Σινεμά | «Σμύρνη μου αγαπημένη»: Η μνήμη είναι εδώ

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Του Παύλου Θ. Κάγιου

Συμπληρώνονται 100 – μόνο! – χρόνια από τη μικρασιατική καταστροφή του 1922 και η εν λόγω ταινία αποτελεί μια καλή αφορμή να θυμηθούμε τι χάσαμε και – ΤΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΟ – να μην ξανακάνουμε στο μέλλον ως έθνος τα ίδια λάθη…

Είναι γεγονός πως με τους εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που ήρθαν στην Ελλάδα μετά το κάψιμο της Σμύρνης και την καταστροφή της Μικράς Ασίας, η Ελλάδα άρχισε να αστικοποιείται σοβαρά και να «εκπολιτίζεται» – όσο βαριά κι αν είναι αυτή η λέξη, κρύβει σε μεγάλο μέρος αλήθεια. Και η ταινία «Σμύρνη μου Αγαπημένη» – από το ομώνυμο θεατρικό έργο της Μιμής Ντενίση – που μεταφέρεται εδώ στη μεγάλη οθόνη, καταφέρνει να είναι μια εντυπωσιακή παραγωγή που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από υψηλών προδιαγραφών ξένων ταινιών εποχής με τεράστιους προϋπολογισμούς.
Καταφέρνει, επίσης, να κρατήσει ισορροπία μεταξύ όλων των πολιτικών τοποθετήσεων επί τους θέματος μένοντας στα γεγονότα λέγοντας την αλήθεια και, συγχρόνως, τιμάει τον πολιτισμό της Ιωνίας χωρίς εθνικιστικές κορώνες.

Τραγωδίες σαν αυτή της Σμύρνης, του Πόντου, της Μικράς Ασίας, παντελώς ξεχασμένες, αγνοημένες από το σημερινό διεθνές κοινό, συμβαίνουν ξανά και ξανά. Το βλέπουμε αυτό στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο όπου καθημερινά χάνονται χιλιάδες άνθρωποι που, κυνηγημένοι από τις πατρίδες τους, προσπαθούν να φτάσουν και να σωθούν στη «πολιτισμένη» Ευρώπη που τους φαίνεται παράδεισος – και είναι σε σχέση με αυτά που γίνονται στις πατρίδες του. Και, βέβαια, πάντα τα αίτια ήταν και είναι οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων. Και το αποτέλεσμα ήταν και παραμένει το ίδιο: μετά από λίγα χρόνια αυτές τις καταστροφές να τις τυλίγει το σκοτάδι και να ξεχνιούνται μιας και δε συμφέρει τους εκάστοτε ισχυρούς.

Το στόρι της ταινίας ξεκινά στις μέρες μας όπου η Φιλιώ Μπαλτατζή, μία ηλικιωμένη Ελληνοαμερικανίδα, σπεύδει στη Μυτιλήνη με την εγγονή της, για να συμπαρασταθεί στους Σύριους πρόσφυγες. Κανείς δεν ξέρει την καταγωγή της, κανείς δεν ξέρει ότι η Σμυρνιά γιαγιά της βρέθηκε κάποτε στο ίδιο νησί, κατατρεγμένη και προσφυγοπούλα, μετά το κάψιμο της Σμύρνης που οι Έλληνες τής είχαν προσδώσει τον κοσμοπολίτικο αέρα της με την προ αιώνων εγκατάστασή τους σε αυτή.

Το τεφτεράκι με τις συνταγές της συνονόματης γιαγιάς που ανάμεσά τους έγραφε τα γεγονότα της εποχής, ξετυλίγει την πολυτάραχη ιστορία της κοσμοπολίτικης οικογένειας Μπαλτατζή, όπως διαμορφώνεται από τις τραγικές διεθνείς εξελίξεις που καθόρισαν τη μοίρα ολόκληρων λαών. Διαφορετικές γενιές γυναικών της ίδιας οικογένειας ενώνονται στον χώρο και τον χρόνο, μέσα από τα νήματα της ιστορίας. Παρόν και παρελθόν γίνονται ένα.

διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο: fragilemag.gr