Αναλύσεις

Από την έκθεση Πισσαρίδη στο Σχέδιο Ανάκαμψης και το επενδυτικό κενό των 130 δισ.

NEWSROOM 17.12.2020 | 22:57

Ακούστε το άρθρο

Του Δημήτρη Μάρδα*

Η έκθεση Πισσαρίδη, ορθά διαπιστώνει και επαναλαμβάνει την υστέρηση των παγίων εταιρικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Το κενό αυτό των επενδύσεων, υπολογισμένο με βάση την απόκλιση από τον μέσο όρο της Ε.Ε. κατά την περίοδο 2010-2019, υπολογίσθηκε περί τα 130 δις. ευρώ.

Παρόμοια σημαντική υστέρηση καταγράφει η έκθεση Πισσαρίδη στη μεταποίηση και στις βιομηχανικές εξαγωγές. Οι ελληνικές εξαγωγές λόγου χάριν των βιομηχανικών προϊόντων το 2019 ήταν 9,2% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος όρος για εννέα ευρωπαϊκές χώρες πληθυσμιακά συγκρίσιμες με την Ελλάδα ανερχόταν στο 38,2%. Η βιομηχανία παραμένει o μεγάλος ασθενής της οικονομίας.

Η έκθεση σε γενικές γραμμές σκιαγραφεί την μοναδική σε έκταση αποβιομηχάνιση της χώρας. Το σημείο που θα έφτανε η βιομηχανία –αν δεν παίρνονταν τα απαραίτητα μέτρα έγκαιρα- το είχαμε προβλέψει, όπως και άλλοι αναλυτές, 30 χρόνια πριν με τον συνάδελφό μου τον Ν. Βαρσακέλη σε μελέτη της Επιτροπής το 1990, (βλ. ενδεικτικά, μελέτη Mardas, Varsakelis “The Impact of the Internal Market by industrial sector – Greece”, European Economy, 1990).

Το Σχέδιο Ανάκαμψης της κυβέρνησης δεν ακολουθεί τη λογική Πισσαρίδη στη βιομηχανία. Η βιομηχανία είναι πάλι ο φτωχός συγγενής του Σχεδίου των 16,4 δις επιχορηγήσεων. Τέσσερις δράσεις αναφέρονται αμέσως ή εμμέσως σε αυτήν από τις 18.

Τα χρήματα προς τη βιομηχανία εντοπίζονται κυρίως στη Δράση 2.3, (Ψηφιακός μετασχηματισμός των εταιριών), στη Δράση 4.3 (Τεχνολογική Έρευνα), στη Δράση 4.7 (Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κ.λπ) και εν μέρει στη Δράση 4.6 (Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων…). Η τελευταία δράση αγκαλιάζει τα πάντα, δηλαδή τον τουρισμό, τη μεταποίηση, τον πολιτισμό, την αγροτική οικονομία και τις υποδομές!

Συνολικός προϋπολογισμός για τη βιομηχανία, κατ’ εκτίμηση 2,5-3 δις ευρώ. Δεν δίνονται αναλυτικά προϋπολογιστικά στοιχεία στο Σχέδιο για τον ακριβή προσδιορισμό των χρημάτων που θα δοθούν στη βιομηχανία. Ας ελπίσουμε στο νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (2012-27) των 40 δις ευρώ, η βιομηχανία να λάβει τη θέση που της αρμόζει με δράσεις που λαμβάνουν υπόψη τους περιορισμούς-εμπόδια που αντιμετωπίζει η χώρα στην περιοχή που βρίσκεται. Σημειώνεται ότι η Τουρκία επενδύει μεγάλα ποσά στην αεροναυπηγική, στη βιομηχανία της άμυνας, την ηλεκτρομηχανική, τηλεπικοινωνίες, οχήματα, έρευνα στην ενέργεια…

-Ως προς τη γεωργία, πλην των όσων επισημαίνονται στην Έκθεση Πισσαρίδη, χρειάζεται άμεση μείωση του κόστους παραγωγής, κάτι που δεν επισημαίνεται. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την αλλαγή της νομοθεσίας για τα αγροτικά φάρμακα –κάτι που οδηγεί σε σύγκρουση με ισχυρά συμφέροντα– (βλ. αναλυτικότερα, http://mardas.eu/2020/12/03/φάρμακα-για-αγροτική-χρήση-και-οι-ελλη/ ) είτε με τη δραστική μείωση του κόστους της ενέργειας-πετρελαίου (βλ. π.χ. Κύπρο όπως και άλλες χώρες). Και ως προς το κενό εσόδων που θα προκληθεί, υπάρχουν χώροι εξοικονόμησης χρημάτων μέσω μιας διαφορετικής διαχείρισης των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού.

Τέλος ο τουρισμός, δεν μπορεί να κινείται σε μια πεπατημένη εκσυγχρονισμού μόνο. Αγνοούνται παραδείγματος χάριν απόψεις για επενδύσεις σε μεγάλα τουριστικοκατασκευαστικά έργα της τάξης των 2-3 δις ευρώ το κάθε ένα, που μπορούν να συνδυαστούν ακόμη και με τον πολιτισμό, δίνοντας καλύτερες προοπτικές στο κλείσιμο του επενδυτικού κενού των 130 δις ευρώ. (π.χ. κατασκευή τουριστικού ειδικού σκοπού. Βλ. ενδεικτικά, http://mardas.eu//wp-content/uploads/2018/06/Stratigiki_Anaptiksis.pdf , σελ. 2-4 και 12-14). Λύσεις της μορφή αυτής απουσιάζουν από την έκθεση Πισσαρίδη και το Σχέδιο Ανάκαμψης.