Συνέντευξη | Δημήτρης Ντάσκας: Υπάρχει πάντα τρόπος να μαθαίνουμε νέα πράγματα – Αρκεί να καταλάβουμε την αξία της σιωπής

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Συνέντευξη – Γιάννης Παναγόπουλος
Εικόνες – Πάνος Κέφαλος, Φίλιππος Μαργαλιάς

Οι προθέσεις του είναι ξεκάθαρες. Ο ηθοποιός Δημήτρης Ντάσκας θέλει να πάρει από το θέατρο όλα όσα εκείνο μπορεί να δώσει. Δεν είναι μόνο η σκηνή. Είναι κάθε γωνία, κάθε λέξη, κάθε ιδέα που αναπτύχθηκε ή αναπτύσσεται εντός του. Σήμερα είναι μέλος του θιάσου που ανεβάζει την “Αιολική γη” στο Εθνικό Θέατρο – Θέατρο Rex – Σκηνή “Μαρίκα Κοτοπούλη” – παράλληλα κάνει μεταπτυχιακό στη θεατρολογία γιατί όπως λέει ο ίδιος: “όταν ήρθε το δεύτερο λοκντάουν ήθελα να μην χάσω χρόνο σε μια νεκρή χρονιά”, ενώ συνεχίζει να παίρνει μέρος στη δράση “Ποιητικές συνομιλίες” μια πρωτοβουλία του Παρισινού Τεάτρ Ντε Λα Βιλ (Τhéâtre de la Ville) που στην Ελλάδα οργανώνει η Στέγη. Με τον Δημήτρη πίνουμε τσάι σε πεζόδρομο στο κέντρο της Αθήνας. Είναι ένα κρύο απόγευμα του Δεκέμβρη από εκείνα που το κρύο τρυπά παλτό, σκούφους, χοντρά παντελόνια. Η κουβέντα μαζί του μπορεί ν’ ανάψει εύκολα. Αρκεί να δώσεις μια αφορμή που αφορά την τέχνη του, εκείνος θα την αρπάξει για να ανοιχτεί σ’ ένα κόσμο που η αγάπη, η αυτοκριτική, τα μικρά ή μεγάλα κατορθώματά του σε Ελλάδα και Γαλλία μοιάζουν με μυθιστόρημα που το χάπι έντ δεν είναι αυτοσκοπός.

Ας κάνουμε μια ορθόδοξη εκκίνηση. Τι κάνεις αυτό το διάστημα;

Παίζω στην παράσταση “Αιολική γη”, σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά, στο Εθνικό Θέατρο. Κάναμε πρεμιέρα πριν δύο εβδομάδες. Το βιβλίο “Το Νούμερο 31328” είναι κατά κάποιο τρόπο η συνέχεια του μυθιστορήματος του Ηλία Βενέζη “Αιολική γη” που κάπου, κάπως, κάποτε έχουμε διαβάσει αποσπάσματά του. Διαβάζοντας σήμερα το κείμενο, όταν συναντήθηκα με μέρη του, είπα: “ρε συ, αυτό εγώ το ξέρω”.

Έχεις καλή μνήμη;

Γενικά, έχω μια μνήμη που κρατά σε γερές δόσεις άχρηστη πληροφορία. Μπορεί να θυμάμαι τον τρίτο ηθοποιό που έπαιξε σε παράσταση του 1985 ή του 1992. Κάποτε ήμουν λίγο Αθηνόραμα φάση. Θυμόμουν όλες τις παραστάσεις που παίχτηκαν τα τελευταία δέκα, δεκαπέντε χρόνια. Τι διάρκεια είχαν. Ποιοι είχαν παίξει.

Και με τη χρήσιμη πληροφορία τι γίνεται;

Νομίζω πως το μυαλό εγγράφει μόνο του όσα θέλει να θυμάται. Εντάξει, στις ηλικίες 0 έως 20 ετών τα πάντα εγγράφονται ισχυρά. Από εκεί και μετά ό,τι θυμόμαστε είναι η ανάκληση της τελευταίας φοράς που θυμηθήκαμε κάτι. Το θέμα της μνήμης έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Συναντιέμαι με ανθρώπους από τη Νομική ή τη δραματική σχολή που τέλειωσα και είναι τόσο περίεργο. Μοιράστηκα με άλλους ανθρώπους στιγμές που ήταν σαν να μην τις περάσαμε μαζί όταν δοκιμάζουμε να τις ανακαλέσουμε σήμερα, χρόνια μετά από τη στιγμή που διαδραματίστηκαν. Μόλις χτες έκανα αυτή τη σκέψη. Νοερά γύρισα στις στιγμές που έζησα δουλεύοντας και μένοντας στη Γαλλία. Επέστρεψα στις σκέψεις που έκανα ζώντας εκεί λίγο πριν κοιμηθώ. Μπορούσα να θυμηθώ με λεπτομέρειες κάθε αίσθημα που είχα πηγαίνοντας για ύπνο.

Τι θυμάσαι λοιπόν από εκείνες τις στιγμές;

Εντάξει, στη Γαλλία ήμουν ένας άλλος άνθρωπος. Έλεγα: “Κοίτα πόσο τυχερός είσαι, πόσο σωστά τα έχεις κάνει όλα για να είσαι εδώ”. Εκεί πήγαινα για ύπνο πολύ ήσυχα. Αν με ρωτήσεις πώς πήγαινα για ύπνο πριν από 2-3 χρόνια, όταν με βρήκε μια άλλη φάση στη ζωή μου, θα σου έλεγα “δε θυμάμαι”. Την είχα διαγράψει.

Θα επιστρέψουμε στη σχέση σου με τη Γαλλία αλλά πες μας για την “Αιολική γη”. Στην παράσταση η μνήμη πώς παρουσιάζεται;

Το θέατρο είναι η τέχνη του απόλυτου παρόντος. Οπότε θέλει προσοχή το πώς θα αποτυπώσεις το θέμα μνήμη. Νομίζω ότι έχει γίνει μια ωραία δουλειά στην “Αιολική γη”. Δεν την έχω δει ποτέ την παράσταση. Την έχουν δει οι θεατές αλλά εγώ όχι. Ζω εντός της. Το έργο ασχολείται με τη ζωή στη Μικρά Ασία πριν τη μικρασιατική καταστροφή. Ξεκινά από το 1908 για να φτάσει στο 1914. Δεν αναφέρονται ημερομηνίες στο έργο, απλώς τα γεγονότα που απασχολούν την παράσταση μάς οδηγούν σε αυτές. Ο Βενέζης έφυγε από το Αϊβαλί όταν άρχισαν κάποιες αψιμαχίες, ξαναγύρισε, τον έπιασαν με τη μικρασιατική καταστροφή το 1922. Ήταν ένας από τους 3000 Έλληνες που τους έστειλαν στην Ανατολία στα Τάγματα Εργασίας. Από την εκεί εμπειρία του έγραψε το “Το νούμερο 31328”. Το ίδιο βιβλίο το διασκεύασε ο Κούνδουρος για να κάνει την ταινία “1922”. Οι καταγεγραμμένες εμπειρίες του Βενέζη είναι σκληρές. Μιλά για την ενηλικίωση ενός παιδιού σε ένα σκοτεινό περιβάλλον, αλλά υπάρχουν και ανθρώπινες στιγμές από τη ζωή του που ακουμπούν τον πρώτο του έρωτα ή τη γνωριμία με τη φύση. Ξέρεις, μου είναι δύσκολο να μιλάω για μια παράσταση που δεν είμαι ο σκηνοθέτης της.

•Ζηλεύω τους καλλιτέχνες των εικαστικών τεχνών. Φτιάχνουν κάτι και μπορούν να το δουν. Σ’ εμάς αυτό δε συμβαίνει. Δεν καταλαβαίνω αυτούς που λένε “αυτοσκηνοθετούμαι”, έχω εμπειρία, έχω εικόνα τού τι κάνω από σκηνής. Δεν ξέρω πόσο ισχύει αυτό. Μου αρέσει να αφήνομαι στη ματιά των άλλων την ώρα που εγώ βυθίζομαι στον κόσμο του ρόλου

Γιατί κρατάς αυτή την απόσταση;

Έχω δει πρόβες όταν ήμουν κάτω από τη σκηνή. Ζηλεύω τους καλλιτέχνες των εικαστικών τεχνών. Φτιάχνουν κάτι και μπορούν να το δουν. Σ’ εμάς αυτό δε συμβαίνει. Δεν καταλαβαίνω αυτούς που λένε “αυτοσκηνοθετούμαι”, έχω εμπειρία, έχω εικόνα τού τι κάνω από σκηνής. Δεν ξέρω πόσο ισχύει αυτό. Μου αρέσει να αφήνομαι στη ματιά των άλλων την ώρα που εγώ βυθίζομαι στον κόσμο του ρόλου.

Από την επίσημη έναρξη της πανδημίας δεν έχω πάει θέατρο. Υπάρχουν διαφορές στη θεατρική πράξη από την περίοδο του πρώτου λοκντάουν μέχρι σήμερα;

Οι ηθοποιοί παίζοντας βλέπουμε μάσκες, σαν να είμαστε σε χειρουργείο. Ακόμα και το κλασικό που λέμε “Πιάνω την ανάσα του κοινού” έχει ανατραπεί. Δεν πιάνεις τίποτα. Είναι μια περίεργη περίοδος αυτή. Κάναμε πρόβες με μάσκες, είχα συναδέλφους που είδα τα πρόσωπά τους μετά από μέρες, πολλές μέρες. Είμαι σπασικλάκι. Τηρώ τα μέτρα στο ακέραιο αλλά, όπως και να το κάνεις, δυσκολεύεσαι όταν αποφεύγονται σκηνές που έχουν επαφή, σωματική επαφή, ανάμεσα στους ηθοποιούς. Πώς μπορείς να κάνεις θέατρο χωρίς σκηνές εναγκαλισμού ή φιλιά; Η ουσία της ζωής εκείνα είναι.

διαβάστε τη συνέχεια της συνέντευξης στο: fragilemag.gr