Οικονομία

Εφιάλτης στο “καλάθι της νοικοκυράς”-Θυσία η υγεία και η ασφάλεια στα τρόφιμα

NEWSROOM 29.11.2022 | 18:53

Εφιάλτης στο “καλάθι της νοικοκυράς”-Θυσία η υγεία και η ασφάλεια στα τρόφιμα

Ακούστε το άρθρο

Η ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση υποχρεώνει τα ελληνικά νοικοκυριά να βάζουν ό ψαλίδι σε δαπάνες που θεωρούνται ακόμα και βασικές. Για «περιττά» έξοδα ούτε λόγος για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, που γονατίζουν από το δυσβάσταχτο κύμα ακρίβειας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με νέα έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), το ολοένα αυξανόμενο κόστος διαβίωσης, ειδικά τώρα το χειμώνα, που οι ανάγκες για ρεύμα και για θέρμανση είναι σαφώς μεγαλύτερες, οδηγεί τους καταναλωτές να αλλάξουν τις συνήθειές τους, περιορίζοντας κατά πολύ τις εξόδους για διασκέδαση και μειώνοντας τις αγορές ακόμη και βασικών προϊόντων, καθώς οι διαρκείς ανατιμήσεις έχουν εκτοξεύσει την αξία προϊόντων και υπηρεσιών στο θεό.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 9 έως 11 Νοεμβρίου 2022 σε δείγμα 1.000 καταναλωτών, και, μεταξύ άλλων, αφορά και την αντιλαμβανόμενη επίδραση των ανατιμήσεων, του πολέμου στην Ουκρανία και της πανδημίας Covid-19 στις καταναλωτικές συνήθειες στη χώρα μας.

Ξεκάθαρη είναι, σύμφωνα με την έρευνα, η τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων, όσον αφορά στις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών και δευτερευόντως διαχείρισης χρημάτων, με το 80% των συμμετεχόντων στην έρευνα να δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια, κ.ά. Την ίδια στη μείωση της κατανάλωσης ρεύματος έχει προχωρήσει το 66% των ερωτηθέντων, ενώ το 62% δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής (στο σπίτι, το αυτοκίνητο, κλπ.).

Τον Απρίλιο του 2020, όταν η πανδημία είχε αρχίσει να χτυπά την Ελλάδα, η Υγιεινή και Ασφάλεια ήταν η απόλυτη προτεραιότητα των καταναλωτών στις επιλογές που έκαναν στο ράφι του σούπερ μάρκετ, τους πάγκους των λαϊκών αγορών, τα κρεοπωλεία κτλ. Λιγότερο από τρία χρόνια μετά, από το 31% αυτή η προτεραιότητα αφορά πλέον μόλις το 7%.

Η έρευνα καταγράφει την αγωνιώδη προσπάθεια των νοικοκυριών να προστατεύσουν ενήλικες και παιδιά από την διατροφική κρίση που αντιμετωπίζουν. Ενώ τον Απρίλιο του 2020 η ποιότητα των καταναλωνώμενων προϊόντων προτασσόταν ως κριτήριο από το 14% (τέταρτη κατά σειρά), σήμερα με 18% είναι δεύτερη, με τους πολίτες να «ξεχνάνε» για χάρη της την άνεση/ευκολία στις αγορές τους, αλλά και να ανησυχούν περισσότερο γι’ αυτήν.

Τα χρήματα που δίνουν για τρόφιμα, ήταν κριτήριο μόλις για το 17%. Τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι το κόστος είναι πλέον απόλυτο κριτήριο για το 65%, δηλαδή για δύο στους τρεις.

Ο αντίκτυπος για τον Έλληνα παραγωγό και την ελληνική βιομηχανία τροφίμων είναι σαφής, καθώς είναι ανύπαρκτη ως κριτήριο η προέλευση των προϊόντων.

Η ανακοίνωση του ΙΕΛΚΑ αναφέρει σαφώς «το πόσο έντονη είναι η στροφή του αγοραστικού κοινού στην εξοικονόμηση χρημάτων … τον τελευταίο χρόνο από τον Ιούλιο και μετά, η χρηματική δαπάνη αποτελεί το βασικό κριτήριο, αλλά ειδικά στις τελευταίες μετρήσεις η ένταση είναι εντυπωσιακή. Ενώ τα προηγούμενα χρόνια το ποσοστό του αγοραστικού κοινού που αγόραζε με βασικό κριτήριο τα χρήματα κινούταν περί το 30% και σε ίδια επίπεδα με τα ποιοτικά κριτήρια, σήμερα το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 60%. Το στοιχείο αυτό δείχνει πόσο έντονη είναι η ανησυχία του κοινού και την αλλαγή στην αγοραστική συμπεριφορά».

Τα νοικοκυριά αναγκάζονται σε άμεσες αλλαγές στις καταναλωτικές τους συνήθειες:

8 στους 10 καταναλωτές ακυρώνουν δαπάνες διασκέδασης
2 στους 3 μειώνουν την κατανάλωση ρεύματος και αναβάλουν εργασίες συντήρησης-επισκευής
1 στους 2 μειώνουν τις αγορές τους για βασικά καταναλωτικά είδη π.χ. διατροφή

Το 55% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει μειώσει γενικότερα τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου, ενώ ένα 25% δηλώνει ότι αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του. Υπάρχει δε και ένα 20% που αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεών του.

Ενδιαφέρον, εξάλλου, παρουσιάζει και το γεγονός ότι σε ποσοστό 15% οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι έχουν αυξήσει τις ώρες εργασίας τους ή έχουν βρει δεύτερη δουλειά, προκειμένου να αυξήσουν το εισόδημά τους, ενώ το 10% έχει αυξήσει τη χρήση πιστωτικών καρτών, για να καλύψει τις αγορές του.

Υπάρχει, τέλος και ένα 9% των συμμετεχόντων στην έρευνα, οι οποίοι δήλωσαν ότι δεν έχουν λάβει απολύτως κανένα μέτρο (!) για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.