Επιστήμη

Live η φλεγόμενη επιστροφή στη Γη της διαστημικής κάψουλας της NASA – Μεταφέρει χώμα με απαντήσεις για τη γέννεση της Γης (βίντεο)

NEWSROOM 24.09.2023 | 17:55

Ακούστε το άρθρο

Είναι σίγουρα μία πολύ αγχωτική ημέρα για όλους όσοι εμπλέκονται στον επαναπατρισμό
της κάψουλας της NASA από τον μακρινό (και δυνητικά επικίνδυνο) αστεροειδή Bennu, πίσω στη Γη.

Εκεί όμως που η αγωνία θα κορυφωθεί θα είναι σε αυτά τα 13 λεπτά στα οποία η κάψουλα -όχι πολύ μεγαλύτερη από ένα ελαστικό μεγάλου αυτοκινήτου- θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης.

Η Osiris Rex, όπως είναι το όνομά της, θα αρχίζει να κατηφορίζει προς τη Γη αρχικά με ταχύτητα άνω των 12 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο δηλαδή περίπου 43.000 χιλιομέτρων την ώρα.

Δεκαπέντε φορές πιο γρήγορα από μια σφαίρα.

Η τριβή της με την ατμόσφαιρα θα αναπτύξει μέγιστες θερμοκρασίες που θα ξεπερνούν τους 3.000 βαθμούς Κελσίου.

Ετσι, για να μην κυριολεκτικώς εξαϋλωθεί, η κάψουλα έχει οπλιστεί με μία ειδική θερμική ασπίδα που σε συνδυασμό με τα αλεξίπτωτα φιλοδοξούν να την προσγειώσουν όσο πιο ομαλά στην δυτική περιοχή της ερήμου της Γιούτα.

Το χρονοδιάγραμμα της επιστροφής στη Γη είναι το εξής:

Τέσσερις ώρες πριν από την προσγείωση η κάψουλα απελευθερώνεται.
Εισέρχεται στη ατμόσφαιρα 13 λεπτά προ της προσγείωσης σε ύψος 433.000 ποδών
Περίπου 10 λεπτά προτού βρεθεί στο έδαφος ενεργοποιείται το βοηθητικό αλεξίπτωτο
Στα 5 λεπτά και 10 δευτερόλεπτα ενεργοποιείται και το κυρίως αλεξίπτωτο.
Η κάψουλα προσγειώνεται με ταχύτητα περίπου 16 χιλιομέτρων την ώρα.

ΔΕΙΤΕ LIVE

Οι επιστήμονες της NASA εκφράζουν αυτοπεποίθηση, ξέρουν όμως ότι και τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο.

Το «φάντασμα» που τους στοιχειώνει λέγεται «Genesis»: Μια κάψουλα που το 2004 απέτυχε να προσγειωθεί ομαλά καθώς το αλεξίπτωτό της δεν άνοιξε ποτέ.

Μετεωρολόγοι στο πεδίο δοκιμών της Γιούτα έχουν τοποθετήσει μετεωρολογικά μπαλόνια τις τελευταίες ημέρες για να έχουν τις πιο πρόσφατες πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν στην πρόβλεψη της τελικής θέσης πτώσης.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι πολλές βροχές που έπεσαν φέτος στην έρημο Γιούτα, σχηματίζοντας αναχώματα και λακκούβες.

«Αυτό καθιστά δύσκολη την ανάκτηση της κάψουλας με οχήματα εδάφους. Ετσι οι ομάδες ανάκτησης σχεδιάζουν να πετάξουν στο σημείο της πτώσης με ελικόπτερα, για να περισυλλέξουν την κάψουλα και το πολύτιμο φορτίο της.

Η κάψουλα μεταφέρει ένα πολύτιμο φορτίο: Μια χούφτα σκόνης που αποσπάσθηκε από τον αστεροειδή Bennu, έναν διαστημικό βράχο, ύψους περίπου διπλάσιο του πύργου του Άιφελ.

We are counting down the days! ⏳
On Sunday, Sept. 24, the #OSIRISREx spacecraft will deliver a sample capsule containing a rocky material collected from the surface of the asteroid Bennu to Earth.
Here’s how the delivery will work >> https://t.co/tU0YJ0TX8P pic.twitter.com/Oa5Wh9nvgT
— NASA Marshall (@NASA_Marshall) September 18, 2023

Και η σκόνη αυτή υπόσχεται να απαντήσει σε μερικά από τα πιο «βαθιά» μας ερωτήματα: Όπως το «από πού ερχόμαστε;»

«Όταν θα λάβουμε τα 250 γραμμάρια του αστεροειδούς Bennu, θα είναι σαν να εξετάζουμε υλικό που υπήρχε στο Σύμπαν πριν από τον πλανήτη μας, ίσως ακόμη και πριν από το ηλιακό μας σύστημα», εξηγεί ο καθηγητής Ντάντε Λωρέτα (Dante Lauretta), κύριος ερευνητής της αποστολής.

Ο αστεροειδής Bennu EPA/NASA/Goddard/University of Arizona / HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES

Και προσθέτει: «Προσπαθούμε να συναρμολογήσουμε τις απαρχές μας. Πώς σχηματίστηκε η Γη και γιατί είναι κατοικήσιμος κόσμος;

Από πού άντλησαν το νερό τους οι ωκεανοί;

Από πού προήλθε ο αέρας στην ατμόσφαιρά μας και, το πιο σημαντικό, ποια είναι η πηγή των οργανικών μορίων που σχημάτισαν κάθε ζωή στη Γη;».

Η επικρατούσα θεωρία σήμερα λέει ότι πολλά από τα συστατικά που προκάλεσαν τη ζωή στη Γη, έφιασαν στον πλανήτη μας -σε μια πρώιμη φάση της ιστορίας του- ύστερα από μια βροχή αστεροειδών, κάποιοι από τους οποίους προσέκρουσαν πάνω μας. Κάποιοι ήταν ίσως ακριβώς όπως ο Bennu.

Are you ready to unlock the secrets of our solar system? It’s almost time!
This Sunday, Sept. 24, the #OSIRISREx spacecraft, built by our engineers, containing a sample of asteroid Bennu, is finally returning to Earth after its seven-year mission. Here’s how we did it pic.twitter.com/1dzMb7utb0
— Lockheed Martin (@LockheedMartin) September 21, 2023

Επτά χρόνια ταξίδι

Η προσπάθεια για την απόκτηση θραυσμάτων ή σκόνης από τον Bennu ξεκίνησε το 2016, όταν η NASA εκτόξευσε την κάψουλα Osiris-Rex προς τον διαστημικό αυτό βράχο που έχει πλάτος 500 μέτρων. Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να φτάσει η Osiris στο «σώμα» του και άλλα δύο χρόνια χαρτογράφησης για να μπορέσει η ομάδα της αποστολής να εντοπίσει με σιγουριά μια τοποθεσία στην επιφάνεια του διαστημικού βράχου και να συλλέξει ένα δείγμα «χώματος».

Πώς ελήφθη το δείγμα

Η στιγμή της λήψης του δείγματος, στις 20 Οκτωβρίου 2020, ήταν εκπληκτική.

Η κάψουλα Όσιρις-Ρεξ κατέβηκε στον αστεροειδή με τον μηχανισμό «αρπαγής» να επικρέμαται στο άκρο ενός βραχίονα μήκους 3 μέτρων.

Το σχέδιο ήταν να χτυπηθεί η επιφάνεια του αστεροειδούς και, ταυτόχρονα, να προκληθεί μια «έκρηξη» αερίου αζώτου για να μαζέψει χαλίκι και σκόνη.

Ομως αυτό που συνέβη ήταν κάτι σαν σοκ.

Όταν ο μηχανισμός ήρθε σε επαφή, η επιφάνεια έσπασε σαν να ήταν από ρευστό υλικό. Η πίεση του αζώτου προκάλεσε έναν κρατήρα διαμέτρου 8 μέτρων. Το υλικό πετάχθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις, αλλά ευτυχώς και μέσα στον θάλαμο συλλογής.

Και κάπως έτσι φθάσαμε εδώ. Η Όσιρις-Ρεξ απέχει πλέον μόλις λίγες ώρες από το να παραδώσει το δείγμα που μάζεψε τρια χρόνια πριν από τον Bennu γράφοντας το τέλος ενός επταετούς ταξιδιού, συνολικής απόστασης επτά δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Γιατί ο Bennu

Η NASA θεωρεί τον Bennu ως τον πιο επικίνδυνο διαστημικό βράχο στο Ηλιακό μας Σύστημα. Η πορεία του μέσα στο διάστημα του δίνει την υψηλότερη πιθανότητα πρόσκρουσης στη Γη από οποιονδήποτε άλλο γνωστό αστεροειδή.

Αλλά μην πανικοβάλλεστε, οι πιθανότητες είναι πολύ μικρές: σαν παίζετε κορώνα γράμματα και να έρθουν 11 κορώνες στη σειρά.

Ο Bennu πιθανώς περιέχει πολύ νερό -έως και 10%- κρυμμένο στα μέταλλά του. Οι επιστήμονες θα ψάξουν εάν η αναλογία διαφορετικών τύπων ατόμων υδρογόνου σε αυτό το νερό είναι παρόμοια με αυτή των ωκεανών της Γης.

Εάν, όπως πιστεύουν ορισμένοι ειδικοί, η πρώιμη Γη ήταν τόσο ζεστή που έχασε μεγάλο μέρος των υδάτων της, τότε η εύρεση μιας αντιστοιχίας του γήινου ύδατος με αυτό του Bennu θα ενίσχυε την ιδέα ότι κάποιος βομβαρδισμός από αστεροειδείς ήταν καθοριστικός για αυτό που σήμερα λέμε «οι θάλασσές μας».

Επίσης ο Bennu πιθανώς περιέχει περίπου 5-10% άνθρακα στο βάρος του.

Και εδώ βρίσκεται το μεγάλο ενδιαφέρον.

Όπως γνωρίζουμε, η ζωή στον πλανήτη μας βασίζεται στην οργανική χημεία.

Και εκτός από το νερό, έπρεπε να διαθέτουμε και κάποια σύνθετα μόρια για να ξεκινήσει κάποτε η ζωή στην κάποτε νεαρή Γη.

Το κατά πόσον αυτά -νερό και οργανικά στοιχεία- μάς ήρθαν κάποτε από το διάστημα μέσω ενός βομβαρδισμού από αστεροειδείς, είναι το μυστικό στο χώμα που μας φέρνει η κάψουλα από τον Bennu.

Προέχει βεβαίως να προσγειωθεί με αφάλεια.