της Συμμαχίας δεν θα μπορούσε να δώσει τη δυναμική εκείνη που θα τους οδηγούσε σε νίκη έναντι του Ερντογάν.

Basın Açıklaması https://t.co/ayeGw0B5ME

— Kemal Kılıçdaroğlu (@kilicdarogluk) May 14, 2023

Και τώρα τι;

Τα δεδομένα για τον δεύτερο γύρο των εκλογών μετά την νίκη Ερντογάν στον πρώτο γύρο, δείχνουν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος, θα ανανεώσει την θητεία του.

Πρώτον έχει μικρότερο δρόμο να διανύσει μέχρι το 50% συν μία ψήφο για να κερδίσει τις εκλογές.

Δεύτερον ήδη στην Εθνική Συμμαχία έχουν βγει τα μαχαίρια και η Ακσενέρ σίγουρα θα τραβήξει το χαλί στον Κιλιτσντάρογλου. Εξάλλου είναι ηττημένη η συμμαχία στον πρώτο γύρο και στον δεύτερο γύρο ευνοείται ο νικητής που έχει τον αέρα της νίκης.

Τρίτον η σύμπραξη του κουρδικού κόμματος HDP με την Εθνική Συμμαχία είναι κόκκινο πανί για τον εθνικιστή ηγέτη και τρίτο σε ψήφους στις προεδρικές εκλογές Σινάν Ογκάν με το καθόλου ευκαταφρόνητο 5% που αντιστοιχεί σε 2,5 εκατομμύρια ψήφους. Το πιο πιθανό είναι να στηρίξει Ερντογάν στον δεύτερο γύρο, καθώς θα μπορέσει να διαπραγματευτεί πιο εύκολα μαζί του.

Τέταρτον οι Κούρδοι είναι μοιρασμένοι και δεν ψηφίζουν μαζικά το HDP. Ο αέρας της νίκης του Ερντογάν θα στρέψει κάποιους προς τον σίγουρο νικητή για να έχουν το κεφάλι του ήσυχο. Εξάλλου η Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας που συμμετείχε το HDP δεν πήρε μεγαλύτερο ποσοστό από το 2018, σημειώνοντας μικρή μείωση.

Και πέμπτον το ΑΚΡ και ο Ερντογάν έχουν ένα μηχανισμό που μπορεί να κινητοποιήσει ψηφοφόρους τόσο εντός όσο και εκτός Τουρκίας, όπως και να «παρέμβει» όπου χρειαστεί.

Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η ενσωμάτωση στις ψήφους του εξωτερικού είναι στο 39%, ενώ η ενσωμάτωση στην Γερμανία, την χώρα με τις περισσότερες ψήφους, είναι μόλις στο 20%, ενώ το ποσοστό του Ερντογάν είναι στο 65%.

Δεν αποκλείεται δηλαδή να συμβεί ότι συνέβη το 2000 στην Ελλάδα όταν κοιμηθήκαμε με νικητή τον Καραμανλή και ξυπνήσαμε με νικητή τον Σημίτη.