Να κτίσουμε την Ελλάδα από την αρχή

Του Ιάκωβου-Αντόνιου Αρμάου*

“Ρεκόρ 31 ετών σημείωσαν οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις” στην Ελλάδα διαβάζουμε στον ελληνικό Τύπο με, σχεδόν, πανηγυρική διάσταση. Το ρεκόρ συνέβη το 2021 όταν συμβιώναμε ως χώρα με την πανδημία (ακόμα συμβιώνουμε, η αλήθεια). Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν το 2006. Και μετά όλοι θυμόμαστε τι ακολούθησε στο παγκόσμιο χωριό (παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008) και τι στην Ελλάδα (δεκαετή κρίση των μνημονίων).

Αν υπάρχει ένα καλό στα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η διαχείριση της ψυχολογίας της Αγοράς από τον ψηφιακό και τον παραδοσιακό Τύπο. Η 4η εξουσία, ο Τύπος, κατανόησε την αξία της θετικής προοπτικής, της θετικής είδησης. Όχι ότι δεν υπάρχει αντιπολιτευτικός Τύπος, υπάρχει. Αλλά, κακά τα ψέματα, τις περισσότερες φορές πνίγεται στο ποτάμι της χρόνιας αναξιοπιστίας.

Από τη θετική, όμως, είδηση στην άρνηση της πραγματικότητας η απόσταση είναι τεράστια. Η πραγματικότητα είναι δύσκολη. Εξαιρετικά δύσκολη. Κι η ανάγνωση των πραγμάτων πιο περίπλοκη από ποτέ. Ίσως να είναι πρώτη φορά τα τελευταία 40 χρόνια της πολιτικής ζωής του τόπου που είναι παρακινδυνευμένο να εκτιμήσουμε το αποτέλεσμα των επόμενων εθνικών εκλογών.

Ναι υπάρχει φαβορί, η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη, ναι όλα συντείνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα δεν μπορεί να απαγκιστρωθεί από την απέχθεια της πλειοψηφίας των πολιτών (πιστεύω ότι δεν πρέπει να υποτιμηθεί, αλλά πραγματικά είναι σοκαριστική η πολιτική διαχείριση του τα τελευταία τρία χρόνια), ναι το ΠΑΣOΚ – KINAΛ του κ. Νίκου Ανδρουλάκη φλερτάρει με το διψήφιο ποσοστό και την πιθανότητα να είναι ο τρίτος πόλος στις επόμενες εθνικές εκλογές. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί με σιγουριά να εκτιμήσει πως θα κινηθεί η πολιτική ζωή του τόπου χωρίς να δει τα αποτελέσματα της Κυριακής της απλής αναλογικής.

Στην οικονομική ζωή του τόπου σχεδόν τα πάντα κινούνται αποκλειστικά γύρω από κάποια funds, κάποια ισχυρά οικονομικά ονόματα, κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις. Οι πολλοί δυσκολεύονται θανάσιμα. Κι οι πολλοί δυσκολεύονται θανάσιμα για πολλά χρόνια πλέον. Το μεγάλο όπλο μας, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κινείται πρωτίστως με επικοινωνιακούς όρους και μάλλον απέχει παρασάγγας από το χτίσιμο ισχυρής μεσαίας τάξης. Την ίδια ώρα μεγαλεπήβολες επενδύσεις, όπως το Ελληνικό βυθίζονται στις καθυστερήσεις. Η αλήθεια είναι ότι έτσι όπως διαχειρίζεται η Lamda Development το συγκεκριμένο έργο ελάχιστοι μπορούν να αιτιολογήσουν τη λογική της ιδιωτικής επένδυσης σε αντίθεση μιας διαχείρισης -για παράδειγμα- από την ΕΤΑΔ (Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου).

Κι εκεί, ίσως, συναντάμε το μεγαλύτερο πρόβλημα που σήμερα ταλανίζει την χώρα. Τη νοοτροπία. Δυστυχώς οι φόβοι του 2019 επιβεβαιώνονται. Τι μένει; Μια νέα προσέγγιση. Ένας μετασχηματισμός. H λέξη μεταρρύθμιση δεν απαντά πλέον στη λύση. Η λύση είναι η ανακατασκευή. Επιβάλλεται να κτίσουμε από την αρχή την Ελλάδα. Λανθασμένα θεωρούμε ότι οι εξωγενείς παράγοντες (πανδημία, παγκόσμια ενεργειακή κρίση, ρωσο-oυκρανικός πόλεμος, πληθωρισμός) μας έχουν οδηγήσει στις σημερινές δυσκολίες. Αν δεν ήταν αυτές οι δυσκολίες θα ήταν κάποιες άλλες. Και για μας το πρόβλημα προϋπήρχε κι ήταν πρωτόγνωρα μοναδικό.