186 τράπεζες στις ΗΠΑ απειλούνται με κατάρρευση

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Το τραπεζικό σοκ στις δύο όχθες του Ατλαντικού προκάλεσε τρομερές
αναταράξεις και άνοιξε πληγές στο τραπεζικό σύστημα προκαλώντας
τεράστια ερωτηματικά για την υγεία των τραπεζών τόσο στις ΗΠΑ, όσο και
στην Ευρώπη.

Σε γενικές γραμμές το πρόβλημα γεννήθηκε από την ταχύτατη αύξηση των
επιτοκίων από την αμερικανική και την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα, που
προκάλεσαν τη μείωση της αξίας των χαρτοφυλακίων που είχαν σε κρατικά
ομόλογα οι τράπεζες.

Ετσι, η αμερικανική Silicon Valley Bank αναγκάστηκε να πουλήσει
ομόλογα με ζημιά και από εκεί άνοιξε ο “ασκός του Αιόλου”
συμπαρασύροντας και άλλες τράπεζες.

Στην Ευρώπη η…πέτρα του σκανδάλου ήταν η ελβετική Credit Suisse η
οποία είχε κατηγορηθεί στο παρελθόν για σκάνδαλα, ξέπλυμα χρήματος,
ενώ και οι έλεγχοι για τη λειτουργία της τράπεζας ήταν πλημμελείς.

Στις ΗΠΑ η Silicon Valley Bank έκλεισε και οι αρχές αποφάσισαν να
προστατεύσουν τους καταθέτες ακόμα και για ποσά καταθέσεων μεγαλύτερα
από 250.000 ευρώ, ώστε να σταματήσουν τον πανικό, αφού πάρα πολλές
τράπεζες είχαν παρόμοιο πρόβλημα. Μία μελέτη τεσσάρων οικονομολόγων
εκτιμά ότι 186 τράπεζες αντιμετωπίζουν μεγάλο κίνδυνο.

Στην Ελβετία αποφασίστηκε η εξαγορά της Credit Suisse από την
μεγαλύτερη ελβετική τράπεζα την UBS προς 3 δισεκατομμύρια ελβετικά
φράγκα περίπου. Κι εδώ προκλήθηκε ένα τεράστιο πρόβλημα με μία
κατηγορία ομολόγον τα αποκαλούμενα CoCos των οποίων η αξία μηδενίστηκε
και οι κάτοχοι έχασαν τα χρήματά τους, τα οποία ανέρχονται σε 17
δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα.

Πρόκειται για μία τεράστια πληγή που άνοιξε στο χώρο των επενδύσεων,
αφού ανέτρεψε μία αρχή που ίσχυε σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση
χρεοκοπίας πρώτα έχαναν τα χρήματά τους οι μέτοχοι και ύστερα οι
ομολογιούχοι. Στην περίπτωση της Credit Suisse αποφασίστηκε πρώτα να
χάσουν τα χρήματά τους οι ομολογιούχοι των CoCos και μετά οι μέτοχοι.
Η απόφαση αυτή οδήγησε αναλυτές να τονίσουν πως οι Ελβετοί σκότωσαν τα
CoCos.

Προς το παρόν προκλήθηκε πανικός σε αυτή την κατηγορία των
ομολογιούχων, οι οποίοι συνολικά κατέχουν ομόλογα 270 δισεκατομμυρίων
ευρώ. Μεταξύ των τραπεζών που εξέδωσαν ομόλογα CoCos είναι και
ελληνικές τράπεζες.

Για να αντιμετωπίσουν τον επερχόμενο πανικό οι Ευρωπαϊκές τραπεζικές
αρχές δεσμεύτηκαν ότι σε περίπτωση πτώχευσης δεν πρόκειται να αλλάξει
η σειρά η οποία υπάρχει για τον καταλογισμό της ζημιάς. Δηλαδή εκείνοι
που πρώτα θα χάνουν τα χρήματά τους είναι οι μέτοχοι και θα ακολουθούν
οι ομολογιούχοι.

Η αντιμετώπιση των ομολογιούχων με τον μηδενισμό των κεφαλαίων τους
ανοίγει μία πολύ μεγάλη δικαστική διαμάχη. Ορισμένοι κάτοχοι ομολόγων
της Credit Suisse, όπως ήταν αναμενόμενο, δήλωσαν την περασμένη Τρίτη
ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο νομικής προσφυγής μετά την… εξαΰλωση 17
δισεκατομμυρίων δολαρίων ομολόγων AT1 της τράπεζας ως μέρος της
έκτακτης πώλησής της στην UBS.

Ο David Benamou, επικεφαλής επενδύσεων στην Axiom Alternative
Investments και κάτοχος ομολόγων AT1 της Credit Suisse , είπε στο CNBC
την Τρίτη ότι θα συμμετείχε στη δίκη μαζί με «πιθανώς τους
περισσότερους κατόχους ομολόγων».

Ηδη η δικηγορική εταιρεία Quinn Emanuel Urquhart & Sullivan, με έδρα
την Καλιφόρνια, ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι συγκέντρωσε μια «ομάδα
δικηγόρων από την Ελβετία, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο», μετά τη
συμφωνία διάσωσης με στόχο την δικαστική διεκδίκηση των χρημάτων.
Είναι πολλά τα 17 δισ. για να μην κινηθεί κανείς νομικά.

Η άλλη μεγάλη πληγή που άνοιξε από το τραπεζικό σοκ, αφορά στην
πραγματική οικονομία. Τραπεζικοί αναλυτές υποστήριξαν ότι οι τράπεζες
ύστερα από τον μεγάλο κλυδωνισμό θα επιδιώξουν να βελτιώσουν τους
ισολογισμούς τους με αποτέλεσμα να χορηγήσουν λιγότερα δάνεια, εξέλιξη
που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει τις οικονομίες σε ύφεση.

Για το θέμα αυτό ο Νομπελίστας οικονομολόγος και αρθρογράφος των New
York Times Πολ Κρούγκμαν δήλωσε ότι το τραπεζικό σοκ θα προκαλέσει
σοβαρό πλήγμα στη χορήγηση δανείων στις επιχειρήσεις λειτουργώντας ως
μια έμμεση αύξηση επιτοκίου. Την έμμεση αύξηση στις ΗΠΑ, ο Πολ
Κρούγκμαν τις εκτίμησε σε 1,5% και τόνισε ότι εξ΄ αυτού του λόγου η
Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ θα έπρεπε να σταματήσει να αυξάνει ακόμα
περισσότερο τα επιτόκια. Ωστόσο οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν
συμμερίστηκαν την άποψή του και προχώρησαν σε αύξηση 0,25%,
δημιουργώντας έτσι μεγαλύτερο πρόβλημα στις τράπεζες και σπρώχνοντας
την οικονομία ταχύτερα στην ύφεση.

Στην Ευρώπη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όχι μόνο δεν συμμερίστηκε
απόψεις σαν του Πολ Κρούγκμαν, αλλά προχώρησε σε αύξηση των επιτοκίων
κατά 0,50%, επιλέγοντας ως μεγαλύτερο εχθρό τον πληθωρισμό παρά την
ύφεση.

Η άνοδος αυτή του επιτοκίου προκαλεί στην Ελλάδα αύξηση των “κόκκινων
δανείων”, αφού αυξάνεται το ύψος των δόσεων των δανείων και δυσκολεύει
η εξυπηρέτησή τους.

Πάντως, στην Ελλάδα οι τράπεζες, σύμφωνα με τις δηλώσεις όλων, δεν
έχουν πρόβλημα και οι καταθέσεις είναι εξασφαλισμένες. Δήλωση για το
θέμα έκανε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης την περασμένη Πέμπτη
προσερχόμενος στη Σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.

Οι πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας καταλήγουν στο
συμπέρασμα ότι η μεγαλύτερη πληγή άνοιξε στην απέναντι όχθη του
Ατλαντικού, στις ΗΠΑ, αφού εκεί εντοπίζονται τα περισσότερα και
μεγαλύτερα προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα. Στην Ευρώπη εφαρμόστηκαν
με μεγαλύτερη αυστηρότητα οι κανόνες που διέπουν τη λειτουργία του
τραπεζικού συστήματος και προπαντός εκείνοι που αναφέρονται στην
κεφαλαιακή τους διάρθρωση με αποτέλεσμα  οι ευρωπαϊκές τράπεζες να
θεωρούνται πιο ισχυρές και σταθερές.

Στις ΗΠΑ πολλές είναι οι φωνές που ακούγονται για την υγεία των
τραπεζών και την αντοχή τους. Ενας πολύ μεγάλος Αμερικανός επενδυτής ο
διευθύνων σύμβουλος του hedge fund Man Group, Λουκ Έλλις, μιλώντας την
εβδομάδα που πέρασε από το βήμα συνεδρίου του Bloomberg στο Λονδίνο,
ανέφερε ότι ένας σημαντικός αριθμός τραπεζών θα πτωχεύσει μέσα σε δύο
χρόνια.

Επίσης τέσσερις Αμερικανοί Οικονομολόγοι σε μελέτη τους υποστήριξαν
ότι 186 αμερικανικές τράπεζες κινδυνεύουν να έχουν την τύχη της
Silicon Valley Bank και εξήγησαν ότι αυτό θα συμβεί γιατί έχουν τα
χαρακτηριστικά αυτής της τράπεζας.

Στην εργασία τους με τίτλο “Monetary Tightening and U.S. Bank
Fragility in 2023: Mark-to-Market Losses and Uninsured Depositor
Runs?”, οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι εάν το 50% των
ανασφάλιστων καταθετών αποφάσιζε να αποσύρει τα χρήματά του, θα έθεταν
σε κίνδυνο 186 τραπεζικά ιδρύματα και “περίπου 300 δισ. δολάρια
εξασφαλισμένων καταθέσεων”.

Τα βασικά κοινά χαρακτηριστικά αυτών των τραπεζών με την Silicon
Valley Bank (SVB) είναι τα ακόλουθα:

– Σχετικά υψηλό επίπεδο μη εξασφαλισμένων καταθέσεων – π.χ. πάνω από
250.000 δολάρια.

– Σημαντική πτώση της αξίας κρατικών ομολόγων και ενυπόθηκων δανείων
λόγω της αύξησης των επιτοκίων από μηδενικά επίπεδα σε περίπου 5% τους
τελευταίους 12 μήνες.

Η αλληλεπίδραση αυτών των παραγόντων συνέβαλε στη χρεοκοπία της SVB.
Τονίζουν με έμφαση ότι χωρίς εισροή κεφαλαίων ή άλλου τύπου διάσωση θα
μπορούσε να μεταδοθεί η κρίση και σε άλλες τράπεζες. Σύμφωνα με την
USA Today, η SVB κατείχε κυρίως κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ, η αξία των
οποίων μειώθηκε επειδή κατέβαλαν χαμηλότερο (κάτω του 2%) από το
τρέχον επιτόκιο (άνω του 4%).

Ταυτόχρονα, οι πελάτες της SVB -start-ups που έχαναν χρήματα- απέσυραν
τις καταθέσεις τους για να καλύψουν τη μισθοδοσία του προσωπικού τους,
αφού έπεσε κόφτης στη χρηματοδότηση από τους επενδυτές.

Επιπλέον, το υψηλό επίπεδο μη εξασφαλισμένων καταθέσεων της SVB ώθησε
πολλούς καταθέτες να αποσύρουν τα χρήματά τους με την παραμικρό σημάδι
προβλήματος.
Το συμπέρασμα που εξάγεται είναι πως την επόμενη διετία είναι πολύ
μεγάλος ο κίνδυνος να πτωχεύσουν τράπεζες στις ΗΠΑ.