Η δημοκρατία και η κοινωνία στο απόσπασμα

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Του Μενέλαου Γκίβαλου

« Η Δημοκρατία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον, ένα ‘ωφελιμιστικό στρατήγημα’ που πρέπει να συντελεί στη διασφάλιση του ύψιστου πολιτικού στόχου: της (οικονομικής) ελευθερίας».

(F.A. Hayek,“The Road to Serfdom”, Routledge and Kegan Paul, London 1976). 

  Το πραξικόπημα που συντελέσθηκε στη Βουλή από τον ίδιο τον πρόεδρό της σε βάρος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα αποτυπώνει και συμβολοποιεί μια ατέρμονα αλυσίδα σκόπιμων ενεργειών και αντιλήψεων που χαρακτηρίζουν το σημερινό καθεστώς.

Η ίδια η δημοκρατία, οι κορυφαίοι θεσμοί της, οι ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών, όλα αυτά έχουν ενταχθεί και «ταξινομηθεί» σ’ ένα καθεστώς «’Εκτακτης Ανάγκης» και μόνον μέσα στους όρους και τις απαιτήσεις του καθεστώτος αυτού μπορούν να γίνονται ανεκτά…

Η Βουλή έχει μετατραπεί σε μηχανισμό τυπικής «νομιμοποίησης» νομοθετημάτων τα οποία όχι μόνο πλήττουν καίρια τα συμφέροντα και τα δικαιώματα της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας, αλλά και κινούνται συχνά πέρα από τα όρια της συνταγματικής νομιμότητας. Ακόμα και η μυστική ψήφος των βουλευτών πάνω σε κρίσιμα θέματα έχει ουσιαστικά καταργηθεί και η δημοκρατική αρχή λειτουργεί «α λα καρτ».

Κι όταν όλα αυτά δεν επαρκούν, τότε φιμώνεται ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του κλείνουν ακόμα και τα μικρόφωνα… Ο αυταρχισμός, η βία, οι ιδιότυποι μηχανισμοί καταστολής έχουν εγκατασταθεί πλέον και μέσα στο Κοινοβούλιο και συνιστούν «κανονικότητες» για την κυβερνητική πλειοψηφία.

Η δημοκρατία ως πρόσχημα

Για το σύγχρονο νεοφιλελεύθερο – αυταρχικό πρότυπο το Δίκαιο, οι Νόμοι, οι Θεσμοί έχουν απλώς ρυθμιστικό – κανονιστικό ρόλο που αποβλέπει κυρίως στην ομαλή λειτουργία των οικονομικών σχέσεων και στην προστασία του μεγάλου Κεφαλαίου. Δεν υπάρχουν, κατά τους εκπροσώπους του καθεστώτος, θεμελιώδεις αξίες (δικαιοσύνη, ελευθερία, ατομικά και συλλογικά δικαιώματα, ισονομία και ισότητα) οι οποίες καθορίζουν το περιεχόμενο και τις λειτουργίες των θεσμών και των νόμων. Τέτοιου είδους αξίες και αρχές αποτελούν για τα νεοφιλελεύθερα – αυταρχικά πρότυπα ανιστόρητες, αυθαίρετες και επικίνδυνες τελικά παρεμβάσεις που εμποδίζουν την – μέσω του ανταγωνισμού των άνισων υποκειμένων –  φυσική εξέλιξη. Γι’ αυτό θα πρέπει να εξοβελισθούν.

Η Δημοκρατία, η Ελευθερία, η Δικαιοσύνη έχουν εντελώς διαφορετικό νόημα και περιεχόμενο στο δικό τους κόσμο και στον δικό μας. Για το νεοφιλελεύθερο καθεστώς η Δημοκρατία και οι θεσμοί της αποτελούν απλά μέσα, τυπικά εργαλεία προκειμένου να προωθηθούν οι σκοποί και τα συμφέροντα του καθεστώτος αυτού.

Σήμερα στη χώρα μας η κατάργηση των εργασιακών και των κοινωνικών δικαιωμάτων, η ανισότητα ως «φυσική αξία», ο αντικοινωνικός και αντιανθρωπιστικός χαρακτήρας της νεοφιλελεύθερης αγοράς απαιτούν την άσκηση μιας αυταρχικής εξουσίας από ένα κράτος έκτακτης ανάγκης, όπου μια αριθμητική κοινοβουλευτική πλειοψηφία καθορίζει αυθαίρετα το περιεχόμενο και τα όρια της δημοκρατίας.

Δυστυχώς το κυβερνητικό καθεστώς φαίνεται ότι προωθεί συνειδητά μια μη αντιστρεπτή πορεία, μια στρατηγικού χαρακτήρα επιλογή που παραπέμπει στις σκοτεινές εποχές του μεσοπόλεμου. Τότε που ο νομικός πρωθιερέας του  ανερχόμενου ναζιστικού καθεστώτος Carl Schmitt πρότεινε ως υπόδειγμα πολιτικής εξουσίας μια «δικτατορία εν ονόματι της δημοκρατίας», μια «παιδευτική δικτατορία», η οποία θα πείσει τους πολίτες ότι τα καλώς εννοούμενα συμφέροντά τους θα τα διαχειρίζεται η αυταρχική κυβέρνηση χωρίς να υφίσταται κανένα έλεγχο από την κοινωνία…

Κάπου εδώ κοντά βρισκόμαστε…

*Μενέλαος Γκίβαλος είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης ΕΚΠΑ και Μέλος του Π.Σ. της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία

Σημαντική σημείωση: Επειδή το Φέισμπουκ δεν μοιράζει σε όλους τα άρθρα του Μενέλαου Γκίβαλου, αν θέλετε να τα διαβάζετε, κάντε κλικ εδώ, εγγραφείτε στο Newsletter του eretikos.gr και θα σας τα στέλνουμε στο μέιλ σας.