Eretiki Ανάλυση της ταινίας Fête de Famille  (Μάντεψε, ποιος ήρθε για τα γενέθλιά σου)

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ο σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός, Cédric Kahn, παρουσιάζει μια ρεαλιστική ταινία με δραματική, αποκαλυφθείσα ταυτότητα.

Υπόθεση: Η βαθύπλουτη 70χρονη, Andréa, έχει γενέθλια. Ζει στη γαλλική εξοχή με το δεύτερο άντρα της, Jean. Τα παιδιά εκείνης μαζί με τις συντρόφους των αλλά και τα εγγόνια της Andréa, θα επισκεφτούν την εορτάζουσα. Ήδη ο φαντασμένος, μικρότερος γιος της, Romain, (που αυτή τη φορά παριστάνει το σκηνοθέτη) σε συνάρτηση με το μεγαλύτερο, συμβατικό αδερφό του, Vincent, αποτελούν ένα κακό αποτέλεσμα οικογενειακής πρόσμιξης στον ίδιο χώρο. Η γυναίκα του Vincent, Marie, παραμένει ευγενική και σιωπηλή, προσέχοντας τα μικρά παιδιά της, Milan και Solal. H καινούργια σύντροφος του Romain είναι η νεαρή, εξωτική, ερωτική Rosita. Μοιάζει με μυστήριο, το πως εκείνη είναι μαζί του. Η έφηβη εγγονή, Emma, έχει φέρει στο σπίτι το φίλο της, νεαρό μουσικό, Julien. 

 

Ωστόσο, ανάμεσα στις εντελώς διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες θα προστεθεί η Claire. Είναι ο πιο εκρηκτικός χαρακτήρας! Βρισκόταν στις Η.Π.Α. χωρίς να δώσει σημάδια ζωής τα τελευταία 3 χρόνια και ξαφνικά μετά από μια απρόβλεπτη, τηλεφωνική ειδοποίηση εμφανίστηκε στα γενέθλια της μητέρας της, Andréa. Απογοητεύοντας περισσότερο από όλους όμως τη σκληρόκαρδη πλέον κόρη της, Emma.

 

Ο Romain επιχειρεί να κινηματογραφήσει τις στιγμές των γενεθλίων και των οικογενειακών συναναστροφών, χωρίς ωστόσο να έχει πραγματικά αποφασίσει, εάν αφορά μία προσέγγιση ντοκιμαντέρ ή κάτι διαφορετικό το καλλιτεχνικό θέμα του. H επεισοδιακή άφιξη της Claire θα δημιουργήσει μεγάλους μπελάδες σε όλη την οικογένεια, καθώς η ίδια θέλει με πείσμα να πωλήσει το συγκεκριμένο σπίτι της μητέρας της! 

 

Όμως είναι μόνο θέμα χρόνου να ξαναθυμηθούν όλα τα μέλη με μεγάλη λύπη, πως η κυκλοθυμική κόρη, που επανήλθε στο προσκήνιο, φέρει χρόνια, αυτοκαταστροφικά στοιχεία έντονης ψυχασθένειας…Η κινηματογράφηση του Romain, δεν είναι ακριβώς τόσο αθώα…

 

Ανάλυση:

 

Γενικώς: 

 

Καταρχάς, τονίζουμε, πως δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για κατηγορία κωμωδίας. Η ταινία φέρει μεν κάποιες νότες ενοχικής ελπίδας και διεκδίκησης αγνής ευτυχίας από τους ήρωές της, με επιπρόσθετες, γλυκόπικρες δόσεις χιούμορ, αλλά διακατέχεται από αληθινά δραματικά στοιχεία. Αυτά αποτελούν κτήμα της αληθινής, δυσάρεστης αμηχανίας στην πραγματική ζωή. Εφάπτονται δηλαδή στο ρεαλισμό των αναπτυσσόμενων, έντονων ψυχολογικών προβλημάτων μεταξύ των στενών, ανθρώπινων σχέσεων.  Αυτή ακριβώς είναι όμως και η γοητεία της εν λόγω ταινίας. Ότι δηλαδή δεν φοβάται να δείξει, πόσο κοντά βρίσκονται ή πόσο γρήγορα απομακρύνονται οι άνθρωποι από την ευτυχία και την αληθινή μεταξύ τους επικοινωνία. Ακόμη και αν έχουν το ίδιο αίμα…

 

Το μόνο μειονέκτημα είναι, πως δυστυχώς στις πρώτες στιγμές το έργο δεν φέρει στοιχεία κινηματογραφικής έλξης, καθώς πορεύεται με επικίνδυνη, κινηματογραφική απλότητα. 

 

Όμως ευτυχώς, η ταινία βελτιώνεται αισθητά, μόλις ο Vincent παραλαμβάνει την Claire με το αυτοκίνητο. Τότε βιώνουν μαζί τον προβληματισμό της έννοιας της αγάπης με το τραγούδι “L’Amour.” Από εκεί και πέρα η εκπέμπουσα γοητεία προς τους σινεφίλ διακρίνεται με διάφορους τρόπους!

 

Σενάριο: 

 

Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, ήταν τα γαλλικά. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία, είναι η σταδιακή ανάδειξη της ψυχασθένειας της Claire, γιατί προσωποποιεί τη δυστυχία της οικογένειας και τη δραματουργία του σεναρίου. Επίσης διακρίνεται η αίσθηση της τραυματικής διαπαιδαγώγησης σε εκείνη (κατά το μακρινό, άγνωστο σε εμάς παρελθόν) από τον πατέρα της. Η εξελισσόμενη σχέση της αποκαλυφθείσας πλοκής του σεναρίου με την προσεκτική παρακολούθηση των θεατών παρουσιάζει ενδιαφέρον! Οι πράξεις ηρωίδων/ηρώων και οι στιχομυθίες τους, κρύβουν απαντήσεις, οι οποίες θα έρθουν αρκετά αργότερα ή σχετικά σύντομα. 

 

-Πράξεις σεναρίου: Φερειπείν, η Claire ερχόμενη στο ωραίο σπίτι της μητέρας της, θα κρύψει κάτι στη βιβλιοθήκη. Πολύ αργότερα θα μάθουμε, περί τίνος πρόκειται και πώς το απέκτησε η μυστηριώδης θυγατέρα…

 

–Στιχομυθίες σεναρίου: Ο Romain κάποια στιγμή στο εξοχικό, οικογενειακό τραπέζι λέει στους συγγενείς του τη φράση: “Μην ανησυχείτε για τις ταφόπλακές σας…” Προκαλώντας μας μια ανήσυχη απορία. Λίγο μετά, επεξηγεί ιδιωτικώς στη σύντροφό του, Rosita, ότι η Claire παλιότερα είχε σπάσει την ταφόπλακα του πατέρα της. Στην πραγματικότητα οι πιο σημαντικοί χαρακτήρες για την αποκάλυψη της πλοκής είναι τα αδέρφια Romain και Claire, εξαιτίας και μίας μεταξύ τους συμφωνίας… 

 

Μπορούμε να απομονώσουμε μια κεντρική ιδέα, η οποία προκύπτει από το έργο: Η υψηλή, οικονομική επιφάνεια δεν εξασφαλίζει τη διαφάνεια της υγιούς νόησης, μέσα σε οικογενειακά περιβάλλοντα. 

 

Βεβαίως, αυτό που προσφέρει μια ουσιώδη επικοινωνία στους σινεφίλ, είναι η μετάβαση των ιδεών του σεναρίου στον κόσμο της σκηνοθεσίας…   

 

Σκηνοθεσία:

 

Η μουσική έχει ενωθεί με τη σκηνοθεσία σε πολλά σημεία. Όπως προείπαμε, η βιωματική, εικονική ενσυναίσθηση του τραγουδιού “L’Amour” από τα αδέρφια Vincent και Claire ξεχωρίζει, ζωντανεύοντας την κινηματογράφηση, μα και προσδίδοντας στοιχεία ρομαντικής νοσταλγίας. Η μουσική θα συνεργαστεί με τη σκηνοθεσία, σύμφωνα με δύο μεθόδους. 

 

1) Είτε με “κινηματογραφική ταυτοφωνία” (δηλαδή με αμεσότητα συγχρονισμένης μουσικής και εικόνας, όπως πάλι στο τραγούδι “L’ Amour,” μα αυτή τη φορά από το ζεύγος Romain και Rosita).

 

2) Είτε με “φιλμική αντίστιξη” (δηλαδή στο τραγούδι “La Rose,” με διαφορετικές εικόνες σε σχέση με τη μουσική, οι οποίες ωστόσο εφάπτονται εμμέσως στο καλλιτεχνικό περιβάλλον της σχετικής θεματικής).

 

Γενικώς, το στοιχείο της επανάληψης σε διάφορα μουσικά θέματα (instrumental μελωδίες με απόδοση πιάνου) εξυπηρετεί στη συσχέτιση συναισθημάτων με εικόνες. 

 

-Επειδή οι πιο σημαντικοί χαρακτήρες είναι δύο, η Claire και ο Romain, γίνονται σε εκείνους μεσαία πλάνα, κατά την αντίστοιχη, ατομική πρόποσή τους σε κλειστό χώρο, στο οικογενειακό τραπέζι. 

 

Η Claire μόλις πανικοβληθεί, θα κλειδωθεί σε ένα ασφυκτικό, στενόμακρο W.C. Τότε το μέσο (κάμερα) θα καταγράψει την οπτική του σκηνοθέτη/θεατή στον πανικό της όρθιας Claire (θέαση έξω από το δωματιάκι προς τα μέσα).  

 

-Η σκηνοθεσία εμφανίζει μια οργανωμένη διάταξη των οικογενειακών μελών σε διάφορες στιγμές ειρήνης και συγκρούσεων. 

 

Α) Όταν ο Romain επιστρέφει με το τρακαρισμένο αμάξι του αδερφού του, Vincent, οι δυο τους λογομαχούν περί υπευθυνότητας. Τα δύο μικρά παιδιά του Vincent κάθονται χαμηλά κοντά στο χαλασμένο προφυλακτήρα του αυτοκινήτου στα δεξιά της οθόνης και οι δύο “ενήλικες” συνεχίζουν πιο αριστερά όρθιοι την “κοκορομαχία” σε έντονους τόνους, όσο εισέρχονται τα υπόλοιπα μέλη στο πλάνο.

 

Β) Στον οικογενειακό χορό με ρυθμικό παράγγελμα “un, deux, trois, quatre” όλα τα μέλη συντονίζονται ωραία με λίγα βήματα στο κάδρο.

 

Γ) Σε επαναφορά καταγραφής πέντε καθήμενων μελών, μοναδική Κεφαλή του οικογενειακού τραπεζιού, μέσα στο σπίτι, αποτελεί πια η εορτάζουσα Andréa. Στα πλάγια (δεξιά+αριστερά) του τραπεζιού βρίσκονται διαμοιρασμένοι 2+2 χαρακτήρες. Η συνεχής λήψη γίνεται από ακίνητη κάμερα και οι ρόλοι συμπληρώνουν ο ένας τα λεγόμενα του άλλου.  

 

-Είναι πολύ ευχάριστο να ασχολείται η κινηματογράφηση με άλλες Τέχνες, αναπαριστώντας αυτές απλά και έξυπνα. Καταγράφεται η παράσταση παιδικού, θεατρικού σκετς με λακωνική φαντασία και χιούμορ.

 

-Το τέλος, είναι μέσα από την κάμερα του Romain σε διαφορετικά, φιλμικά πλαίσια. Σχετίζεται με την προσωρινή συμβίωση εκείνου στο διαμέρισμά του με την Claire. Εκεί παρουσιάζεται μια τρίτη εκδοχή, ανεξάρτητη από τα λεγόμενα των δύο συγγενών.  

 

Φωτογραφία και Μοντάζ:

 

-Η Φωτογραφία θα διακριθεί σε εσωτερικούς χώρους σε συνδυασμό με την ωφέλιμη γοητεία της σκηνογραφίας. 

 

1) Η Claire με πλάτη στην κάμερα διαβάζει ένα βιβλίο μέσα στην μπανιέρα, του λουτρού με τα πορτοκαλί πλακάκια.

 

2) Στο παιδικό, θεατρικό σκετς ή στη μουσικοχορευτική, οικογενειακή διασκέδαση (με ρυθμικό μέτρημα “un, deux, trois, quatre”) το φόντο των κίτρινων τοίχων ξεχωρίζει.

 

3) Η ρύθμιση της Φωτογραφίας διακρίνεται επίσης στην εστίαση των χεριών της Claire, ενόσω η ίδια έχει σκύψει επάνω από τον τάφο με τη θολή, ασπρόμαυρη photo του απογοητευτικού πατέρα της. Η κοπέλα ξεριζώνει τα λουλούδια, τα οποία συντόμως φύτεψε. 

 

-Το Μοντάζ μας μεταδίδει όμορφα σε μικρά κομμάτια την ατομικότητα των μελών της οικογενειακής συνάθροισης. Αλλά και τη δράση των ανθρώπινων συγκρούσεων.

 

1) Romain και Rosita κατά την οδήγηση φιλιούνται/καπνίζουν/πίνουν και…Τρακάρουν! {Σε μια υπεύθυνη επίβλεψη από το σκηνοθέτη, σχετικά με τη μετάδοση ενός σωστού, ηθικού μηνύματος αποφυγής μη ασφαλούς οδήγησης, καθώς τότε υπάρχουν οι ανάλογες συνέπειες λόγω απροσεξίας – εν αντιθέσει με άλλες ταινίες}.

 

2) Η Claire μπαίνει στο σπίτι μαζί με τον μεσίτη Fabian (τον οποίο μπερδεύει σταθερά με τον αδερφό του, Sebastian) και πραγματοποιεί ατομικές, ρομαντικές “βουτιές” σε κάθε κλίνη των εναλλασσόμενων υπνοδωματίων, προσπαθώντας να τον γοητεύσει. Τελικά “βυθίζεται” σε μια κλίνη, βγαίνοντας από άλλο σημείο.

 

Ερμηνείες:

 

Emmanuelle Bercot: Υποδυόμενη την αινιγματική και τραγική φυσιογνωμία της Claire.

 

Είναι με διαφορά η καλύτερη ερμηνεία του έργου! 

 

Η ηθοποιός κατορθώνει προτού αποκαλυφθεί στο κοινό η ψυχασθένεια της Claire να μεταδώσει, χωρίς να μιλά, μια αίσθηση τραυματισμένης ψυχής. Είναι στη σκηνή, όπου ψάχνει στη βιβλιοθήκη να κρύψει ένα δικό της αντικείμενο και αργότερα στη μπανιέρα, μόλις διαβάζει το βιβλίο και ασχολείται ελάχιστα ο φακός με την αλλοπρόσαλλη (με σκόπιμη ερμηνεία) έκφρασή της. Στο οικογενειακό, εξοχικό τραπέζι κλαίει, θρηνεί και αποδίδει τη θέση ενός αδικημένου ανθρώπου.  

 

Μόλις ο μεσίτης Fabian εκτιμά ένα προς ένα τα δωμάτια του σπιτιού, τότε η ερμηνεύτρια μας δείχνει μια ρομαντική έξαρση του ρόλου με κινησιολογία από συνεχείς, διαφορετικές, ατομικές “βουτιές” και γαλήνια, ερωτεύσιμη έκφραση, κάνοντας άλμα στην εκάστοτε κλίνη των εναλλασσόμενων υπνοδωματίων. Στην πρόποσή της εκφράζει ένα συγκινησιακό ξέσπασμα για τα παρελθοντικά, προσωπικά λάθη επικοινωνίας με την κόρη της. Μεταδίδει τον πανικό και τη μερική αμνησία/απερισκεψία της Claire, πραγματοποιώντας νευρικές βόλτες, για όσες στιγμές οι υπόλοιποι ψάχνουν  “κάτι”, που η ίδια προ ολίγων ημερών έκρυψε στη βιβλιοθήκη.  

 

Όταν αποκαλύπτεται, που βρισκόταν τον τελευταίο καιρό η Claire, εκείνη καταρρέει συναισθηματικά ενώπιον όλων. Πνιγμένο κλάμα, φωνές, μανία καταδίωξης και μια πειστικότατη κινησιολογία αυτοκαταστροφής (=χρήση κεφαλιού) ολοκληρώνουν μια εντυπωσιακή συνολικά ενσάρκωση ρόλου! Στην κλινική υπάρχει ορθή, φωνητική υποκριτική εκνευρισμού, βρίζοντας τον γιατρό.

 

Vincent Macaigne: Στο ρόλο του Romain. Του μικρότερου αδερφού, που προσπαθεί να γίνει σκηνοθέτης…

 

Η δεύτερη, σημαντικότερη υποκριτική συνεισφορά στο έργο!

 

-Ξέρετε τον καλό αυτό ηθοποιό κυρίως από τις κινηματογραφικές συμμετοχές των τελευταίων ετών στις ταινίες “Η Ενοχή των Αθώων” (2016, ως Samuel) και “Des nouvelles de la planète Mars” (2016, ως ψυχοπαθής Jérôme). 

 

-Στο Fête de Famille (2019) έχει κάνει επίσης μια πολύ καλή ερμηνεία, σε ένα έργο με λεπτές, καλλιτεχνικές ισορροπίες. 

 

Ο ηθοποιός ανέλαβε και κατάφερε να εμπλουτίσει το δραματικό περιβάλλον του έργου με υποκριτικές νότες ευτυχίας, συγκίνησης και ευχάριστης διάθεσης. Στο εξοχικό, οικογενειακό τραπέζι ως Romain εκφράζει μια εκτίμηση για τη Rosita, χαλαρώνοντας με γέλιο και παράλληλο αυτοσαρκασμό για τα δικά του καλλιτεχνικά έργα. Στη συνέχεια παρατηρείται μια διάθεση αυτοκριτικής για τις παραιτήσεις κάθε παλιότερης ενασχόλησης του ρόλου (π.χ. ο Romain αναφέρει στη Rosita, ότι ασχολήθηκε μόνο για 6 μήνες, μαθαίνοντας ντραμς).

 

Διεκδικεί την αγάπη της Rosita, προσπαθώντας να την μεταπείσει να μην φύγει από κοντά του στο σιδηροδρομικό σταθμό. Ο θυμός εκφράζεται προς τον άγνωστο οδηγό κατά την ατυχή συνεννόηση, έπειτα από το ήπιο τρακάρισμα. Η εναντίωση στον αδερφό του, αποδίδεται επιστρέφοντας στο σπίτι. Οι φωνές του σκηνοθετικού, οικογενειακού συντονισμού από τον απαιτητικό, ανένδοτο Romain ανταποκρίνονται σε επιμονή, αυστηρότητα και απογοήτευση, επειδή δεν τον ακούνε οι δικοί του άνθρωποι. Αγχώνεται ως καλλιτέχνης Romain για την κατάληξη της κάμεράς του. 

 

Luàna Bajrami/Cédric Kahn/Catherine Deneuve: Στους αντίστοιχους ρόλους των Emma, Vincent και Andréa.

 

-Η πρώτη, προκαλεί το ενδιαφέρον του κοινού με τις συγκρούσεις, τα πείσματα και τη θυμωμένη απογοήτευση της Emma απέναντι στην μητέρα της, Claire.

 

-Ο δεύτερος, ως σεναριογράφος και σκηνοθέτης γνώριζε πολύ καλά, τι ακριβώς ήθελε από το ρόλο του υπεύθυνου, συμβατικού και σοβαρού Vincent.

 

-Η τρίτη, παραμένει πάντοτε γοητευτική στο φακό, όσα χρόνια και αν περάσουν. Έχει δώσει εκφραστικά στοιχεία έκπληξης, αποσιώπησης και συγκατάβασης στο χαρακτήρα της. Πέτυχε ακόμη και την απόδοση της διαχρονικής, μητρικής στοργής προς την Claire, καλώντας την (όπως κάθε μητέρα το παιδί της, ακόμη και όταν αυτό ενηλικιωθεί) για φαγητό, παρά την κρίση πανικού της τελευταίας. 

 

Το θέμα είναι, ότι σε αυτήν την ταινία έπαιξε μεν επαγγελματικά, χωρίς να κάνει κάποιο λάθος, αλλά παρόλα αυτά δεν ξεχώρισε τόσο. Αν και είναι η εορτάζουσα στο σενάριο, η ίδια η δομή του έργου στρέφεται περισσότερο σε άλλους χαρακτήρες.

 

Μια διανομή της Filmtrade

 

Συντελεστές:

 

Σενάριο:  Cédric Kahn (screenplay), Fanny Burdino (συμμετοχή στη γραφή), Samuel Doux (συμμετοχή στη γραφή). Σκηνοθεσία:  Cédric Kahn. Διεύθυνση Φωτογραφίας: Yves Cape. Μοντάζ: Yann Dedet. Πρωταγωνιστούν/συμμετέχουν: Emmanuelle Bercot, Vincent Macaigne, Luàna Bajrami, Cédric Kahn, Catherine Deneuve, Laetitia Colombani, Isabel Aimé González-Sola, Alain Artur, Satya Dusaugey. Casting: Antoine Carrard. Σκηνογραφία: Emilie Ferrenq.

 

O Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ