Πως ρυθμίζεται το χρέος με τη ρήτρα ανάπτυξης

Αρχίζει η συζήτηση για το χρέος. Ουσιαστικά το εναρκτήριο λάκτισμα δόθηκε στο Eurogroup της Δευτέρα και όπως εξήγησε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στη συνέντευξη που ακολούθησε η ρύθμιση του χρέους θα έχει στον κεντρικό πυρήνα το γαλλικό σχέδιο για ρήτρα ανάπτυξης, που σημαίνει σε γενικές γραμμές ότι θα υπάρξει μία αρχική ελάφρυνση και στη συνέχεια αν υπάρξει ή όχι περαιτέρω ελάφρυνση στο σκέλος του χρέους, θα εξαρτηθεί από τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας.
Στην αρχή ο υπουργός Οικονομικών εκτίμησε ότι «ήταν άλλο ένα καλό Eurogroup για την Ελλάδα. Θα ακούσατε όλοι στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν ο Pierre Moscovici, o Claus Regling και ο Mario Centeno πως είναι πολύ αισιόδοξοι, πολύ ευχαριστημένοι με την πρόοδο που έχουμε κάνει.

Στην ουσία είπαν ότι έχει πολιτικά τελειώσει η τρίτη αξιολόγηση. Υπάρχουν μερικά προαπαιτούμενα που μένουν, τα οποία είναι κατά βάση τεχνικής φύσεως. Επομένως, όλο το κλίμα μέσα στο Eurogroup ήταν πολύ θετικό και φαίνεται ότι τώρα κοιτάμε μπροστά, όχι τόσο πολύ στα προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης, γιατί έτσι κι αλλιώς είναι λίγα σχετικά αυτά, αφού ήταν ένα πρόγραμμα που είχε πολύ βάρος στην πρώτη, στη δεύτερη και στην τρίτη αξιολόγηση και άρα δεν έχει μείνει πάρα πολλή δουλειά εκεί.
Mένει να γίνει όμως δουλειά όσον αφορά τη συζήτηση για το χρέος. Ήταν πολύ ενθαρρυντικό σημείο για μας ότι η τελευταία παράγραφος του ανακοινωθέντος κάνει λόγο για την ομάδα εργασίας που θα διευκρινίσει τα μέτρα του χρέους ως προς το γαλλικό μηχανισμό, όπως το λέμε, τη ρήτρα ανάπτυξης.

Όπως ήταν επίσης πολύ θετικό για μας ότι στο ανακοινωθέν αναφέρεται ότι από τα 6,7 δις της εκταμίευσης 1,9 είναι για να δημιουργήσουμε τους δικούς μας πόρους, για να μπορούμε να βγούμε με αισιοδοξία από το πρόγραμμα το 2018.

Συζητήσαμε και την αναπτυξιακή πολιτική της κυβέρνησης, το ολιστικό, όπως το λέει το ανακοινωθέν, πρόγραμμα που πρέπει να παρουσιάσουμε. Η βελτίωση που παρουσιάζουν όλοι αυτοί οι δείκτες στην οικονομία ενσωματώνεται σε ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης.

Η συνέντευξη Τσακαλώτου

Ερώτηση: Μπορείτε να μας μιλήσετε λίγο περισσότερο για αυτή τη ρήτρα ανάπτυξης που συνδυάζεται τώρα με την ελάφρυνση του χρέους; Πώς θα λειτουργήσει; Όσο υψηλότερος είναι ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα, τόσο πιο έντονη είναι η ελάφρυνση του χρέους σε μια χρονική περίοδο, βάσει κάποιας εκτίμησης από τα θεσμικά όργανα σχετικά με το εάν οι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ελλάδα είναι ολιστικοί ή όχι ;
Απάντηση: Υπάρχουν δύο ζητήματα που θέτετε στην ερώτησή σας. Το πρώτο ζήτημα αφορά τον γαλλικό μηχανισμό που συνδέει το χρέος με την ανάπτυξη. Η βασική ιδέα είναι ότι θα υπάρξει ένα ορισμένο ποσό ελάφρυνσης του χρέους και στη συνέχεια, εάν η ανάπτυξη είναι απογοητευτική, θα μπορούσε να υπάρξει περισσότερη ελάφρυνση του χρέους.

Αν η ανάπτυξη είναι πολύ καλύτερη από την αναμενόμενη, τότε ο μηχανισμός δεν θα ενεργοποιηθεί δηλαδή, αν μπορώ να το πω έτσι, θα είναι περιττός. Το δεύτερο ζήτημα που επίσης τέθηκε στη συνέντευξη τύπου των επικεφαλής, έχει  να κάνει με το ότι η Ελλάδα θα πρέπει να έχει δικό της πρόγραμμα κάτι για το οποίο το δικό μου κόμμα συζήτησε στην Κεντρική Επιτροπή του το Σάββατο.

Θα πρέπει να έχει το δικό της πρόγραμμα με αναπτυξιακά μέτρα για να βοηθήσει πρώτα απ’ όλα την Ελλάδα και τη βιωσιμότητα της ελληνικής ανάπτυξης, αλλά και να βοηθήσει να γεφυρωθεί η διαφορά στις προβλέψεις μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ . Αυτές είναι οι δύο πτυχές. Προφανώς, δεν μπορώ να σας δώσω περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το μηχανισμό, διότι αυτή είναι η ενέργεια που πρόκειται να κάνει η ομάδα εργασίας. Θα επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες, πώς θα ενεργοποιηθεί, πότε θα ενεργοποιηθεί και ούτω καθεξής.
Ερώτηση: Ο τρόπος με τον οποίο διαβάζω τις δύο τελευταίες προτάσεις: Αν η οικονομία αποδώσει όπως αναμένεται, δεν θα υπάρξει ελάφρυνση του χρέους. Εάν η οικονομία αποδώσει χειρότερα από τα αναμενόμενα, μόνο σε αυτή την περίπτωση θα ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός.
Απάντηση: Όχι. Θα με συγχωρήσετε για το ότι θα πω ότι  πρόκειται για μια πολύ ιδιότυπη ανάγνωση των ανακοινώσεων του Eurogroup, διότι η δήλωση του Eurogroup του Ιουνίου χωρίζει τα μέτρα του χρέους σε βραχυπρόθεσμα μέτρα, τα οποία ήδη εφαρμόζονται και συμβάλλουν στην αλλαγή μέρους του χρέους της Ελλάδας από κυμαινόμενα επιτόκια σε σταθερά επιτόκια, κάτι που αποτελεί μεγάλη βοήθεια, γιατί, όπως γνωρίζετε, τα επιτόκια μπορούν μόνο να αυξηθούν στο μέλλον. Το δεύτερο αναφέρει τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, δηλαδή αυτή την αύξηση ωριμάνσεων του ελληνικού χρέους (κάπου μεταξύ 0 και 15) και στη συνέχεια προβλέπει και περαιτέρω μέτρα.

Επομένως, αυτό που συζητάμε τώρα, δηλαδή τα άλλα μέτρα έχουν ήδη συζητηθεί και η λειτουργία τους θα εξαρτηθεί από το πώς λειτουργεί το DSA, όταν βγούμε από το πρόγραμμα. Έτσι, είναι σαφές σε όλους -και δεν νομίζω ότι υπάρχει διαφορετική ανάγνωση των δεδομένων- ότι ο γαλλικός μηχανισμός, είναι επιπλέον όλων των άλλων, οπότε νομίζω ότι θα πρέπει να ξαναδιαβάσετε αυτήν την παράγραφο και να τη  συνδέσετε με τη δήλωση του Eurogroup του Ιουνίου.
Ερώτηση: Έτσι, η επέκταση των προθεσμιών λήξης θα λάβει χώρα ανεξάρτητα από τους ρυθμούς ανάπτυξης;
Απάντηση: Ναι, εντός του εύρους [σ.σ. των προθεσμιών λήξης] όπως αυτό καθορίζεται στη δήλωση Eurogroup του Ιουνίου.
Ερώτηση: Σχετικά με την τελευταία πρόταση που αναφέρεται στην ολιστική ελληνική αναπτυξιακή στρατηγική. Είναι ένας τρόπος να πει κανείς στο ΔΝΤ ότι ήταν πολύ απαισιόδοξο στις προβλέψεις του και ότι θα πρέπει να κοιτάει περισσότερο αυτό που προσπαθείτε να κάνετε και ότι θα πρέπει να είναι λιγότερο απαισιόδοξες στο μέλλον;
Απάντηση: Νομίζω ότι υπάρχει κάτι τέτοιο. Θα το διάβαζα έτσι: Υπάρχει γενική συμφωνία ότι έχουν γίνει πολλά για να βοηθήσουν την ελληνική ανάπτυξη, καθώς και πολλές θεσμικές αλλαγές. Για παράδειγμα, κατά τους τελευταίους τρεις μήνες είχαμε νομοθεσία που έχει αποσαφηνίσει το κτηματολόγιο, και έχει ξεκαθαρίσει το που βρίσκονται τα δάση, το που υπάρχουν παραλίες και ακτές. Τώρα, αυτό μπορεί να μην ακούγεται για έναν ξένο ανταποκριτή πολύ σημαντικό, αλλά είναι πολύ σημαντικό για τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Αυτό γιατί οι άνθρωποι που έρχονται να επενδύσουν, ας πούμε στην τουριστική βιομηχανία, θέλουν να μάθουν αν σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή μπορούν να χτίσουν ένα θέρετρο ή είναι μια περιοχή που δεν μπορούν να χτίσουν ένα θέρετρο.

Έτσι, όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις συμβαίνουν μαζί με τα όσα συμβαίνουν στα λιμάνια συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και στο λιμάνι του Πειραιά. Έτσι, από τη μία άποψη έχετε δίκιο, αυτή η πρόταση  είναι μια υπενθύμιση στο ΔΝΤ του ότι γίνονται πολλές ενέργειες, αλλά είναι επίσης και  για να αναδειχθεί ότι, σε ένα δεύτερο στάδιο, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι περισσότερο από το άθροισμα των επιμέρους ενεργειών.

Έτσι θα διάβαζα εγώ τη συγκεκριμένη αναφορά. Έχουμε μια γενική στρατηγική η οποία δεν βασίζεται σε μεμονωμένες μεταρρυθμίσεις, αλλά στην πραγματικότητα σηματοδοτεί στους επενδυτές το πού θέλουμε να πάει η Ελλάδα. Από αυτή την άποψη το σύνολο θα να είναι περισσότερο από το άθροισμα όλων των τμημάτων που έχουμε κάνει.
Ερώτηση: Θα μπορούσε η εφαρμογή του ολιστικού προγράμματος να αποτελέσει προϋπόθεση για περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους;
Απάντηση: Ακούσατε τη Συνέντευξη Τύπου των τριών Επικεφαλής,  όπου μιλούσαν για το τέλος αυτού του προγράμματος. Αυτό που κάνει η ελληνική κυβέρνηση είναι, να αντιστρέψουμε την ερώτησή σας κατά μια έννοια και να πούμε ότι “αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να εξασφαλίσουμε στις αγορές, αφού θα στεκόμαστε στα πόδια μας, τελικά, ότι έχουμε ένα καλό πρόγραμμα για τον ελληνικό λαό, το οποίο θα έχει κοινωνικά στοιχεία, αλλά θα είναι ταυτόχρονα καλό για την επενδυτική κοινότητα, θα σηματοδοτεί  ότι  η ανάπτυξη  θα είναι βιώσιμη και μακροπρόθεσμα.
Ερώτηση: Συζητήσατε για μια προληπτική πιστωτική γραμμή;
Απάντηση: Όχι. Κάποιος ρώτησε, δεν θυμάμαι αν ο Pierre Moscovici ή ο Mario Centeno του απάντησε, αν το συζητήσαμε και είπε όχι. Δεν το συζητήσαμε. Τα βήματα από τώρα και στο εξής είναι ότι συζητούμε το χρέος με αυτήν την ομάδα εργασίας και είμαι βέβαιος ότι προχωρώντας προς το Πάσχα θα συζητήσουμε και τη φύση της εξόδου.
Ερώτηση: Μετά το σημερινό θετικό Eurogroup, μπορείτε να επιβεβαιώσετε σήμερα ότι δεν θα ζητήσετε προληπτική γραμμή πίστωσης;
Απάντηση: Ναι. Αυτό δεν συζητήθηκε, όπως είπε και ο Mario Centeno. Αυτό δεν συζητήθηκε ούτε στην Αθήνα, στο Hilton, όπου συναντάμε τους εκπροσώπους των θεσμών ή στο EWG – ο Γιώργος (Χουλιαράκης) μπορεί να το επιβεβαιώσει,- ή εδώ. Αλλά προφανώς η φύση της εξόδου θα είναι μια συζήτηση. Πρέπει να πω ότι δεν βλέπω ότι τα θεσμικά όργανα έχουν μεγάλη επιθυμία για προληπτική γραμμή πίστωσης. Γιατί αυτό είναι το νόημα δημιουργίας αποθεματικών. Τα αποθεματικά ασφαλείας είναι μια “προληπτική γραμμή πίστωσης” και τα 1,9 δισεκατομμύρια που πρόκειται να εκταμιευθούν τώρα αποτελούν μέρος αυτής της ρύθμισης.