Κριτική | «Ο φονιάς» του Μήτσου Ευθυμιάδη στο Θέατρο Έαρ-Βικτώρια: οι αντέχοντες θύματα και θύτες

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Κώστας Β. Ζήσης

Όταν ο Μήτσος Ευθυμιάδης δήλωνε, «…το άτομο και η εξουσία στις μέρες μας αποκτά μεγάλες διαστάσεις» και ότι «…αυτή η σχέση έχει πάρει τη μορφή σύγκρουσης», δεν μπορούσε καν να διανοηθεί το πόσο θα γιγάντωνε αυτή του η σκέψη στις δικές μας μέρες, τριάντα χρόνια μετά το πρώτο ανέβασμα του «Φονιά» του από τη Θεατρική Σκηνή του Αντώνη Αντωνίου (1981). Ο ίδιος, υπήρξε ένας θεατρικός συγγραφέας που αρνήθηκε να παροχετεύσει εαυτόν σε μια θεατρική «πιάτσα» που λειτουργεί με κανόνες αγοράς. Μοναχικός, ανθρωποκεντρικός, με αντεξουσιαστική πένα υπηρέτησε το νεοελληνικό θέατρο που σύστησε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, όχι τυφλά, αλλά ανανεώνοντας φόρμα και γραφή, ένα θέατρο που δεν «μιμείται», αλλά πλάθει και πλάθεται από και για την ελληνική κοινωνία με αυτόνομο χαρακτήρα και ποιότητα.

«Ο Φονιάς» αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με θέμα τον υπόκοσμο και τους ανθρώπους του (τα άλλα δύο έργα που ακολούθησαν είναι το «Πέρα από τη νύχτα» και το «Το τραγούδι της Εύας»). Αν και τεχνικά, επιστρέφει σε μια πιο παραδοσιακή θεατρική φόρμα από την προηγούμενη ανανεωτική που είχε εισηγηθεί με τους «Προστάτες» του (και είχε αναταράξει το 1975 τις θεατρικές αντιλήψεις της εποχής), ωστόσο πρωτοτυπεί με μια θεματολογία που ασχολείται εξίσου κοινωνιολογικά-επιστημονικά εμπεριστατωμένα αλλά και ανθρώπινα, με το περιθώριο της κοινωνίας, ψάχνοντας τα γιατί και τα διότι του. Έτσι, καταθέτει μια ολόδική του, ξεκάθαρα ανατρεπτική ταυτότητα με ολοφάνερο στόχο να καταγράψει και να αναδείξει, την πορεία μιας κοινωνίας, της ελληνικής, που ακόμα δεν έχει καταφέρει να βρει την περπατησιά της και αναζητά τα όρια μέσα από τις άδικες δομές της. Άλλωστε, οι μνήμες από την δικτατορία είναι ακόμα νωπές, οι ρήτορες πολλοί και λαλίστατοι, η πραγματική δημοκρατία παραμένει άγνωστη στον τόπο, και μια καινούρια ελπίδα που ανατέλλει πολιτικά το 1981 μένει να μην αποδειχθεί διαψευσμένη (εμείς το αποτέλεσμα το ξέρουμε)…

Στη μικροαστική τραπεζαρία που η Μαρία με τον σύζυγό της Γιάννη, υποδέχονται τον μόλις αποφυλακισμένο αδερφό της Σάββα με τον συγκρατούμενό του Ταρζάν, θα ξετυλιχτεί με το πρόσχημα μιας ενδοοικογενειακής τραγωδίας, ο μίτος μιας αδυσώπητης κοινωνίας και η αντανάκλαση μιας βαθύτατα πρόστυχης ηθικής που την διέπει. Σε εκείνο το τραπέζι με την επίπλαστη ευμάρεια των ασημένιων σερβίτσιων, θα καταρρεύσουν τα τείχη της σιωπής, των ενοχών και των τύψεων και θα αναγκάσουν τους ήρωες στην ηρωική έξοδο από τον γεμάτο πόνο εγκλεισμό τους. Ο Μήτσος Ευθυμιάδης, συμπεριλαμβάνει σε μια αδιαίρετη ενότητα δύο φαινομενικά διαφορετικές όψεις που συνθέτουν το ίδιο νόμισμα, τον κόσμο μας. Παραθέτει τα ανδρείκελα σε δίπολα αυτού του κόσμου, και τα ξεγυμνώνει σταδιακά και μελετημένα μέχρι να απομείνουν εντελώς έκθετα και ξεδιάντροπα εκτεθειμένα απέναντι στην ίδια τους την ηθική υπόσταση…

διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο: fragilemag.gr