Μπάφετ, Μπέζος και Μασκ: Αποκαλυπτικά στοιχεία για τους… master της φοροαποφυγής!

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Υπάρχει ένας… κλασικός αμερικανικός μύθος περί ίσης φορολόγησης των πολιτών ανεξαρτήτου εισοδήματος. Αυτόν τον μύθο έρχεται να καταρρίψει η ProPublica, δημοσιεύοντας τα μυστικά αρχεία της IRS (Internal Revenue Service), δηλαδή της Εσωτερικής Υπηρεσίας Εσόδων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα αρχεία αυτά αποκαλύπτουν ότι διάσημοι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι πληρώνουν από ελάχιστους έως μηδενικούς φόρους, απολύτως νόμιμα.

Στα μυστικά αρχεία της IRS (Internal Revenue Service) που αποκαλύπτει η ProPublica – ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα τη Νέα Υόρκη που στοχεύει στην παραγωγή ερευνητικής δημοσιογραφίας – συμπεριλαμβάνονται οι πλουσιότεροι Αμερικανοί, μεταξύ των οποίων ο Τζεφ Μπέζος, ο Ελον Μασκ, ο Γουόρεν Μπάφετ και ο Μάικλ Μπλούμπεργκ.

Ο Τζέφ Μπέζος, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, πριν από 14 χρόνια δεν πλήρωσε ούτε ένα δολάριο σε φόρους προς την αμερικάνικη κυβέρνηση, ενώ το ίδιο κατάφερε και το 2011, όταν ο πολυεκατομμυριούχος Αμερικανός δεν πλήρωσε φόρους, για ακόμη μία φορά.

Ωστόσο ο Τζ. Μπέζος δεν είναι ο μόνος που αποφεύγει την φορολογία. Το 2018 ο ιδρυτής της Tesla και πλέον ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ο Ελον Μασκ, δεν κατέβαλε ομοσπονδιακούς φόρους εισοδήματος.

Η λίστα συνεχίζει με τον Μάικλ Μπλούμπεργκ και τον δισεκατομμυριούχο επενδυτή Καρλ Άικαν, ο οποίος δεν αρκέστηκε σε μια επιτυχημένη απόπειρα νόμιμης φοροαποφυγής, αλλά επανέλαβε το εγχείρημα. Ομοίως ο Τζωρτζ Σόρος δεν κατέβαλε ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος για τρία συναπτά έτη.

Δεν πληρώνουν όλοι οι Αμερικανοί φορολογία

Η ProPublica υποστηρίζει ότι έχει αποκτήσει ένα τεράστιο πλήθος δεδομένων σχετικά με τις φορολογικές δηλώσεις των τελευταίων 15 ετών, των πλουσιότερων ανθρώπων των ΗΠΑ.

Τα αρχεία αποκαλύπτουν όχι μόνο το εισόδημα των ισχυρών ανδρών αλλά και τους φόρους, τις επενδύσεις, τις χρηματιστηριακές συναλλαγές, τα κέρδη των τυχερών παιχνιδιών, μέχρι και τα αποτελέσματα των λογιστικών τους ελέγχων. Αναδεικνύουν επίσης, ότι απολύτως νόμιμα, οι πλουσιότεροι άνθρωποι πληρώνουν σε φόρους ένα μικρό μόλις κλάσμα των εκατοντάδων εκατομμυρίων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.

Κορόιδα είναι; Οι κροίσοι Μασκ και Μπέζος είναι… συνεπείς φοροφυγάδες!

Ο Αμερικανός πολίτης πληρώνει σε φόρους ένα ποσοστό από τον ετήσιο μισθό του, το οποίο αυξομειώνεται ανάλογα με τις εκάστοτε απολαβές, όπως δηλαδή συμβαίνει σε όλο τον δυτικό κόσμο.

Για παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια μια μέση οικογένεια στις ΗΠΑ είχε εισόδημα περίπου 70.000 δολάρια ετησίως και πλήρωνε το 14% του εν λόγω ποσού σε ομοσπονδιακούς φόρους. Σημειώνεται πως φέτος τέθηκε σε εφαρμογή και ο υψηλότερος συντελεστής φόρου εισοδήματος, ο οποίος ανέρχεται στο 37% για ζευγάρια με κέρδη άνω των 628.300 δολαρίων έκαστος.

Νόμιμη φοροαπαλλαγή για τους δισεκατομμυριούχους

Τα IRS αρχεία ωστόσο, δείχνουν πως οι εκατομμυριούχοι μπορούν και παρακάμπτουν αποτελεσματικά το αμερικανικό φορολογικό σύστημα, επιστρατεύοντας κάθε μέσο φοροαπαλλαγής. Ένα τρανταχτό παράδειγμα είναι οι επενδύσεις σε περιουσιακά στοιχεία, όπως μετοχές και ακίνητα, τα οποία η αμερικανική νομοθεσία δεν συμπεριλαμβάνει στο φορολογητέο εισόδημα. Ποιοι είναι το αποτέλεσμα; Η φορολόγηση να κυμαίνεται τελικά σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής για τους BIG 25

Η ProPublica για να προσδιορίσει την «τρύπα» στην φορολογική ισονομία της Αμερικής σύγκρινε τους φόρους που πλήρωσαν οι 25 πλουσιότεροι Αμερικανοί με την εκτίμηση του Forbes ως προς την αύξηση της περιουσίας τους.

Σύμφωνα με το Forbes, οι 25 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου είδαν την περιουσία τους να αυξάνεται από το 2014 έως το 2018, συνολικά 401 δισεκατομμύρια δολάρια. Την ίδια πενταετία, οι ίδιοι άνθρωποι πλήρωσαν συνολικά σε ομοσπονδιακούς φόρους μόλις 13,6 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του IRS.

Συνεπώς, οι φόροι που πραγματικά πλήρωσαν αναλογικά προς την συνολική εκτιμώμενη αξία της περιουσίας τους είναι μόλις 3,4%. Αυτός είναι κατά την ProPublica ο «πραγματικός» φορολογικός συντελεστής για τους εν λόγω δισεκατομμυριούχους. 

Ωστόσο, ο φορολογικός αυτός συντελεστής διαφέρει παρασάγγας στην πράξη από τον φορολογικό συντελεστή της μεσαίας τάξης των Αμερικανών.

Για παράδειγμα ένας μέσος Αμερικανός στα 40 του, από το 2014 έως το 2018, αύξησε την περιουσία του περίπου κατά 65.000 δολάρια, μετά τους φόρους και κυρίως λόγω της αύξησης της αξίας των ακινήτων. Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος των κερδών του προέκυψε από την μισθοδοσία του. Αυτός ο μέσος Αμερικάνος πλήρωσε σε φόρους την ίδια περίοδο 60.000 – 62.000 δολάρια.

Ας μιλήσουν οι αριθμοί

Το χρυσό μετάλλιο της φοροαπαλλαγής με διαφορά κερδίζει ο δισεκατομμυριούχος Γουόρεν Μπάφετ, ο οποίος τάσσεται δημόσια υπέρ της αύξησης της φορολόγησης στους πλουσιότερους.

Σύμφωνα με το Forbes, η περιουσία του αυξήθηκε 24,3 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2014 και 2018, ενώ ο Μπάφετ την ίδια περίοδο πλήρωσε μόλις 23,7 εκατομμύρια δολάρια σε φόρους. Η περιουσία του, δηλαδή, φορολογήθηκε με πραγματικό φορολογικό συντελεστή 0,1%. Με λίγα λόγια πλήρωσε μόλις 10 λεπτά για κάθε 100 δολάρια που κέρδισε.

Το αργυρό μετάλλιο θα δοθεί δικαιωματικά στον πλουσιότερο από τους 25 δισεκατομμυριούχους που «καρφώνει» η ProPublica, τον Τζεφ Μπέζος, ο οποίος το 2007, την χρονιά κατά την οποία δεν πλήρωσε τίποτα σε φόρους, η εταιρεία του, η Amazon, υπερδιπλασιάστηκε και η περιουσία του αυξήθηκε κατά 3,8 δισ. δολάρια.

Πως γίνεται ένα άτομο που απολαμβάνει τέτοια έκρηξη πλούτου να καταλήγει να μην πληρώνει τίποτα σε ομοσπονδιακούς φόρους;

Εκείνη την χρονιά, ο δισεκατομμυριούχος υπέβαλε κοινή φορολογική δήλωση με την τότε σύζυγό του, ΜακΚένζι Σκοτ, στην οποία δηλώθηκε ως κοινό φορολογικό εισόδημα το ποσό των 46 εκατ. δολαρίων, κυρίως λόγων των μερισμάτων από εξωτερικές επενδύσεις. Ωστόσο, παρά την δήλωση – μαμούθ των 46 εκατ. δολαρίων, ο Μπέζος κατάφερε να αντισταθμίσει πλήρως κάθε δολάριο που δήλωσε ως κέρδος, μέσω απωλειών από άλλες επενδύσεις, αλλά και με διάφορες εκπτώσεις φόρου, όπως έξοδα τόκων για χρέη αλλά και με ογκώδη ποσά στην θολή όσο και… πιασάρικη κατηγορία «άλλα έξοδα».

Τέσσερα χρόνια μετά, το 2011, την χρονιά που η περιουσία του Μπέζος παρέμεινε σταθερή στα 18 δισ. δολάρια, ο επιχειρηματίας υπέβαλε φορολογική δήλωση, στην οποία κατέθεσε ότι έχασε χρήματα, λόγω επενδυτικών απωλειών. Επιπλέον, επικαλούμενος τον αμερικανικό φορολογικό νόμο, κατάφερε και κέρδισε επιστροφή 4.000 δολαρίων, ως πίστωση φόρου για τα παιδιά του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι συγκεντρωτικά από το 2006 έως το 2018 η περιουσία του Μπέζος αυξήθηκε κατά 127 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το Forbes, ενώ στις φορολογικές του δηλώσεις είναι καταγεγραμμένα μόλις 6,5 δισ. έσοδα.

Τα έτη αυτά ο Μπέζος κατέβαλε 1,4 δισ. δολάρια σε ομοσπονδιακούς φόρους, ποσό που ισοδυναμεί με 1,1% πραγματικό φορολογικό συντελεστή.

Η τακτική Μπάιντεν

Η ProPublica δημοσίευσε τα στοιχεία της IRS την ίδια στιγμή που η συζήτηση για την ανισότητα του πλούτου γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρη. Μάλιστα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν και το Κογκρέσο εξετάζουν υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές για τον μεγάλο πλούτο.

Στις αλλαγές που προτείνει ο Μπάιντεν είναι:

• η αύξηση των φορολογικών συντελεστών σε όσους δηλώνουν εισόδημα άνω των 400.000 δολαρίων ετησίως και
• η αύξηση του υψηλότερου συντελεστή φόρου εισοδήματος από 37% σε 39,6%.

Η κυβέρνηση επιθυμεί επίσης να αυξήσει τον φορολογικό συντελεστή των εταιρειών, καθώς και τον προϋπολογισμό της IRS

Ο Ρον Γουάιντεν, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών έχει προτείνει να ξεκινήσει η φορολογία και στα κέρδη από τις επενδύσεις που δεν έχουν εκταμιευθεί. Οι Γερουσιαστές Ελίζαμπεθ Ουόρεν και Μπέρνι Σάντερς έχουν προτείνει την επιβολή φόρων στις μετοχές.

Ωστοσο είναι πολύ πιθανό οι «επιθετικοί» νόμοι να δημιουργήσουν νέες, εξελιγμένες τεχνικές φοροδιαφυγής. Μερικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας και της Ισπανίας, επιβάλλουν ένα πολύ μικρό φόρο για τις μετοχές. Ενώ άλλες όπως η Γαλλία δεν έχουν τέτοιου είδους φορολογία, καθώς είναι «πολύπλοκο να εκτιμηθούν τα περιουσιακά στοιχεία, ιδιαίτερα των ιδιωτικών εταιρειών και των ακινήτων».

Παρόλα αυτά, τα δεδομένα της ProPublica αναδεικνύουν ότι αν και ορισμένοι πλούσιοι Αμερικανοί, όπως οι επικεφαλής των μεγάλων hedge fund, θα πληρώνουν περισσότερα με την τακτική που θέλει να υιοθετήσει ο Μπάιντεν, οι 25 πλουσιότεροι δεν θα δουν μεγάλη διαφορά στην φορολογία τους.

Τι απάντησαν οι BIG 25 – Το ερωτηματικό του Μασκ

Η ProPublica, αφού μελέτησε τα στοιχεία και πριν από τη δημοσίευση τους, επικοινώνησε με όλους όσους αναφέρονται στο δημοσίευμα της. Όσοι εξ αυτών απάντησαν, συμπεριλαμβανομένων των Μπάφετ, Μπλούμπεργκ και Άικαν δήλωσαν ότι πλήρωσαν όλους τους φόρους που όφειλαν προς το Αμερικανικό κράτος.

Ο εκπρόσωπος του Σόρος ανέφερε πως: «Μεταξύ του 2016 και του 2018 ο Τζώρτζ Σόρος έχασε χρήματα από τις επενδύσεις του, επομένως δεν οφείλει ομοσπονδιακούς φόρους εισοδήματος για εκείνα τα χρόνια». Σημειώνεται πως ο Τ. Σόρος έχει δηλώσει υπέρ της μεγαλύτερης φορολογίας για τους πλουσιότερους ανθρώπους.

Εκπρόσωποι του Μπέζος αλλά και της πρώην γυναίκας του, ΜακΚένζι Σκοτ αρνήθηκαν να απαντήσουν στις ερωτήσεις της ProPublica.

Από την άλλη, ο Ελον Μασκ απάντησε αρχικά με ένα σημείο στίξης: ένα ερωτηματικό. Στην συνέχεια όταν του στάλθηκαν οι λεπτομερείς ερωτήσεις, δεν απάντησε καν.

Ενας από τους 25 δισεκατομμυριούχους που αναφέρονται στο άρθρο απείλησε με κυρώσεις την ProPublica, υποστηρίζοντας ότι η δημοσίευση των προσωπικών των φορολογικών πληροφοριών αποτελεί παραβίαση της προσωπικότητας του.

Οι BIG 25 πληρώνουν ίδιο φόρο με 14,3 εκατ. μισθωτούς

Η ανισότητα του αμερικανικού φορολογικού συστήματος γίνεται ευδιάκριτη μέσα από το εξής παράδειγμα:

Στα τέλη του 2018, οι BIG 25 (οι 25 άνθρωποι των ΗΠΑ) είχαν πληρώσει σε φόρους 1,1 τρισ. δολάρια. Το ίδιο ποσό οφείλουν να πληρώσουν συγκεντρωτικά 14, 3 εκατ. Αμερικανοί μισθωτοί. Όμως, η ψαλίδα ανοίγει ως προς τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή, καθώς για τους BIG 25 αυτός ισούται με 1,9 δισ. δολάρια, ενώ για τους μισθωτούς ισούται με 143 δισ. δολάρια.

Τα παραθυράκια στο φορολογικό σύστημα

Είναι πολύ πιθανό ότι κάποιες από τις φοροδιαφυγές είναι παράνομες, ωστόσο η πλειοψηφία τους οφείλεται στα «παραθυράκια» του φορολογικού συστήματος. Οι δισεκατομμυριούχοι φαίνεται ότι δεν αποφεύγουν τους φόρους μέσα από παρανομίες αλλά παρακάμπτοντας το φορολογικό καθεστώς.

Οπως προαναφέρθηκε το αμερικανικό φορολογικό σύστημα, δεν θεωρεί εισόδημα τα ακίνητα και τις μετοχές, με αποτέλεσμα οι πλουσιότεροι να κρατούν ένα μεγάλο μέρος των μετοχών σε διάφορες εταιρείες, χωρίς να το ρευστοποιούν.

Οι δύο δικλείδες του Μπάφετ

Από το 2015 έως το 2018, ο Μπάφετ δήλωσε ως ετήσιο εισόδημα 25 εκατ. δολάρια. Με λίγα λόγια, σύμφωνα με την φορολογική δήλωση του Μπάφετ (μέσω των IRS στοιχείων), περισσότεροι από 14.000 Αμερικανοί είναι πλουσιότεροι από αυτόν.

Πως συμβαίνει αυτό;

Ο Γουόρεν Μπάφετ κατέχει ένα μεγάλο μέρος των μετοχών της εταιρείας που ο ίδιος ίδρυσε, Berkshire Hathaway, του ομίλου Geico και Duracell. Επίσης διαθέτει και σημαντικά μερίδια από την μετοχική πίτα της American Express και της Coca-Cola. Ωστόσο, ο Μπάφετ έχει ένα πολύ μικρό ποσό μετρητών στο χρηματοφυλάκιό του.

Υπάρχει όμως, και μια δεύτερη δικλείδα που χρησιμοποιεί ο Μπάφετ για να μειώσει του φόρους του.

Οι εταιρείες κάθε τρεις μήνες πληρώνουν ένα μέρισμα στους μετόχους τους, δηλαδή ένα κομμάτι των κερδών τους. Ωστόσο η Berkshire δεν πληρώνει τα μερίσματα. Αντ’ αυτού, όπως έχει δηλώσει και ο Γ. Μπάφετ, τα ποσά διοχετεύονται σε περαιτέρω επενδύσεις της εταιρείας, οι οποίες θα ενισχύσουν την αξία των μετοχών.