Επιστήμη

Η κάψουλα της ΝΑSA επιστρέφει ύστερα από 7 χρόνια στη Γη κουβαλώντας τα μυστικά της ζωής στον πλανήτη μας

NEWSROOM 22.09.2023 | 21:31

Ακούστε το άρθρο

Την ερχόμενη Κυριακή, η κάψουλα Osiris-Rex της NASA θα μπει «ουρλιάζοντας» στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα μεγαλύτερη κατά 15 φορές από μια σφαίρα τουφεκιού.

Στον ουρανό θα φαίνεται σαν μία βολίδα στον έτοιμη να πέσει… κατα πάνω μας αλλά μια θερμική ασπίδα σε συνδυσμό με αλεξίπτωτα θα επιβραδύνουν την κάθοδό της και θα την οδηγήσουν σε μια ήπια πτώση στη Δυτική Έρημο της Γιούτα.

Η κάψουλα μεταφέρει ένα πολύτιμο φορτίο: Μια χούφτα σκόνης που αποσπάσθηκε από τον αστεροειδή Bennu, έναν διαστημικό βράχο σε ύψος περίπου δύο φορές όσο ο πύργος του Αιφελ.

We are counting down the days! ⏳

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Γη: Η κλιματική αλλαγή επιβραδύνει την περιστροφή – Οι συνέπειες

Νέα επιστημονική ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει τους τυφλούς να δουν ξανά

On Sunday, Sept. 24, the #OSIRISREx spacecraft will deliver a sample capsule containing a rocky material collected from the surface of the asteroid Bennu to Earth.
Here’s how the delivery will work >> https://t.co/tU0YJ0TX8P pic.twitter.com/Oa5Wh9nvgT

— NASA Marshall (@NASA_Marshall) September 18, 2023

Η σκόνη αυτή υπόσχεται να απαντήσει σε μερικά από τα πιο «βαθιά» μας ερωτήματα: Όπως το «από πού ερχόμαστε;»

«Όταν πάρουμε τα 250 γραμμάρια του αστεροειδούς Bennu πίσω στη Γη, είναι σαν να εξετάζουμε υλικό που υπήρχε στο Σύμπαν πριν από τον πλανήτη μας, ίσως ακόμη και κάποιους κόκκους που υπήρχαν πριν από το ηλιακό μας σύστημα», εξηγεί ο καθηγητής Dante Lauretta, ο κύριος ερευνητής της αποστολής.

Ο αστεροειδής Bennu EPA/NASA/Goddard/University of Arizona / HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES

«Προσπαθούμε να συναρμολογήσουμε τις απαρχές μας. Πώς σχηματίστηκε η Γη και γιατί είναι κατοικήσιμος κόσμος;

Από πού αντλούσαν το νερό τους οι ωκεανοί;

Από πού προήλθε ο αέρας στην ατμόσφαιρά μας και, το πιο σημαντικό, ποια είναι η πηγή των οργανικών μορίων που σχημάτισαν όλη τη ζωή στη Γη;».

Η επικρατούσα θεωρία σήμερα λέει ότι πολλά από τα συστατικά που προκάλεσαν τη ζωή στη Γη, έφιασαν στον πλανήτη μας -σε μια πρώιμη φάση της ιστορίας του- ύστερα από μια βροχή από αστεροειδείς κάποιοι από τους οποίους προσέκρουσαν πάνω μας. Κάποιοι ήταν ίσως ακριβώς όπως ο Bennu.

Are you ready to unlock the secrets of our solar system? It’s almost time!

This Sunday, Sept. 24, the #OSIRISREx spacecraft, built by our engineers, containing a sample of asteroid Bennu, is finally returning to Earth after its seven-year mission. Here’s how we did it pic.twitter.com/1dzMb7utb0
— Lockheed Martin (@LockheedMartin) September 21, 2023

Οι τελικές προσαρμογές έχουν γίει και το μόνο που απομένει είναι να απελευθερωθεί η κάψουλα για να πέσει μαλακά στη Γη.

Επτά χρόνια ταξίδι

Η προσπάθεια για την απόκτηση θραυσμάτων από τον Bennu ξεκίνησε το 2016, όταν η NASA εκτόξευσε τον Osiris-Rex προς τον διαστημικό αυτό βράχο που έχει πλάτος 500 μέτρων. Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να φτάσει η Osiris στο «σώμα» του και άλλα δύο χρόνια χαρτογράφησης για να μπορέσει η ομάδα της αποστολής να εντοπίσει με σιγουριά μια τοποθεσία στην επιφάνεια του διαστημικού βράχου και να συλλέξει ένα δείγμα «χώματος».

O ρόλος του Σερ Μπράιαν Μέι των Queen

Απολύτως αθοριστικός για την όλη διαδικασία ήταν ο βρετανός θρύλος της ροκ αλλά και αστροφυσικός (με διδακτορικό στο σπουδαίο Imperial College του Λονδίνου) Sir Brian May.

Ο κιθαρίστας των Queen είναι ειδικός στη στερεοφωνική απεικόνιση. (Την ικανότητα του Μπράιαν Μέι να δημιουργεί άλλωστε μοναδικές στέρεο ηχητικές εικόνες την έχουμε γνωρίσει όλοι από τις ανεπανάληπτες ηχογραφήσεις των Queen).

O Μέι έχει την ικανότητα να ευθυγραμμίζει δύο εικόνες ενός θέματος που λαμβάνονται από ελαφρώς διαφορετικές γωνίες για να δώσει μια αίσθηση προοπτικής – δημιουργώντας έτσι μια τρισδιάστατη προβολή – εν προκειμένω- του εδάφους.

Ο Μέι και οι συνεργάτες τους προσδιόρισαν έτσι μία μικρή λίστα τοποθεσιών για τη λήψη πιθανών δειγμάτων από τον Bennu.

Και βρήκαν τα ασφαλέστερα μέρη για να προσεγγισθούν αυτά. Εν ολίγοις σχημάτισαν ένανα όσο το δυνατόν πιο ακριβή Ατλαντα του αστεροειδούς.

«Πάντα έλεγα ότι χρειαζόμαστε και την Τέχνη και την επιστήμη», δήλωσε ο Σερ Μπράιαν στο BBC. «Πρέπει να νιώσετε το έδαφος για να ξέρετε αν το διαστημόπλοιο είναι πιθανό η όχι να χτυπήσει πάνω σε αυτόν τον βράχο».

Η στιγμή της λήψης του δείγματος, στις 20 Οκτωβρίου 2020, ήταν εκπληκτική.

Η Όσιρις-Ρεξ κατέβηκε στον αστεροειδή – με τον μηχανισμό «αρπαγής» στο άκρο ενός βραχίονα μήκους 3 μέτρων.

Το σχέδιο ήταν να χτυπηθεί η επιφάνεια και, ταυτόχρονα, να προκληθεί μια «έκρηξη» αερίου αζώτου για να μαζέψει το χαλίκι και σκόνη.

Αυτό που συνέβη στη συνέχεια ήταν κάτι σαν σοκ.

Όταν ο μηχανισμός ήρθε σε επαφή, η επιφάνεια χωρίστηκε σαν ρευστό. Η πίεση του αζώτου προκάλεσε έναν κρατήρα διαμέτρου 8 μέτρων). Το υλικό πετάχθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, αλλά ευτυχώς σημαντικό και μέσα στον θάλαμο συλλογής.

Και κάποως έτσι φθάσαμε εδώ. Η Όσιρις-Ρεξ απέχει μόλις λίγες ώρες από το να παραδώσει το δείγμα που μάζεψε από τον Bennu γράφοντας το τέλος ενός επταετούς ταξιδιού μετ’ επιστροφής συνολικής απόστασης επτά δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Μόλις η κάψουλα βρεθεί με ασφάλεια στο έδαφος της ερήμου της Γιούτα, θα μεταφερθεί στο Διαστημικό Κέντρο Johnson στο Τέξας, όπου έχει κατασκευαστεί μια ειδική αίθουσα καθαρισμού για την ανάλυση των δειγμάτων.

Η NASA θεωρεί τον Bennu ως τον πιο επικίνδυνο διαστημικό βράχο στο Ηλιακό μας Σύστημα. Η πορεία του μέσα στο διάστημα του δίνει την υψηλότερη πιθανότητα πρόσκρουσης στη Γη από οποιονδήποτε άλλο γνωστό αστεροειδή.

Αλλά μην πανικοβάλλεστε, οι πιθανότητες είναι πολύ μικρές – σαν παίζετε κορώβνα γράμματα και να έρθουν 11 κορώνες στη σειρά.

Ο Bennu πιθανώς περιέχει πολύ νερό – έως και 10% – κρυμμένο στα μέταλλά του. Οι επιστήμονες θα ψάξουν εάν η αναλογία διαφορετικών τύπων ατόμων υδρογόνου σε αυτό το νερό είναι παρόμοια με αυτή των ωκεανών της Γης.

Εάν, όπως πιστεύουν ορισμένοι ειδικοί, η πρώιμη Γη ήταν τόσο ζεστή που έχασε μεγάλο μέρος των υδάτων της, τότε η εύρεση μιας αντιστοιχίας του γήινου ύδατος με αυτό του Bennu θα ενίσχυε την ιδέα ότι κάποιος βομβαρδισμός από αστεροειδείς ήταν καθοριστικός για αθυτό που σήμερα λέμε «οι ωκεανοί μας».

Επίσης ο Bennu πιθανώς περιέχει περίπου 5-10% άνθρακα στο βάρος του. Εδώ βρίσκεται το μεγάλο ενδιαφέρον. Όπως γνωρίζουμε, η ζωή στον πλανήτη μας βασίζεται στην οργανική χημεία. Και εκτός από το νερό, έπρεπε να μας έλθουν και κάποια σύνθετα μόρια από το διάστημα για να ξεκινήσει η ζωή στην κάποτε νεαρή Γη