“Weekend Warrior”, ένα διαχρονικό τραγούδι ενάντια στο χουλιγκανισμό

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Από τον Eretiko κριτικό Γιάννη Κρουσίνσκυ

Δεδομένων των δυστοπικών συνθηκών απόκοσμης οπαδικής βίας, αξίζει να ασχοληθούμε με το διαχρονικό, διαμαρτυρόμενο τραγούδι “Weekend Warrior.” Με ανάλυση και ακρόαση!

Μέσα από το μακρινό άλμπουμ “Fear of the Dark”, το στιχουργικό περιεχόμενο και η μουσική δομή του τραγουδιού αυτού των Iron Maiden καταδικάζουν το χουλιγκανισμό.

Μήπως τελικά αυτό το τραγούδι πρέπει να παίζεται παγκοσμίως μέσα στα γήπεδα ή να προβάλλεται παντού διδακτικά, ως υπενθύμιση σχετικής αποτροπής της οπαδικής βίας;! Στο παρακάτω κείμενο αναλύω την καλλιτεχνική αύρα του τραγουδιού αυτού, τόσο σε στιχουργικό, όσο και σε μουσικό επίπεδο.

To τραγούδι μέσα στο άλμπουμ

Πιο συγκεκριμένα, το τραγούδι “Weekend Warrior” καταδικάζει το χουλιγκανισμό στο ποδόσφαιρο. Γράφτηκε το 1992. Εμπεριέχεται σε ένα από τα πιο ώριμα, από άποψη καλλιτεχνικής έκφρασης, άλμπουμ των Iron Maiden. Το “Fear of the Dark.” Ένα δυναμικό μουσικό άλμπουμ, που έβαλε στιχουργικά στη ζυγαριά φόβους και φοβίες, γεγονότα και μυθοπλασία. Εξετάζοντας πάντοτε με ενδιαφέροντα διαμαρτυρόμενο τρόπο την αδυναμία ή την εν δυνάμει βελτιωμένη οπτική του Ανθρώπου απέναντι σε όλα αυτά τα αντιμαχόμενα στοιχεία. Όλα τα τραγούδια έχουν στιχουργικό και μουσικό ενδιαφέρον. Υπάρχει μεγάλη καλλιτεχνική πληθώρα στο εντεταγμένο κεντρικό σκεπτικό φόβου/φοβίας. Γενικώς μέσα από στιχουργικά διαφοροποιημένα ή ακόμη και πιο λεπτομερώς, μέσα από μουσικά διανθισμένα τραγούδια.

Από τον Πόλεμο του Κόλπου (“Afraid to Shoot Strangers”), τα πολιτικά σκάνδαλα (“Be Quick or be Dead”), μέχρι τη φοβία του σκότους και την όποια εχθρική πιθανή-απίθανη παρουσία αυτό δύναται να ξυπνήσει σε ένα μυαλό (“Fear of the Dark”). Από την κοινωνικά εξαπλωμένη αίσθηση φόβου/φοβίας που απομάκρυνε τους ανθρώπους από το σεξ, όταν πρωτοεμφανίστηκε το AIDS (“Fear is the Key”), μέχρι τη διαμαρτυρία για το φόβο της συνολικής εξαθλίωσης στον κόσμο, μέσα από τη συνειδητοποίηση χαμένης παιδικότητας ενηλίκου-ανηλίκου (“Childhood’s End”). Και φυσικά, παρουσιάζοντας ακόμη και την κριτική-διαμαρτυρία για τον δικαιολογημένο φόβο της εισβολής του χουλιγκανισμού μέσα στο ποδόσφαιρο (“Weekend Warrior”). Για την ακρίβεια, όσο πιο πολύ εξετάζεις αυτό το μελετημένο άλμπουμ, τόσο περισσότερο είναι να απορείς, γιατί δεν αναγνωρίστηκε, στο βαθμό που όφειλε.

Τόσο από τους λάτρεις της Μουσικής, όσο και του Heavy Metal. Και φυσικά ακόμα περισσότερο, από όσους/όσες αγαπούν τη δισκογραφία του εν λόγω μουσικού συγκροτήματος. Σαφέστατα, το άλμπουμ “Fear of the Dark” (1992) διαθέτει πάρα πολλά αξιοπρόσεκτα στοιχεία. Κανονικά θα άξιζε να αναλυθεί περισσότερο, σε μουσικό και στιχουργικό επίπεδο. Αλλά αυτό θα γίνει κάποια άλλη φορά. Εδώ θα μιλήσουμε αναλυτικά για το τραγούδι “Weekend Warrior.” Διότι το τραγούδι αυτό στέκεται επάξια όχι απλά μέσα στις πιο σημαντικές καλλιτεχνικές εκφράσεις όλου του δίσκου, αλλά ξεχωρίζει και από μόνο του. Πάμε λοιπόν να δούμε παρακάτω γραπτώς το γιατί, ακούγοντας παράλληλα το τραγούδι…

Η συνολική αύρα του τραγουδιού

Μήπως τελικά αυτό το τραγούδι πρέπει να παίζεται παγκοσμίως στη στούντιο μορφή του πριν από κάθε αγώνα μέσα στα γήπεδα ή να προβάλλεται παντού διδακτικά, ως υπενθύμιση σχετικής αποτροπής της οπαδικής βίας;! Οι Iron Maiden, γράφοντάς το, κατόρθωσαν να επιτύχουν συνολικά μία έγκυρη νοηματική απόδοση στον κόσμο του αναγνώστη/ακροατή. Με διακριτή εναρμόνιση σε στιχουργικό και μουσικό επίπεδο έκφρασης. Αναρωτιέμαι, γιατί δεν αποτελεί ζωντανά αναπόσπαστο τραγούδι στο setlist κάθε παγκόσμιας περιοδείας τους;! Κατά τη γνώμη μου, οφείλει να συμπεριληφθεί εκεί, εξαιτίας της σημαντικής διαχρονικής δράσης του ενάντια στο χουλιγκανισμό.

Εστίαση σε πιο Στιχουργικό επίπεδο

Έχει σημασία το πότε γράφτηκε το τραγούδι, σε σχέση με όσα εφιαλτικά φαινόμενα χουλιγκανισμού συνέβησαν πρωτύτερα στην Αγγλία, αλλά και γενικότερα όσον αφορά την ανεξάρτητη διαχρονικότητα της διαμαρτυρόμενης ώριμης γραφής. Με ορατά στοιχεία κοινωνικής διαμαρτυρίας από τους πρώτους κιόλας στίχους, η σοβαρότητα περνά το μήνυμά της έξυπνα μέσα από την ειρωνεία, την εύστοχη κριτική και την περιπαικτική διδακτική διάθεση του διαμαρτυρόμενου τραγουδιού “Weekend Warrior” απέναντι στο φαινόμενο της ασύλληπτης θρασυδειλίας του χουλιγκανισμού. “The rebel of yesterday, tomorrow’s fool.” Η δε εκφραστική ανάπτυξη τολμηρής προσέγγισης ενάντια στο χουλιγκανισμό ικανοποιεί στην πορεία τις καλλιτεχνικές προσδοκίες, σε ένα τόσο σημαντικό κοινωνικοπολιτικό ζήτημα.

Σε καίριες στιγμές, κιθάρες και μπάσο ακουστικής απόδοσης χτίζουν γαλήνια σημεία, για να εισακουστούν με εγκάρδια έμφαση οι πιο ώριμες κουβέντες. Τα ωραία οργισμένα φωνητικά του τραγουδιστή Bruce Dickinson αλλάζουν απρόβλεπτα στην πορεία ύφος-ένταση. Αποκτούν τότε έναν τόνο μελαγχολικής ανθρωπιάς, με χροιά διδακτικής κοινωνικής παρατήρησης. Ως άμεσα απευθυνόμενα προς τον εκάστοτε ανεγκέφαλο-χούλιγκαν, που σύμφωνα με το λυρικό περιεχόμενο του τραγουδιού ζει διαρκώς μέσα σε ένα άκρως επικίνδυνο ψέμα, το οποίο (δυστυχώς) μπορεί να επιφέρει ή θα επιφέρει θανάτους. Η ερμηνεία του τραγουδιού είναι καθοριστική, καθώς εναρμονίζεται με τα λόγια. Έχει χαρακτήρα θυμού, κριτικής, απογοήτευσης, ψύχραιμης εκτίμησης και τελικά ώριμης περισυλλογής για το άθλιο φαινόμενο του χουλιγκανισμού.

Επίσης, στιχουργικά είναι σημαντικό το καλλιτεχνικό στοιχείο μιας, θα λέγαμε, “αόριστης προσωποποίησης με ευθύτητα”, για να εκτεθούν τα επαναλαμβανόμενα ίδια χάλια όλων των ακολούθων της οπαδικής βίας. Οι στίχοι λένε τα πάντα και η μουσική ακολουθεί πιστά το ενδιαφέρον μοτίβο τους. Μα ας μην ξεχνάμε πάραυτα, ότι παρακολουθεί κυρίως ο ειρηνικός αναγνώστης/ακροατής και έτσι το τραγούδι ουσιαστικά παρουσιάζει σε εκείνον την κατευθυνόμενη οπτική της διαμαρτυρίας! Η συνολική αισθητική καταφέρνει λοιπόν με αυτόν τον τρόπο να σε κάνει να περάσεις διαδοχικά από διάφορα ψυχολογικά στάδια, ως σύμφωνα διαμαρτυρόμενος, ειρηνικός ακροατής. Να θυμώσεις, να συγκινηθείς, να ηρεμήσεις, να σκεφτείς.

Το αποτέλεσμα είναι μια ειρηνική προσμονή για ένα καλύτερο μέλλον, χωρίς να ξεχαστούν κιόλας αυτά τα τραγικά παρελθοντικά γεγονότα. Το τραγούδι μπορεί με σοβαρές πιθανότητες να ενώσει στο ίδιο μήκος κύματος ειρηνικής σκέψης την πιο ψύχραιμη επανεξέταση του βαρυσήμαντου φλέγοντος θέματος, σχεδόν από κάθε πολίτη. Και η μουσική ακολουθεί σταθερά αυτό το ειρηνικών προθέσεων σκεπτικό, με αυξομειώσεις μεν στη συναισθηματική ένταση της έκφρασής της, μα ενδυναμώνοντας σταθερά το καλλιτεχνικό εγχείρημα! Την καταδίκη του χουλιγκανισμού! Νοηματικά όλα κυλούν με εύληπτο και ενδυναμωμένο τρόπο για τον αναγνώστη/ακροατή. Μια προσεκτική παρατήρηση στον αντίθετο άνθρωπο του Ειρηνιστή. Στον χούλιγκαν.

Ξεγύμνωμα για την ψυχολογία του όχλου, στην οποία χάνεται ο αδύναμος, καθόλου γενναίος, αγνοούμενος χαρακτήρας του χούλιγκαν κατά τα Σαββατοκύριακα (υπό το σκεπτικό της τυπικής διεξαγωγής αγώνων ποδοσφαίρου μέσα σε μια σεζόν). Και προστίθεται ύστερα το αφοπλιστικό ερωτηματικό, για μια ύπουλη επιστροφή στη μασκαρεμένη κανονικότητα-καθημερινότητά του, από τη Δευτέρα και μετά. “What you gonna do on Monday?” Διότι εδώ σχολιάζεται επίσης εύστοχα, όχι μόνο η διασπορά του κάθε θρασύδειλου μέσα στο πλήθος των υπολοίπων χούλιγκαν, εν τη διάρκεια επεισοδίων. Αλλά αναφέρεται ακόμη και η αινιγματική επιστροφή του κάθε αιμοδιψή “οπαδού” έπειτα, μέσα στον κοινωνικό ιστό της καθημερινότητας.

Ο αποκαλυπτικός στίχος “Just wanting to belong” πάει ακόμα παραπέρα την καλλιτεχνική έκφραση του τραγουδιού, σε πιο δύσβατο ψυχολογικό επίπεδο, λέγοντας ότι όλοι οι άνθρωποι παραδόξως ψάχνουν απλώς την αποδοχή και την ένταξη. Αυτό το απομονωμένο στοιχείο ξεγυμνώνει επιπλέον τη θλιβερή μοναξιά σε ιδιωτικό επίπεδο μαζί με την αλληλένδετη μεγάλη κοινωνική απόρριψη, που βιώνει διαρκώς μέσα του, αλλά ποτέ δεν παραδέχεται ο εξωτερικά δήθεν ισχυρός χούλιγκαν. Ο στίχος εκθέτει τα, στην πραγματικότητα, σμπαραλιασμένα εσώψυχα του χούλιγκαν.

Σε πιο πανοραμικό πεδίο παρατήρησης, αθροιστικά από τους σκοπίμως ετεροχρονισμένους στίχους “Look at you now”, “It makes you sick”, “You feel so ashamed” και “A weekend warrior maybe you ain’t that way anymore”, μπορούμε να συμπεράνουμε και κάτι ακόμα. Δηλαδή, μια πιο αισιόδοξη καταληκτική πλευρά του τραγουδιού. Όπου εκεί τελικά ο ίδιος χούλιγκαν, νιώθοντας ντροπή και αηδία για τον εαυτό του, πιθανότατα να κατάλαβε εκ των υστέρων τα λάθη του. Μα καταλήγοντας με αναπόφευκτη τιμωρία μέσα στη φυλακή…

Εστίαση σε πιο Μουσικό επίπεδο

Η μουσική θα δυναμώσει την έντασή της, αυξάνοντας έτσι την ενσυναισθητική αντανάκλαση στην ψυχή του ακροατή! Το γνωστό ταλαντούχο μουσικό πλήρωμα των Iron Maiden του δείχνει άλλωστε το δρόμο.

Τα αλάνθαστα μετρήματα στα ντραμς του Nicko McBrain (επί τη ευκαιρία, περαστικά για την περιπέτεια υγείας που ο ίδιος πέρασε μέσα στη χρονιά, αλλά την αποκάλυψε προσφάτως) είναι τα απολύτως απαραίτητα. Τα κρουστά του βοηθούν σημαντικά το σύνολο, επιβεβαιώνοντας τον άγραφο μουσικό κανόνα: sometimes, less is more. Το μπάσο του Steve Harris έχει για ακόμη μια φορά ιδιαίτερη ταυτότητα, με αυτή τη διττή ύπαρξη σκληρού και ταυτοχρόνως ευδιάκριτα ευέλικτου ήχου, ανάμεσα στα υπόλοιπα μουσικά όργανα. Οι κιθάρες των Dave Murray και Janick Gers αποδεικνύονται απολαυστικές, με ιδιαίτερο πάθος στα σόλο τους. Τα εναλλασσόμενα αγριεμένα/καθαρά φωνητικά του Bruce Dickinson είναι από τα πιο αποτελεσματικά της καριέρας του, δίχως να χρειαστεί να ταξιδέψει ο ίδιος εδώ σε εντυπωσιακές κορυφές.

Η δε γοητευτική σύνθεση των Steve Harris και Janick Gers περιλαμβάνει συνολικά ένα έξυπνο μουσικό σκεπτικό! Απαλά σημεία με ακουστικές κιθάρες και χαλιναγωγημένο μπάσο, εν συνεχεία δυναμικό ρυθμικό ξεπέταγμα, κατόπιν γαλήνια στιγμιαία επαναφορά και ύστερα ανάλογη επανάληψη των δύο αντιφατικών στοιχείων, σαν ωφέλιμη γέφυρα που εφάπτεται στο ωραία εξελιγμένο, μουσικό ρεφραίν. Δεύτερος όμοιος κύκλος. Ύστερα, δύο κιθαριστικά ποιοτικά σόλο και ανάμεσά τους εμπεριέχεται ένα εξαιρετικά γοητευτικό, μουσικό σημείο! Εδώ θα σταθούμε αρκετά.

Προσωπικά, αποτελεί το αγαπημένο μου σημείο! Μπάσο με ηλεκτρικές κιθάρες κάνουν ταυτοφωνία, αλλά εμφανίζονται και λίγες ανεξάρτητες νότες από το μπάσο, συμπληρώνοντας στο τέλος των ανάλογων patterns, συν ένα στολίδι από ακουστικές κιθάρες (σημείωση: πέραν της ταυτοφωνίας, κάπου εκεί ενδέχεται να υπάρχει και διαφοροποίηση μεταξύ αξιών και νοτών – δηλαδή ίδιες μεν αξίες, μα με κατάλληλα διαφοροποιημένες νότες σε μπάσο/κιθάρες – κάτι που συμβαίνει άλλωστε και σε άλλα μέρη του τραγουδιού). Επιπροσθέτως, ακούγονται τότε και κάθετες συγχορδίες, είτε πάλι από κιθάρα των Murray-Gers, είτε από τα συνοδευτικά πλήκτρα του φιλοξενούμενου μουσικού Michael Kenney.

Το θέμα είναι, ότι συνολικά στο ενδιαφέρον μουσικό αυτό σημείο υπάρχει αξιοσημείωτη καλλιτεχνική έκφραση. Διότι η ταυτοχρόνως μελωδική και ρυθμική κεντρική μουσική γραμμή καταδεικνύει μια ιδανική συναισθηματική ισορροπία! Πλέον σε ερμηνευτική καλλιτεχνική σφαίρα! Πράγματι, αν και βρισκόμαστε εδώ σε instrumental σημείο, εκφράζεται επιτυχώς ένα έντονο, διμορφικό συναίσθημα, επιπέδου ερμηνείας! Κατά την άποψή μου, το συναίσθημα αυτό βρίσκεται μεταξύ αποδιδόμενης τραγικότητας για τις σοβαρές συνέπειες της οπαδικής βίας, αλλά και διακωμώδησης για τη γλοιώδη ψευτομαγκιά των χούλιγκαν! Ίσως το καλύτερο εκφραστικό σημείο του τραγουδιού (από το 3:26 έως και το 3:53).

Αλλά ας έχουμε υπόψιν μας, ότι αυτό που δίνει μεγάλη αξία στο συγκεκριμένο μουσικό σημείο είναι, ότι εντάσσεται ενδιαμέσως στην ενδιαφέρουσα ενότητα με τα δύο κιθαριστικά εκρηκτικά σόλο. Τα οποία αποδεικνύονται πραγματικά ουσιώδη. Επιπλέον, τα οριοθετημένα στακάτα ή mute “χτυπήματα” από ντραμς, μπάσο και μία κιθάρα βοηθούν τότε ακόμη καλύτερα το συνολικό στόχο υπενθύμισης στη ρυθμική βάση, κατά τη μετάβαση του πρώτου (εννοείται, με απουσία στο μεσαίο προαναφερθέν μουσικό θέμα) προς το δεύτερο σόλο, που κλείνει και την ανάλογη ενότητα.

Το πρωτότυπο φινάλε, έπειτα από το τελευταίο ρεφραίν, πραγματοποιείται εύστοχα σε γαλήνιο τόνο. Εκφράζοντας μάλιστα μια αιφνιδιαστικά συντομευμένη, μορφή ταπεινού θρήνου…

Ας ελπίσουμε, τέτοια ακριβώς τραγούδια να πιάσουν τόπο, κάνοντας ακόμη και τους ανεγκέφαλους να βάλουν μυαλό! Σύντομα!