Προϋπολογισμός: Τα “δώρα” από το υπερπλεόνασμα

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ο Προϋπολογισμός κατατέθηκε στη Βουλή. Στο 3,98%, έναντι στόχου 3,5%, θα διαμορφωθεί το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018, σύμφωνα με την έκθεση του προϋπολογισμού.

Η υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου, όπως σημειώνεται, κατά 0,48% του ΑΕΠ δίνει στην Κυβέρνηση σημαντικό περιθώριο απόδοσης μέρους του υπερπλεονάσματος με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος.

Στην έκθεση επίσης επισημαίνεται ότι «οι ικανοποιητικές δημοσιονομικές επιδόσεις των ετών 2015-2018, καθώς και η βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας επιτρέπουν τη σταδιακή αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής, με σκοπό την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και την αντιμετώπιση, με τρόπο στοχευμένο, χρονίων ελλειμμάτων στον τομέα της κοινωνικής προστασίας».

Κοινωνικό μέρισμα

Απόδοση μέρους του υπερπλεονάσματος με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος προαναγγέλλει το υπουργείο Οικονομικών. Ο δημοσιονομικός χώρος εκτιμάται στα 885 εκατ. ευρώ. Επίσης, ο προϋπολογισμός ενσωματώνει τα θετικά μέτρα μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά. Προστίθεται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών, μείωσης της φορολογίας μερισμάτων και τη σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από 29% σε 25% σε βάθος τετραετίας (μια ποσοστιαία μονάδα το χρόνο).

Πέρασε από την Κομισιόν ο ελληνικός προϋπολογισμός

Προβλέπει ακόμα την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για νέους κάτω των 24 ετών. Επίσης, η εισαγωγή νέου επιδόματος στέγασης με οικονομικά και οικογενειακά κριτήρια. Καθώς και η ενίσχυση των σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής και την ενίσχυση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».

Οι θετικές δημοσιονομικές παρεμβάσεις γίνονται, τονίζει το υπουργείο Οικονομικών χωρίς την εφαρμογή του μέτρου της περικοπής των προσωπικών διαφορών σε κύριες και επικουρικές συντάξεις και χωρίς την εφαρμογή των αντιμέτρων που προέβλεπε το Μεσοπρόθεσμο, με εξαίρεση τα οικογενειακά επιδόματα, μέτρο που ήδη εφαρμόζεται από 1.1.2018.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κρατικού Προϋπολογισμού, τόσο τα περιγραφόμενα μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης όσο και η μη εφαρμογή των συνταξιοδοτικών και εξισορροπητικών παρεμβάσεων είναι πλήρως συμβατά με το δημοσιονομικό στόχο της χώρας, όπως αυτός τίθεται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022.

Η ανάπτυξη προβλέπεται το 2019 να φτάσει το 2,5% του ΑΕΠ, και ο πληθωρισμός το 0,8%. Η ανεργία αναμένεται να αποκλιμακωθεί.

Το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2019 εισάγεται στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή προς επεξεργασία την ερχόμενη Δευτέρα. Στην Ολομέλεια εισάγεται προς συζήτηση την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου ώστε να ψηφιστεί έως την Τρίτη 18 Δεκεμβρίου.

Πρόκειται για τον πρώτο προϋπολογισμό μετά τα μνημόνια. Δεν ενσωματώνει μέτρα περιοριστικής πολιτικής αλλά παροχές και ελαφρύνσεις 910 εκατ. ευρώ σε φορολογούμενους και νοικοκυριά.

Τα βασικά μεγέθη

Το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος θα διαμορφωθεί σε 3,98% του ΑΕΠ. Σε όρους ενισχυμένης εποπτείας, το πρωτογενές αποτέλεσμα Γενικής Κυβέρνησης ανέρχεται σε 7,383 δισ. ευρώ. Και ο δημοσιονομικός χώρος στα 885 εκατ. ευρώ.

Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019, μετά την αφαίρεση των θετικών μέτρων που ενσωματώνονται στον προϋπολογισμό, θα διαμορφωθεί σε 3,6% του ΑΕΠ ή 6,945 δισ. ευρώ. Αφήνει ένα περιθώριο ασφαλείας 199 εκατ. ευρώ ως προς τον στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ.

Οπως αποκάλυψε και η έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου το σύνολο των θετικών μέτρων ανέρχεται σε 910 εκατ. ευρώ. Προβλέπεται: μείωση ΕΝΦΙΑ 260 εκατ. ευρώ, μείωση ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών 177 εκατ. ευρώ, 400 εκατ. ευρώ για επίδομα στέγασης, ενώ κόβεται στο μισό η επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για νέους εργαζόμενους (στα 51 εκατ. ευρώ από 103 εκατ. ευρώ που προέβλεπε το προσχέδιο). Το κονδύλι για ειδική αγωγή ανέρχεται σε 22 εκατ. ευρώ.

Ο προϋπολογισμός του 2019 περιορίζει το ύψος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στα 6,750 δισ. ευρώ. Δεν θα υλοποιηθούν εξισορροπητικές παρεμβάσεις 300 εκατ. ευρώ που περιλαμβάνονταν στο Μεσοπρόθεσμο. Υπάρχει και επιπλέον μείωση 250 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προσχέδιο.

«Το γεγονός αυτό, που οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην έλλειψη ώριμων προς ένταξη προγραμμάτων για έργα υποδομής. Ομως, δημιουργεί προβληματισμό αναφορικά με το αναπτυξιακό αντίκρισμα του τρόπου διάθεσης του δημοσιονομικού χώρου», σημειώνει το δημοσιονομικό συμβούλιο.

Οι προειδοποιήσεις του Δημοσιονομικού Συμβουλίου

Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο θεωρεί ότι η μη περικοπή των συντάξεων το 2019 και τα νέα δημοσιονομικά μέτρα απορροφούν σε μεγάλο βαθμό τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, όπως είχε αποτυπωθεί στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, παρέχοντας μεν ώθηση στην ανάπτυξη αλλά περιορίζοντας σημαντικά τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών το νέο έτος. Κατά συνέπεια, σημειώνει ότι επιβάλλεται η εκτέλεση του προϋπολογισμού με μεγάλη προσοχή και χωρίς αποκλίσεις.

Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο επιπρόσθετα σημαίνει καμπανάκι κινδύνου εξαιτίας του εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου και της οξύτητας των πολιτικών αντιπαραθέσεων, που όπως θεωρεί, μπορεί να προκαλέσουν αβεβαιότητες ως προς τον δεσμευτικό χαρακτήρα των δημοσιονομικών στόχων, δημιουργώντας παράλληλα ενδεχόμενα περιθώρια για «καιροσκοπικές συμπεριφορές» σχετικά με την τήρηση των φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών.

Αβεβαιότητες

Ειδικότερα, στην έκθεση τονίζεται: «Με δεδομένη την οριακή υπέρβαση κατά μόλις 0,1% του ΑΕΠ του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5%, η ύπαρξη ενός εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου το 2019, με αποσταθεροποιητική δυναμική διαχρονικά, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Αρνητικές συνέπειες θα είχε ιδίως εάν η οξύτητα των πολιτικών αντιπαραθέσεων επιτρέψει να αναπτυχθούν αβεβαιότητεςως προς τον δεσμευτικό χαρακτήρα των δημοσιονομικών στόχων, έτσι ώστε να προκύψουν πιθανές καιροσκοπικές συμπεριφορές σχετικά με την τήρηση των φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών. Επιπλέον οι αβεβαιότητες αυτές θα μπορούσαν να ανακόψουν τις θετικές εξελίξεις στη ροή των καταθέσεων προς τις τράπεζες.

Στο ίδιο πλαίσιο, πρέπει να περιφρουρηθεί η συνέχιση και η ομαλή εξέλιξη των προγραμμάτων ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Από την άλλη μεριά, είναι σχεδόν πλεονασμός το να υπογραμμιστεί ότι η συνεπής εκτέλεση των προϋπολογισθέντων δαπανών συνιστά δοκιμασία μείζονος σημασίας για την εμπέδωση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας.

Συμπερασματικά, ο δημοσιονομικός στόχος για το 2019 κρίνεται εφικτός. Συναρτάται δε με την επίτευξη των προβλεπόμενων μακροοικονομικών επιδόσεων, την ομαλή έκβαση του εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου και τη μεταφερόμενη θετική επίδραση από την υψηλή δημοσιονομική επίδοση και την εδραίωση της ανάκαμψης κατά το τρέχον έτος».

Τέλος, το Συμβούλιο υπογραμμίζει τους κινδύνους αρνητικών αποκλίσεων των δημόσιων δαπανών. Επισημαίνει ότι ο σημαντικότερος εξ αυτών προέρχεται από απαιτήσεις που ενδεχομένως θα δημιουργηθούν από τα αναδρομικά των συνταξιούχων.