Η πιο ισχυρή λάμψη φωτός στο διάστημα-Πιο κοντά θα προκαλούσε την εξαφάνιση των ανθρώπων

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Την πιο ισχυρή αλλά και πιο κοντινή στη Γη λάμψη φωτός που έχει παρατηρηθεί ποτέ είδαν οι αστρονόμοι. Τόσο ισχυρή φωτεινή αναλαμπή μπορεί να κάνει δεκαετίες ή και αιώνες για να εμφανιστεί ξανά, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Επρόκειτο για μια έκρηξη ακτίνων-γάμα, η οποία επίσης είναι η κοντινότερη που έχει ποτέ ανιχνευθεί, σε απόσταση 2,4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Βέλους.

Η παρατήρηση έγινε στις 14 Οκτωβρίου από το επίγειο διεθνές τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή, το οποίο διευθύνεται από το κέντρο αστρονομίας NOIRLab των ΗΠΑ, ενώ στις 9 Οκτωβρίου είχαν προηγηθεί αρχικές παρατηρήσεις από διαστημικά τηλεσκόπια ακτίνων-Χ και γάμα.

H φωτεινή έκρηξη-ρεκόρ με την ονομασία GRB221009A πιθανώς προήλθε από την έκρηξη κάποιου γιγάντιου υπερκαινοφανούς αστέρα (σούπερ-νόβα) που γέννησε κάποια μαύρη τρύπα.

Όταν σχηματίζονται οι μαύρες τρύπες δημιουργούν ισχυρούς “πίδακες” σωματιδίων τα οποία επιταχύνονται μέχρι σχεδόν την ταχύτητα του φωτός. Αυτοί οι πίδακες στη συνέχεια διαπερνούν τα απομεινάρια του κατεστραμμένου πλέον άστρου, με αποτέλεσμα να προκαλούν την εκπομπή ισχυρών ακτίνων Χ και γάμα που διασχίζουν το σύμπαν.

Τέτοια συμβάντα, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, απελευθερώνουν τόση ενέργεια όση θα παράγει ο Ήλιος σε όλη τη ζωή του των 10 δισεκατομμυρίων ετών.

Αν η κατεύθυνση τους “δείχνει” προς τη Γη, τότε μπορεί να γίνουν αντιληπτές ως πολύ φωτεινές αναλαμπές που έχουν ονομαστεί GRB (Gamma-Ray Bursts). Οι πρώτες τέτοιες ηλεκτρομαγνητικές εκρήξεις είχαν ανακαλυφθεί τυχαία από αμερικανικούς στρατιωτικούς δορυφόρους στη δεκαετία του 1960.

Η νέα τιτάνια κοσμική έκρηξη κινητοποίησε τους αστρονόμους σε διάφορα μέρη του κόσμου, καθώς έσπευσαν να μελετήσουν τα “μεθεόρτια” του φαινομένου.

“Η ασυνήθιστα μακράς διάρκειας GRB221009A είναι η φωτεινότερη GRB που έχει ποτέ καταγραφεί και η μετέπειτα λάμψη σπάει όλα τα ρεκόρ σε όλα τα μήκη κύματος. Επειδή είναι τόσο φωτεινή και επίσης κοντινή, θεωρούμε ότι πρόκειται για την ‘ευκαιρία του αιώνα’ να απαντήσουμε τα πιο θεμελιώδη ερωτήματα αναφορικά με αυτές τις εκρήξεις”, δήλωσε ο Μπρένταν Ο’Κόνορ του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ.

Ορισμένοι επιστήμονες, σύμφωνα με τη NASA, θεωρούν πιθανό ότι τουλάχιστον μία από τις μαζικές εξαφανίσεις ειδών στη Γη, η Ορδοβίκεια πριν περίπου 450 εκατομμύρια χρόνια, προκλήθηκε από μια τέτοια σχετικά κοντινή ηλεκτρομαγνητική έκρηξη.

Οι GRB συμβαίνουν σε δύο διαφορετικές μορφές.

Η μία, η σπανιότερη, είναι σύντομης διάρκειας (έως δύο δευτερόλεπτα), αποτελεί το 30% περίπου όλων των σχετικών φαινομένων που έχουν παρατηρηθεί και εκτιμάται ότι προκαλείται από συγκρούσεις άστρων νετρονίων (πάλσαρ).

Ο δεύτερος τύπος GRB είναι μεγαλύτερης διάρκειας (επί αρκετά λεπτά) και πιθανώς προκαλείται από κατακλυσμικές εκρήξεις υπερ-νόβα, που είναι 100 φορές φωτεινότερες από μια σούπερνόβα και προέρχεται από τον θάνατο τεράστιων άστρων.

Όπως συνέβη και στην τελευταία περίπτωση-ρεκόρ, οι αστρονόμοι μπορούν να δουν το “λυκόφως” μετά από μια τέτοια έκρηξη.

SPACE! Gamma-ray burst GRB 221009A likely signals the birth of a new black hole, formed at the core of a collapsing star long ago in the distant universe. The extremely powerful blast is depicted in this animated gif constructed using data from the Fermi… https://t.co/IJpUcRcoUS pic.twitter.com/EMU35u3SdW

— Fox (@FoxCouncil) October 15, 2022