Μία πολύ μεγάλη απώλεια-Πέθανε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος

Ο λογοτέχνης, ποιητής, μελετητής, μεταφραστής, εκδότης και κριτικός Ντίνος Χριστιανόπουλος συνέδεσε άρρηκτα το έργο αλλά και την ίδια του την ύπαρξη με την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Γεννήθηκε το 1931 στη Θεσσαλονίκη και φοίτησε στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το οποίο μάλιστα τον αναγόρευσε σε επίτιμο διδάκτορα τον Ιούνιο του 2011. Εργάστηκε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη και ως επιμελητής εκδόσεων, ενώ ίδρυσε και διηύθυνε το ιστορικό λογοτεχνικό περιοδικό «Διαγώνιος».

Από το 1949 συμμετείχε άοκνα μέσω του συγγραφικού και ερευνητικού του έργου στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης και της χώρας. Το όνομά του συνδέθηκε με το έργο σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Σταύρος Κουγιουμτζής και ο Διονύσης Σαββόπουλος, που μελοποίησαν τους στίχους του, καθώς και του Γιώργου Ιωάννου, του Νίκου – Αλέξη Ασλάνογλου, του Τάσου Κόρφη, αλλά και των Νίκου Νικολαΐδη και Κάρολου Τσίζεκ, με τους οποίους ίδρυσε, το 1974, τη Μικρή Πινακοθήκη της Διαγωνίου, με στόχο την προβολή νέων εικαστικών καλλιτεχνών της πόλης.

Ερωτικός και αιρετικός, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, ξεχώρισε ακόμη για την απόφασή του να απορρίψει δύο φορές τιμητικές διακρίσεις, αρχής γενομένης από την περίοδο της δικτατορίας, όταν αρνήθηκε να παραλάβει βραβείο για το έργο του «Ο Χιλιαστής», έως την πιο πρόσφατη διάκρισή του, το 2011, με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του, το οποίο απέρριψε με την ιστορική πλέον φράση του «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης απ’ όπου κι αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε».

Εγραφε ποίηση από την εφηβεία. Μικρά σημειωματάρια, περιθώριο εφημερίδων, το πίσω μέρος του πακέτου με τα τσιγάρα. Στιχάκια παντού, με το βλέμμα να ζωηρεύει στο πέρασμα των σωμάτων, στο κάψιμο της ασφάλτου, στην υγρασία του Θερμαϊκού, στις σελίδες των βιβλίων που αναμετρήθηκε μαζί τους. Ηταν ποιητής ακόμα και μπροστά στην κάλπη, αφού έγραψε μια φορά πάνω στο λευκό ψηφοδέλτιο τον στίχο του Καβάφη «Όλοι των βλάπτουν εξίσου την Ελλάδα». Αντιπαθούσε βαθιά την ιδιότητα του πολιτικού, αν και δεν έκρυβε ότι είχε φίλους που ήταν στην πολιτική – ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν ένας από αυτούς.
Το πραγματικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Δημητριάδης. Το άλλαξε σε Χριστιανόπουλος στην εφηβεία όταν έστειλε κάποια ποιήματα σε ένα περιοδικό εφηβικό με τον τίτλο «Ελληνόπουλο». Αυτός ο αθυρόστομος, ο ρηξικέλευθος, ο μετα-Καβαφικός ποιητής που έβαλε την ομοφυλοφιλία χωρίς ερμητισμούς ούτε παραδοξότητες στο κέντρο της ποίησης και άνοιξε δρόμους στα ελληνικά γράμματα, επέλεξε το Χριστιανόπουλος. Βλέπετε πήγαινε κατηχητικό από 9 ως 21 ετών -αδιανόητη στη σύλληψή της η εικόνα αυτή. Ελεγε στο περιοδικό Schooligans ότι στην Κατοχή έμπαινε ψωμί στο σπίτι των προσφύγων γονιών του χάρη στο κατηχητικό. «Σώθηκα χάρη στα συσσίτια του κατηχητικού. O αρχιμανδρίτης Λεωνίδας Παρασκευόπουλος ήξερε την κατάστασή μου και με έβαλε από τους πρώτους που θα τρώγανε στα συσσίτια. Καταλαβαίνεις λοιπόν; Όταν εγώ χρωστούσα τη ζωή μου στο κατηχητικό, δεν μπορούσα να μην είμαι και του κατηχητικού. Ήταν θέμα φιλοτιμίας.

Η πρώτη του ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1950. «Εποχή ισχνών αγελάδων» και ο τίτλος αποκτά γρήγορα τη δική του ζωή. Εκδιώχθηκε από το κατηχητικό, διότι δεν υπέβαλλε τα ποιήματά του για έγκριση. Μάλιστα σε ένα από αυτά έβαζε μιαν αγία να ερωτεύεται έναν άγιο λίγο πριν τους αποκεφαλίσουν.Σ’ ένα άλλο ποίημά μου μιλούσα για τον… Αυνάν! Aκόμα και η Ασφάλεια τον ανέκρινε και τον φοβέρισε. Ηταν λες και όλη αυτή η πίεση, η λογοκρισία, η τάση να τον φιμώσουν, να τον έκαναν να αφεθεί απολύτως ελεύθερο να γίνει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος.

Η τελευταία του συλλογή εκδόθηκε το 2011 και ήταν το «Παράξενο, πού βρίσκει το κουράγιο κι ανθίζει». Θεωρούσε τον Καβάφη των μεγαλύτερο ποιητή της Ελλάδας, έλεγε ότι Σεφέρης και Ελύτης ήταν καπάτσοι που εξασφάλισαν το Νόμπελ Οι κυρίαρχες εικόνες του έχουν μέσα πάντα ένα τσιγάρο με τη στάχτη να μακραίνει, ένα αναπτήρας στη χούφτα και γάτες να πατούν στο κρεβάτι, στα ποιήματά του, να τον εξουσιάζουν. Αγαπούσε να παραβράζει λέξεις παραπέμποντας στην κάβλα: Το Καβλύκειο, Καβλημέρα κ.ο.κ. Eρωτεύθηκε 12 φορές, μια φορά μόνο έκοψε το μουστάκι για χάρη ενός εραστή, είπε μόνο δυο φορές το «σ’ αγαπώ στη ζωή του» Αρπαζε από τα μούτρα τους δημοσιογράφους που τολμούσαν να τον ρωτήσουν για αυτούς τους έρωτες – την έπαθε έτσι και ο Σταύρος Θεοδωράκης, στον οποίο έδωσε μια στιλπνή συνέντευξη πινγκ πόνγκ όπου και είπε μεταξύ άλλων «Στον καιρό μου βολτάρισα όσο χρειαζόταν. Έκανα ό,τι έκανα και τώρα τελείωσα. Τώρα περιμένω να πεθάνω. Κι αν δεν πεθάνω μόλις φύγετε, πάντως είμαι περίπου στα τελευταία μου. Δεν βαριέσαι. Το θέμα είναι με όλα τα συν και πλην, με όλες τις απαρέσκειες, τις δυσφορίες μου. Περάσαμε καλά; Χαρήκατε τη συνέντευξη; Αν τη χαρήκατε, έχετε ένα κέρδος.»

Η κηδεία του εκλιπόντος θα γίνει την Πέμπτη το πρωί, στα Κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου.