Eretiki Παρουσίαση της ταινίας “Όταν Λείπει η Μαμά” (When Mom’s Away)

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Σενάριο της ταινίας “Όταν Λείπει η Μαμά” (When Mom’s Away). Η ζωή του Carlo, επιτυχημένου υποδιευθυντή στην εταιρεία τροφίμων και προϊόντων Family Market, τα τελευταία δέκα χρόνια μοιάζει ιδανική. Ο ευτυχής, παντρεμένος οικογενειάρχης ωστόσο λησμονούσε το γεγονός, πως η τρυφερή γυναίκα του, Giulia, δίνοντας το είναι της για δύο δεκαετίες, φρόντιζε ανελλιπώς τα πάντα για τα τρία τους παιδιά στο σπίτι. Η νεαρή έφηβη Camilla, ο μικρός Tito και το μωρό Bianca μεγαλώνοντας μέσα στον ίδιο χώρο και σε κρίσιμες, διαφορετικές ηλικίες, αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα για τα νεύρα οποιουδήποτε γονέα. Όμως η γλυκιά Giulia έχει βρει τον τρόπο να εξαφανίζει τον “παιδικό τυφώνα,” επαναφέροντας τάχιστα την οικογενειακή, ειρηνική ισορροπία, χωρίς παράλληλα να παραπονούνται οι απαιτητικοί απόγονοι. Αντιθέτως, ο βολεμένος Carlo δεν φτιάχνει ούτε πρωινό…

 

Στη δουλειά του μέχρι πρότινος ευδιάθετου Ιταλού, εισβάλει από το πουθενά η εκνευριστική οντότητα, που ακούει στο όνομα Alessandro Minervini! Είναι ένας πολλά υποσχόμενος “κανίβαλος” της αγοράς εργασίας. Διατεθειμένος να θάψει εύκολα σε ένα συρτάρι της ψυχής του, αυτό που λέγεται αξιοπρέπεια, ούτως ώστε να προαχθεί στην ζωτικής σημασίας καριέρα του. Ο αλλοπρόσαλλος πρόεδρος της εταιρείας τον εκτιμά αμέσως. Σκέπτεται να τον κάνει διευθυντή. Ο Carlo διακρίνει με ανησυχία, ότι οι πολύχρονοι αγώνες του για τη μεγάλη προαγωγή έρχονται τώρα πια αντιμέτωποι με έναν αποφασισμένο, αυθάδη ανταγωνιστή, αλόγιστης αυτοπεποίθησης.

 

Επιστρέφοντας στην οργανωμένη πρώτη κατοικία, κάνει το λάθος να επισημάνει στη μεγαλύτερη κόρη, Camilla, ότι τα χρήματα της δουλειάς του ευθύνονται για τα χόμπι των παιδιών. Παράλληλα η Giulia, σημειώνοντας νέο ρεκόρ εξομάλυνσης διαπροσωπικών σχέσεων, αποκαθιστά ξανά τις ισορροπίες των “μικρών ζιζανίων.” Ο σύζυγος καλείται απλώς να αλλάξει μια πάνα! Τότε η Giulia θα πρωτο-σκεφτεί να πάει διακοπές με την αδερφή της, κάνοντας ένα διάλειμμα από τη μακροχρόνια, αρμονική ρύθμιση της “οικογενειακής κυκλοφορίας.” Το απλό, γονεϊκό καθήκον του συζύγου δεν εξετελέσθη…

 

Στην κρεβατοκάμαρα του ζεύγους θα πραγματοποιηθεί μια λάθος κουβέντα σύγκρισης, περί γονεϊκής και αντίστοιχης, εργασιακής συνδρομής! Ο Carlo ξεκινά να γίνεται ανταγωνιστικός στη δουλειά, δεδομένου ότι ο Alessandro “ανεβάζει τον πήχη,” ξεπερνώντας -με αηδιαστικό τρόπο και γρήγορα- τα όρια διεκδίκησης εύνοιας του προέδρου της εταιρείας. Όμως εξαιτίας του υπερβάλλοντος ζήλου του Carlo, θα απολυθεί αυστηρά και αμετάκλητα μία υπάλληλος… 

 

Η Giulia αποφασίζει τελικά να κάνει ένα διάλειμμα από την απαραίτητη, μητρική αφοσίωση, πηγαίνοντας με την αδερφή της για δέκα, ξένοιαστες ημέρες σε ταξίδι διακοπών στην Κούβα! Ο Carlo, προς όφελός του, τότε κινδυνολογεί σκόπιμα για τις ενδεχόμενες “επιπτώσεις” στα παιδιά… Όμως η απόφαση ελήφθη. Στην πιο κρίσιμη στιγμή της καριέρας του οφείλει πλέον να αναλάβει την αγαπημένη, μα εκρηκτική, παιδική τριάδα.

 

Ο ίδιος θα διαπιστώσει, πως η λατρεμένη γυναίκα του υπήρξε μια πραγματική ηρωίδα για τόσα χρόνια. Το καθημερινό, οργανωμένο πρόγραμμα φροντίδας των παιδιών απαιτεί γερά νεύρα για την εκπλήρωση των δραστηριοτήτων του. Για αυτό και ο Carlo προσλαμβάνει την 25χρονη babysitter Lucia. Εκείνη έχασε προσφάτως τη δουλειά της!

 

Η γραμματέας του Carlo, Adele, βλέποντας τον συνεχή αγώνα για την πολυπόθητη θέση του διευθυντή, τάσσεται συμμαχικά στο πλευρό του, τονίζοντας πως πλησιάζει το Family Day. Μία σαββατιάτικη γιορτή της δουλειάς στη διάρκεια του έτους, στην οποία οι οικογένειες των εργαζομένων συμμετέχουν σε αθλοπαιδιές, που αποβλέπουν στην ανάδειξη επιχειρηματικού σκεπτικού (!)

 

Φαίνεται, πως ο Tito και η Camilla θα συνεργαστούν με τον Carlo προς διευκόλυνση της οικογενειακής, οικονομικής ανάπτυξης, αλλά…

 

Γενικά στο έργο:  

 

Θα παρακολουθήσουμε μια ταινία με ίχνη στιχομυθιών μαύρου χιούμορ και σκηνοθεσία καταδεικνύουσα την πλέον πραγματικά Pozitione Difficile του μέχρι πρότινος φυγόπονου, πατέρα πρωταγωνιστή.

 

Δεν είναι μια ξεκαρδιστική κωμωδία. Ωστόσο, το χιούμορ λειτουργεί πράγματι σε αυτό το έργο, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Προέρχεται εξαιτίας μιας όμορφης, σκηνοθετικά απλής δομής, η οποία σε εύστοχη σύνδεση με το σενάριο μας πείθει σαν την απεικόνιση αντιμετώπισης τραγελαφικών γεγονότων, μεταξύ ενήλικης -εναντίον ανήλικης- καθημερινότητας και μερικής κινηματογραφικής -μα ορθά συμπληρωματικής- υπερβολής. Υφίστανται επίσης σημαντικοί προβληματισμοί παράλληλα για την αντιμετώπιση παγιωμένων αντιλήψεων της κοινωνικής θέσης της γυναίκας και του άντρα. Ακόμη και αυτό όμως συμβαίνει με τρυφερό τρόπο. Το μαύρο χιούμορ των κειμένων κάνει ωραία αντίθεση με αυτόν τον τρόπο σκηνοθεσίας.

 

Κεντρικός ήρωας είναι ο Carlo. Οι θεατές θα συμπάσχουν στις δυσκολίες του, μα θα τον επικρίνουν κιόλας. Ο φακός θα ασχοληθεί στο έργο, με ένα κοντράστ στιγμών της δουλειάς και του σπιτιού του ήρωα. Οι στιγμές στο χώρο εργασίας του πρωταγωνιστή αφορούν τις καινούργιες απαιτήσεις του προέδρου της εταιρείας και τον ασταμάτητο ανταγωνισμό του Alessandro. Οι λήψεις εντός της κατοικίας περιγράφουν ορθά την ιδιαιτερότητα των διαφορετικών ηλικιών των τριών παιδιών. Εκεί η θέαση μέσα από το virtual reality παιχνίδι του Tito θα επεξηγήσει έμμεσα την άποψη παιδιών και γονέα (όταν αυτοί φορούν τα ειδικά γυαλιά αντίστοιχα) εκατέρωθεν σε μια οπτική απόδοση της μεταξύ τους εχθρότητας. 

 

Η γοητευτικότατη Giulia μπορεί σκηνοθετικά να μην φέρει μεγάλης διάρκειας κινηματογραφική συμμετοχή, όμως από άποψη σεναρίου είναι ο απόλυτος ρυθμιστής της μεταλλαγμένης καθημερινότητας του δύσμοιρου Carlo. Εκείνη θα φτάσει στα όριά της και θα χρειαστεί επειγόντως διακοπές. Μέχρι τότε παρουσιαζόταν ως κυρίαρχη περσόνα στο σπίτι. Έπειτα εμφανίζεται από πολύ “μακριά”, μέσω βιντεοκλήσεων κινητού τηλεφώνου, σαν μια φίλη που μαθαίνει τα νέα της οικογένειας (βεβαίως μόλις δυσκολεύουν τα πράγματα, ρωτά το σύζυγο, αν εκείνος επιθυμεί η ίδια να επιστρέψει νωρίτερα).

 

Δύο μικρές υποενότητες, της γραμματέως Adele (που κανονικά λέγεται αλλιώς) και της babysitter Lucia, απεγκλωβίζουν επίσης σωστά τη σκηνοθεσία από την υποψία μιας μονότονης αφήγησης. Επιπλέον, η Lucia είναι ένα ήδη γνώριμο πρόσωπο…

 

Στοιχεία Κινηματογραφικής Έλξης προς το κοινό:

 

1) Το σενάριο. Αρχικώς αναφέρουμε, πως η ταινία αποτελεί remake του αργεντίνικου έργου “Μamá se fue de viaje”(2017). Ωστόσο, η ιστορία έχει σημαντικές διαφορές στην πλοκή. Το σενάριο διαμορφώθηκε από τους Alessandro Genovesi, Giovanni Bognetti. Ο ιταλικός, αυθεντικός τίτλος είναι “10 giorni senza mamma.” Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, ήταν τα ιταλικά.

 

Η πλοκή αυτή μας προβληματίζει δημιουργικά, καταθέτοντας μια άποψη που διαμαρτύρεται, για την επιστροφή σε κοινωνικές στάσεις του προηγούμενου αιώνα. Όπου η γυναίκα φροντίζει τα παιδιά, εγκαταλείποντας την καριέρα της και ο σύζυγος αφοσιώνεται στην οικονομική πηγή βιοπορισμού της οικογενείας. Έτσι εδώ έχουμε μια δυναμική αντίδραση, με αίσθηση πολιτισμένης αφύπνισης, από τη σύζυγο προς τον Carlo. Η έξυπνη ιδέα στο σενάριο είναι η επισήμανση του μεγάλου κενού, που αποδεικνύεται, ότι αφήνει η προσωρινή απουσία της υπερπολύτιμης μητέρας-συζύγου, Giulia. 

 

Η πορεία της μεταστροφής του ψυχισμού του κεντρικού ήρωα, αναγνωρίζοντας τελικά την ανεκτίμητη, ανιδιοτελή αίσθηση του συγκινημένου γονέα, την οποία έχανε τόσα χρόνια, δίνει στο έργο μια ολοκληρωμένη μορφή. Μία συνδετικά γοητευτική συγκυρία του σεναρίου είναι η παρουσία της Lucia. Καθώς αργότερα ο Carlo θα κατανοήσει από ποια δουλειά εκείνη είχε απολυθεί. Και επιπλέον θα διαπιστώσει, ότι αν και την κατηγόρησε για μικροκλοπή, εκείνη είναι ικανή να φροντίσει τα παιδιά του.

 

Το κωμικό στοιχείο εμπεριέχεται στα γεγονότα (π.χ. λύσεις για το σπάσιμο δοντιών) και στις αιφνιδιαστικές στιχομυθίες (θυμηθείτε την επεξήγηση του μικρού Giorgio στον Carlo στο γήπεδο ποδοσφαίρου, την “αισιόδοξη, φιλοσοφική άποψη” του πρωταγωνιστή μόλις πατά με αμάξι την πεθερά του, Dolores και τον τελευταίο διάλογο αποχαιρετισμού με τη γραμματέα, Adele…)

 

2) Η σκηνοθεσία. Υπεύθυνος ήταν ο  Alessandro Genovesi. Ο ίδιος είπε για το έργο: “Το να ταυτιστείς με τα παιδιά είναι πολύ δύσκολο, έως αδύνατον. Έτσι, όπως και με το σενάριο, παρομοίως στη σκηνοθεσία αντί να προβληματιστώ και να προσπαθήσω να τα ελέγξω όλα, άφησα το κείμενο να με πάει. Να με οδηγήσει η ιστορία. Μέσα σε κάποια πλαίσια βεβαίως. Δεν ήθελα να μοιάζει με ταινία, αλλά με κομμάτια ζωής, τα οποία όσο κωμικά και αν αποδίδονται, δεν παύουν να είναι γεγονότα, που συμβαίνουν στην αληθινή ζωή. Σχεδόν ολόκληρη η ταινία είναι γυρισμένη με κάμερα χειρός, λες και την γύρισε ένα παιδί. Σαν κι εμένα.” (πηγή: Weirdwave).

 

Η αρχική, συνειρμική (με φανερή τη μορφή του πρωταγωνιστή) αφήγηση του κεντρικού ήρωα θα επανέλθει προς το τέλος του έργου ως γεγονός, σε μια γνώριμη τοποθεσία. Αφού οδηγηθούμε πρώτα εκεί με επεξηγηματικό, οπτικό τρόπο (έπαυλη προέδρου ως τοποθεσία γιορτής της Family Day). 

 

Η διαμοίραση των στιγμών: 

 

Α) του εργασιακού χώρου του ήρωα, 

 

Β) της πρωτόγνωρης, δεκαήμερης, οικογενειακής του καθημερινότητας,

 

μας δημιουργεί την αίσθηση μιας ενδιαφέρουσας παρακολούθησης. 

 

-Η πρώτη, γίνεται με εστίαση του μέσου (κάμερα) στο σοβαροφανή πρόεδρο της εταιρείας Family Market και παρατήρηση του εκνευριστικού καριερίστα Alessandro. 

 

-Ενώ η δεύτερη, πραγματοποιείται με το καθημερινό ξύπνημα του Carlo, διακρίνοντας τη Bianca να ζωγραφίζει περισσότερο τον ίδιο τοίχο. 

 

Αν και η απώλεια δοντιών είναι στην πραγματικότητα ένα τραγικό θέμα, ο σκηνοθέτης κατάφερε να το κάνει αστείο.

 

Το μοντάζ και η φωτογραφία υποστηρίζουν το κωμικό στοιχείο. Θυμηθείτε την επίμονη άρνηση της αγοράς της αστυνομικής στολής από τον Carlo στο γιο του, μέσα στο κατάστημα μεταμφιέσεων. Και στη συνέχεια σε επόμενη σκηνή, το μικρό Tito να φορά τελικά την ανάλογη ενδυμασία, περπατώντας περήφανα σε ανοικτό χώρο. Μοντέρ: Claudio Di Mauro. Διευθυντής Φωτογραφίας: Federico Masiero.

 

Το στοιχείο της υπερβολής αποδίδεται με την ανατίναξη κάποιου αντικειμένου από τον Tito και τις συνεπακόλουθες, προσωποποιημένες επιπτώσεις στην αναμαλλιασμένη γραμματέα. Και φυσικά έπεται η δραματικών διαστάσεων/κωμικής χροιάς καταστροφή της μεγάλης γιορτής…

 

3) Οι ερμηνείες. Βάσει της διάρκειας συμμετοχής, αλλά και της απόδοσής τους, διακρίθηκαν τρεις ηθοποιοί.

 

Fabio De Luigi: Υποδυόμενος τον ήρωα Carlo, που ανέλαβε το ρόλο του γονέα για 10 ημέρες και απηύδησε.

 

Είναι εμφανώς ο ερμηνευτικός, κωμικός σολίστ του έργου! Το σενάριο και η σκηνοθεσία θα έχαναν από την τελική δυναμική τους, δίχως την παρουσία εκείνου. 

 

Ξεκινά, έχοντας αθώο ύφος, με εκείνη τη θρασύτατη δικαιολογία σχετικά με την “ειδωλολατρικά απαράβατη” δημιουργία πρωινού αποκλειστικά από τη γυναίκα του. Μετά διακρίνεται σε μια αναγεννημένη, αποφασιστική προσπάθεια ανταγωνισμού με τον Alessandro, απολύοντας “κάποια” κοπέλα. Έπειτα συνεχίζοντας μια αδικοχαμένη, λεκτική διαφωνία με τη Giulia, εκφράζει ένα ιδιοτελές παραλήρημα κινδυνολογίας με θέμα την πιθανή καταστροφή του χαρακτήρα των παιδιών, εν τη δεκαήμερη απουσία της μητέρας.

 

Παρατηρούμε πως ο ερμηνευτής, μεταδίδει στο κοινό την απόπειρα μιας γονεϊκής πυγμής, προσπαθώντας να “πάρει τον αέρα” της κόρης, Camilla, κατά το πρώτο του “ανεξάρτητο”, πρωινό ξύπνημα. Αργότερα, εκείνη η χορευτική κίνηση του σώματος (ενώ οδηγεί ο ρόλος του Carlo) σε συνδυασμό με τη “φιλοσοφική ρήση” για το μέλλον της πεθεράς του, είναι όντως αστεία! Η ερμηνεία για τα σπασμένα δόντια παρουσιάζεται αρκετά ρεαλιστική από έναν ειρηνικό χαρακτήρα. Από εκεί και πέρα η υποκριτική, όσον αφορά την κωμικότητα ανεβαίνει επίπεδο. Το τεχνητό ψεύδισμα του ηθοποιού και η αναπαράσταση προσαρμογής ομιλίας με τα ψεύτικα δόντια κουνελιού (ομιλία-σφύριγμα-σφύριγμα ροχαλητού) το αποδεικνύουν. Η τελική αδιαφορία για τις ύστατες στιγμές της προσωπικής καριέρας και ο νέος θαυμασμός για τις πρώτες λέξεις της Bianca αποδίδονται ωραία. Το μαύρο χιούμορ, αποχαιρετώντας την Adele=Matilde=Adele (θα καταλάβετε…), παρομοίως!

 

Niccolo Senni: Στο ρόλο του ανερχόμενου διευθυντή και ασταμάτητα ανταγωνιστικού, Alessandro Minervini.

 

Μετέδωσε στο κοινό έναν ορκισμένο, παραδόπιστο καριερίστα. Η διεκδίκηση της εύνοιας του προέδρου της εταιρείας περιγράφηκε υποκριτικά με πολύ παραστατικό τρόπο, καθώς και η αρχική αυθάδεια του ρόλου απέναντι στον Carlo. Παρατηρούμε ένα δισταγμό του Alessandro, όταν ο ανταγωνιστής του “υπερέχει” στην κουβέντα με τα περισσότερα παιδιά. Στο διαγωνισμό της Family Day εκφράζει τη λύσσα για διάκριση, ενώπιον του προέδρου.

 

Valentina Lodovini: Στο ρόλο της Giulia, της μοιραίας, επαναστατικής μητέρας.

 

Αν και ο χρόνος συμμετοχής της δεν είναι μεγάλος, η ίδια διακρίθηκε με την απόλυτη άνεσή της στο φακό. Ξεχωρίζει στον καυγά στην κρεβατοκάμαρα, στη μετέπειτα συζυγική διαπραγμάτευση και παγώνοντας το αίμα της οικογένειας, φωνάζοντας με εξουσιαστική επιρροή: “Σιωπή!!”

 

4) Η Μουσική/Ηχητική υπόκρουση: Συνιστούν μια ενιαία κατηγορία. Τη μουσική έγραψε ο Andrea Farri. Το επιτελείο του ήχου συνίσταται από τους: Paolo Amici, Federico Amodio, Andrea Colaiacomo, David Quadroli, Fabrizio Quadroli και Vincenzo Urselli.

 

Το έργο ξεκινά και η ένταση του ήχου των πυροτεχνημάτων αυξάνεται προοδευτικά.  Έπειτα, η εισαγωγική μουσική περιγράφει κωμικοτραγικά το μπλέξιμο, στο οποίο βρέθηκε ο άτυχος υποδιευθυντής/πατέρας. Η απαίτηση της μητέρας για σιωπή, είναι κάτι παραπάνω από αισθητή στο οικογενειακό τραπέζι! Το ατυχές χτύπημα με… αμάξι στη Dolores, καταδεικνύει τη σύγχυση του πατέρα. Το ρόπαλο του baseball και τα σπασμένα, απολεσθέντα δόντια προκαλούν αμηχανία στο θεατή/ακροατή. Το συντροφικό σφύριγμα των ψεύτικων δοντιών ακολουθεί τον Carlo ακόμη και στο ροχαλητό.

Ο Tito ανατινάζει κάτι (!) στο γραφείο του πατέρα του. Ο μοναχικός πατέρας παίζει πιάνο στο σπίτι και προσπαθεί να γοητεύσει την φρέσκια, 25χρονη, Lucia. Τα πυροτεχνήματα της Family Day ακούγονται πλέον σαν πύραυλοι, μετά το ύπουλο παιχνίδι των παιδιών του Carlo. 

O Carlo περνά με κωμικοτραγικό τρόπο μια δύσκολη, δεκαήμερη δοκιμασία ανάμεσα στην αμείλικτη, παιδική αμφισβήτηση και την αδιάκοπη, εργασιακή παράνοια. Λοιπόν; Τι λέτε;!

Μια διανομή από τη Weirdwave 

O Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ