Eretiki κριτική-Νύχτες Πρεμιέρας: “Σε Αργή Κίνηση”

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Από τον Eretiko κριτικό Γιάννη Κρουσίνσκυ

Στις 3/10 προβλήθηκε στο αγαπημένο Σινεμά “Ιντεάλ” η ταινία “Σε αργή κίνηση.” Επίσης από το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του 29ου Φεστιβάλ. Αν και ήταν ασυνήθιστη η θεματική της εν μέρει ασεξουαλικής συντροφικής σχέσης, το κοινό εκτίμησε την ταινία και χειροκρότησε, αναγνωρίζοντας την ποιότητα της κινηματογραφικής απόδοσης.

Το τρυφερό έργο της Μαρία Καβταράτζε παρουσιάζει τη διακύμανση μιας ευαισθητοποιημένης μαγνητικής έλξης, η οποία υποστηρίχτηκε καταλλήλως από σενάριο, σκηνοθεσία, μοντάζ, διεύθυνση φωτογραφίας & πρωταγωνιστικές ερμηνείες.

Η μετάβαση της θέασης, κατά τη ζέση της γνωριμίας του ζεύγους θα κάνει το κοινό να βρει την ενσυναίσθηση για μια σπανίως κατανοητή, μα υπαρκτή ασεξουαλική οπτική γωνία ζωής. Θα υπάρξει όμως και οικειότητα για τα γνώριμα αναπόδραστα προβλήματα, που συμβαίνουν σε όλες τις ερωτικές σχέσεις. Η ενδιαφέρουσα ταινία προβάλλεται και σήμερα 6/10 στις 17:00 στο Σινεμά “Άστορ.”

Ανάλυση

Είναι βέβαιο, ότι η ίδια η θεματική της ταινίας τράβηξε προ ολίγων ημερών την προσοχή του κοινού, σε μια γεμάτη αίθουσα! Το σενάριο έχτισε ωραία τη σπάνια (και ουσιαστικά άγνωστη στον περισσότερο κόσμο) έκφραση ασεξουαλικότητας, μέσα από το ρόλο του Ντόβιντας, ώστε να ταιριάξει μαζί με τον εργένικο χαρακτήρα της αντισυμβατικής και συναισθηματικά φοβισμένης Ελένα. Εδώ επίσης τα επαγγέλματά τους, αντιστοίχως διερμηνέα της νοηματικής γλώσσας και χορεύτριας σε μορφή free style, δημιουργούν μια απρόβλεπτα λειτουργική μορφή επικοινωνίας μεταξύ του ζεύγους, αλλά και με το κοινό. Το αξιοπερίεργο μοτίβο υποστηρίχτηκε σκηνοθετικά και προσέδωσε στο κοινό μια αίσθηση τρυφερότητας, με παράλληλη δυνατότητα ρεαλιστικής πρόσβασης στα “αγκάθια” των δύο χαρακτήρων της ταινίας. Εξάλλου, οι δυο τους αν και ξεχωριστοί, είχαν να αναμετρηθούν με τα πάντοτε ψυχοφθόρα, κοινωνικά στερεότυπα. Και κατάφεραν να μην ηττηθούν…

Πλεονεκτήματα ταινίας

1) Το έργο της Καβταράτζε θα μεταδώσει με την εξελισσόμενη θέασή του τον παλμό αυτού του αυξομειωμένου ιδιόμορφου πάθους. Το κλειδί είναι η σχέση ζεύγους και θεατή. Το κλειδί όμως κρατά σταθερά η δημιουργός Καβταράτζε και φέρνει τον θεατή σχεδόν σε όποιο συναισθηματικό-σωματικό στάδιο του ζεύγους η ίδια επιθυμεί. Στην αρχή, η θέαση θυμίζει την αρκετά “άχρωμη”, αμήχανη και απλοϊκά απόμακρη καθημερινότητα.

Κατά την οποία ένα οποιοδήποτε αντρόγυνο ξεκινά να γνωρίζεται, αλλά δεν πιστεύει σε καμία περίπτωση, ότι μπορεί να αποτελέσει τόσο σημαντικό πάθος η εν λόγω γνωριμία. Αργότερα όμως, οι αποδιδόμενοι χρωματισμοί της διεύθυνσης φωτογραφίας και ο παλμός της σκηνοθεσίας καταγράφουν την κατακτηθείσα ιδιωτικότητα στην εξελισσόμενη σχέση ανεκτίμητης αλληλοσυμπλήρωσης των ηρώων.

Επιπροσθέτως, η Καβταράτζε θα γνωρίσει έξυπνα στο κοινό μια έμπιστη υπερβατική διάρκεια στη σχέση οικειότητας των Ελένα και Ντόβιντας, κατά την οποία ελευθερώνεται τόσο η ατομικότητά τους, όσο και το νόημα που αποκτά η λυτρωτική ανθρώπινή τους σύνδεση. Το μοντάζ βρήκε μια αρμονική σχέση με τη σκηνοθεσία, σε μια εκ των πραγμάτων δύσκολη έκφραση.

2) Η σκηνοθεσία όμως έχει διασώσει την κινηματογραφική αφήγηση, προσδίδοντας με τα πλάνα της και αισθαντικά σημεία ενός οργανωμένου αχρονικού προσδιορισμού, σε σχέση με την κερδηθείσα επικοινωνία του θεατή. Ο έρωτας μέσα από διάφορους εκφραστικούς τρόπους ανθίζει, αμφισβητείται, εκρήγνυται, κινδυνεύει. Επιπροσθέτως, υπάρχουν και κάποιες εφεδρικές χωροχρονικές ζώνες, εξασφαλίζοντας μια προστατευτική για τον θεατή αριστοτελική ισορροπία. Φερειπείν, σε αρχή, μέση και τέλος η διερμηνεία τραγουδιού στη νοηματική γλώσσα μπροστά στην κάμερα από τον Ντόβιντας περιγράφει την αποκωδικοποίηση στη σχέση σπάνιας εγγύτητας του ζεύγους. Διότι γενικώς η μουσική σε κάνει να χορεύεις, αλλά έχει και στίχους οι οποίοι, ανεξαρτήτως γλώσσας, σε κάνουν να συγκινείσαι. Η συγκίνηση αυτή εκφράζει κώδικα επικοινωνίας ανάμεσα σε σεξουαλικό και ασεξουαλικό άτομο!

Δηλαδή, η μουσική βρίσκεται ανάμεσα στα επαγγέλματα και τις ευαισθησίες των πρωταγωνιστών, άρα ελευθερώνει την ουσία της εγγύτητας. Τη συγκίνηση. Ο θεατής/ακροατής της ταινίας το εισπράττει αυτό μηχανικά και αισθαντικά. Συνολικά παρατηρούμε ένα εγκεφαλικό, σχεδόν αμφισβητούμενο πάθος, που βρήκε, παρά τις αντιξοότητες, το δρόμο της δικής του σωματοποίησης. Μέχρι να συμβεί αυτό όμως, το πάθος για τον Χορό αντικαθιστά το ερωτικό πάθος της Ελένα, όταν εκείνη δουλεύει αφοσιωμένα με τους συνεργάτες της. Οι ανάσες της Ελένα μεταφέρουν στο θεατή/ακροατή τις αγχώδεις σκέψεις εκείνης για τις δεσμεύσεις στα οποιαδήποτε πάθη. Η Ελένα αισθανόταν επίσης απόμακρη από τις ανθρώπινες σχέσεις. Η κακή σχέση με τη μητέρα της μετέδωσε σε εκείνη τούτο το τραύμα…Αντιθέτως, ο Ντόβιντας είχε καλή οικογενειακή σχέση με τον αδερφό του.

3) Αν και ταπεινά, στο σενάριο κερδίζει τις εντυπώσεις η ελευθερία και υποστήριξη επιλογής διαφορετικών επαγγελμάτων (χορεύτρια free style, διερμηνέας νοηματικής γλώσσας). Με απενοχοποιημένη γαλήνη επαγγελματικής επιλογής, μακριά από επιβεβλημένες κοινωνικές προσδοκίες. Το ζεύγος βρήκε έντονο σημείο επικοινωνίας και εδώ…

4) Οι πρωταγωνιστικές ερμηνείες έχουν εστιάσει στο χώρο της κάθε πειστικής ατομικότητας, η οποία δυσκολευόταν παλιότερα να βρει ενσυναισθητικό καταφύγιο. Μεγάλη σημασία έχει η οικειότητα των ηθοποιών και στο φακό. Διότι έτσι μας πείθουν για τη γνήσια συμπεριφορά της αύρας των περσόνων, κάνοντας απλά και πιο σύνθετα πράγματα. Αυτή η απλότητα-συνθετότητα παραμένει ακέραιη και εν συνεχεία γίνεται διακριτή στο θεατή η αποτύπωση του αληθινού έρωτα, όταν καταγράφεται η ακόμη πιο σύνθετη επαναδιασταύρωση των ρόλων. Μόλις επέρχεται η σύγκρουση, τότε οι δύο ηθοποιοί μεταστρέφουν τους ανάλογους εγωισμούς, υπερασπιζόμενοι αμφότεροι την πολύτιμη αγάπη τους! Αυτό, αν όχι το κορυφαίο, ήταν το πιο απαιτητικό σημείο ερμηνειών τους.

Μειονεκτήματα ταινίας

1) Το μεγάλο πρόβλημα είναι, ότι εν εξελίξει της ταινίας θα αρχίσουμε ως θεατές να διαπιστώνουμε μια δυσνόητη παρουσίαση του φαινομένου της ασεξουαλικότητας. Αυτή θα μας δημιουργήσει ασάφεια σε όλες τις πτυχές του φαινομένου. Σαν να χάνεται η επιστημονική αξιοπιστία σε τούτη την παρατήρηση. Δηλαδή, μαζί με την ηρωίδα Ελένα και τον Ντόβιντας, θα αναρωτηθούμε και εμείς βάσει της δομής του έργου, εάν η ασεξουαλικότητα στην πράξη είναι τελικά κάτι το απολύτως βιολογικό ή εν μέρει ψυχολογικό. Κανονικά όμως, μια πρώτη σύσταση του φαινομένου αυτού στο κοινό θα όφειλε να ήταν αδιαπραγμάτευτα απόλυτη στην απαραίτητη διευκρίνησή της. Γιατί εκτός από την Ελένα, ίσως αισθανθεί και ο θεατής ότι ξεγελάστηκε, μα με τρόπο ενός θυμωμένου παρατηρητή…

2) Κάποια στιγμή δεν καταλαβαίνεις, προς τα που κατευθύνεται καταληκτικά η ταινία και ενδέχεται ως θεατής να διαγνώσεις πρόωρα το τέλος, χωρίς να είναι καν η ώρα του. Και μάλιστα, χωρίς να σε γοητεύει κινηματογραφικά αυτή η αναπάντεχη καταληκτική επαναφόρτιση, πηγαίνοντας αλυσιδωτά προς άλλον έναν πιθανό επίλογο. Αποτέλεσμα αυτής της ασυμβατότητας είναι, να χάνει το φινάλε τη μεγάλη κορύφωση, που θα του άρμοζε και η οποία θα αναβάθμιζε (είναι η αλήθεια) περισσότερο την ταινία…