Εκλογές στην Ιταλία: Ανησυχία στην ΕΕ για τον ακροδεξιό συνασπισμό

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Εκλογές στην Ιταλία: Από τις 7 σήμερα το πρωί μέχρι τις 11 το βράδυ καλούνται να προσέλθουν στις κάλπες 50.869.304 Ιταλοί, για να ανανεώσουν τη σύνθεση του κοινοβουλίου της χώρας.

Το 51,74% των πολιτών με δικαίωμα ψήφου είναι γυναίκες, και το υπόλοιπο 48,26% άνδρες, ενώ 4.741.790 είναι απόδημοι Ιταλοί. Συνολικά, σε όλη την ιταλική επικράτεια, τα εκλογικά τμήματα είναι 61.566, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων φιλοξενείται σε σχολικά συγκροτήματα.

Δύο οι κύριες συμμαχίες κομμάτων που μετέχουν στην εκλογική αναμέτρηση: το συντηρητικό μέτωπο (με τα Αδέλφια της Ιταλίας, την Λέγκα και την Φόρτσα Ιτάλια) και το προοδευτικό (Δημοκρατικό Κόμμα, Περισσότερη Ευρώπη, Συμμαχία Οικολόγων και Ιταλικής Αριστεράς και Επιλογή Πολιτών).

Παράλληλα, ως ανεξάρτητη δύναμη παίρνει μέρος στις ιταλικές εκλογές το Κίνημα Πέντε Αστέρων, ενώ τη στήριξη των εκλογέων ζητούν, επίσης, τα κόμματα Ζωντανή Ιταλία και Δράση, τα οποία πρόσφατα δημιούργησαν τον λεγόμενο «Κεντρώο Πόλο». Ο εκλογικός νόμος με τον οποίο διεξάγεται η σημερινή αναμέτρηση εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά το 2018 και βασίζεται κατά δυο τρίτα στην απλή αναλογική και κατά ένα τρίτο στο πλειοψηφικό.

Δεν θέλει μια ακροδεξιά κυβέρνηση η ΕΕ

Προβληματισμός και ανησυχία για την προοπτική να αναλάβει την εξουσία ακροδεξιός κυβερνητικός συνασπισμός στην Ιταλία επικρατεί στις Βρυξέλλες.

Αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, για πρώτη φορά στην Ιταλία –την τρίτη οικονομία της ΕΕ και ιδρυτικό της μέλος– θα αναλάβει την εξουσία η πλέον ακροδεξιά κυβέρνηση στην μεταπολεμική της ιστορία.

Το εθνικιστικό κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι Αδέλφια της Ιταλίας (Fratelli d’Italia), το ευρωσκεπτικιστικό, επίσης ακροδεξιό κόμμα, Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και η δεξιά Forza Italia, του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μπορεί κάλλιστα να εξασφαλίσουν σαφή πλειοψηφία απόψε.

Ο συνασπισμός αυτός στέλνει αντιφατικά μηνύματα, που ανησυχούν την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Από τη μια, η Τζόρτζια Μελόνι παρουσιάζεται φιλοατλαντική, ενώ από την άλλη ο Σαλβίνι και ο Μπερλουσκόνι παρουσιάζονται αρκετά ανεκτικοί απέναντι στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.

Όσον αφορά το κράτος δικαίου, τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, την ισότητα των φύλων, ή ακόμα τη μετανάστευση, η Ρώμη θα βρεθεί αναμφίβολα πιο κοντά στις θέσεις της Ουγγαρίας ή της Πολωνίας, κρίνοντας από τις προεκλογικές δηλώσεις της Μελόνι.

Το ερώτημα για τις Βρυξέλλες είναι αν θα είναι δυνατή η ανάπτυξη εποικοδομητικής συνεργασίας με τέτοια κυβέρνηση ή αν θα εκδηλωθούν εντάσεις σε κρίσιμα ζητήματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η ενέργεια, η οικονομία, το μεταναστευτικό, τα ατομικά δικαιώματα και οι ελευθερίες.

Η «γκάφα» της φον ντερ Λάιεν

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε κατηγορηματικό, αν και κάπως άκομψο, μήνυμα από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον: «Θα συνεργαστούμε με οποιαδήποτε δημοκρατική κυβέρνηση θέλει να συνεργαστεί μαζί μας», όμως «αν τα πράγματα πάνε στραβά, έχουμε τα εργαλεία» για να αντιδράσουμε, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η επικεφαλής της Κομισιόν έφερε ως παράδειγμα την Πολωνία και την Ουγγαρία, δύο χώρες που «τιμωρήθηκαν» με το πάγωμα κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Όπως συμβαίνει πάντα, και αυτή τη φορά οι Βρυξέλλες θα αναμείνουν τα πρώτα δείγματα γραφής της επόμενης ιταλικής κυβέρνησης. «Θα δούμε το αποτέλεσμα των εκλογών» είπε η πρόεδρος της Κομισιόν.

Η μάλλον απροσδόκητη παρέμβαση της φον ντερ Λάιεν, η οποία από την αρχή της θητείας της δεν είχε εκφραστεί ποτέ τόσο ξεκάθαρα πριν από εκλογές, αν μη τι άλλο πιστοποιεί πόσο έντονος προβληματισμός επικρατεί στα ανώτατα επίπεδα των ευρωπαϊκών θεσμών και τη βούληση των Βρυξελλών να σταλεί σαφές μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση.

Ωστόσο, πολλοί πολιτικοί αντέδρασαν στις δηλώσεις της, χαρακτηρίζοντάς τες παρέμβαση στα εσωτερικά ενός ανεξάρτητου κράτους και απειλές εναντίον ενός ιδρυτικού μέλους της Ένωσης.

 Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Ο πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος πριν από 18 μήνες ήταν μια δημοφιλής τεχνοκρατική επιλογή για να διευθύνει την Ιταλία ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός στο αποκορύφωμα της πανδημίας, παραιτήθηκε τον περασμένο μήνα μετά την κατάρρευση του συνασπισμού του.

Ο ίδιος βρισκόταν στο μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας για ενάμιση χρόνο, όταν και ήταν μια περίοδος σχετικής σταθερότητας και οικονομικής ανάκαμψης, αλλά το αντικατεστημένο Κίνημα Πέντε Αστέρων απέσυρε την υποστήριξή του, όπως έκαναν στη συνέχεια και η Λέγκα και η Forza Italia.

Η κίνηση αυτή δεν άρεσε στους Ιταλούς ψηφοφόρους, οι οπόιοι θεωρούν και τα Πέντε Αστέρια και τη Λέγκα υπεύθυνους για την πολιτική αστάθεια στην οποία περιήλθε η χώρα μετά την παραίτηση Ντράγκι και έτσι στράφηκαν ακόμα περισσότερο προς τους Brothers of Italy.

Ποιοι είναι υποψήφιοι;

Ο συνασπισμός centrodestra (κεντροδεξιά) κυριαρχείται από τους Brothers of Italy και επικεντρώθηκε στην προώθηση της παραδοσιακής ιταλικής οικογένειας, όμως η λαϊκιστική Λέγκα, κομμάτι του ίδιου συνασπισμού, προσηλωμένη στη μείωση της μετανάστευσης και στην αποδυνάμωση της επιρροής της ΕΕ, θα μπορούσε να τραβήξει την Ιταλία προς τα πολύ δεξιά.

Στο βασικό θέμα της ημέρας, την κρίση του κόστους ζωής, ο συνασπισμός πρότεινε μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη και ενέργεια, επαναδιαπραγμάτευση του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ της Ιταλίας για να ληφθούν υπόψη οι αυξανόμενες τιμές και κίνητρα στους εργοδότες να προσφέρουν ενεργειακά κουπόνια στους εργαζόμενους.

Προτείνει επίσης συνολικές φορολογικές περικοπές, καταργώντας το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα ανακούφισης της φτώχειας με «μισθούς πολιτών», αλλά αυξάνοντας άλλες πρόνοιες και αυξάνοντας τις συντάξεις, και θέλει να μεταρρυθμίσει το σύμφωνο σταθερότητας της ΕΕ και να εισαγάγει άμεσες εκλογές για τον πρόεδρο της Ιταλίας.

Ένας κεντροαριστερός συνασπισμός κατέρρευσε τον Αύγουστο μέρες μόνο μετά τη συγκρότησή του, όταν το κεντρώο κόμμα Δράση αποχώρησε, αφήνοντας το PD σε μια συμμαχία που ονομάζεται PD-IDP, που αποτελείται από τέσσερις λίστες πολλαπλών μικρών, αριστερών, φιλοευρωπαϊκών και πράσινων κομμάτων.

Δεν έχει κοινό πρόγραμμα θέσεων, επομένως το PD κυκλοφόρησε το δικό του, το οποίο περιλαμβάνει την αύξηση της ανανεώσιμης ενέργειας και την παροχή δωρεάν ή χαμηλού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Το PD προτείνει επίσης μείωση του φόρου εισοδήματος για τους μεσαίους και χαμηλούς μισθούς, αύξηση των καθαρών μισθών κατά ένα μήνα το χρόνο, βελτίωση των αμοιβών για εκπαιδευτικούς και εργαζομένους στον τομέα της υγείας και καθιέρωση κατώτατου ωρομισθίου στα 9 ευρώ.

Υποσχέθηκε επίσης να διευκολύνει τα παιδιά των μεταναστών να αποκτήσουν την ιταλική υπηκοότητα, να αυστηροποιήσει τις ποινές για βία ή διακρίσεις κατά της LGBTQ+ κοινότητας, να νομιμοποιήσει την κάνναβη και να μειώσει την ηλικία ψήφου από τα 18 στα 16.

Το Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S), με επικεφαλής τον πρώην πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, κατεβαίνει μόνο του. Χωρίστηκε στα δύο όταν ο πρώην ηγέτης Λουίτζι Ντι Μάιο έφυγε για να σχηματίσει το δικό του κόμμα, το Impegno Civico, και η υποστήριξη του M5S μειώθηκε από το 32% στις εκλογές του 2018 σε περίπου 10%.

Θέλει να εκδώσει κοινό χρέος της ΕΕ για να δημιουργήσει ένα ταμείο ανάκτησης ενέργειας, να αναθεωρήσει το σύμφωνο σταθερότητας και να επιτρέψει στους εργαζόμενους να παίρνουν περισσότερους από τους ακαθάριστους μισθούς τους. Πολλές από τις κοινωνικές του πολιτικές είναι παρόμοιες με αυτές του PD.

Η Azione έχει σχηματίσει συμμαχία με την Italia Viva του πρώην πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, την οποία τα δύο κόμματα αποτελούν τον «τρίτο πόλο» και σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις είναι περίπου στο 5%.

Ποιος αναμένεται να κερδίσει και τι θα γίνει μετά;

Οι δημοσκοπήσεις δίνουν σαφές προβάδισμα στον ακροδεξιό συνασπισμό. Μεγάλος νικητής, όμως, και στην ιταλική εκλογική μάχη φαίνεται πως θα είναι η αποχή. Σύμφωνα με τις τελευταίες σφυγμομετρήσεις, 40% του εκλογικού σώματος είτε δεν θα ψηφίσει είτε δεν έχει αποφασίσει ακόμη ποιον θα ψηφίσει.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφία Reuters