Ακρίβεια είπατε; Ακόμα είμαστε στην αρχή των ανατιμήσεων!

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ο υψηλός πληθωρισμός, ο οποίος τον Οκτώβριο κατέγραψε στην Ελλάδα ρεκόρ δεκαετίας, θα είναι παρών και τους επόμενους μήνες, καθώς έχει προεξοφληθεί η ανατίμηση διαφόρων κατηγοριών προϊόντων.

Δεδομένου ότι οι εισαγωγές στο μονίμως ελλειμματικό ελληνικό εμπορικό ισοζύγιο ξεπερνούν τις εξαγωγές (45,35 δισ. ευρώ έναντι 28,64 δισ. ευρώ στο εννεάμηνο), η εκτόξευση του εισαγόμενου πληθωρισμού, όπως δείχνει η άνοδος τιμών των εισαγωγών στη βιομηχανία τον Σεπτέμβριο κατά 26,0% σε ετήσια βάση και για έκτο μήνα φέτος πάνω από 20%, προοιωνίζεται ασφυκτικότερες πληθωριστικές πιέσεις.

Αν ληφθεί υπόψη και το ότι οι ίδιες τιμές κατέγραψαν με +3,1% το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό ανόδου σε μηνιαία βάση για φέτος μετά το +6,5% του Φεβρουαρίου και μετά από μείωση 1,4% τον Αύγουστο, οι οιωνοί είναι δυσμενείς, αφού τα καταναλωτικά αγαθά ακριβαίνουν με πολλαπλάσιο ρυθμό της ανόδου των πρώτων υλών, σε μια εκθετική επιτάχυνση πληθωρισμού ίσως και όλο το πρώτο εξάμηνο 2022.

Το πρόβλημα των ακριβότερων εισαγωγών

Ανησυχητική είναι η διάρθρωση των εισαγωγών. Σχεδόν οι μισές, 21,28 δισ. ευρώ η 47,36% των εισαγωγών, προέρχονταν στο εννεάμηνο από τρίτες, εκτός Ε.Ε. χώρες έναντι 23,87 δισ. ευρώ ή 52,64% των εισαγωγών από Ε.Ε. Κάτι που σημαίνει ότι η πορεία των τιμών σε χώρες όπως οι ΗΠΑ (εκ των κυριοτέρων εμπορικών εταίρων της Ευρωζώνης μαζί με Κίνα και Ηνωμένο Βασίλειο), όπου η εκτίναξη του πληθωρισμού στο 6,2% με ρεκόρ 30ετίας δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αισιοδοξίας για εξομάλυνση των τιμών.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ. η αύξηση των τιμών εισαγωγών κατά 26,0% στη βιομηχανία οφείλεται στην αύξηση τιμών εισαγωγών από χώρες εκτός Ευρωζώνης κατά 40,2% και από χώρες της Ευρωζώνης κατά 5,5%. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθωρισμός των τρίτων χωρών έχει βαρύνουσα σημασία για μια χώρα κατά βάση εισαγωγών όπως η Ελλάδα.

Οι πληρωμές από υπ. Εργασίας, e-ΕΦΚΑ και ΟΑΕΔ από 15 έως και 19 Νοεμβρίου

Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι οι εξελίξεις την Ευρωζώνη είναι λιγότερο δυσμενείς, καθώς ούτε το 4,1%, όπου εκτινάχθηκε ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη, αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Πόσο μάλλον όταν σκαρφάλωσε στη Γερμανία, μεγάλο εμπορικό εταίρο της Ελλάδας, στο 4,5%.

Ταυτοχρόνως, οι οιωνοί είναι κάκιστοι για το παγκόσμιο κύμα ανατιμήσεων. Σε μείζον πρόβλημα έχει αναδειχθεί το χάος που κυριαρχεί στα μεγαλύτερα λιμάνια το κόσμου. Εξαιτίας του κομφούζιου στα λιμάνια ΗΠΑ, Κίνας, Βόρειας Ευρώπης, Παναμά, Σιγκαπούρης, Αιγύπτου, Αραβικής Χερσονήσου και αλλού, έχει παραλύσει η εφοδιαστική αλυσίδα πυροδοτώντας απότομες ανατιμήσεις στο κόστος μεταφορών.

Επιβάρυνση λόγω μετάλλαξης Δέλτα

Την όλη κατάσταση επιβαρύνει και η εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα, η οποία δεν επηρεάζει μόνο τις τιμές, αλλά και συνολικά την οικονομία. Στις φθινοπωρινές προβλέψεις της η Κομισιόν, αφού επεσήμανε ότι ο κορωνοϊός δεν έχει ακόμα ηττηθεί, σχολίασε ότι η πρόσφατη άνοδος των κρουσμάτων σε πολλές χώρες ίσως έχει αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα, ενώ στην Ε.Ε. αυτό το ρίσκο αφορά, όπως επισημαίνει, ιδιαίτερα τα κράτη – μέλη με σχετικά χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η εξάπλωση της υπερμεταδοτικής παραλλαγής του κορωνοϊού επιβαρύνει διεθνώς τις τιμές, ενώ και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός θα σπάσει και το φράγμα του 4%.

Αναφορικά με την έκρηξη των τιμών του Οκτωβρίου, όταν για πρώτη φορά μετά από 126 μήνες και έπειτα από το 3,9% του Απριλίου του 2011 -με την εφαρμογή των πρώτων μνημονιακών μέτρων είχαν εμφανιστεί συμπτώματα στασιμοπληθωρισμού- ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε στο 3,4%, ήρθαν σε απόγνωση χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά που βλέπουν τα εισοδήματά τους να ροκανίζονται δίχως να «καίγεται» η κυβέρνηση να τα υπερασπιστεί, αφού συναρτά το ενδεχόμενο αυτό με τον δημοσιονομικό χώρο.

Υπεύθυνο είναι το εκρηκτικό κοκτέιλ ανατιμήσεων, με πιο εντυπωσιακό το +132% στην τιμή του φυσικού αερίου και τις μεγάλες ανατιμήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης με 45,9%, στα καύσιμα με 22,3%, στο ελαιόλαδο με 22%, στο αρνί και στο κατσίκι με 16,3%. Εξίσου μεγάλη είναι η αύξηση στο ηλεκτρικό ρεύμα (18,9%), ενώ στα αεροπορικά εισιτήρια η ανατίμηση έφθασε το 30%.

Νέος γύρος ανατιμήσεων

Αυτό το τσουνάμι ανατιμήσεων είναι μόνο η αρχή, εκτιμούν παράγοντες της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου, προσδιορίζοντας την αποκλιμάκωση στα προ πανδημίας επίπεδα στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2022.

Προειδοποιούν ότι το σύνολο των αυξήσεων σε ρεύμα, μεταφορές και πρώτες ύλες δεν έχει ακόμη περάσει στην τελική τιμή των προϊόντων. Μάλιστα οι βιομηχανίες έχουν ζητήσει σε κάποια είδη, όπως λ.χ. τρόφιμα, ανατιμήσεις σε λιανεμπόριο και σούπερ μάρκετ από 10% έως και 30%, με μέρος μόνο αυτών να έχει περάσει, οπότε αναμένεται και νέα κύμα ανατιμήσεων το επόμενο διάστημα.

Ειδικά όσον αφορά το καλάθι της νοικοκυράς, αναμένονται και νέες δόσεις ανατιμήσεων σε έλαια (ελαιόλαδο, σπορέλαια), όσπρια, καφέ, τυριά, ζάχαρη και εισαγόμενο μοσχαρίσιο κρέας.