Εφορία: Τα τεκμήρια “έκαψαν” 1.800.000 φορολογούμενους

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

«Φωτιά» βάζουν τα τεκμήρια σε εκατομμύρια φορολογούμενους που κλήθηκαν να πληρώσουν έξτρα φόρο στην Εφορία. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2021 για τα εισοδήματα του 2020, όπως τα δημοσιοποίησε η ΑΑΔΕ, σχεδόν 1.800.000 φορολογούμενοι πιάστηκαν στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων, δηλαδή σχεδόν ένας στους τέσσερις που υπέβαλαν φορολογική δήλωση.

Αξίζει να σημειωθεί πως η κατάργηση των τεκμηρίων αποτελεί ένα χρόνιο αίτημα, ωστόσο καμία κυβέρνηση δεν έχει τολμήσει να βάλει τέλος σε αυτό το παράλογο μέτρο, κυρίως λόγω του δημοσιονομικού κόστους που θα προκύψει για τον Προϋπολογισμό.

Σημειώνεται πως εύλογες δαπάνες διαβίωσης θεωρούνται οι κατοικίες, τα αυτοκίνητα, τα δίδακτρα που πληρώνονται σε ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια, τα σκάφη αναψυχής, οι πισίνες, η δαπάνη για οικιακές βοηθούς και για σοφέρ, ενώ υπάρχει και η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογουμένου, που ανέρχεται σε 3.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της ΑΑΔΕ:

• 1.748.934 από τα συνολικά 6.529.279 νοικοκυριά (κοινές ή μεμονωμένες φορολογικές δηλώνεις) φορολογήθηκαν με τεκμαρτό εισόδημα και όχι με το πραγματικό. Δηλαδή, ο φόρος υπολογίστηκε με βάση τα κριτήρια που έχει θέσει η ίδια η Εφορία για τις δαπάνες διαβίωσης ενός φορολογουμένου. Σύμφωνα με τα στατιστικά, το 26,8% ή ένας στους τέσσερις φορολογήθηκε με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.
• Το ποσό που τους καταλογίστηκε ήταν για εισόδημα κατά 5,96 δισ. υψηλότερο από το πραγματικό, καθώς όσοι πιάστηκαν στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων δήλωσαν εισόδημα 3,07 δισ. ευρώ (σχεδόν 1.755 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας).

Συγκεκριμένα, ανά πηγή εισοδήματος:

• 571.088 μισθωτοί πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 1,320 δισ. ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν (ή περίπου 2.300 ευρώ «έξτρα» εισόδημα ο καθένας τους).
• 542.463 συνταξιούχοι πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 1,56 δισ. ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν (ή «καπέλο» περίπου 2.850 ευρώ επιπλέον ο καθένας τους).
• 389.133 εισοδηματίες πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 1,85 δισ. ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν (ή περίπου 4.750 ευρώ επιπλέον ο καθένας τους).
• 146.292 ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι πλήρωσαν φόρο για εισοδήματα 620.000.000 ευρώ επιπλέον όσων δήλωσαν (δηλαδή έξτρα εισόδημα λόγω τεκμηρίων μόλις 450 ευρώ επιπλέον ο καθένας τους).
• 99.958 αγρότες φορολογήθηκαν για τεκμαρτό εισόδημα 366.161.000 ευρώ (ή 360 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας).

Η «παγίδα»

Οι τεκμαρτές δαπάνες που απειλούν να αυξήσουν τη φορολογία των φυσικών προσώπων είναι οι ακόλουθες:

• Κατοικίες: Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας, είτε είναι ιδιόκτητη είτε με ενοίκιο ή ακόμα και με δωρεάν παραχώρηση.
• Ι.Χ. αυτοκίνητα: Το τεκμήριο διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινάει από 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα 1.200 κ.εκ. και άνω.
• Δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
• Δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
• Σκάφη αναψυχής, με βάση το μήκος τους.
• Πισίνες, ανάλογα με την επιφάνειά τους ή και το αν είναι εξωτερικές ή εσωτερικές.
• Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, εντός του έτους, όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής και αγαθών μεγάλης αξίας.
• Ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης ύψους 3.000 ευρώ για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο, και 5.000 ευρώ για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.

Οι φορολογούμενοι που δηλώνουν χαμηλότερο πραγματικό εισόδημα από το τεκμαρτό τους έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τη διαφορά, επικαλούμενοι εισοδήματα τα οποία είναι αφορολόγητα ή φορολογήσιμα, εισοδήματα προηγουμένων οικονομικών ετών ή με τη λήψη δανείων.

Τι λέει ο νόμος

Σύμφωνα με την ισχύουσα φορολογική νομοθεσία, τα τεκμήρια διαβίωσης -οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης- είναι συγκεκριμένα ποσά καθορισμένα από τη Φορολογική Διοίκηση, τα οποία θεωρούνται, αντικειμενικά, ως οι ελάχιστες δαπάνες που πρέπει να έχει καταβάλει κάθε φορολογούμενος μέσα σε ένα φορολογικό έτος για την ατομική του διαβίωση και τη συντήρηση της ακίνητης και κινητής περιουσίας του (των κατοικιών, των αυτοκινήτων, των σκαφών αναψυχής, των αεροσκαφών και των δεξαμενών κολύμβησης που κατέχει).

Τα επιμέρους ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης (το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης, το τεκμήριο για την κατοικία, το τεκμήριο για το αυτοκίνητο κ.λπ.) αθροίζονται μεταξύ τους και στη συνέχεια προστίθενται σε τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποίησε ο φορολογούμενος (αγορές σπιτιών, αυτοκινήτων, αποπληρωμή δανείων καταναλωτικών κ.λπ.) μέσα στο ίδιο φορολογικό έτος. Το άθροισμα όλων αυτών των ποσών (των τεκμηρίων διαβίωσης και των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων) συγκρίνεται με το συνολικό δηλωθέν εισόδημα του φορολογουμένου.

Εφόσον το άθροισμα αυτό είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν εισόδημα, τότε ως φορολογητέο εισόδημα λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα των τεκμηρίων διαβίωσης και των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Δηλαδή, το εισόδημα επί του οποίου υπολογίζεται ο φόρος προσδιορίζεται σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος, οπότε ο φόρος που καλείται να καταβάλει ο φορολογούμενος είναι, τελικά, μεγαλύτερος από αυτόν που αναλογεί στο πραγματικό δηλωθέν εισόδημά του.