Fragilemag

Αυταρχισμός – Οι επιπτώσεις του στην ψυχική υγεία και η ψευδαίσθηση του ελέγχου

NEWSROOM 20.12.2023 | 10:47

Ακούστε το άρθρο

επιμέλεια – Αναστασία Νικολάου ψυχολόγος /

Ο αυταρχισμός έχει αποδειχθεί επιβλαβής για την ευημερία των ανθρώπων. Βρίσκεται στον αντίποδα μιας δίκαιης, ελεύθερης κοινωνίας. Και, όταν οι αυταρχικοί κυβερνούν τη ζωή μας, είτε μέσω της πολιτικής, είτε της εκκλησίας, είτε είναι σύντροφοί μας, είτε γονείς μας, οι επιλογές είναι λιγοστές.

Για την ακρίβεια ερχόμαστε αντιμέτωποι με το δίλημμα να συμμορφωθούμε ή να υποστούμε τις συνέπειες της ανυπακοής μας. Συνέπειες που αποτυπώνονται ανάγλυφα στην ίδια την ψυχική μας κατάσταση.

Ο αυταρχισμός μπορεί να οριστεί ως ένα είδος απόλυτης υποταγής στην εξουσία. Δεν υπάρχει ελευθερία αμφισβήτησης ή συμβιβασμού.

Δεν υπάρχει κανένας σεβασμός στην αποδοχή του διαφορετικού. Η υπακοή αποτελεί την πρωταρχική αρετή. Οι άνθρωποι που είναι πρόθυμοι στη συμμόρφωση ή στην υποταγή στον αυταρχικό κανόνα, τείνουν να έχουν άκαμπτες πεποιθήσεις σχετικά με τις προσωπικές και τις πολιτικές ελευθερίες.

Επικροτούν την αστυνόμευση, την επιτήρηση και τις ακραίες μορφές ελέγχου και υποστηρίζουν τον περιορισμό ή ακόμη και την τιμωρία ατόμων που δείχνουν σημάδια “αδυναμίας”. Η βία και η κυριαρχία προβάλλονται και υιοθετούνται ως ιδανικά δύναμης και αρετής.

Αυτό μπορεί κατά κάποιον τρόπο να προσδίδει μια αίσθηση ασφάλειας. Υπάρχει μια ψευδαίσθηση ελέγχου. Το άγχος του αγνώστου ή η ασάφεια να καταλάβεις πράγματα για τον εαυτό σου παύουν να υπάρχουν.

Οι καταπιεστικές απαιτήσεις συμμόρφωσης μειώνουν τις συγκρούσεις. Ταυτόχρονα, όταν υφίσταται σύγκρουση, ο αυταρχικός είναι συνήθως σίγουρος για το δικό του ηθικό υψηλό επίπεδο και διακατέχεται από μία ακλόνητη πεποίθηση αυτοδικαίωσης.