Οικονομία

Καλάθι νοικοκυριού: Ερωτήματα για τη λίστα των προϊόντων και τις αλυσίδες

NEWSROOM 13.10.2022 | 07:21

Καλάθι νοικοκυριού: Ερωτήματα για τη λίστα των προϊόντων και τις αλυσίδες

Ακούστε το άρθρο

Καλάθι νοικοκυριού: Στόχος είναι οι τιμές των 50 προϊόντων που θα ενταχθούν στο καλάθι όχι να παγώσουν αλλά να συγκρατηθούν, όπως προέκυψε από τη συμφωνία που είχαν οι εκπρόσωποι των σούπερ μάρκετ με την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης. Στις 31 κατηγορίες περιλαμβάνονται βασικά προϊόντα διατροφής, υγιεινής και καθαρισμού ωστόσο ευλόγως δεν συμπεριλαμβάνονται προϊόντα επί ζυγίω.

Έκπληξη πάντως προκαλεί το ότι συμπεριλαμβάνεται το χαρτί κουζίνας αλλά όχι το χαρτί τουαλέτας!
Η Υπουργική Απόφαση αναμένεται να αποσαφηνίσει ποιες αλυσίδες αφορά (σύμφωνα με πληροφορίες, όλες εκείνες που εμφανίζουν τζίρο άνω των 70 εκατ. ευρώ, άρα την πλειονότητα της αγοράς).

Πάντως με βάση τους κανόνες ανταγωνισμού αλλά και της πραγματικής οικονομικής πρακτικής δεν νοείται ενιαία τιμή για ένα είδος προϊόντων σε κάθε αλυσίδα, καθώς κάθε επιχείρηση διαθέτει διαφορετική διαπραγματευτική ισχύ αλλά και δυνατότητα απορρόφησης κόστους. Εν ολίγοις τα προϊόντα τα οποία εμπεριέχονται στη λίστα του ΥΠΑΝ δεν τίθενται σε καθεστώς διατίμησης (όπως π.χ. το νερό ή κατά καιρούς οι μάσκες προστασίας), αλλά στην ευχέρεια των επιχειρήσεων να προσφέρουν συγκρατημένες ή καλύτερες τιμές.

Άγνωστο δε παραμένει αν στην δημιουργία του «καλαθιού του νοικοκυριού» θα συμπεριληφθούν και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (αυτά που φέρουν την επωνυμία της αλυσίδας και παράγονται για λογαριασμό της), τα οποία εξ ορισμού έχουν χαμηλότερη τιμή, καθώς δεν φέρουν το κόστος μάρκετινγκ των επώνυμων προϊόντων.

Αν και σύμφωνα με τις πρόσφατες μετρήσεις οι τιμές των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αυξάνουν με υψηλότερο ρυθμό από τα επώνυμα (εξαιτίας της λήξης των συμβολαίων μεταξύ λιανεμπόρων και προμηθευτών), εντούτοις η μετακίνηση των καταναλωτών σε αυτή την κατηγορία είναι αισθητή, όπως εξάλλου συνέβη και κατά την περίοδο 2010-2015.

Η εξαίρεση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας μοιάζει αδύνατη, αλλά από την άλλη η συνύπαρξη επώνυμων και ανώνυμων προϊόντων στο «καλάθι του νοικοκυριού» εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει σύγχυση τόσο στη σχέση λιανεμπορίου-βιομηχανίας, όσο και στη σχέση λιανεμπορίου καταναλωτών.

Σε κάθε περίπτωση μέσα στον Οκτώβριο οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ θα αποδυθούν σε spread για να διαμορφώσουν την πρόταση τους για το εν λόγω καλάθι προϊόντων συμμορφούμενες στη σχετική τους δέσμευση.

Τα προϊόντα θα αλλάζουν;

Οι βασικές κατηγορίες θα είναι αυτές που ήδη έχουν καθοριστεί αλλά η λίστα θα είναι δυναμική και τα προϊόντα θα μπορούν να αλλάζουν, κάτι που αναμένεται να συμβαίνει κάθε 15 μέρες σύμφωνα με όσα έχει επισημάνει ο ΓΓ Εμπορίου, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος.

Γιατί στη λίστα δεν υπάρχει το αλεύρι;

Πηγές από το αρμόδιο υπουργείο εξηγούν ότι στη λίστα υπάρχει ωστόσο το ψωμί ενώ το αλεύρι αποτελεί ένα χρηματιστηριακό προϊόν με διαρκείς διακυμάνσεις στην τιμή τους εξαιτίας της διαταραχής στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ωστόσο, σημείωναν, το αλεύρι θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε μεταγενέστερο χρόνο.

Γιατί σε κατηγορίες όπως τα ζυμαρικά επελέγη μόνο ένα προϊόν «μακαρόνια νο 6» ή στο ρύζι συγκεκριμένα το «τύπου «Καρολίνα» μακρύκοκκο»;

Με βάση το κριτήριο του «βασικού αγαθού», επελέγη το προϊόν εκείνο που σύμφωνα με τα στοιχεία που εξέτασε το υπουργείο, παρουσιάζει τη μεγαλύτερη κατανάλωση άρα επιλέγουν περισσότερο οι καταναλωτές. Π.χ τα ζυμαρικά νο 6 για την παρασκευή μίας μακαρονάδας. Από το αρμόδιο υπουργείο εκτιμούσαν ότι με μία ενδεχόμενη «διασπορά» και σε άλλους κωδικούς σε αυτού του είδους τις κατηγορίες τροφίμων, όπως τα ζυμαρικά και το ρύζι, το καλάθι θα «έχανε» σε αποτελεσματικότητα.

Γιατί στην κατηγορία «καφές» υπάρχει μόνο ελληνικός, στιγμιαίος και γαλλικός και όχι ο εσπρέσο;

Αντίστοιχα στον καφέ, κρίθηκε ότι με τις τρεις κατηγορίες εξασφαλίζεται ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να αγοράσουν το βασικό προϊόν του καφέ. Ο εσπρέσο αποτελεί μεν μία κατηγορία που προτιμούν αρκετοί καταναλωτές ωστόσο προτιμήθηκαν εκείνες με τη συγκριτικά χαμηλότερη τιμή ανά μονάδα και στις οποίες θα γίνει η προσπάθεια να συγκρατηθούν οι ανατιμήσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ στη λίστα περιλαμβάνονται τα εξής βασικά προϊόντα:

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

1 PYZI * Ρύζι τύπου «Καρολίνα» μακρύκοκκο

2 ΨΩΜΙ * Ψωμί για τοστ

* Ψωμί φραντζόλα

* Φρυγανιές

3 ΖΥΜΑΡΙΚΑ * Μακαρόνια Νο 6

4 XOIPINO. * Συσκευασμένα

5 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ. * Συσκευασμένα

6 ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ. * Γαλοπούλα ή/και πάριζα

7 ΨAPIA KATEΨΥΓΜΕΝΑ * Ένα τουλάχιστον προϊόν

ΓΑΛΑ ΝΩΠΟ ΠΛΗΡΕΣ. * Γάλα φρέσκο πλήρες