Μουσική | Κωνσταντία Γουρζή: “Την πρωτοπορία την γεννά η ανάγκη, το όραμα και η δίψα να βουτάει κανείς στα βαθιά χωρίς να σκέφτεται το ρίσκο της απώλειας”

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Γιάννης Παναγόπουλος

Η Κωνσταντία Γουρζή έχει άποψη. Είναι μια αναγνωρισμένη συνθέτης και μαέστρος με έδρα το Μόναχο. Το δεύτερο άλμπουμ της “Anájikon” -κυκλοφορία της ECM- θα λέγαμε πως ήταν μια καταγραφή ηχητικών ιδεών, μια ατόφια κατάθεση του πάθους της στην ορχηστρική μουσική. Ας πάμε όμως λίγο βαθύτερα. Η Κωνταντία Γουρζή δεν είναι, μόνο, οι άποψεις της, είναι και η σαφήνεια στον τρόπο έκφρασής τους. Όταν αναρωτιόμαστε: “Τι είναι επιτυχία ή καλύτερα εκπλήρωση για έναν καλλιτέχνη;” Η απάντηση της φωτίζει μια σειρά από “κάτι” που αφορούν κάθε καλλιτέχνη, κάθε καλλιτεχνική απόπειρα ή δράση: “Είναι νομίζω το ήθος, η σταθερότητα, η αδήριτη ανάγκη έκφρασης, η συνέπεια και η συνειδητότητα απέναντι στο έργο σε μια χρονική συνέχεια.”

Η Κωνσταντία Γουρζή ανεβαίνει συχνά στη σκηνή και με τις δύο ιδιότητές της, αυτή της μαέστρου και της συνθέτριας. Σπούδασε πιάνο, σύνθεση και διεύθυνση ορχήστρας σε Αθήνα, και Βερολίνο. Αναζητώντας διαρκώς νέες ιδέες για την παρουσίαση της σύγχρονης μουσικής, ξεκίνησε νέες σειρές συναυλιών και δημιούργησε διάφορα μουσικά σύνολα όπως τα attacca berlin, ensemble echo, ensemble oktopus και opus21musikplus. Η Γουρζή συνθέτει έργα για φημισμένους σολίστες, σύνολα και φεστιβάλ, όπως για παράδειγμα το Φεστιβάλ Λουκέρνης, το Φεστιβάλ Γκράφενεγκ, τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Φρανκφούρτης, τη Συμφωνική Ορχήστρα Βαμβέργης, την Κρατική Όπερα Βαυαρίας, την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Ζει στο Μόναχο και από το 2002 διδάσκει στην Ανωτάτη Ακαδημία Μουσικής και Θεάτρου του Μονάχου.

Το Anájikon είναι το δεύτερο έργο της συνθέτριας από την ECM. Προηγήθηκε το άλμπουμ Μusic for piano and string quartet (ECM 2309), που παρουσίασε στο κοινό συνθέσεις της για πιάνο, τα δύο της πρώτα κουαρτέτα εγχόρδων και έργα για πιάνο και κουαρτέτο.

Γεννηθήκατε στην Αθήνα, σήμερα, ζείτε στο Μόναχο. Η επιλογή της μετακίνησής σας είχε να κάνει με τους μουσικούς σας ορίζοντες; Να υποθέσουμε πως η Αθήνα ήταν “μικρή” να τους στεγάσει;

Από την Αθήνα έφυγα το 1987 και πήγα στο δυτικό -τότε-Βερολίνο για να σπουδάσω σύνθεση και διεύθυνση Ορχήστρας. Το 2007 μετακόμισα στο Μόναχο. Εκείνη την περίοδο στην Ελλάδα δεν υπήρχε η δυνατότητα να σπουδάσεις διεύθυνση ορχήστρας και σύνθεση σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Η μουσική μου περιέργεια δεν καλυπτόταν με τα δεδομένα των μουσικών σπουδών και της μουσικής πραγματικότητας τότε στην Αθήνα και η μοναδική διέξοδος ήταν να φύγω στο εξωτερικό.

•Το πρόταγμα του δυτικού κόσμου έχει διαμορφώσει μια περίπλοκη όσο και αντιφατική σύλληψη της ατομικότητας, η οποία πότε διαχέεται σε κοινωνικές μηχανικές αγέλης και πότε μια αντίρροπη φωνή εξαφανίζεται ως δια μαγείας, ενώ παράλληλα υμνείται μεθοδικά η ατομικότητα. Κάθε φορά ό,τι συμφέρει…

Ανατολή και Δύση. Το αιώνιο δίλημμα για πολλούς Έλληνες. Ας μεταφερθούμε για λίγο στο σύμπαν του υποθετικού, αν χάνατε την καλλιτεχνική σας ταυτότητα πού θα την αναζητούσατε;

Θα έλεγα ότι το δίλημμα Ανατολή ή Δύση είναι σαν ένα πολύπλοκο κουβάρι μέσα στο χρόνο με πολλά παρελκόμενα που άπτονται της πολιτικής, της κυριαρχίας, της γεωπολιτικής, της κουλτούρας, του εκσυγχρονισμού και πολλών ακόμη ζητημάτων. Αυτό το επίμονο δόγμα του «ανήκομεν εις την Δύσιν» παρεμπόδισε πολλούς ανθρώπους από το να αναγνωρίσουν τη μοναδικότητα της ρίζας τους συναισθανόμενοι παράλληλα την ευθύνη και το ιστορικό βάρος που αυτή φέρει. Και όχι μόνο αυτό: πολλοί από αυτούς επιδόθηκαν σε ένα απεγνωσμένο κυνηγητό ψάχνοντας να γίνουν κάτι που δεν είναι…

Το πρόταγμα του δυτικού κόσμου έχει διαμορφώσει μια περίπλοκη όσο και αντιφατική σύλληψη της ατομικότητας, η οποία πότε διαχέεται σε κοινωνικές μηχανικές αγέλης και πότε μια αντίρροπη φωνή εξαφανίζεται ως δια μαγείας, ενώ παράλληλα υμνείται μεθοδικά η ατομικότητα. Κάθε φορά ό,τι συμφέρει…

Είναι μέγιστη ανάγκη πλέον να αναγνωρίσουμε την προνομιακή συνθήκη του Έλληνα να βιώνει την Ανατολή και τη Δύση μέσα του. Είναι μια δυνατότητα διεύρυνσης της συνείδησής μας που κατάγεται από αυτή τη δυαδικότητα. Νομίζω ότι πρόκειται για μια σύνθεση που μπορεί να συντάξει καινούργιους κόσμους όχι μόνο στην τέχνη αλλά και στη ζωή.

Όταν έφυγα να σπουδάσω στο Βερολίνο είχα με έναν περίεργο τρόπο ξεθωριάσει την ταυτότητά μου γιατί πίστευα ότι αυτό που θα μάθω είναι σημαντικότερο από αυτό που είμαι. Νόμιζα μάλλον ότι η συνταύτιση με τη χώρα θα μου έδινε και ταυτότητα αφού θα ικανοποιούσε ανάγκες που η χώρα μου δεν ήταν σε θέση να μου παρέχει. Μετά από λίγα χρόνια αντιλήφθηκα ότι η ζωή μου δεν γέμιζε εσωτερικά παρότι είχα ήδη επαγγελματικές επιτυχίες. Αισθάνθηκα ότι κάνω ορειβασία φορώντας σανδάλια με κίνδυνο να χαθώ στο κενό. Με ευλάβεια αναζήτησα τις ρίζες μου εκ νέου. Άρχισα να διαβάζω εντατικά αρχαία ελληνικά κείμενα, να ακούω με άλλα αυτιά τα δημοτικά τραγούδια, τη βυζαντινή μουσική. Γέμισα με ευγνωμοσύνη αισθανόμενη την τύχη και τη μοναδικότητα αλλά και την ευθύνη, του να είμαι Ελληνίδα…

διαβάστε τη συνέχεια της συνέντευξης στο: fragilemag.gr