Eretiki κριτική της ταινίας “Fargo” (1996)

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Από τον Eretiko κριτικό Γιάννη Κρουσίνσκυ

Η παρατήρηση της απρόβλεπτης ψυχής του ανθρώπου, μέσα από τα μάτια σκηνοθετών/θεατών/και της αστυνομικής ηρωίδας Μάρτζι. Η κατανόηση της λειτουργικής εξισορρόπησης σεναρίου, σκηνοθεσίας και μοντάζ δημιουργεί μια εξέχουσα κινηματογραφική διάσταση.

Οι Κοέν κατανόησαν τον τολμηρό καλλιτεχνικό στόχο, προκειμένου να αφοπλίσουν και να γοητεύσουν συναισθηματικά το θεατή/ακροατή, με ταυτοχρόνως απρόβλεπτες και καθημερινές εξελίξεις. Ο κόσμος τους εδώ δεν έχει να κάνει με γνώριμα παντρέματα Ρεαλισμού και κινηματογραφικής αύρας, όπως άλλων σκηνοθετών. Είναι κάτι αλλιώτικο. Κάτι πολύ συγκεκριμένο. Μια ιστορία, που θα μπορούσε να είναι αληθινή!

Οι Μακντόρμαντ, Μέϊσι & Μπουσέμι αποτελούν εξέχοντα στοιχεία μελωδικής γραμμής των ποιοτικότερων ερμηνειών της ταινίας! Ξεχωρίζουν ερμηνευτικά τόσο έντονα, όσο ακριβώς η άρπα, η τσελέστα και το hardanger fiddle από τις όμορφες διασκευές του συνθέτη Κάρτερ Μπάργουελ.

Υπόθεση

Η.Π.Α. έτος 1987. Στη μικρή περιοχή Φάργκο, της Βόρειας Ντακότα ένα αμάξι διασχίζει το παγωμένο βραδινό τοπίο, μεταφέροντας παράλληλα κάποιο άλλο όχημα. Ο Τζέρι Λάντεγκαρντ θα συναντήσει σε κάποιο μπαρ της αραιοκατοικημένης περιοχής δύο άτομα του υποκόσμου. Η συνεννόηση για την ώρα συνάντησης δεν ήταν καθόλου καλή και το κλίμα ήδη “έβραζε.” Προς έκπληξη των δύο εγκληματιών, Καρλ και Γκάερ, ο Τζέρι είχε ωστόσο κανονίσει τα πάντα, ώστε να απαχθεί η ίδια του η γυναίκα. Η ανυποψίαστη Τζιν. Απλώς, χρειαζόταν μόνο την καθοριστική επέμβαση των παρανόμων. Τους έφερε και ένα αμάξι για την ανάθεση της αποστολής τους.

Τα λύτρα για την απαγωγή της Τζιν αναμένεται να δώσει ο πεθερός του Τζέρι…Όλα αυτά θα γίνουν φυσικά εν αγνοία όλης της οικογένειας του Τζέρι, ο οποίος αισθάνεται, πως έχει οργανώσει την τέλεια δολοπλοκία. Ο Γουέϊντ, εύπορος πεθερός του Τζέρι, είναι και εργοδότης του σε μια αντιπροσωπεία αυτοκινήτων. Στην επιχείρηση αυτή, που βρίσκεται στη Μινεσότα, ο Τζέρι εκτελεί χρέη διευθυντή πωλήσεων. Συχνά οι ιδέες του Τζέρι ξέφευγαν από τη νόμιμη επιχείρηση, αποβλέποντας σε ένα προσωπικό, καθαρά κερδοσκοπικό σκεπτικό. Με μικροαπατεωνιές σε πελάτες και άλλες εταιρείες. Εκεί, έστω και κακήν κακώς, “περνούσαν” κάποιες “εξυπνάδες” του Τζέρι. Αλλά όχι στους ίδιους τους προϊσταμένους του ή τη διοίκηση.

Διότι ο Γουέϊντ ως εργοδότης και ιδιοκτήτης, παρά τη συγγένειά τους, δεν ενέδιδε ποτέ στα -στην πραγματικότητα- δάνεια, που του επιζητούσε συνεχώς ο Τζέρι. Αντιθέτως, συμβουλευόταν πάντοτε το δεξί του χέρι στην επιχείρηση. Τον προσεκτικό Σταν. Για αυτό το λόγο, ο Τζέρι σκέφτηκε να αλλάξει τροπάριο, κανονίζοντας την (θεωρητικά) πιο αξιόπιστη, προσοδοφόρα απαγωγή της γυναίκας του. Το πρόβλημα όμως πλέον ήταν, πως μια τελευταία επιχειρηματική πρόταση από τον Τζέρι προς τον Γουέϊντ εγκρίθηκε ανελπίστως προς συζήτηση, ακόμη και από τον δύσπιστο Σταν. Χωρίς να χρειάζεται πια η ακραία λύση της απαγωγής της Τζιν. Ο Τζέρι μίλησε τότε στον μηχανικό αυτοκινήτων Σεπ (πρώην φυλακόβιο και σύνδεσμο της απαγωγής με τους Καρλ και Γκάερ), θέλοντας να βρει ένα εφεδρικό τηλέφωνο των απαγωγέων, για να ακυρώσει την επικίνδυνη συμφωνία.

Διότι εκείνοι δεν απαντούσαν. Δεν κατάφερε όμως να τους ειδοποιήσει…Έτσι απλώς άφησε τα πράγματα να κυλήσουν…Και πράγματι, οι δύο παράξενοι τύποι ταξίδεψαν έως τις δίδυμες πόλεις (Μινεάπολις και Σαιντ Πωλ), φτάνοντας στην κατοικία των Λάντεγκαρντ. Απήγαγαν την αλλόκοτη, αποδιοργανωμένη Τζιν, παρά τις προσπάθειες αντίστασής της. Στο δρόμο της φυγής όμως έχασαν τον έλεγχο της κατάστασης, με συνέπεια στην περιοχή Μπρέϊνερντ (επίσης στην Μινεσότα) να μην χαλάσει μεν η απαγωγή, αλλά να υπάρξουν τρία άλλα θύματα.

Παράλληλα, η άλλη συμφωνία του αλαζονικού Τζέρι εγκρίθηκε από τους Γουέϊντ και Σταν, αλλά όχι με τους όρους που ο ίδιος βλακωδώς πίστευε. Ο έντονος θυμός του Τζέρι τότε κατάφερε να κρυφτεί, μαζί με τα ίχνη του ως εγκεφάλου της απαγωγής. Αλλά όχι για πολύ. Μόλις ανέλαβε δράση η επτά μηνών έγκυος αστυνομικός, Μάρτζι Γκάντερσον, τότε όλα άρχισαν να ξεδιαλύνονται…

Ανάλυση

Απαραίτητη Εισαγωγή…

Το “Fargo” (1996), παρά την πλασματική απλότητά του, αποτελεί έναν ολόκληρο κινηματογραφικό κόσμο στην καριέρα των Ίθαν και Τζόελ Κοέν. Ας ξεκινήσουμε όμως από πολύ βασικά στοιχεία. Η εισαγωγή του έργου μάς ενημερώνει, ότι πρόκειται για αληθινή ιστορία. Και πως από αίτημα των επιζώντων τα ονόματα άλλαξαν, μα αντιστοίχως από σεβασμό προς τους νεκρούς τα γεγονότα δεν παραλλάχθηκαν. Και έτσι αυτομάτως αναρωτιέσαι ήδη με μεγάλο ενδιαφέρον, το οποίο προκύπτει από μια απότομα εισερχόμενη αίσθηση σοβαρότητας με υπεύθυνη αντιμετώπιση, τι ακριβώς αναμένεται να δεις. Το χιονισμένο εισαγωγικό τοπίο παρατείνει αυτές τις σκέψεις…

Αντιστρόφως, στους τίτλους τέλους γίνεται η τυπική αναγραφή περί φανταστικών προσώπων και καταστάσεων. Οι δημιουργοί, ερωτώμενοι σχετικά με αυτή την αντικρουόμενη παράμετρο, έχουν αλλάξει πολλές φορές την επεξηγηματική τους απάντηση. Λίγο μυθοπλασία, λίγο αλήθεια κ.τ.λ. Και τελικά μετά από πολλά χρόνια είπαν, πως η μόνη αλήθεια για την ταινία είναι, ότι πρόκειται για ιστορία (μια φράση κλειδί, που έφτιαξε σαν νοοτροπία δημιουργίας, ακόμη και 2 δεκαετίες μετά, τις εξίσου γοητευτικές τηλεοπτικές σειρές Fargo). Η ουσία λοιπόν είναι, ότι οι Κοέν χρησιμοποίησαν μια εξαιρετική τεχνική πανίσχυρης πειθούς, με άτυπη μοναδική άδεια την επίκληση στον λευκό γάμο μεταξύ Συναισθήματος και Λογικής. Χωρίς να έχει πια σημασία, εάν πρόκειται για μυθοπλασία, γεγονότα ή ένα κράμα μεταξύ των.

Η αρχική επιγραφή έχει ήδη δημιουργήσει στον αναγνώστη/θεατή μια αίσθηση σοβαρής ευθύνης απέναντι στη μύηση, παντρεύοντας μεθοδευμένα το συναίσθημα και την λογική του. Πονηρή τακτική. Δεν είναι δα και καλλιτεχνικό έγκλημα, αλλά από εκεί και πέρα χρειαζόταν μια δυναμική κινηματογραφική ιστορία, για να το παραβλέψεις. Και κυρίως, για να βυθιστείς εν γνώση σου ακόμα περισσότερο σε τούτη την αμφιλεγόμενη, μα μαγνητική πειθώ. Και πράγματι, οι αδερφοί Κοέν την έγραψαν μελετημένα αυτή τη γοητευτικά θλιβερή, κινηματογραφική ιστορία…

Γενικώς…

Στην ταινία η σκοπίμως πλασματική απλότητα αποκαλύπτει πολλά και πιο σύνθετα στοιχεία εξέλιξης. Χωρίς μάλιστα να παρατηρείται υπερέχουσα μορφή διαλόγων. Μα μόνο οι απαραίτητες στιχομυθίες. Αντιθέτως, μέσα από πολλές διαδεχόμενες πράξεις των περσόνων ο θεατής θα αρχίσει να συμπληρώνει ένα χρήσιμο παζλ για το ποιόν των χαρακτήρων. Αλλά και για την εξέλιξη των γεγονότων, μέσα από μια ολόκληρη νοοτροπία αλλοπρόσαλλων κατοίκων που ζουν σε κοντινές αραιοκατοικημένες περιοχές, χαμηλών θερμοκρασιών. Χωρίς να εντοπίζεται ωστόσο καμία πολυπλοκότητα σε σενάριο και κινηματογραφική αφήγηση.

Η φαινομενική απλότητα ανοίγει τον τρόπο μιας πιο συνειδητοποιημένης σκέψης του θεατή. Χαρακτηριστικό δείγμα τέτοιας δομής εκφράζει η εγκατάλειψη της κοπέλας του οδηγού, όταν το ζευγάρι αυτοπτών μαρτύρων κυνηγήθηκε από τον εγκληματία Γκάερ (ο ένας εκ των δύο απαγωγέων). Ο αυτόπτης μάρτυρας οδηγός είδε τη δολοφονία του αστυνομικού στο Μπρέϊνερντ και όταν τους κυνήγησε ο Γκάερ, σκέφτηκε να σώσει μόνο τον εαυτό του, τρέχοντας στο χιόνι και αφήνοντας την τραυματισμένη κοπέλα του μέσα στο αναποδογυρισμένο αμάξι. Άρα, αναδεικνύεται η απογύμνωση της ψυχής των ανθρώπων σε δύσκολες συνθήκες. Μα χωρίς ηθικοπλαστικούς όρους.

Αυτή η μικρή λεπτομέρεια “τριτο-τέταρτων” χαρακτήρων μάς δείχνει το ώριμο σκεπτικό του “Fargo”, με ωφέλιμη αντανάκλαση για την καλύτερη επεξεργασία γεγονότων από τους πομπούς/δημιουργούς Κοέν προς τον όλο και πιο συνειδητοποιημένο δέκτη/θεατή. Γενικώς, είναι πολύ καλά υπολογισμένες οι εξελίξεις στο σενάριο και σωματοποιούνται σωστά από την αισθαντική σκηνοθεσία. Από τις λεπτομέρειες των γεγονότων μέχρι και τις πρωταγωνιστικές αλληλεπιδράσεις των χαρακτήρων. Σχεδόν τα πάντα θα ξεκαθαριστούν, μα κάποιες λεπτομέρειες θα παραμείνουν στο σκοτάδι (π.χ. τα πραγματικά κίνητρα του ανταγωνιστή Τζέρι για την αδιάκοπη επιθυμία χρημάτων ή η επιλογή της ηρωίδας Μάρτζι να ζήσει στην απόμακρη περιοχή, αν και ήταν η πιο έξυπνη από όλους).

Οι Κοέν τα έχουν οργανώσει όλα σωστά. Ένας εκπληκτικός συνεργάτης για την απεικόνιση της όλης μελαγχολικά μοναχικής, παγωμένης και χωρίς ανθρωπιά ατμόσφαιρας ήταν ο εξαιρετικός διευθυντής φωτογραφίας Ρότζερ Ντίκινς. Η ενδιαφέρουσα οπτική του ανταποκρίθηκε ιδανικά σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Βεβαίως, ένα αγαπημένο σημείο της δουλειάς του εδώ είναι η αίσθηση της “ομοιάζουσας αποτυπωμένης μακέτας”, αναδεικνύοντας τη μικρότητα του ανθρώπου. Όταν ο Τζέρι από πανοραμική, πολύ μακρινή θέαση πλησιάζει στο αμάξι του, διανύοντας ένα εξολοκλήρου χιονισμένο τοπίο και φαντάζει τότε σαν ένα ανθρωπάκι μέσα στο πουθενά. Δεν είναι τυχαίο, ότι η θέαση αυτή έρχεται στον έλεγχο του μοντάζ, αφότου προηγήθηκε η επαγγελματική ταπείνωση του βλακέντιου, κουτοπόνηρου Τζέρι.

Στο έργο οι ερμηνείες είναι εκπληκτικές, εάν αναλογιστούμε την απαιτητική συγκεκριμενοποίηση της ειδικής προφοράς, της ψυχοσύνθεσης και της εναρμόνισης σε μια ολόκληρη “βαλτώδη” νοοτροπία κοινωνικής αποβλάκωσης κατοίκων. Η αποδιδόμενη κυρίαρχη απάθεια του χαρακτήρα Νορμ, από τον Τζον Κάρολ Λιντς ανεβάζει το επίπεδο. Ομοίως και το σχεδόν αμίλητο, μα μονίμως εκφραστικά βίαιο ύφος του Πίτερ Στορμάρε (απαγωγέας Γκάερ Γκρίμσρουντ). Ακόμα περισσότερο, σε τούτο το ειδικό κλίμα ξεχωρίζουν με διπλή διάκριση, όσοι/όσες ηθοποιοί ενσάρκωσαν τους υπερέχοντες χαρακτήρες όλης αυτής της βαλτώδους, αποβλακωμένης κοινωνικής νοοτροπίας.

Δηλαδή, κάτι σαν τις πιο έξυπνες περσόνες ανάμεσα στους αποβλακωμένους. Μία ακόμη πιο απαιτητική ιδιορρυθμία, ανεβασμένου επιπέδου ερμηνείας. Φράνσις ΜακΝτόρμαντ (αστυνόμος Μάρτζι Γκάντερσον), Γουίλιαμ Χ. Μέϊσι (Τζέρι Λάντεγκαρντ) και Στιβ Μπουσέμι (απαγωγέας Καρλ Σοουγουόλτερ) ενσαρκώνουν με αξιοθαύμαστο τρόπο τις περσόνες τους! Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις έναν ηθοποιό ανάμεσά τους. Ως γνωστόν και οι τρεις δεν ήταν τυχαίοι ηθοποιοί στην ιστορία του Σύγχρονου Σινεμά. Εδώ οι τρεις τους αποτελούν εξέχοντα στοιχεία μελωδικής γραμμής των ποιοτικότερων ερμηνειών της ταινίας! Θα μπορούσα μάλιστα να το πω και αλλιώς, κάνοντας μια συσχέτιση δίκαιων φιλοφρονήσεων ανάμεσα σε διαφορετικά, κινηματογραφικά καθήκοντα.

Ότι δηλαδή οι Μακντόρμαντ, Μέϊσι και Μπουσέμι ξεχωρίζουν ερμηνευτικά τόσο έντονα, όσο ακριβώς η άρπα, η τσελέστα (ιδιόφωνο μουσικό όργανο) και το hardanger fiddle (παραδοσιακό νορβηγικό βιολί) από τις όμορφες διασκευές του συνθέτη Κάρτερ Μπάργουελ, ο οποίος υπέγραψε την υπέροχη μουσική της ταινίας “Fargo” (πηγή: https://www.carterburwell.com/projects/Fargo.shtml). Κυρίαρχο μουσικό θέμα ήταν το διασκευασμένο κομμάτι “The Lost Sheep.” Βεβαίως αφού περάσαμε πλέον στη μουσική, προσωπικά ακούω κάπου σε διάφορα άλλα σημεία της ταινίας να ξεχωρίζουν επίσης στα μουσικά θέματα όμποε (ή κλαρινέτο) και φαγκότο. Το αφήνω έτσι πιο αφηρημένα, μεταξύ έντονης αντίφασης ανθρώπου και φύσης, όπως στην γενική αίσθηση την οποία εκπέμπει η ταινία.

Θα συμφωνήσω λοιπόν με τον Μπάργουελ, τονίζοντας κιόλας ότι η μουσική της ταινίας εξέφρασε την καλλιτεχνική αντίθεση ανάμεσα σε έλλειψη ανθρωπιάς και στο αχανές χιονισμένο, αγνό τοπίο. Μα θα προσθέσω ακόμη, ότι η μουσική υπενθυμίζει στον ακροατή/θεατή, πως εδώ δεν πρόκειται καθόλου για μαύρη κωμωδία και πράσινα άλογα… Μόνο για κινηματογραφικά γοητευτική θλίψη, με μελαγχολικές εκφάνσεις μιας στιγμιαίας, πιο ανθρώπινης διαφυγής. Η παρατήρηση της απρόβλεπτης ψυχής του ανθρώπου, μέσα από τα μάτια σκηνοθετών/θεατών/και της αστυνομικής ηρωίδας Μάρτζι.

Οι Κοέν κατανόησαν τον τολμηρό καλλιτεχνικό στόχο, προκειμένου να αφοπλίσουν και να γοητεύσουν συναισθηματικά το θεατή/ακροατή, με ταυτοχρόνως απρόβλεπτες και καθημερινές εξελίξεις. Ο κόσμος τους εδώ δεν έχει να κάνει με γνώριμα παντρέματα Ρεαλισμού και κινηματογραφικής αύρας, όπως άλλων σκηνοθετών. Είναι κάτι αλλιώτικο. Κάτι πολύ συγκεκριμένο. Μια ιστορία, που θα μπορούσε να είναι αληθινή! Έτσι κινήθηκε η ιδανική συνύπαρξη σεναρίου και σκηνοθεσίας. Και το μοντάζ (που φυσικά το έκαναν επίσης οι Κοέν) έδωσε κατάλληλο ρυθμό στη σταθερότητα χαρακτήρων και στη ραγδαία αλλαγή των γεγονότων.

Η κατανόηση της λειτουργικής εξισορρόπησης σεναρίου, σκηνοθεσίας και μοντάζ δημιουργεί μια εξέχουσα κινηματογραφική διάσταση. Αυτή η ενδιάμεση διάσταση δημιουργίας, δηλαδή λειτουργικής απλότητας και κινηματογραφικών στολιδιών που όμως ξετυλίγουν προσδιοριστικά ένα πιο σύνθετο κουβάρι ανίχνευσης για περσόνες και γεγονότα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ολόκληρη Σχολή από τους Κοέν. Και μάλιστα, μόλις εν έτει 1996. Είναι βέβαιο, ότι κατά τη μετάβαση από τα τέλη του 20ου προς τις αρχές και την εξέλιξη του 21ου αιώνα η ιδιόρρυθμη διάσταση του “Fargo” ανήκει στις ταινίες, που επηρέασαν ολόκληρη τη μετέπειτα ξεκάθαρη άποψη αφαιρετικότητας διαφόρων δημιουργών του Σύγχρονου Σινεμά.

Σκεπτικό…

Διδακτική αναφορά τίτλου

Αλλά ας μπούμε τώρα πιο μέσα σε τούτη τη διάσταση. Καταρχάς, ένα κεντρικό στοιχείο προσδιορισμού στο σκεπτικό της πλοκής αποτελεί η κρισιμότητα της μικρής τοποθεσίας Φάργκο. Ο τίτλος της ταινίας συνδέεται με τα γεγονότα, αλλά με απρόβλεπτο-έμμεσο τρόπο. Γιατί άραγε η ταινία υιοθετεί τη βαρύτητα ολόκληρου τίτλου, μολονότι μέσα στο έργο (στην καθαρά κινηματογραφική τοποθεσία γυρισμάτων Φάργκο) η εν λόγω περιοχή θα μας απασχολήσει μόνο μία φορά; Και ενώ όλη η δράση, με την ανθρώπινη ψυχολογική σύγκρουση και έχοντας σαν αποκορύφωμα τα φονικά, διαπράχθηκε αλλού (Μινεσότα);

Διότι στο Φάργκο (Βόρεια Ντακότα) πραγματοποιήθηκε η αμοραλιστική συμφωνία για την απαγωγή της γυναίκας του Τζέρι από τον ίδιο της τον σύζυγο. Εκεί ξεκίνησαν όλα, από έναν άθλιο άνθρωπο που θεωρούσε πιο σημαντικά τα χρήματα από την οικογένειά του. Είναι η αρχή του τέλους, για την τύχη πολλών ψυχών τούτη η συμφωνία. Αυτό μας δείχνει μια διδακτική γραφή από τους αδερφούς Κοέν, η οποία αποκαλύφθηκε, μόλις στην αρχή της ταινίας. Αλλά παράλληλα χρειάζεται την ολοκλήρωση της ταινίας, για να ερμηνευθεί. Αυτή ακριβώς η φιλτραρισμένη συσχέτιση αρχής, μέσης και τέλους από τους δημιουργούς προς το θεατή αποτελεί τον βασικό πυρήνα των ιδεών στο σκεπτικό του “Fargo.”

Σενάριο-Σκηνοθεσία-Περσόνες

Μια αρμονική συσχέτιση. Το σενάριο μαζί με τη σκηνοθεσία χαρτογραφούν με μεγάλη σαφήνεια μια αλληλένδετη σχέση ανάμεσα σε ακραίες κλιματικές συνθήκες και αλλοπρόσαλλες ψυχοσυνθέσεις κατοίκων. Σύμφωνα με το μοτίβο της ταινίας, είναι βέβαιο, πως οι περισσότεροι κάτοικοι από το Φάργκο (Βόρεια Ντακότα), μέχρι και το Μπρέϊνερντ ή τη λίμνη Μους (Μινεσότα) μέσα σε αυτό το παγωμένο, ερημικό και αραιοκατοικημένο τοπίο, σαν ψυχοσυνθέσεις “βράζουν.” Οι σαφώς επηρεασμένες ψυχολογικές αντιδράσεις τους από τις κλιματικές συνθήκες είναι είτε γενικευμένες, είτε αφορούν πιο ειδικές περιπτώσεις.

Στην πρώτη περίπτωση, παρατηρείται μια καλοκουρδισμένη, σχεδόν ρομποτική αποβλάκωση κατοίκων, οι οποίοι προσπαθούν να είναι ευτυχισμένοι, με ό,τι έχουν (είτε είναι γυναίκες σύζυγοι σαν την Τζιν, είτε υπάλληλοι σε μίνι μάρκετ, είτε call girls, είτε ακόμη άντρες αστυνομικοί εν ενεργεία ή σε απόσυρση κάνοντας άλλα χόμπι όπως ο Νορμ). Άλλοι πάλι κάτοικοι προσπαθούν να είναι απλώς κοινωνικά “λειτουργικοί” (μάρτυρας που φτυάριζε χιόνι, αποκαλύπτοντας πληροφορίες στην αστυνομία για ύποπτο σε κοντινή λίμνη). Ωστόσο, παρά την ορατή νευρικότητα της προσπάθειας του δήθεν φυσιολογικού ανθρώπου, κανείς τους δεν εμφανίζει κάποιες σοβαρές φιλοδοξίες. Και κυρίως, κανείς τους δεν θα γινόταν απατεώνας ή εγκληματίας, προκειμένου να τις εκπληρώσει.

Απεναντίας, στη δεύτερη πιο ειδική περίπτωση, τα πράγματα αλλάζουν…

Πιο Αναλυτικά…

Ανηθικότητα v.s. Ηθική

Ανταγωνιστής

Σε αυτό το ειδικότερο πλέον επίπεδο περιπτώσεων-κατοίκων μπαίνει από την πλευρά της ανηθικότητας ο Τζέρι. Δηλαδή καταδεικνύεται η ματαιοδοξία, η αλαζονεία και κατ’ επέκταση η φιλαργυρία του ανταγωνιστή Τζέρι. Επειδή δεν θα αποκαλυφθεί ποτέ το δικό του σκοτεινό κίνητρο, θα μπορούσαμε να πούμε, πως ο ίδιος απλώς πιέστηκε, για να κάνει αυτό το γάμο. Όταν δεν πετυχαίνει όσα θέλει, ο ίδιος εξοργίζεται σαν να ήταν αδύνατον να καταλάβουν την απατεωνιά του. Ο Τζέρι θέλει οπωσδήποτε να υπερέχει όλων και θεωρεί ως πρόσβαση σε κάτι τέτοιο την ιδιοτελή απολαβή χρημάτων, ξεγελώντας τους άλλους.

Έτσι από απατεώνας θα μετατραπεί σε εγκληματίας. Εγκέφαλος στην απαγωγή της γυναίκας του. Και λέω εγκληματίας, όχι μόνο για την ανηθικότητά του στα (ας πούμε) όρια της κανονισμένης, θεωρητικά αναίμακτης απαγωγής, αλλά και για τη μετέπειτα συμπεριφορά του. Όπου αργότερα δεν τον ένοιαζε καν, τι απέγινε η γυναίκα του, ούτε και τι θα νόμιζε ο γιος του για όλα αυτά….Ο Τζέρι νομίζει, ότι είναι έξυπνος άνθρωπος. Αλλά στην πραγματικότητα, ο ίδιος μπορεί απλώς να κρύψει προσωρινά τα επιπόλαια λάθη του. Ομοίως και τον παιδιάστικο θυμό του.

Συνεργοί

Οι Καρλ και Γκάερ. Απαγωγείς, αλλά σίγουρα και με βεβαρυμένο εγκληματικό παρελθόν. Η αντίφαση πολυλογά (Καρλ) και λιγομίλητου (Γκάερ) κάνει το ζευγάρι των εγκληματιών να ξεχωρίζει μέσα στη ροή της ταινίας. Η σκηνοθεσία θα μας δείξει την παράνοια του Γκάερ, όταν μέσα στο κρησφύγετο των απαγωγέων εκείνος θεωρεί, ότι έχει κάτι κοινό με την απαχθείσα Τζιν, επειδή απλώς φαίνεται η ανάσα τους στη χαμηλή θερμοκρασία του οικήματος. Πολύ αργότερα, η Τζιν δυστυχώς δεν θα έχει καλή κατάληξη.

Από την άλλη, η σκηνοθεσία θα ασχοληθεί με το θυμό του άλλου απαγωγέα, Καρλ. Μια κακή συναναστροφή εκείνου σε κάποιο πάρκινγκ αργότερα θα κοστίσει τη ζωή ενός άλλου υπεύθυνου σε διαφορετική επιχείρηση οργανωμένης στάθμευσης. Ο Καρλ ήταν πιο λογικός και έξυπνος, αλλά άτυχος. Μα κυρίως, δεν υπολόγισε την παράνοια του Γκάερ.

Ηρωίδα

Το αντίπαλον δέος της ανηθικότητας είναι η ηθική πρωταγωνίστρια, Μάρτζι Γκάντερσον. Μια 7 μηνών έγκυος αστυνομικός. Η κομβική παρουσία της θα αποκαλυφθεί στο θεατή μετά από αρκετή ώρα στην ταινία. Η Μάρτζι αντιλαμβάνεται γρήγορα την εξιχνίαση της αστυνομικής έρευνας. Οι συγκυρίες είναι υπέρ της (π.χ. η συνάντηση με παλιό συμμαθητή της θα την κάνει να σκεφτεί για τα ψέματα και τα κίνητρα των ανθρώπων). Ωστόσο η ίδια, αν και πιο έξυπνη και θαρραλέα από όλους τους άλλους, εξακολουθεί να παραμένει σε μια βαλτώδη ζωή ανάμεσα σε αποβλακωμένους κατοίκους.

Όπου σαφώς, δεν είναι μόνο η υπαρκτή καλοσύνη με την ολιγάρκειά της ο μόνος λόγος για τούτη την επιλογή. Η ίδια παντρεύτηκε τον Νορμ και εξασφάλισε δουλειά στο αστυνομικό Σώμα, καθότι εκείνος αποφάσισε να είναι ο αστυνομικός που θα αποσυρθεί (τσεκάρετε backstory στο imdb). Και φυσικά, η Μάρτζι ήταν όπως λέμε στην Ελλάδα πρώτη στο χωριό, αλλά στην πόλη…Η κόντρα εξυπνάδας με αντίπαλο τον Τζέρι παραμένει αξιοπρόσεκτη πάντως…

Μια επανέκδοση της Summer Classics

Συντελεστές

Σενάριο: Joel Coen, Ethan Coen. Σκηνοθεσία: Joel Coen, Ethan Coen. Διεύθυνση Φωτογραφίας: Roger Deakins. Μοντάζ: Joel Coen, Ethan Coen (με ψευδώνυμο Roderick Jaynes). Πρωταγωνιστούν/Συμμετέχουν: Frances McDormand, William H. Macy, Steve Buscemi, Peter Stormare, John Carroll Lynch, Kristin Rudrüd, Harve Presnell, Larry Brandenburg, Steve Park, Michelle Hutchison, Steve Reevis κ.α. Μουσική: Carter Burwell. Εσωτερική Διακόσμηση: Lauri Gaffin. Κοστούμια: Mary Zophres. Ήχος: Skip Lievsay, Magdaline Volaitis κ.α.