Eretiki κριτική για την ταινία Mary Shelley

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Σενάριο της ταινίας Mary Shelley: Το έτος 1814 η 16χρονη Mary Wollstonecraft Godwin ζει στο Λονδίνο, κατοικώντας οικογενειακώς μαζί με τη μητριά, Mary Jane Clairmont, την ετεροθαλή αδελφή, Claire Clairmont και τον πατέρα της, William Godwin. Τις περισσότερες δουλειές του σπιτιού, η νεαρή τις μοιράζεται με την Claire. Ωστόσο, εργάζεται παράλληλα στο βιβλιοπωλείο του πατέρα της. Η πραγματική μητέρα της Mary, που έφερε το ίδιο όνομα και το επώνυμο Wollstonecraft, πέθανε, αφότου τη γέννησε. Και οι δύο γονείς της υπήρξαν κατά το παρελθόν ως διακεκριμένοι συγγραφείς. Το γεγονός αυτό έδινε μεν ένα παντοδύναμο έναυσμα στην έφηβη Αγγλίδα, ώστε να ξεκινήσει το διάβασμα έχοντας και αναζητώντας αναρίθμητες, συγγραφικές επιρροές, μα δημιουργούσε δε και την αίσθηση μιας βαριάς κληρονομιάς, σε ό,τι αφορά την ιδανική μορφοποίηση σκέψεων, ως αποτυπωμένη στο εν δυνάμει πρόσφορο, λευκό χαρτί. Επιπλέον, η M. Wollstonecraft είχε γράψει ένα λυτρωτικά ανθρώπινο βιβλίο, που αφορούσε τα διακαιώματα των γυναικών. Έτσι η Mary μελετώντας το ως πολύτιμη, διδακτέα ύλη ηθικής, έμαθε να σέβεται τον εαυτό της. Για κάποιο λόγο η λογοτεχνία τρόμου με τις ιστορίες φαντασμάτων, είχε κάτι το οποίο την γοήτευε! Όντας διαφορετικής νοοτροπίας από πολλές γυναίκες, η κόρη των γητευτών των γραμμάτων, εμπνεόταν σε εκ πρώτης όψεως, ασυνήθιστα μέρη. Όπως σε ένα κοιμητήριο, όπου καθόλου τυχαία βρισκόταν η μητέρα της. Το γράψιμο πολιορκούσε αυθόρμητα τον ελεύθερο χρόνο της. Κάτι το οποίο η μητριά Clairmont δεν ανεχόταν και ούτε αντιλαμβανόταν.

Για αυτό το λόγο η παθιασμένη, μελλοντική συγγραφέας επισκέφτηκε τη Σκωτία στον οίκο των Baxter, φίλων του Godwin. Εκεί, σε μια βραδινή δεξίωση γνώρισε τον 21χρονο, αναγνωρισμένης αξίας στο Ηνωμένο Βασίλειο (αλλά όχι διεθνώς), ποιητή Percy Shelley. Μέσα σε ένα κλίμα ανταλλαγής φιλοσοφικών απόψεων και μερικών ποιημάτων αναπτύχθηκε ένας ισχυρός, ανείπωτος έρωτας ανάμεσα στους δύο νέους ανθρώπους. Η Mary, έπειτα από ένα κακόγουστο αστείο της Claire, αναγκάζεται να επιστρέψει στο Λονδίνο. Η βοήθειά της όμως ήταν έτσι και αλλιώς απαραίτητη στο βιβλιοπωλείο του Godwin, όπου χρειάζονταν επειγόντως πωλήσεις. Ο Shelley θα την βρει στο σπίτι της χρησιμοποιώντας το πρόσχημα της μαθητείας από τον έμπειρο συγγραφικά πατέρα της. Με το αζημίωτο φυσικά. Πράγματι θα εκδώσει ένα βιβλίο, κερδίζοντας την εύνοια του Godwin. Δηλώνοντας τον έρωτά του στη Mary, ο αρχικός ενθουσιασμός της τελευταίας θα χαθεί, μόλις γίνει γνωστό πως ο νέος ποιητής υπήρξε ήδη παντρεμένος με παιδί. Οι εξηγήσεις του θα πείσουν τη νεαρή με το διαφορετικό τρόπο σκέψης και οι δυό τους μαζί με την Claire θα μετοικήσουν στο Bloomsbury.

Οι οικονομικές δυσκολίες, ο έρωτας και η συγγραφή θα αγκαλιαστούν, κάνοντας τη Mary να αντικρούεται με το σύντροφό της, θεωρώντας τελικά πως και η αποκλειστική αγάπη φέρει αξία. Ο Percy Shelley συνεχίζει να την απογοητεύει όμως οικτρά. Ο καρπός του έρωτά τους δεν θα ευδοκιμήσει. Σε μια φαντασμαγορική επίδειξη, η επιστήμη μέσω του γαλβανισμού σε συνάρτηση με την μετέπειτα κυκλωτική γνωριμία και φιλοξενία όλων στο σπίτι του μεφιστοφελικού Λόρδου Βύρωνος στη Γενεύη, θα γεννήσει στο μυαλό της οργισμένης, αλλά πάντοτε αξιοπρεπούς νεαρής, ένα συγγραφικό αριστούργημα της λογοτεχνίας τρόμου. Εμπνευσμένο από ανθρώπινες, συμβολικές εξομολογήσεις πόνου…

Σκηνοθεσία:

Παρατηρούμε ένα απόλυτα σκοτεινό κάδρο. Ακούγεται μια πένα να εφάπτεται με δημιουργικό τρόπο στο χαρτί. Έπειτα μια γυναικεία πνοή και η εκφορά κάποιων λέξεων. Στον ουρανό αναγράφεται η πρόταση “Μέσα από την ψυχή μου λειτουργεί κάτι, το οποίο δεν καταλαβαίνω.” με την υπογραφή Mary Shelley. Ακολουθεί μια φράση της μέσα από το βιβλίο Frankenstein. Κατόπιν διακρίνεται ένα νεκροταφείο, ενώ ακούγεται η φωνή της Mary. Ο φακός καταγράφει την ίδια να φτάνει στο κέντρο της πόλης. Καταλήγοντας στην οικία Godwin, βλέπουμε ότι η μητριά δεν εγκρίνει τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου της μικρής. Η Mary αναγκάζεται σε συνεργασία με την ετεροθαλή αδελφή της, Claire, να κρύψει την αγάπη της για συγκεκριμένα αναγνώσματα λογοτεχνίας τρόμου (συγκεκριμένα τα αποκαλεί ως ghost stories). Το βράδυ όμως συνεχίζει υπό το φως ενός κεριού, να ασχολείται με αυτά γράφοντας. Σε άλλη στιγμή η νεαρή διαβάζει για τα δικαιώματα των γυναικών, κρατώντας το βιβλίο A Vindication of the rights of Woman διατυπωμένο από την αγαπημένη της μητέρα, Μ. Wollstonecraft. Ο πατέρας της τη θαύμαζε. Η Mary γράφει συνεχώς όντας μόνη, με μια σκηνοθετική αφήγηση των καταγεγραμμένων φράσεών της. Η σύγκρουση με τη μητριά είναι αναπόφευκτη. Ο πατέρας της λέει τη φράση, “find your own voice” και τη στέλνει στη Σκωτία, στον οίκο των Baxter. Η νεαρή γνωρίζει τον οικοδεσπότη William και τη συμπαθητική κόρη του, Isabel. Η κάμερα μας δείχνει αμέσως την αίσθηση ελευθερίας που βιώνει η μικρή, σε αυτή τη νέα γη. Το ποτάμι και τα τοπία περιγράφουν ιδανικά τη δημιουργική της παρορμητικότητα για ζωή, καταφθάνοντας σε στιγμές έμπνευσης. Σε μια δεξίωση γνωρίζει τον ποιητή Percy Shelley, ενώ ο τελευταίος απαγγέλει στίχους. Όταν απομονώνονται, η 16χρονη κάνει μια ποιητική απόπειρα. Όμως ο Percy θεωρεί πως χωρίς κοινό, η ποίηση καταντά απλώς μια στοίχιση λέξεων σε χαρτί. Από αυτό το σημείο, η ζωή των δύο νέων δεν θα είναι ποτέ πια η ίδια.

Γενικά, στο έργο θα υπάρξει ένας διαχωρισμός σε δύο βασικά μέρη. Το πρώτο αφορά το οικογενειακό περιβάλλον της Mary, δηλαδή τις ήδη υπάρχουσες συνθήκες στη 16χρονη ζωή της, τη συνάντηση και εξέλιξη του έρωτά της για τον Percy Shelley και την μετέπειτα αποκάλυψη, του όχι και τόσο ενδεδειγμένου, προτύπου ηθικής, χαρακτήρα αυτού του ποιητή. Μέχρι και τη διαφορετική οπτική ερωτικής ζωής, που αποκαλύπτουν ότι φέρουν μεταξύ τους, οι δύο ερωτευμένοι, ζώντας στο Bloomsbury. Το δεύτερο μέρος περιγράφει την αρχική σπίθα έμπνευσης της νεαρής συγγραφέως κατά το θέαμα της Φαντασμαγορίας, μέχρι και την ολοκλήρωση του λογοτεχνικού έργου της, μέσα από τραγικά βιώματα συμβίωσης και εγκατάλειψης. Μαζί με την αποδοχή μιας συγκεκριμένης μορφής συντροφικότητας. Η Mary αρχικά γνωρίζοντας τον Percy, βιώνει την ποιητική έκφραση εικόνων στην ψυχή της. Αυτό σκηνοθετικά επιτυγχάνεται από τις πρώτες εναλλαγές κλειστών χώρων, προς τα όμορφα εξωτερικά τοπία της Σκωτίας. Ξεκινώντας κάποιες φορές από τον ουρανό, συνοδευόμενο από αρκετές διακλαδώσεις δέντρων. Η οικονομική δυστοκία του βιβλιοπωλείου θα περιγραφεί σωστά με οικονομία πλάνων, μέσω μίας σκηνής. Η Mary επιστρέφοντας στο Λονδίνο βρίσκεται στα σκαλιά του δρόμου, σε ένα κύμα βιβλίων, περιμένοντας να πουλήσει κάποιες εκδόσεις. Οι ερωτικές σκηνές είναι αισθητά διακριτικές στην ταινία.

Η συγγραφική κληρονομιά του William Godwin αποδίδεται με τη συλλογή βιβλίων του στο σπίτι. Δεν πραγματοποιείται οπτική ανάλυση σε αυτήν, απλά διακρίνονται τα πολλά ράφια της και ότι καταλαμβάνει ένα ολόκληρο δωμάτιο. Εκεί ο Shelley φλερτάρει μαζί με τη Mary τολμηρά για πρώτη φορά (αφήνοντας να εννοηθεί πως διεκδικεί και το πνεύμα, δηλαδή το μυαλό της κόρης του συγγραφέα Godwin, καθώς και ο Percy είναι ποιητής). Ο χώρος είναι σκοτεινός, αλλά γενικά στο έργο όλα τα εσωτερικά διαμερίσματα καταγράφονται ως τέτοιας μορφής, όσο εξελίσσεται η πλοκή. Με τη συνοδεία κεριών, φωτιάς στο τζάκι και λαμπών πετρελαίου. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό βέβαια συμβαίνει κυρίως για να αποδοθεί η εσωστρέφεια του νοητικού κόσμου της νεαρής. Η ίδια εξαιτίας των βιωμάτων της απογοητεύεται και βυθίζεται σε θλίψη, όλο και περισσότερο. Πρωτύτερα σαφώς γνωρίζει τον ολοκληρωμένο έρωτα, χωρίς συμβιβασμούς. Η σκηνοθέτρια ορίζει εκείνη τη στιγμή με μια ιδιαίτερη εικόνα. Η νύχτα συνυπάρχει με την ημέρα, αφήνοντας ένα παράθυρο υπεροχής στη δεύτερη (αξίζει να το δείτε στην ταινία).

Ο κόσμος της επιστήμης εισέρχεται στη ζωή της φιλόδοξης ποιήτριας διαμέσου του γαλβανισμού. Οπτικά αυτό περιγράφεται σαν μια ατραξιόν μαγείας και μερικής, επιστημονικής προσέγγισης (κινούνται μεν τα πόδια ενός νεκρού βατράχου, μα το αμφίβιο δεν ζωντανεύει). Όμως η οργισμένη λάτρης της συγγραφής, αναζητώντας απεγνωσμένα την ελπίδα, θέλει να το πιστέψει. Φυσικά την ενδιαφέρει η γοητευτική ιδέα (και μόνο) της ανάστασης των νεκρών, γιατί δεν γνώρισε ποτέ τη μητέρα της. Επίσης, προκειμένου να ανεγερθεί το τσακισμένο πνεύμα της ίδιας. Τη στιγμή του πειράματος το μυαλό της Mary βιώνει την άφιξη μιας γαλήνιας, νοητικά ισχυρής ανατροφοδότησης. Σε αυτό το σύμπαν του μυαλού της κυριαρχεί μια μοβ, ειρηνικής μορφής απόχρωση. Και έπειτα μια πιο μπλε, για τον ηλεκτρισμό. Είναι μία από τις κύριες αποτυπωμένες στιγμές έμπνευσής της. Η δεύτερη διακρίνεται, όταν οι ισορροπίες στην έπαυλη του Λόρδου Βύρωνος αρχίζουν να χάνονται. Στο κάδρο το οίκημα φωτίζεται από μαινόμενους κεραυνούς και μια ακατάπαυστη βροχή. Η τρίτη είναι το ζωντανό όνειρο της Mary. Δίπλα από το κρεβάτι της, μέσω της πειραματικής εφαρμογής του γαλβανισμού από έναν αποφασισμένο εφευρέτη, ένα ανθρώπινο πλάσμα με βαθιές εκδορές στα χέρια, ζωντανεύει.  Η παρουσία της επιστήμης προσωποποιείται ευχάριστα από το γιατρό Dr. John Polidori και την ακλόνητη ηθική του υπόσταση.

Το βιβλίο θα γραφεί και εκδοθεί. Σε μια ξεχωριστή εσπερίδα θα ακουστεί το όνομα του ανθρώπου, που πραγματικά έγραψε το εξαιρετικά συμβολικό αυτό έργο. Αμέσως μετά, η προβολή της συγγραφικής ιδιοκτησίας σε μια βιτρίνα βιβλιοπωλείου, αποκαθιστά την ολοκλήρωση μιας λυτρωτικής δικαιοσύνης. Σε μαύρο φόντο, η αναγραφή των αληθινών γεγονότων για όλα τα πρόσωπα, ορίζει τον επίλογο του έργου. Ωστόσο, το κλείσιμο της αυλαίας προκύπτει από μια φράση της Mary Shelley “Χάθηκες μες το σκοτάδι…” ενώ η εικόνα δείχνει την ίδια συμβολικά με ένα φόρεμα, στο φως της ημέρας.   

Ερμηνείες:

Elle Fanning: Υποδυόμενη τη Mary Wollstonecraft Godwin. Και τελικά τη Mary Shelley.

Η εφηβική, παντοδύναμη, εγκεφαλική εγρήγορση της Mary καταγράφεται όμορφα από τις πρώτες στιγμές της ανήσυχης, υπαρξιακής της διανόησης. Η ηθοποιός μας αποδίδει ένα χαρακτήρα μιας κοπέλας, που γράφει όταν απομονώνεται. Βρίσκεται στην ψυχοσύνθεση του χαρακτήρα. Δεν είναι σίγουρη ακόμα για το τι ακριβώς ετοιμάζει, ούτε για το πως θα ελέγξει τις ιδέες της. Μισεί τη μητριά της και δεν δέχεται καμία επιρροή από εκείνη. Αναγνωρίζει αμέσως στη Σκωτία τον καλό χαρακτήρα της Isabel. Αρχικώς μεταφέρει ντροπαλά την ερωτική της παρόρμηση για τον Percy. Πριν προλάβει να ενθουσιαστεί, αντιμετωπίζει τη γυναίκα του Shelley και το παιδί της. Η υποκριτική της σε αυτή τη σκηνή περνά από αρκετές μεταβάσεις. Διακρίνεται το θάρρος, η διακριτικότητα (“μην αφήνετε τα κουτσομπολιά να σας επηρεάσουν”) και ακολούθως η πνιγμένη θλίψη υπό μια ανεπαίσθητη φωνή λογικής, μόλις η κυρία της περιγράφει ότι προ πέντε ετών, υπήρξε στη θέση της. Αργότερα σκεπτόμενη τα ανίσχυρα θεμέλια αυτού του γάμου, υποστηρίζει με πάθος την αγάπη της, ως υπερβατική γυναίκα της εποχής. Δείχνει τόσο ανθρώπινα φοβισμένη δακρύζοντας, όταν διαπιστώνει πως ερμηνεύει διαφορετικά την ερωτική ελευθερία από ότι ο Percy. Μετά τη φρικτή απώλεια της Clara αρκεί η ακινησία του ξαπλωμένου σώματος σε συνδυασμό με την έκφρασή της, μέσα σε ένα φόρεμα οδύνης, για την απόδοση του συναισθήματος. Σε έναν ονειρικό κόσμο αποδίδει και την αγνότητα μιας μητρικής επανόρθωσης. Ο προβληματισμός του ρόλου μέσα από τον πίνακα “Εφιάλτης” είναι αισθητός. Καθώς και η εγκάρδια υποστήριξη στην Claire υπό βροχήν. Ερμηνεύει εύστοχα την αποστασιοποίηση από το Λόρδο Βύρωνα, καθώς τον αποχαιρετά. Ο θυμός της σε συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο, κατά τη διάρκεια της μη αναγνώρισης του συγγραφικού τίτλου, ίσως να έπεισε ακόμη και τον καχύποπτο εκδότη! Αποδίδει την πρωτόγνωρη αποδοχή της και μεταμέλεια στο πρόσωπο του συντρόφου της, αφότου αντιλαμβάνεται την ψυχική του κάθαρση.  

Douglas Booth: Στο ρόλο του ποιητή Percy Shelley, συντρόφου της Mary, ο οποίος την επηρέασε όσο κανείς άλλος να γράψει το συγκεκριμένο βιβλίο.

Εκπέμπει αυτοπεποίθηση, μόλις πρωτογνωρίζει τη Mary, στη Σκωτία. Όταν βρίσκεται στο Λονδίνο και αποκαλύπτεται ο έγγαμος βίος του, αποδίδει την αγωνία του Percy, που δεν θέλει να χάσει την ενδιαφέρουσα γνωριμία με τη νεαρή, κόρη συγγραφέων. Ως νέος αρχικά αψηφά τις οικονομικές δυσκολίες στο Bloomsbury, μα στη συνέχεια τρομάζει στην ιδέα του ερχομού των πιστωτών. Γενικά ο ρόλος συστήνεται στο φακό μέχρι και το τέλος, ως ύποπτος για ανειλικρίνεια. Οπότε ο ηθοποιός χρειαζόταν να εκφράσει μια τέτοια θέση. Και πράγματι το πετυχαίνει. Επειδή θα υπάρξει η συγκλονιστική απώλεια της Clara, σε εκείνο το σημείο ερμηνευτικά προκαλεί την εντύπωση ότι κάτι μέσα του αλλάζει. Μετά, στην έπαυλη του Λόρδου Βύρωνος αφήνει τον εαυτό του να παραδοθεί στην αδιαφορία για τα συναισθήματα των άλλων. Όμως, φαίνεται πως αυτό οφειλόταν σε κάτι το οποίο τον βασάνιζε, δηλαδή το τραγικό τέλος της πρώην συζύγου του. Ένα ακόμη στοιχείο έντονου, ψυχικού στιγματισμού, καταγράφεται εδώ στη βαθειά θλίψη του χαρακτήρα από τον ερμηνευτή. Στην εσπερίδα του Godwin, ενσαρκώνεται πιστά η υπέρβαση του χαρακτήρα Percy Shelley, ο οποίος αντιλήφθηκε τι άνθρωπος υπήρξε πρωτίστως.  

Tom Sturridge/Bel Powley: Στους αντίστοιχους ρόλους των Lord Byron και Claire Clairmont.

Ο πρώτος ερμήνευσε ένα χαρακτήρα, ο οποίος ως φυσικό πρόσωπο ήταν γνωστός στο ευρύ κοινό. Το μόνο που απέμενε, ήταν το πως θα υποστηριχτεί αυτή η ερμηνεία. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση από τον ηθοποιό. Πρωτοεμφανίζεται στη θεατρική παράσταση της Φαντασμαγορίας συνοδευόμενος από δύο κυρίες χωρίς να μιλήσει. Η κίνηση και έκφρασή του δείχνουν το κύρος και τη φήμη που τον ακολουθούν. Λέγοντας πως γνωρίζει τον ποιητή Shelley, μεταφέρει το σεβασμό προς άλλον ένα ποιητή. Έπειτα υποδέχεται με ιδιόρρυθμο τρόπο τους καλεσμένους στην έπαυλή του, φέρνοντας τους σε αμηχανία! Τις επόμενες μέρες η μέθη του Λόρδου Βύρωνος, η παράδοση στα ένστικτά του, αλλά και οι εκάστοτε διακωμωδήσεις των υπολοίπων, μοιάζουν πραγματικές από τον ηθοποιό. Αφήνει υποκριτικά ένα παράθυρο έκφρασης, μιας πικρίας εντός της ψυχής του, επεξηγώντας γιατί οδηγήθηκε σε αυτό τον τρόπο ζωής.

Η δεύτερη παρουσιάζει αρχικά μια παιχνιδιάρα Claire, κάνοντας μια κακόγουστη φάρσα στη Mary. Στην πορεία η ηθοποιός θα εκφράσει έναν χαρακτήρα, που ρισκάρει περισσότερο. Ο ανταγωνισμός της με τη Mary είναι διακριτός, καθώς η ίδια περιγράφει στην τελευταία, ότι και εκείνη μπορεί να φλερτάρει με ποιητές. Ξεχωρίζει, μόλις θίγεται λέγοντας στο Λόρδο Βύρωνα, ότι ως ερωμένη του την προσβάλλει, ο τρόπος με τον οποίο εκείνος της φέρεται. Πράγματι καταρρέει ως Claire έπειτα, καθώς αντιλαμβάνεται ότι ο οικοδεσπότης τους δεν την επιθυμεί, μα θα συντηρεί μόνο οικονομικά αυτή και το παιδί της. Ωστόσο, αναντίρρητα η κορυφαία της υποκριτική στιγμή είναι μόλις παραδέχεται, με δάκρυα στα μάτια, την λογοτεχνική ευφυΐα του βιβλίου της Mary. Νιώθουμε ως θεατές, ότι αληθινά ταυτίστηκε και συγκινήθηκε μαζί της. Μπράβο!

Stephen Dillane/Ben Hardy: Ενσαρκώνοντας τους William Godwin και John Polidori αντίστοιχα.

Ερμηνεύτηκε στον πρώτο ρόλο σωστά ένας επιτυχημένος συγγραφέας, που δεν φοβάται την ισότητα με τις γυναίκες. Αντιμετωπίζοντας οικονομικές δυσκολίες, παραμένει αξιοπρεπής. Αγαπά την κόρη του και έχει εμπιστοσύνη στο ταλέντο της. Όμως κάποια στιγμή δεν ξέρει πως να διαχειριστεί τη νεανική της παρορμητικότητα και αποφασιστικότητα. Εκεί διώχνοντάς την από το σπίτι, μεταφέρει τη σύγχυσή του. Ο ηθοποιός αποδίδει κατά κύριο λόγο, πιο πολύ τον ορθολογισμό του χαρακτήρα. Αυτό φαίνεται στην εσπερίδα, που οργανώνει για να τιμήσει το βιβλίο Frankenstein, από τον αντικειμενικό τρόπο ομιλίας του για το ίδιο το έργο. Αν και γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα, πως αυτό ήταν προϊόν της Mary.

Ένας ρόλος που εκφράζει την ελπίδα. Ο Dr. Polidori, ο οποίος θα γράψει επιτυχώς ένα διήγημα τρόμου, εμπνευσμένος από την άσωτη ζωή του Λόρδου Βύρωνος. Εμφανίζεται στην έπαυλη. Ο ηθοποιός εκφράζει σωστά έναν άνθρωπο χαμηλών τόνων, με συγκρατημένα νεύρα, μέχρι ένα σημείο (χτυπά τον Percy). Πάλι όμως, δεν θα αποκτηνωθεί. Η διατήρηση της μετέπειτα ψυχραιμίας του ρόλου δείχνει τη γρήγορη εναλλαγή συναισθημάτων της υποκριτικής δυνατότητας του ηθοποιού. Ο ίδιος διακρίνεται επίσης στη σκηνή κατά την επίσκεψη στην κατοικία της Mary. Ήταν ο πρώτος, που αντιλήφθηκε την αληθινή συγγραφική ταυτότητα του βιβλίου τρόμου. Εκπέμπει γενικά την καλοσύνη. Επίσης, θυμίζω ότι τον είδαμε και στο Bohemian Rhapsody. Εδώ είναι εντελώς αγνώριστος. Όχι, δεν ευθύνεται το μακιγιάζ…

Επιτυχής ή ανεπιτυχής η απόδοση σεναρίου, σκηνοθεσίας και ερμηνειών:

Το σενάριο φέρει την υπογραφή της Emma Jensen. Αποτυπώνονται το οικογενειακό περιβάλλον της Mary, το πρώτο της ταξίδι εκτός Λονδίνου και Αγγλίας, -κατά την προσωρινή μετάβασή της στη Σκωτία- και οι κοινωνικά ριψοκίνδυνες επιλογές της προσωπικής της ζωής, σε σχέση με την εποχή της. Κυρίως κατά την αποδοχή της πρόσκλησης στη Γενεύη, από το Λόρδο Βύρωνα. Οι χαρακτήρες αν και λίγοι στον αριθμό, παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Βεβαίως αυτό οφείλεται στις πολύ ισχυρές τους προσωπικότητες, στο χώρο της συγγραφής. Ήταν όλοι υπαρκτά πρόσωπα. Παρουσιάζονται οι γονείς της Mary. Η μητέρα της διαμέσου του πραγματικού βιβλίου A Vindication of the rights of Woman. Ο πατέρας της ως φυσική παρουσία με το συγγραφικό παρελθόν και τις πρωτοπόρες απόψεις του. Ο Percy Shelley, ο Lord Byron, o John Polidori και φυσικά η Mary Shelley, με τις τόσο διαφορετικές μεταξύ τους ιδιοσυγκρασίες. Mα επίσης με την προσωρινή ενσυναίσθηση διαμέσου της στιγμιαίας κατανόησης (Polidori με Mary), της ποιητικής παραδοχής (Byron με Percy), της ερωτικής ελευθερίας (Percy,Mary,Claire) ή ακόμα και μέσα από το αποστασιοποιημένο μίσος (Byron με Mary). Ο John Polidori συστήνεται στο φακό και μέσα από το έργο του “The Vampyre”. Βεβαίως το πραγματικό βιβλίο δημοσιεύτηκε το 1819. Αλλά όντως υπήρξε παρερμήνευση, πως το έγραψε ο Λόρδος Βύρων. Το έργο Frankenstein ή Ο σύγχρονος Προμηθέας δημοσιεύτηκε  όταν η Mary Shelley ήταν 20 ετών. Στην υπόθεση της ταινίας κατά το 18 έτος της. Στην πραγματικότητα, το όνομα της γράφτηκε για πρώτη φορά στη Γαλλία το 1823.

H Claire Clairmont υπήρξε πράγματι ετεροθαλής αδελφή της Mary, παρεισδύοντας ανάμεσα στην ερωτική σχέση της δεύτερης με τον Percy. Έχουν προσεχτεί κάποιες λεπτομέρειες στην πλοκή. Όπως ότι η Claire όντως τραγουδούσε καλά. Συν το ότι η μητέρα της, Mary Jane Clairmont, πράγματι δεν είχε καθόλου καλές σχέσεις με τη Mary. Πολλοί χαρακτήρες έβλεπαν πολύ πιο μπροστά από την εποχή τους. Η αληθινή στιγμή της έμπνευσης για το έργο Frankenstein ή Ο Σύγχρονος Προμηθέας, ήρθε πραγματικά στη Γενεύη, στην έπαυλη του Lord Byron. Όμως, λόγω της πρόκλησης για την επινόηση μιας ιστορίας τρόμου. Η ίδια η Mary Shelley περιγράφει, πως εκείνο το καλοκαίρι στη Γενεύη ένιωσε ότι από την παιδικότητα, μετέβη στην πραγματική ζωή. Είχε στο μυαλό της την ύπαρξη του γαλβανισμού. Υπάρχουν εκτιμήσεις ανθρώπων ότι η έμπνευση συμπεριελάμβανε το θάνατο της μητέρας της, το θάνατο της Clara και γενικά την εκμετάλλευση από τους άντρες προς τις γυναίκες. Αυτό εκτιμά και η σεναριογράφος και οφείλουμε να της αναγνωρίσουμε αυτή την τόσο εύστοχη και πολύ κοντινή στην πραγματικότητα ερμηνεία. Η αποτύπωση της πραγματικότητας σε συνδυασμό με τη φαντασία συνέστησαν το σενάριο.

Η σκηνοθεσία ανήκει στην Haifaa-al Mansour. Ένας ακόμη σκηνοθετικός διαχωρισμός είναι αυτός μεταξύ των γεγονότων, που συμβαίνουν αντικειμενικά. Η μία οπτική γωνία είναι μέσα από τα μάτια της Mary Shelley και η άλλη περιγράφοντας τη θεώρηση άλλων ανθρώπων, διαμέσου των λεγομένων τους. Ο θάνατος της Clara, η εγκυμοσύνη της Claire, η τερατώδης συμπεριφορά των Byron και Percy, η καλοσύνη του Polidori ή της Isabel, αποτελούν τέτοια παραδείγματα. Όμως παρατηρώντας προσεκτικά την ιστορία, διακρίνεται κυρίως η ματιά της Mary Shelley. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι οι ερωτικές συνευρέσεις της Claire με τον Percy. Ποτέ ο θεατής δεν θα τις δει. Ομοίως και η νεαρή ποιήτρια. Ακόμα, μόλις μαθαίνουμε το θάνατο της πρώην συζύγου του Percy από τον ίδιο, δεν υπάρχουν εικόνες που να αντιστοιχούν στη δική του σκέψη. Απλώς μια λεκτική αναφορά, καταφθάνοντας στα αυτιά της Mary και των θεατών. Επίσης οι εφιάλτες της Claire δεν γίνονται ορατοί στο κοινό, ενώ της Mary ζωντανεύουν. Γίνεται επιπροσθέτως ένα παιχνίδι με το χρόνο, αποκωδικοποιώντας τις αναλυτικότερες αναμνήσεις της νεαρής. Ο Thomas Hogg ρίχνεται στη Mary και εκείνη σωματικά και ψυχικά αρνείται. Όμως δεν γνωρίζει ο θεατής, προσωρινά τι συνέβη. Έπειτα, εκείνη επεξηγεί στον Percy την άρνησή της. Σε άλλο χρονικό διάστημα διακρίνουμε ότι η Mary, αποφασιστικά, τον γρονθοκόπησε. Ή ακόμα όταν η φιλόδοξη, ταλαντούχα ποιήτρια συγκεντρώνει τις σκέψεις της για το τι ακριβώς συνέβη στη Γενεύη και αποκαλύπτονται στο θεατή πράξεις, που αγνοούσε μέχρι πρότινος.

Η ίδια η καταγραφή της έμπνευσης, εμφανίζει στο φακό τη γόνιμη διάχυση του μελανιού στο χαρτί, με ένα σουρεαλιστικό τρόπο. Ταυτόχρονα απλό όμως και εύστοχο. Ίσως, θυμίζοντας γυναικείο σύμβολο. Το φόρεμα της Mary φιλοξενεί την οδύνη της, μόλις η ίδια χάνει την Clara, σε μια από τις δραματικότερες σκηνές του έργου. Στη διεύθυνση φωτογραφίας υπεύθυνος ήταν ο David Ungaro. Η ευφυΐα του Λόρδου Βύρωνος καταγράφεται λακωνικά, με τις αποτυπωμένες ιδέες του να καταλήγουν καρφωμένες σε έναν τοίχο της έπαυλης. Η δεύτερη φορά κατά την οποία η Mary νιώθει την παρουσία της αγαπημένης της μητέρας, προκύπτει πάλι μέσα από μια τέχνη. Αυτή τη φορά τη ζωγραφική. Ο πίνακας “Εφιάλτης” του Henry Fuseli μας δίνει πληροφορίες για το παρελθόν της. Και για την ανησυχία πως κάθε καλλιτέχνης δεν σημαίνει, ότι έχει και ευγενική ψυχή. Οι σκηνές όπου η Mary αναζητά την Claire έξω από την έπαυλη, υπό καταρρακτώδη βροχή, συνιστούν ένα πανέμορφο, σκοτεινό κάδρο με φωτεινά χρώματα. Η Mary και ο Lord Byron αποτελούν δύο διαφορετικούς ισχυρούς κόσμους, οι οποίοι δεν τολμούν να συγκρουστούν. Στην εσπερίδα όλοι μοιάζουν με ακίνητες μορφές, μπροστά στην ειλικρινή, επιβιώσασα αγάπη του ζεύγους. Η σκηνοθέτρια με οξυδέρκεια και αισθητική μοιράστηκε μαζί μας μια πολύ όμορφη ταινία!

Οι ερμηνείες κερδίζουν το θεατή επάξια, σιγά σιγά στην πορεία του έργου. Ανταποκρίνονται στο σενάριο και μεταφέρουν σκηνοθετικά την ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε χαρακτήρα, ως μια δύναμη διαφορετική από αυτή της Mary. Μα τελικά συνυπάρχουσα. Χωρίς ωστόσο να αποκαλύπτουν πολλά στοιχεία για το παρελθόν των ρόλων. Αλλά πάντα εκφράζουν την ένταση αυτής της δύναμης!

Συνεπώς αποδεικνύεται ως επιτυχής η απόδοση σεναρίου, σκηνοθεσίας και ερμηνειών.

Επιλογή Casting/Σχεδιασμός κοστουμιών:

Υπεύθυνοι του τμήματος ήταν οι Ammy Hubbart, Heidi Levitt και Katja Wolf. Οι πολύ καλές ερμηνείες των πρωταγωνιστικών ρόλων μιλούν για τις επιλογές των υπευθύνων!  Η ερμηνεία της Elle Fanning (Mary Shelley) δικαιώνει τη Ηeidi Levitt, που ανέλαβε το casting αμερικανών. Οι οποίοι δεν ήταν και πολλοί (sic!). Άρα ειλικρινά βλέπουμε την αποτελεσματικότητα της ευστοχία της! Επίσης, κερδίζεται ένα στοίχημα από ηθοποιό και υπεύθυνη casting, για το αν ένα μοντέλο μπορεί να είναι καλή ηθοποιός. Αρκεί να πούμε πως η ομορφιά της δεν έπαιξε κανένα ρόλο. Αντιθέτως το μυαλό της απέδειξε τι μπορεί να κάνει, υποκριτικά η ίδια. Ξεκινώντας από την επιτυχή υιοθέτηση της Αγγλικής προφοράς. Και στους δεύτερους ρόλους, οι συμμετοχές των Maisie Williams (Isabel Baxter), Joanne Froggat (Mary Jane Clairmont) και Stuart Graham (εκδότης), καταδεικνύουν τις μελετημένες επιλογές των Ammy Hubbart, Katja Wolf.

Τα κοστούμια σχεδίασε η Caroline Koener. Η κομψότητα των υφασμάτων και οι ενδιαφέρουσες αποχρώσεις είναι εμφανείς. Θα κάνουν το θεατή να αναρωτηθεί, εάν ντύνονταν έτσι οι καλλιεργημένοι άνθρωποι της εποχής. Ωστόσο, επειδή μιλάμε πάντα για μια ταινία, είναι φρόνιμο, να μην ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος που πραγματοποιεί τα ανάλογα σχέδια, εκτός από την αναπαράσταση, έχει πάντα στο μυαλό του και μια διαφορετικής μορφής, δική του εκδοχή, για τις ενδυμασίες. Έτσι, εξετάζοντας όλους, μα κυρίως τον Λόρδο Βύρωνα με το στιλιστικά απρόβλεπτο παλτό του, μπορούμε να πούμε, ότι το ντύσιμο αυτό ζωντανεύει την ασυνήθιστη ιδιοσυγκρασία του.  

Μουσική/ηχητική υπόκρουση:

Τη μουσική έγραψε η Amelia Warner. H μουσική φέρει διακριτικό ρόλο σε μια ταινία, στην οποία κυριαρχούν οι εικόνες μαζί με τις ερμηνείες. Μόλις η Mary φεύγει στο ξεκίνημα του έργου από το νεκροταφείο προς την πόλη, ακούμε κάποια γαλήνια, γυναικεία φωνητικά. Στο έργο η μουσική θα κινείται διακριτικά ξεχωρίζοντας λίγο περισσότερο, λόγω παλμού, σε κάποιες σκηνές. Στο τέλος, ένα όμορφο τραγούδι συνοδεύει το διαχρονικό πνεύμα της Mary Shelley στο έργο.

Η ηχητική υπόκρουση βρίσκεται στους εφιάλτες της Mary. Στο χτύπημα του Polidori στον Percy Shelley, ως μια στοιχειώδης μορφή υπεράσπισης της τιμής της ποιήτριας. Στους οργισμένους κεραυνούς και την θρηνούσα βροχή, που αγκαλιάζουν την έπαυλη της Γενεύης. Στο χειροκρότημα παραδοχής της δουλειάς του αληθινού συγγραφέα, κατά την εσπερίδα του Godwin.

Το ζωηρό και αθάνατο πνεύμα της Mary Shelley περιμένει να σας αποκαλύψει τους συμβολισμούς του. Λοιπόν; Τι λέτε;

Μια διανομή της Odeon

Ο Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ