Ο οικονομικός Αρμαγεδδώνας απειλεί Ελλάδα και παγκόσμια οικονομία

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Του Θανάση Λυρτσογιάννη

Η εβδομάδα που πέρασε αποκάλυψε τον οικονομικό Αρμαγεδδώνα που μας
απειλεί. Οι επιθέσεις στα ομόλογα και η άνοδος του ελληνικού δεκαετούς
πάνω από το 4,70%, φανέρωσε πόσο εύθραυστη είναι η οικονομία στα
βαρομετρικά χαμηλά. Τα ίδια μηνύματα ήρθαν από το ελληνικό και τα άλλα
χρηματιστήρια, όπου έρευσε άφθονο αίμα.

Η μεγάλη απειλή ακούει στο όνομα πληθωρισμός, ο οποίος σε τόσο ύψος
εμφανίστηκε μετά από τέσσερις δεκαετίες περίπου. Ενα μέγεθος το οποίο
αρχικά υποτιμήθηκε από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες,
αλλά θέριευε μήνα το μήνα ώσπου ήρθε και ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας
για να τον ωθήσει ακόμα πιο ψηλά βυθίζοντας χώρες, νοικοκυριά και
επιχειρήσεις σε πρωτόγνωρα δύσκολες καταστάσεις για τα τελευταία 40
χρόνια.

Ειδικά στην Ελλάδα η κυβέρνηση αρνήθηκε να λάβει δραστικά μέτρα παρά
τις προειδοποιήσεις του ΣΥΡΙΖΑ Π-Σ από το περασμένο καλοκαίρι.
Ξεκίνησε αργά, αλλά και πάλι τα μέτρα που έπαιρνε δεν αποδείχτηκαν
ικανά να μπουν ανάχωμα στην ασταμάτητη ακρίβεια. Ο εμμονικός
νεοφιλελευθερισμός της κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη είχαν σαν
αποτέλεσμα την άρνηση για ουσιαστική παρέμβαση παρότι το επέτρεπε και
η εργαλειοθήκη της Κομισιόν. Για παράδειγμα αρνήθηκε να μειώσει τον
ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα και το ΦΠΑ στα βασικά είδη
διατροφής.

Για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού ανέλαβαν δράση οι κεντρικές
τράπεζες. Η αμερικανική FED αύξησε τα επιτόκια κατά 0,75% με μία
κίνηση το υψηλότερο ποσοστό από το 1994. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
ανακοίνωσε πως θα αυξήσει τα επιτόκια τον Ιούλιο κατά 0,25% και μία
δεύτερη φορά το Σεπτέμβριο. Ομως πρόκειται για μία κίνηση δίκοπο
μαχαίρι, γιατί οι ειδικοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι το «φάρμακο» αυτό
για τον πληθωρισμό  μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες στα χρέη
κρατών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, αλλά και να αποδειχθεί
«δηλητήριο» για την ανάπτυξη.

Μπορεί επιπλέον να έχει και πολιτικές παρενέργειες. Το πρακτορείο
Μπλούμπεργκ για παράδειγμα σε  ανάλυσή του αναφέρει ότι η Fed μπορεί
να οδηγήσει την αμερικανική οικονομία σε ύφεση και τον Μπάιντεν σε
εκλογική ήττα, αφού θα χρεωθεί τον μεγάλο πόνο που προκαλεί η αύξηση
του κόστους δανεισμού στους πολίτες.

Το ίδιο ασφαλώς ισχύει σε πολιτικό επίπεδο και για την Ελλάδα. Που
σημαίνει ότι με την άνοδο των επιτοκίων προστίθεται άλλος ένας λόγος
να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρότι στη
γενική συνέλευση του ΣΕΒ δήλωσε ότι οι εκλογές θα γίνουν την Ανοιξη
του 2023, ενώ μία μέρα πριν σε συνέντευξη στην ΕΡΤ είχε ανοίξει
παράθυρο για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.

Στα ομόλογα, τα επιτόκια και το συνακόλουθο κόστος του χρήματος,
προστίθενται οι ενδεχόμενες ελλείψεις ηλεκτρικής ενέργειας, το ακριβό
ηλεκτρικό ρεύμα, η συνεχιζόμενη άνοδος των τιμών στα καύσιμα και στα
βασικά αγαθά, που αδειάζουν διαρκώς το “καλάθι”  της νοικοκυράς. Κι
αυτό την ώρα που το εισόδημα των πολιτών παραμένει καθηλωμένο και η
μόνη αχτίδα φωτός είναι ο τουρισμός.

Είμαστε δηλαδή μπροστά στο τέλειο σενάριο  για ένα οικονομικό
Αρμαγεδδώνα ο οποίος απειλεί να σαρώσει τα πάντα.

Ηλεκτρικό ρεύμα: Μέχρι την Τετάρτη υπήρχε μία σχετική ηρεμία στην
αγορά του φυσικού αερίου και το ολλανδικό συμβόλαιο το οποίο
λαμβάνεται υπόψη ήταν στα 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Την Πέμπτη πέταξε ως
και τα 135 ευρώ. Τι είχε προηγηθεί; Η Ρωσία περιόρισε κατά 60% την
τροφοδοσία με φυσικό αέριο  τη Γερμανία μέσω του Nord Stream. Αμέσως
επικράτησε πανικός ότι ο Πούτιν εργαλειοποιεί το ενεργειακό, παρότι οι
Ρώσοι ανέφεραν ότι η περικοπή γίνεται για τεχνικούς λόγους. Το άλμα
στο φυσικό αέριο, σημαίνει πολύ απλά ότι ακριβαίνει το ηλεκτρικό
ρεύμα. Και τιμή του εξαρτάται από παράγοντες που οι χώρες της
Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν ελέγχουν. Να προσθέσουμε τις εκτιμήσεις ειδικών
ότι η ακρίβεια στο ρεύμα θα κορυφωθεί στο τέλος του 2022 με αρχές
2023.

Ομως, υπάρχουν και πρόσθετοι λόγοι ανησυχίας για το ηλεκτρικό ρεύμα
και αφορά στην τροφοδοσία. Για παράδειγμα η ΡΑΕ επεξεργάστηκε 16
σενάρια κρίσης στο πλαίσιο του Σχεδίου Ετοιμότητας Αντιμετώπισης
Κινδύνων στον τομέα ηλεκτρισμού ανάμεσα στα έτη 2021 και 2024. Στα
σενάρια περιλαμβάνονται και δύο στα οποία στηρίζονται στην υπόθεση της
διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου κατά τον ερχόμενο χειμώνα.

Στο ίδιο περίπου πνεύμα κινείται και ο Φατίχ Μπιρόλ εκτελεστικός
διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), ο οποίος πριν από
μερικές μέρες προειδοποίησε ότι δεν αποκλείεται να δούμε στην Ευρώπη
δελτίο ενέργειας, λόγω τω ελλείψεων.

Καύσιμα: Ηδη στα νησιά η αμόλυβδη βενζίνη άγγιξε τα 2,80 ευρώ και όπως
εκτιμούν οι πρατηριούχοι βαδίζει προς τα 3 ευρώ. Στην Αττική την
εβδομάδα που πέρασε η υψηλότερη τιμή ήταν 2,479 ή μέση τιμή 2,407 και
η κατώτερη 2,299. Προς στιγμήν μετά τη συνέντευξη του πρωθυπουργού
δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα ανακοινωθούν
κάποια ικανοποιητικά μέτρα. Ομως, την επομένη ο υπουργός Οικονομικών
Χρήστος Σταϊκούρας μας προσγείωσε στην κυβερνητική πραγματικότητα,
λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τα μέτρα που η κυβέρνηση μπορεί να
χαρακτηρίσει ως γενναία, οι πολίτες ενδέχεται να τα θεωρήσουν ψίχουλα.
Και ο νοών νοείτο.

Ακρίβεια: Ο εφιάλτης της ανόδου των τιμών θα συνεχιστεί. Το βασικό
σενάριο που επεξεργάζεται η Κομισιόν αναφέρει πως δεν πρόκειται να
υπάρξει αποκλιμάκωση πριν από το πρώτο τρίμηνο του 2023. Το χειρότερο
ως τότε είναι πως η ελληνική κυβέρνηση δεν πρόκειται να παρέμβη
αποφασιστικά και αποτελεσματικά για να βοηθήσει τους πολίτες και τις
επιχειρήσεις που πλήττονται.  Κι΄ αυτό γιατί στη συμφωνία που έκανε με
Ευρωπαίους αξιωματούχους για την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία
προβλέπεται ότι δεν θα λαμβάνεται κανένα μέτρο αν δεν υπάρχει
δημοσιονομικός χώρος ή αν δεν λαμβάνονται αντίμετρα, δηλαδή άλλα
εισπρακτικά μέτρα ίσης απόδοσης.

Τέλος, αλλά όχι τελευταίο σε σημασία να επισημάνουμε ότι εάν δεν
υπάρξει κοινή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης  στο ενεργειακό (δεν
υπάρχει ομοφωνία), η απόφαση της κάθε χώρας μεμονωμένα θα βαρύνει τον
προϋπολογισμό της, όσο σοβαρή κι αν είναι η κατάσταση.  Που σημαίνει
ότι περιορίζονται ακόμα περισσότερο οι όποιες δυνατότητες παρέμβασης
για την ανακούφιση πολιτών και επιχειρήσεων.