Ιδιωτικές μονάδες καύσης απορριμμάτων φέρνει επίσημα η κυβέρνηση Μητσοτάκη

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ιδιωτικές μονάδες καύσης απορριμμάτων φέρνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη με την τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Για «βασική στρατηγική στη διαχείρισή απορριμμάτων», που αντιβαίνει στην ευρωπαϊκή νομοθεσία κάνει λόγο ο τομεάρχης Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή προς τον υπουργό Περιβάλλοντος, Κώστα Σκρέκα. Αντιδράσεις έρχονται και από την ομόφωνη απόφαση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), αλλά και από την Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, που κρίνει ότι η τροποποίηση του ΕΣΔΑ θέτει σε κίνδυνο ακύρωσης την κατασκευή των απαραίτητων έργων για τις Μονάδες Ανάκτησης Ανακύκλωσης.

Τι προβλέπει η τροποποίηση του ΕΣΔΑ

Με στόχο την μείωση του όγκου απορριμμάτων που θα οδηγείται στην ταφή για το 2025, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προκρίνει την καύση και όχι την ανακύκλωση και με την εμπλοκή ιδιωτών κατασκευαστών θα γίνει η αξιοποίηση κοινοτικών πόρων μέσω του Ευρωπαϊκού Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027 ύψους 600 εκατ. ευρώ! Οι μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, που θα περιλαμβάνουν και υποδομές για την καύση απορριμμάτων, θα κατασκευαστούν και μετά από σύμπραξη των Περιφερειών της χώρας και τα έργα θα ονομάζονται «διαπεριφερειακά», αρκεί οι Περιφέρειες να τροποποιήσουν τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων!

Στην τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) προβλέπεται ότι για το 2025 σε σύνολο 3.534.443 τόνων βιοαποβλήτων, οι 3.301.107 τόνοι θα κατευθύνονται στις Μονάδες Ανάκτησης Ανακύκλωσης και τις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ). Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι στις Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) θα κατευθυνθούν 856.747 τόνοι βιοαποβλήτων, 87.478 τόνοι βιοαποβλήτων από οικιακή κομποστοποίηση, 54.110 τόνοι από βρώσιμα λίπη και έλαια και 912.496 τόνοι χαρτιού – χαρτονιού, που θα συλλέγονται από τα Κέντρα Διαλογής Ανάκτησης Υλικών.

Ενώ στις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) θα γίνεται ανάκτηση χαρτιού –χαρτονιού έως 98.958 τόνους. Σε αυτές τις μονάδες θα γίνεται και παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου τύπου SRF/RDF θα είναι 269.230 τόνοι. Επίσης θα γίνεται και η παραγωγή προϊόντων από κομποστοποίηση τύπου Compost – Like Outputs (CLO) 382.578 τόνους και το βιοαέριο – απώλειες θα αγγίξει τους 639.510 τόνους. Σημειωτέον ότι το CLO ως προϊόν βιομάζας, που περιέχει και σύμμεικτα απορρίμματα, μπορεί να αξιοποιηθεί για την επίχωση των ανενεργών λατομείων ως υποβαθμισμένο περιβάλλον, ενώ υπάρχουν σκέψεις από πλευράς κυβέρνησης να αξιοποιηθεί ως καύσιμη ύλη.

Οι μονάδες καύσης

Ειδικά για την καύση, στην τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων προβλέπεται ότι θα δημιουργηθούν Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης, «στις οποίες μπορεί να γίνεται ανάκτηση ενέργειας με θερμική επεξεργασία των υπολειμμάτων από τις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων ή των Μονάδων Ανάκτησης Ανακύκλωσης ή/και των εναλλακτικών καυσίμων για τη δραστική ελαχιστοποίηση του τελικού υπολείμματος προς υγειονομική ταφή». Αναφέρεται, μάλιστα, ότι οι Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης «είναι απαραίτητες για την επίτευξη του στόχου ταφής κάτω από 10% μέχρι το 2030». «Μεταβατικά, έως την ολοκλήρωση του συνόλου του δικτύου των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων ή των Μονάδων Ανάκτησης Ανακύκλωσης σε μια Περιφέρεια που προβλέπονται στο οικείο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων, σε μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης εντός ή εκτός της Περιφέρειας είναι επιτρεπτή η θερμική επεξεργασία και υπολειμματικών σύμμεικτων αστικών αποβλήτων», αναφέρεται στην τροποποίηση του ΕΣΔΑ.

Ουκ έστιν ο αριθμός των μονάδων στα χέρια των ιδιωτών

Στην τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) δεν προβλέπεται πόσες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων θα δημιουργηθούν. Ενώ, δηλαδή στο ΕΣΔΑ που ψηφίστηκε το 2021 προβλεπόταν η ανάπτυξη ενός δικτύου 30-38 μονάδες μέχρι το τέλος του 2023, από πέντε μονάδες που λειτουργούσαν στη χώρα, στην τροποποίηση του ΕΣΔΑ προβλέπεται η «δημιουργία επαρκούς εθνικού δικτύου Μονάδων Ανάκτησης, Ανακύκλωσης (ΜΑΑ) σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων ή/και δρομολογημένων ΜΕΑ που θα μετεξελιχθούν σε ΜΑΑ σύμφωνα με το οικείο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων». Άρα, δεν προσδιορίζεται ο σαφής αριθμός των νέων μονάδων. Όμως, στην τροποποίηση του ΕΣΔΑ δίνεται καθοριστική αξία στη συμβολή των ιδιωτών, καθώς αναφέρεται ότι «είναι επιτρεπτή η δημιουργία μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης με επιχειρηματική πρωτοβουλία».

Οι συνεργασίες των Περιφερειών

Παράλληλα, στην τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων προβλέπεται «η δυνατότητα διαπεριφερειακής συνεργασίας για την ανάπτυξη ή/και τη χρήση και την αξιοποίηση του παραπάνω δικτύου βασικών υποδομών, εφόσον οι κατά περίπτωση συνθήκες το ευνοούν ή το επιβάλλουν». «Η υλοποίηση της δυνατότητας διαπεριφερειακής συνεργασίας εναπόκειται στα οικεία ΠΕΣΔΑ ή/και στους οικείους ΦΟΔΣΑ, όμως μπορεί αυτό να γίνει και με πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος, εφόσον κριθεί απαραίτητο», αναφέρεται στην τροποποίηση.

Οι υπερεξουσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος

Με την τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, το υπουργείο Περιβάλλοντος αναλαμβάνει υπερεξουσίες παρακάμπτοντας πλήρως τον ρόλο της τοπικής Αυτοδιοίκησης. «Οι αποφάσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος στην περίπτωση αυτή θα κατισχύουν έναντι όλων των υπολοίπων», αναφέρεται στην τροποποίηση και προστίθεται: «Στην περίπτωση αυτή το υπουργείο Περιβάλλοντος μπορεί να προχωρήσει τόσο στη λήψη της σχετικής απόφασης, όσο και σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίησή της, όπως -ενδεικτικά- η ωρίμανση σχετικών έργων». «Η συγκεκριμένη πρόβλεψη αφορά κάθε είδος και κατηγορία υποδομών, με αυξημένη σημασία αναφορικά με τις Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης υπολειμμάτων ή/και εναλλακτικών καυσίμων», υπογραμμίζεται στο κείμενο της τροποποίησης.

Η αρμοδιότητα χωροθέτησης

Όσον αφορά τις Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης, στην τροποποίηση του ΕΣΔΑ αναφέρεται ότι «το υπουργείο Περιβάλλοντος διατηρεί τις ίδιες με τις προαναφερθείσες δυνατότητες και αρμοδιότητες ακόμη και στην περίπτωση που τελικώς επιλεγεί η υλοποίηση κάποιων μονάδων που δεν θα αφορούν διαπεριφερειακή συνεργασία, αλλά θα περιορίζονται ενδεχομένως σε επίπεδο περιφέρειας ή μέρους αυτής». «Σε κάθε περίπτωση το υπουργείο Περιβάλλοντος θα είναι αρμόδιο για να αποφασίσει σχετικά με τον καθορισμό του αριθμού αυτών των Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης, των περιοχών εξυπηρέτησης ανά μονάδα και της χωροθέτησης (προσδιορισμού θέσης) των μονάδων αυτών», αναφέρεται στην τροποποίηση του ΕΣΔΑ και σημειώνεται: «Δεν αποκλείεται η δυνατότητα πρωτοβουλίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων –που έχουν δημιουργηθεί από τους Δήμους- για τα ανωτέρω, όμως ακόμη και στην περίπτωση αυτή οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από το υπουργείο Περιβάλλοντος».