Πολωνία: Μετά από 8 χρόνια χάνουν την εξουσία οι ακροδεξιοί – Νικητής ο Τουσκ

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Οι Πολωνοί ξύπνησαν σήμερα με την προοπτική να αποκτήσουν νέα κυβέρνηση, αφού το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, ανοίγοντας τον δρόμο στα κόμματα της αντιπολίτευσης να σχηματίσουν κυβέρνηση.

Exit poll του Ipsos που δημοσιεύθηκε αργά χθες Κυριακή έδειχνε ότι το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) συγκέντρωσε στις εκλογές το 36,8% των ψήφων, το υψηλότερο ποσοστό, κάτι που σημαίνει 200 έδρες σε σύνολο 460.

Όμως τα κόμματα της αντιπολίτευσης, υπό τον Συνασπισμό Πολιτών (KO) του Ντόναλντ Τουσκ, προβλέπεται ότι θα συγκεντρώσουν 248 έδρες, με το ποσοστό του KΟ να ανέρχεται στο 31,6%.

Ειδικότερα, η πρόσβλεψη αναφέρει ότι το PiS θα έχει 36,8%, ακολουθούμενο από τον κεντρώο Συνασπισμό Πολιτών με 31,6 %, τον κεντροδεξιό Τρίτο Δρόμο με 13%, την Αριστερά με 8,6% και την ακραία-Δεξιά Συνομοσπονδία με 6,2%.

Το 2019, το PiS κέρδισε το 43,6 τοις εκατό των ψήφων. Η δημοσκόπηση διενεργήθηκε από το IPSOS και κοινοποιήθηκε στα τρία κύρια τηλεοπτικά δίκτυα της Πολωνίας. Η δημοσκόπηση έχει περιθώριο λάθους 2 τοις εκατό.

Αν αυτά τα στοιχεία επιβεβαιωθούν από τα επίσημα αποτελέσματα, οι χθεσινές εκλογές θα αποτελέσουν αλλαγή σελίδας για τη Βαρσοβία, η οποία έχει έρθει επανειλημμένα σε αντιπαράθεση με την ΕΕ για ζητήματα κράτους δικαίου, την ελευθερία του Τύπου, τη μετανάστευση και τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας από το 2015 όταν ανήλθε στην εξουσία το PiS.

Το exit poll καθυστέρησε να ανακοινωθεί, με κάποιους σχολιαστές να εκτιμούν ότι αυτό οφειλόταν στη συμμετοχή ρεκόρ στις βουλευτικές εκλογές.

Τηλεοπτικά δίκτυα μετέδωσαν εικόνες από αρκετές εκατοντάδες ανθρώπους, κυρίως νέους, να περιμένουν σε μια μεγάλη ουρά για να ψηφίσουν σε εκλογικό κέντρο στη δυτική πόλη Βρόκλαβ. Οι κάτοικοι προσέφεραν σε όσους περίμεναν ζεστό τσάι και κουβέρτες αλλά και φαγητό, καθώς κάποιοι δήλωσαν ότι ανέμεναν στην ουρά έξι ώρες. Το εκλογικό κέντρο έκλεισε λίγο πριν τις 3 τα ξημερώματα (04:00 ώρα Ελλάδας), έξι ώρες μετά την επίσημη ώρα που θα έκλειναν οι κάπλπες.

Τα μερικά, επίσημα αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν σήμερα. Ως τις 5:30 σήμερα το πρωί (τοπική ώρα, 6:30 Ελλάδας) είχε καταμετρηθεί μόλις το 3,6% των ψήφων.

Ο 66χρονος Τουσκ, πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εμφανώς ικανοποιημένος από το exit poll, δεσμεύθηκε να αναθερμάνει τις σχέσεις της Πολωνίας με τις Βρυξέλλες και να ακυρώσει κάποιες πολιτικές του PiS όπως και να φροντίσει να λογοδοτήσουν οι επικεφαλής του κόμματος.

«Η δημοκρατία νίκησε (…) Αυτό είναι το τέλος της κυβέρνησης του PiS», τόνισε απευθυνόμενος σε υποστηρικτές του κόμματός του.

Ωστόσο, αν επιβεβαιωθεί το exit poll, ο Τουσκ και οι σύμμαχοί του της κεντροδεξιάς, ο Τρίτος Δρόμους και η Νέα Αριστερά, ίσως χρειαστεί να περιμένουν εβδομάδα ή και μήνες προτού τους δοθεί εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

Ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, σύμμαχος του PiS, έχει δηλώσει ότι θα δώσει πρώτα εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο κόμμα το οποίο θα συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων.

Όποιος επιλέξει ο Ντούντα θα έχει 14 ημέρες για να σχηματίσει κυβέρνηση και να προσπαθήσει να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία σε κοινοβουλευτική ψήφο εμπιστοσύνης. Εάν αυτή η προσπάθεια αποτύχει, τότε το κοινοβούλιο αναλαμβάνει να διορίσει έναν πρωθυπουργό.

Ο 74χρονος Γιάροσλαβ Κατσίσκι, επικεφαλής του PiS, δήλωσε στους αξιωματούχους που είχαν συγκεντρωθεί στα κεντρικά γραφεία του κόμματος στη Βαρσοβία ότι δεν είναι ξεκάθαρο αν τα αποτελέσματα των εκλογών θα μεταφραστούν σε μία ακόμη θητεία του κόμματος στην κυβέρνηση.

«Πρέπει να ελπίζουμε ότι, ανεξαρτήτως του αν βρισκόμαστε στην εξουσία ή στην αντιπολίτευση, το σχέδιό μας θα συνεχιστεί (…) Δεν θα αφήσουμε την Πολωνία να χάσει (…) το δικαίωμα να αποφασίζει μόνη της για την τύχη της».

Δεν ήταν αρκετός ο έλεγχος των ΜΜΕ

Το κόμμα κινητοποίησε όλους τους πόρους του κράτους για να το βοηθήσει να κερδίσει, και υποστηρίχθηκε επίσης σθεναρά από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης – τα οποία βρίσκονται σταθερά στο στρατόπεδο του κυβερνώντος κόμματος.

Ωστόσο, το PiS επλήγη από έναν αυξανόμενο αριθμό σκανδάλων – συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών ότι αξιωματούχοι πουλούσαν βίζες για δωροδοκίες.

Οκτώ χρόνια εντάσεων και κοινωνικών συγκρούσεων, με μάχες για τις αμβλώσεις, το κράτος δικαίου, τις εισαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία και τις απαίσιες σχέσεις με την ΕΕ, η οποία έχει παγώσει την πληρωμή δισεκατομμυρίων λόγω ανησυχιών για το κράτος δικαίου, διέβρωσαν επίσης την υποστήριξη για το PiS.

Ακόμη και ένα δημοψήφισμα της τελευταίας στιγμής με τέσσερα τετριμμένα ερωτήματα που είχαν σχεδιαστεί για να κάνουν την αντιπολίτευση να φαίνεται «αποκρουστική» απέτυχε να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του PiS. Το δημοψήφισμα έπεσε κάτω από το ποσοστό συμμετοχής του 50 τοις εκατό που έπρεπε να μετρηθεί.

Αποτέλεσμα σοκ

Ο ηγέτης του PiS Jarosław Kazcyński χαρακτήρισε το αποτέλεσμα νίκη για το κόμμα του, αλλά παραδέχτηκε: «Το ερώτημα που έχουμε μπροστά μας είναι εάν αυτή η επιτυχία μπορεί να μετατραπεί σε άλλη μια θητεία για την κυβέρνησή μας. Αυτό δεν το γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή, αλλά πρέπει να ελπίζουμε και πρέπει να γνωρίζουμε ότι είτε είμαστε στην εξουσία είτε στην αντιπολίτευση, θα φέρουμε εις πέρας αυτό το έργο και δεν θα επιτρέψουμε να προδοθεί η Πολωνία».

Πρόσθεσε ότι το κόμμα του θα εργαστεί για να διασφαλίσει ότι το πρόγραμμά του δεν θα εγκαταλειφθεί.

Ο Ντόναλντ Τουσκ, ο ηγέτης της Πολιτικής Συνασπισμού, ήταν ενθουσιώδης για το αποτέλεσμα.

«Ποτέ δεν ήμουν τόσο χαρούμενος στη ζωή μου με αυτή την υποτιθέμενη δεύτερη θέση, κέρδισε η Πολωνία, κέρδισε η δημοκρατία. Τους απομακρύναμε από την εξουσία», είπε ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η επιστροφή του οποίου στην πολωνική πολιτική το 2021 αποδείχθηκε κρίσιμη για τις ελπίδες της αντιπολίτευσης.

«Θα δημιουργήσουμε μια καλή νέα δημοκρατική κυβέρνηση με τους εταίρους μας», είπε, καταγγέλλοντας τα τελευταία οκτώ χρόνια του «κακού».

Η αντιπολίτευση υποσχέθηκε να ξαναχτίσει τις ραγισμένες σχέσεις με την ΕΕ.

«Στις 15 Οκτωβρίου, η Πολωνία επιστρέφει στην Ευρώπη», δήλωσε ο Robert Biedroń, ένας από τους ηγέτες της Αριστεράς.

Οι εκλογές σημαδεύτηκαν από μια από τις πιο πικρές εκστρατείες στη δημοκρατική ιστορία της Πολωνίας.

Ο Kaczyński ζωγράφισε την αντιπολίτευση ως υπαρξιακή απειλή για το έθνος. Κατηγόρησε τον Τουσκ ότι βρίσκεται σε σύγκρουση με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες για να περιορίσει την ανεξαρτησία της Πολωνίας και να αφήσει μια πλημμύρα μεταναστών από μουσουλμανικές χώρες.

Η αντιπολίτευση προειδοποίησε ότι μια τρίτη θητεία του PiS θα απομάκρυνε σθεναρά την Πολωνία από τη φιλελεύθερη δημοκρατία, εδραιώνοντας τη δύναμη του κυβερνώντος κόμματος στο δικαστικό σώμα, τα μέσα ενημέρωσης και τις κρατικές εταιρείες – κινώντας την Πολωνία προς την κατεύθυνση της ανελεύθερης δημοκρατίας της Ουγγαρίας.