“Athens mon Amour”…μια αρχιτεκτονική “επιστολή” με παραλήπτη την Αθήνα!

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Συνέντευξη

Από τη Γεωργία Παπανδρέου

Μια συζήτηση με την  Άντζελα Λιαρίκου με αφορμή την ινσταγκραμική της φωνή μέσω του λογαριασμού της Athens mon Amour, μας αποκαλύπτει την έμπνευση, τον ενθουσιασμό και το εικαστικό όνειρο της αρχιτέκτονος, για την ανάπλαση και την αναβίωση των παλαιών κατοικιών του κέντρου της Αθήνας.

Η Άντζελα Λιαρίκου είναι Ελληνίδα που γεννήθηκε και σπούδασε στον Καναδά, έζησε και σχεδίασε για πολλά χρόνια επαγγελματικούς και οικιακούς χώρους στο Βερολίνο, επιλέγοντας συνειδητά την επιστροφή και την εγκατάστασή της στην Ελλάδα και συγκεκριμένα σε μια από τις πιο κλασικές, αστικές γειτονιές της Αθήνας: Την Κυψέλη, η οποία αλλάζει πρόσωπο παίρνοντας έναν πολυπολιτισμικό, μποέμ, καλλιτεχνικό χαρακτήρα. Φωτογραφίζοντας στη διάρκεια της καραντίνας κάθε της γωνιά, η αρχιτέκτων κατέγραψε το γερασμένο γοητευτικό πρόσωπο της Κυψέλης, επιλέγοντας να του δώσει ξανά την αίγλη των περασμένων δεκαετιών. Κυψελιώτισσα πλέον, η Άντζελα κατοικεί και εργάζεται εδώ, αναλαμβάνοντας μέσω του γραφείου της έργα σε όλο τον κόσμο, ενώ μπορεί να απολαμβάνει το γενναιόδωρο φως του ήλιου της πατρίδας…

Γ.Π. -“Athens mon Amour”… Πόση αγάπη μπορεί να εμπνεύσει σε κάποιον “πολίτη του κόσμου” μια πόλη σαν την Αθήνα;

Α.Λ. Θα έλεγα ατελείωτη αγάπη… ειδικά αν αναλογιστείτε το προφανές: ότι είναι η ιστορική πρωτεύουσα της Ευρώπης, μια από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, η γενέτειρα της δημοκρατίας και πατρίδα μερικών από τους μεγαλύτερους αρχαίους φιλοσόφους. Αυτός ο μοναδικός συνδυασμός ένδοξης ιστορίας, φυσικής ομορφιάς, τέλειου μεσογειακού κλίματος, με τον θρυλικό ελληνικό ήλιο να αγκαλιάζει με πάθος τη σύγχρονη ζωή της Αθήνας, με όλη εκείνη τη ζωντάνια και την τρέλα που τη συνοδεύει, μπορεί εύκολα να κάνει οποιονδήποτε θύμα της σαγηνευτικής, σκληρής γοητείας της… Ακούγομαι σαν καρτ ποστάλ που μιλάει; Χα χα, είμαι! Έχοντας μεγαλώσει στον Καναδά από Έλληνες γονείς -και έχοντας περάσει πάνω από τη μισή μου ζωή στο Βερολίνο- ήξερα πάντα ότι θα έβρισκα το δρόμο της επιστροφής στη χώρα, την οποία εγκατέλειψαν οι γονείς μου πολλά χρόνια πριν, αναζητώντας συνθήκες οικονομικής ευημερίας.

Γ.Π. -Τί είναι αυτό που θα ελκύσει κάποιον ξένο, προερχόμενο από μια μεγαλούπολη, να ζήσει μόνιμα στο δικό μας “κλεινόν άστυ”;

Α.Λ. Λοιπόν, ανατρέξτε στην προηγούμενη απάντησή μου για όλους αυτούς τους λόγους που έχουν προσελκύσει τον καθένα να επισκεφθεί την απίστευτη, μοναδική πόλη μας. Μετά την κρίση, όμως, η Αθήνα έχει γίνει ακόμη πιο ελκυστική για τους ξένους επενδυτές λόγω των πολύ προσιτών τιμών των ακινήτων. Ως εκ τούτου, η επικρατούσα αντίληψη πως η Αθήνα αποτελεί απλά “μια πύλη εισόδου προς τα νησιά” έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, προσελκύοντας μια διεθνή κοινότητα καλλιτεχνών, ψηφιακών νομάδων και ομογενών που έχουν κάνει μόνιμο σπίτι τους την πόλη απολαμβάνοντας το γενναιόδωρο φως της! Είναι μια πόλη σε μετάβαση και ανανέωση: Εδώ νομίζω πως υπάρχει χώρος για πειραματισμό και μια αίσθηση συναρπαστικής ελευθερίας (κάτι ανάλογο είχα βιώσει στο Βερολίνο τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση του τείχους).

Γ.Π.-Ποια είναι τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που σας αρέσουν στα παλαιά σπίτια της Αθήνας;

Α.Λ. Γενικά, με συγκινεί απόλυτα η γοητευτική χρονική αλλοίωση που χαρακτηρίζει την παλιά Αθήνα, η vintage τυπογραφία των επιγραφών των καταστημάτων, οι είσοδοι και τα λόμπι των πολυκατοικιών της δεκαετίας του ’60, οι λεπτομέρειες των μεταλλικών θυρών και το άγριο κολάζ όλων αυτών των αρχιτεκτονικών στοιχείων. Λατρεύω στοιχεία όπως το μάρμαρο σε νεροχύτες και πάγκους, το μωσαϊκό και το ξύλο τύπου «ψαροκόκαλο» στα δάπεδα, τα οποία αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά των οικημάτων της εποχής.

Γ.Π. Τα κτίρια και οι μονοκατοικίες των δεκαετιών ‘60-’70 μπορούν να αναδιαμορφωθούν, καλύπτοντας τις σύγχρονες αισθητικές και οικιστικές ανάγκες ενός νέου ανθρώπου που δεν γνώρισε την εποχή τους ή δεν τον συνδέει κάτι με αυτήν;

Α.Λ. Σε γενικές γραμμές, κάθε χώρος μπορεί να αναδιαμορφωθεί, ώστε να ταιριάζει στις σημερινές ανάγκες. Οι περισσότερες από τις κουζίνες εκείνης της εποχής, ούτως ή άλλως δεν λειτουργούν με τις εργονομικές απαιτήσεις του σήμερα. Ωστόσο, λίγη περισσότερη ευαισθησία “στο τι πετάμε, τι κρατάμε” θα ήταν χρήσιμη στη σημερινή εποχή, όπου η βιωσιμότητα και η ανακύκλωση είναι εξαιρετικά κρίσιμες, αν θέλουμε να μειώσουμε τις κολοσσιαίες μάζες απορριμμάτων και τις συνέπειες του συνεχώς αυξανόμενου, καταστροφικού ανθρώπινου αποτυπώματος στο περιβάλλον μας.

Γ.Π. Διατηρείτε στα έργα που αναλαμβάνετε τα χαρακτηριστικά της εποχής των κτιρίων ή αλλάζετε εντελώς το σκηνικό; Ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν οπωσδήποτε σε ένα σπίτι του 60 ή του 70;

Α.Λ. Θα έλεγα ότι είμαι ένθερμος υποστηρικτής της διατήρησης των αρχικών χαρακτηριστικών αυτών των κτιρίων, προτείνοντας την καλή στίλβωση, ανανέωση ή την επισκευή και αποκατάσταση όσων έχουν καταστραφεί με την πάροδο του χρόνου. Οι ηλεκτρικές και υδραυλικές εργασίες είναι συνήθως οι πιο ουσιαστικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Επίσης, ένα σημαντικό ζήτημα που τίθεται είναι η εγκατάσταση αυτόνομης θέρμανσης, ανάλογα βέβαια με το πώς θα χρησιμοποιήσει τον χώρο του ο κάθε ιδιοκτήτης.

Γ.Π. Μια κοσμοπολίτισσα αρχιτέκτων όπως εσείς, πως βλέπει να διαμορφώνεται το νέο πρόσωπο της Αθήνας; Έχετε κάποια ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποια γειτονιά-περιοχή;

Α.Λ. Μου αρέσει το γεγονός ότι η Αθήνα γίνεται όλο και πιο διεθνής, με ανθρώπους από όλη την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο να εγκαθίστανται μόνιμα εδώ. Τα ακίνητα που αγοράζουν είναι για προσωπική τους χρήση ή για μακροχρόνια ενοικίαση, ειδικά σε περιοχές όπως η Κυψέλη και η Πλατεία Αμερικής, οι οποίες γνωρίζουν τεράστια αναζωογόνηση. Μπορώ μόνο να ελπίζω ότι αυτοί οι νέοι έποικοι θα έχουν θετική επίδραση στο να γίνει η Αθήνα λίγο, αν όχι πολύ πιο βιώσιμη περιβαλλοντικά. Το σπίτι μου είναι επίσης στην Κυψέλη και χαίρομαι που συμμετέχω σε κάποιου είδους θετικό αντίκτυπο, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το ένδοξο παρελθόν της Κυψέλης,  της οποίας η φήμη ανέβηκε εντυπωσιακά και έπεσε με την πάροδο των δεκαετιών της ακμής της.

Γ.Π. Τι αντιπροσωπεύει για εσάς ο λογαριασμός @athens_mon_amour στο instagram; Είναι ένα λεύκωμα εικονικών αναμνήσεων ή ένας τρόπος καταγραφής συναισθήματος;

Α.Λ. Σίγουρα είναι και τα δύο, αλλά πάνω απ’ όλα, όπως υποδηλώνει και το όνομά του, είναι μια ερωτική επιστολή σε μια πόλη που έχει αιχμαλωτίσει απόλυτα την καρδιά μου, μια πόλη σκληρή και όμορφη ταυτόχρονα, φορτωμένη με ιστορία. Αυτός ο λογαριασμός δημιουργήθηκε επίσης ως καταγραφή μιας Αθήνας παλαιότερης, μιας Αθήνας που σιγά-σιγά ξεθωριάζει -ειδικά μέσα και γύρω από το κέντρο- με όλο τον αναίσθητο εξευγενισμό τον οποίο υφίσταται. Επιπλέον, είναι σημαντικό να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη για τη θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα μεγάλο μέρος αυτών των κτιρίων. Μια κατάσταση η οποία επιδεινώνεται ολοένα με την πάροδο του χρόνου. Θα ήθελα πολύ να δω τη διατήρηση και την ανακαίνιση των περισσότερων από τα ετοιμόρροπα, νεοκλασικά και Bauhaus κτίρια που αποτελούν μεγάλο μέρος του αστικού ιστού του κέντρου. Ελπίζω η δημοτική αρχή να αρχίσει να λαμβάνει σοβαρά μέτρα σύντομα, πριν να είναι πολύ αργά.

*Ευχαριστούμε πολύ την κ. Άντζελα Λιαρίκου (angelaliarikos.com/@athens_mon_amour) για τον ενδιαφέροντα διάλογο και την κ. Margarita Bertsos για τις φωτογραφίες του πορτραίτου της αρχιτέκτονος.