Αποκλειστική συνέντευξη του σκηνοθέτη της ταινίας C.H.E

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ο σκηνοθέτης, Alexander Luchaninov παραχώρησε μια περιεκτικότατη  αποκλειστική συνέντευξη στη στήλη της eretikis κριτικής του site eretikos.gr με θέμα τις ειδικές παραμέτρους, που χρησιμοποιήθηκαν στο ντοκιμαντέρ του C.H.E. Μονοπάτια, Αποτυπώματα, Αινίγματα..

Με άνεση, διάθεση, διακριθείσα ευγένεια, οργανωμένη σκέψη, άφοβη ειλικρίνεια και ένα αυθόρμητο, ανθρώπινο χιούμορ μας απάντησε σε τέσσερις ερωτήσεις, συν μια extra υπό-ερώτηση:

Γ.Κ. Ερώτηση 1η: Κύριε Luchaninov, βλέποντας το ντοκιμαντέρ σας, παρακολουθήσαμε αρκετούς, νέους ανταποκριτές και των δύο φύλων, που αφηγούνται, αλλά κυρίως παρουσιάζουν την ιστορία…

Alexander Luchaninov: “Για την ακρίβεια, τρεις γυναίκες και τρεις άντρες.”

Γ.Κ.: (Ακριβώς! Ο ορισμός της ισότητας των δύο φύλων)…Μιλώντας με μεγαλύτερους ηλικιακά ανθρώπους, οι οποίες/οποίοι είχαν έντονες, βιωματικές εμπειρίες της παρουσίας ή των ιδεών του Τσε. Πιστεύετε, ότι είναι ο καταλληλότερος τρόπος, ο διάλογος μεταξύ ανθρώπων της νέας γενιάς με συνομιλητές μεγαλύτερης ηλικίας που βρίσκονταν πιο κοντά στα τότε γεγονότα, ώστε να ενημερωθεί και να αντιληφθεί το κοινό, το οποίο θα δει την ταινία σας, ποιος ήταν ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα;   

Alexander Luchaninov: “Στην πραγματικότητα, μόλις ξεκινήσαμε να δουλεύουμε αυτό το ντοκιμαντέρ, το σκεπτικό ήταν να ενώσουμε τις ιδέες των ανταποκριτριών/ανταποκριτών μας. Όλες/όλοι είναι πολύ νέοι, αλλά πραγματικά ταλαντούχοι άνθρωποι. Και μερικοί από τους 6 είναι αληθινοί υποστηρικτές του Che. Γνωρίζουν τα πάντα για εκείνον. Έχουν διαβάσει τα βιβλία του, έχουν συλλέξει αρχειακό υλικό από όλες αυτές τις χώρες. Από τα κεντρικά γραφεία μας στη Μόσχα, μάθαμε πολλά και από αυτούς. Αν και είναι νέοι άνθρωποι, γνωρίζουν πολλά. 

Χρησιμοποιήσαμε πολλές ιδέες εκείνων στην τελική εκδοχή του ντοκιμαντέρ. Συμπεριλαμβανομένων και αρκετών ιδεών, περί των καλεσμένων της ταινίας. Το ποια πρόσωπα δηλαδή θα έπρεπε να προσκαλέσουμε στο ντοκιμαντέρ. Προέκυψε από τους ανταποκριτές σε Λατινική και Κεντρική Αμερική, καθότι οι ίδιοι μας είπαν, ότι έχουν στην Κούβα την κόρη του και τον αδερφικό συμπολεμιστή του, στην Αργεντινή τον αδερφό του και τον κατασκευαστή της μοτοσυκλέτας, που οδηγούσε ο Che…Έτσι μας έδωσαν ιδέες και αυτό είναι πολύ καλό, διότι από τις νέες γενιές υπάρχει ενδιαφέρον για τέτοια συμβάντα. Δεν υπήρξαν τυπικά σαν ομιλητές, οι οποίοι απλώς διαβάζουν κάποια κείμενα, που δημιουργήθηκαν στη Μόσχα. Όχι! Τα κείμενα και οι ερωτήσεις ήταν δική τους δημιουργία…

Γ.Κ.: Δική τους δημιουργία; Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον!

Alexander Luchaninov: “Ναι, μερικές φορές χρειαζόταν να γίνει μια “μικρή μάχη” μεταξύ ημών στη Μόσχα και των ανταποκριτών εκεί, διότι έπρεπε να κόψουμε κάποια κομμάτια από τους 6 ανταποκριτές και εκείνοι μας έλεγαν όχι, επειδή θεωρούσαν, πως αυτά τα σημεία είναι πολύ σημαντικά…Αυτό όμως στην πραγματικότητα είναι θετικό, όταν νέοι ανταποκριτές μπορούν να διαφωνήσουν, να σου μιλήσουν ως ίσοι συναγωνιστές σε τόσο δημιουργικές συζητήσεις…Και μιλώντας με ωριμότερους ηλικιακά ανθρώπους, που γνώριζαν τον Che (στη Βολιβία και λίγοι στην Αργεντινή), έχεις τη δυνατότητα να μάθεις από τις ζωντανές εμπειρίες τους. Σε 20-30 χρόνια δεν θα υπάρχουν πια τέτοιες πιθανότητες. Έτσι λοιπόν κάτι τέτοιο είναι καλό, γιατί η νέα γενιά ενημερώνεται άμεσα από την προηγούμενη και θα μεταλαμπαδεύσουν μαζί (από το ντοκιμαντέρ) τη γνώση και στις επόμενες γενιές.” 

Γ.Κ.: Ερώτηση 2η: Παρακολουθήσαμε την κύρια ένδειξη (σήμα κωδικοποιημένης λέξης C.H.E.) του τίτλου της ταινίας να εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ ως εικονίδιο στα γνωστά, κυρίαρχα χρώματα (κόκκινο και άσπρο), όπου όπως μας είπατε στον πρόλογό σας, τα αρχικά αφορούν τις λέξεις Caminos, Huellas, Enigmas. Υπήρξαν αρκετές δεύτερες σκέψεις, ώστε να οδηγηθείτε σε αυτήν την εύστοχη ιδέα ή η ίδια αποτέλεσε έμπνευση της τελευταίας στιγμής και προστέθηκε στο τέλος; 

Alexander Luchaninov: “Η αλήθεια είναι ότι όχι, δεν προστέθηκε στο τέλος. Προσθέσαμε αυτή την ονομασία μεν μετά το πέρας των γυρισμάτων, αλλά πριν από το τέλος της παραγωγής. Σκεφτήκαμε για την ονομασία, επειδή υπάρχουν πολλές ταινίες και ντοκιμαντέρ για τον Ernesto Che Guevara και θέλαμε να δείξουμε, πως πρόκειται για κάτι διαφορετικό. Για αυτό ακριβώς και καθόμουν στο γραφείο μου, γράφοντας επανειλημμένα τη λέξη CHE. Τότε προσπάθησα στην πορεία να βρω στα ισπανικά τις αρμόζουσες λέξεις, για κάθε γράμμα που αντιστοιχούσε στην ονομασία. Η πιο δύσκολη αναζήτηση ήταν της λέξης, που ξεκινούσε από το γράμμα Ε. Διότι δεν υπάρχουν πολλές λέξεις σε αυτή τη γλώσσα, που αρχίζουν με Ε. 

Το Caminos=roads=δρόμοι ήταν εύκολο να βρεθεί. To Huellas=footsteps=μονοπάτια ήταν ακριβώς, αυτό που θέλαμε. Δηλαδή οι δρόμοι του, τα μονοπάτια του…Kαι έπειτα η λέξη Enigmas=enigmas(or secrets)=αινίγματα…Εντάξει, βρήκαμε τη λέξη, η οποία άρχιζε από το γράμμα Ε. Αυτή λειτουργεί, κατά 50% με το ντοκιμαντέρ, αλλά στην πραγματικότητα σε όλες/όλους τις/τους συνεργάτριες/συνεργάτες άρεσε αυτή η ιδέα! Κατά αυτόν τον τρόπο, προσπαθήσαμε να κρατήσουμε στην ταινία αυτή την ονομασία. Πολλοί ανταποκριτές χρησιμοποίησαν στην ταινία τις συγκεκριμένες λέξεις, μιλώντας. Είναι κάτι, το οποίο καθιστά την δική μας κινηματογραφική ιστορία ως διαφορετική, από άλλες που επίσης υπάρχουν.  

Γ.Κ.: Ήταν ίσως και η καλύτερη λέξη!

Alexander Luchaninov: “Μου αρέσει! Πάντως ήταν η καταλληλότερη στα ισπανικά, ξεκινώντας από το γράμμα E. Σκέφτηκα το ιατρικό παρελθόν του Che, αλλά δεν μπορούσε να συνδυαστεί σωστά η λέξη Εnfermedad=νόσος. Οπότε το Enigmas ήταν σαφώς καλύτερο. Είναι ελληνική λέξη!”

Γ.Κ.: Φυσικά!

Alexander Luchaninov: “Ίσως, για αυτό να σας αρέσει…” (Μιλώντας με κέφι, χιουμοριστικά)

Γ.Κ.: Όχι (…Απευθυνόμενος σε όμοιο, άνετο τόνο)! Είναι εξαιτίας της έννοιας, που αυτή εκπροσωπεί σε οποιαδήποτε γλώσσα.

Γ.Κ.: Ερώτηση 3η: Στο ντοκιμαντέρ σας, ο Κύριος Levras (ερευνητής της ζωής του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα) περιγράφει τον Τσε ως “σύμβολο αντί-παγκοσμιοποίησης.” Ενώ ακούμε κάποιο άλλο πρόσωπο να αποδίδει λεκτικά για εκείνον την έννοια της “πείνας για κοινωνική δικαιοσύνη.” Κύριε Luchaninov, για εσάς τι σημαίνει η ύπαρξη του Τσε; 

Alexander Luchaninov: “Έμαθα πολλά για εκείνον, από βιβλία που μου έδωσε ο πατέρας μου. Μου έδινε όλο και περισσότερα για την κουβανική Επανάσταση, τον Fidel ή τον Che. Έτσι διάβασα πολλά και όσα είχα διαβάσει στην παιδική μου ηλικία, διαπίστωσα, ότι ισχύουν στο σήμερα. Καθώς ταξιδεύω πολύ στη Λατινική Αμερική. Είδα, πως η κοινωνική δικαιοσύνη είναι κάτι, που δεν υπάρχει όχι μόνο εκεί, αλλά δεν την έχουμε γενικώς ούτε και στον υπόλοιπο κόσμο. Και το πρόβλημα των χωρών της Λατινικής και Κεντρικής Αμερικής, μα και άλλων εθνών στον υπόλοιπο κόσμο δεν είναι η ανέχεια, αλλά κυρίως η ανισότητα και η αδικία! 

Θα είναι πάντα αξιοσημείωτο και ανανεώσιμο να μάχεται κάποιος ενάντια στην αδικία. Να μάχεται για τον εκμηδενισμό της αδικίας! Μερικές φορές αυτές οι μέθοδοι μάχης είναι καλές, άλλες φορές όχι και τόσο καλές, αλλά για εμένα ο Che είναι ένα ευγενές πρόσωπο, με σπουδαίες ιδέες. Και νομίζω, πως οι ιδέες του θα συνεχίσουν να είναι ζωντανές για πολύ καιρό. Για δεκαετίες, ίσως και για αιώνες. Φυσικά έκανε λάθη όπως όλοι μας, αλλά ήταν ευγενής. Όλες οι πράξεις του το αποδεικνύουν. Διάβασα το μικρό βιβλίο του, Episodes of a Revolutionary War, στο οποίο καταγράφει την ρουτίνα της καθημερινότητας στην Sierra Maestra {στα βουνά}. Δεν περιγράφει, ότι πολεμούσε εκεί συνεχώς. Μα αντιθέτως, πως μαγείρευε, έγραφε σημειώματα προς το αρχηγείο, εγκαθιστούσε ραδιοφωνικό σταθμό, θεράπευε τους Κουβανούς. Ήταν ένας φυσιολογικός, μα ευγενής άνθρωπος, με υπέροχο μυαλό και σπουδαίες ιδέες.” 

Γ.Κ.: Αυτή την αναφορά, εκτίμησα επίσης πραγματικά στο ντοκιμαντέρ σας!

Alexander Luchaninov: “Ναι. Δεν είναι δηλαδή, ότι σκότωνε σαν τον superman 1.000 στρατιώτες του batista καθημερινώς.”

Γ.Κ.: Ακριβώς! Αντιθέτως, μαθαίνουμε, πως δίδασκε τους ανθρώπους του γραφή και ανάγνωση.   

Alexander Luchaninov: “Μα ναι! Αυτά είναι τα πιο σημαντικά. Μόρφωση, Υγεία και Κοινωνική Δικαιοσύνη.”

Γ.Κ.: Ερώτηση 4η (με τη μορφή αντικειμενικής παρατήρησης προς σχολιασμό του δημιουργού): Υπήρξε στην ταινία ένας εκ των 6 παρουσιαστών/ανταποκριτών, ο οποίος ρώτησε μια Κουβανή ιστορικό για τον λόγο, που πολλοί άνθρωποι υποστηρίζουν, ότι ο Τσε ήταν δολοφόνος ή όχι Επαναστάτης. Εκείνη του απάντησε, πως έχουν κατασκευαστεί ταινίες ή ακόμη και ψεύτικες αυτοβιογραφίες, περιγράφοντας τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα με τελείως διαφορετικό τρόπο, από ό,τι αφορά την πραγματική του δράση… 

Alexander Luchaninov: “Πράγματι. Ήθελα να ξεκινήσω με αυτή την ερώτηση την ταινία. Αυτή η ερώτηση έγινε από τον Oliver, έναν γνωστό δημοσιογράφο, διάσημο στην τηλεόραση, ο οποίος βρίσκεται στην Κούβα και είναι αληθινός Σοσιαλιστής. Αλλά έκανε αυτή την ερώτηση, διότι είναι δημοσιογράφος. Και θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα ισορροπημένο ντοκιμαντέρ. Και κατανοούμε, πως υπάρχουν άνθρωποι, που μισούν τον Che Guevara, θεωρώντας, ότι εκείνος υπήρξε “περιπετειώδης, αναζητώντας τη δόξα…”Για αυτό το λόγο, ο δημοσιογράφος έκανε τη συγκεκριμένη ερώτηση ειδικώς στην Κούβα! Διότι συνήθως λένε, ότι τέτοιες ερωτήσεις δεν μπορεί να τις κάνει κάποιος μέσα στην Κούβα. Λοιπόν, φυσικά και μπορεί! Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. 

Και η απάντηση ήταν πολλή καλή. Επειδή όντως υπάρχουν στον 21ο αιώνα πολλές ταινίες, άρθρα, εφημερίδες και βιβλία με ψευδείς ενημερώσεις για τον Che. Στα μέσα του 20ου αιώνα οι αμερικάνικες, εξειδικευμένες υπηρεσίες προπαγάνδας αντιλήφθηκαν, ότι οι ιδέες και ο τρόπος ζωής του Che ήταν γοητευτικά για τους νέους ανθρώπους.  Και απέτυχαν ήδη μία φορά, γιατί πίστευαν, ότι αν τον σκοτώσουν, θα φονεύσουν και τις ιδέες του. Όπως φάνηκε όμως στην πορεία, επρόκειτο για αντιστρόφως ανάλογα αποτελέσματα. Καθώς ο Che κέρδισε περισσότερη φήμη μετά το θάνατό του, από ό,τι διέθετε πρωτίστως. Και όταν λοιπόν απέτυχαν, προσπάθησαν να κρύψουν αυτή την εξελισσόμενη γοητεία, γράφοντας ψεύτικα βιβλία και γυρίζοντας ανάλογες ταινίες για τον “αιμοδιψή δολοφόνο με τους συντρόφους, στρατιώτες-εχθρούς του προοδευτικού, καπιταλιστικού κόσμου.” 

Αυτό είναι ένα καλό μάθημα για εμάς! Ότι εάν θέλουμε να κρατήσουμε τις μνήμες ενός πολιτικού προσώπου, Επαναστάτη ή συγγραφέα, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τα γεγονότα και τις σχέσεις των media με αυτά τα πρόσωπα. Γιατί μόνο με ένα άρθρο εφημερίδας μπορείς να καταστρέψεις τη φήμη ενός ανθρώπου. Είναι κάτι, που έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν. Το πιο σημαντικό είναι να διαβάσεις, όσες περισσότερες πηγές πληροφόρησης μπορείς. Αν έχεις μόνο μία πηγή πληροφόρησης, μπορεί αυτή να αποδειχτεί μη ακριβής. Ενώ με τη νόηση του δικού σου μυαλού και την ποικιλία των πηγών πληροφόρησης ενδέχεται να καταλήξεις στην αλήθεια. 

Συνεπώς, νομίζω, ότι η απάντηση της Κουβανής ιστορικού είναι πολλή σωστή, επειδή οι ιδέες ενός ανθρώπου ζουν περισσότερο από τον ίδιο και είναι πολύ σημαντικό να τις διαφυλάξουμε αγνές, ώστε να περάσουν στις επόμενες γενιές.”

Γ.Κ.: (υποενότητα 4ης ερώτησης): Άρα ο ρόλος του ντοκιμαντερίστα είναι όχι μόνο να καταγράψει την ιστορική αλήθεια, αλλά και να προσθέσει την αληθινή βιβλιοθήκη της γνώσης, ελευθερώνοντας εν τέλει την πραγματική φύση των συμβάντων, ακόμη και σε όσες/όσους δυσπιστούν; 

Alexander Luchaninov: (…Με εμφανώς προβληματισμένο τόνο…)  “Ναι, είναι αλήθεια. Προσπαθούμε να κάνουμε ντοκιμαντέρ, με πολλή προσοχή στα γεγονότα. Να διασταυρώνουμε τα πάντα. Έτσι ώστε να απευθυνόμαστε όχι με αγάπη, αλλά με σεβασμό, ακόμα και σε ανθρώπους των οποίων η γνώμη είναι αντίθετη από τη δική μας. Ελπίζω να υπάρξουν δημιουργικοί άνθρωποι από όλο τον κόσμο. Δεν έχει σημασία από που. Από την Ελλάδα, τη Ρωσία, το Περού…Και να λένε τις αληθινές ιστορίες τους. Αυτό θα προσθέσει περισσότερη γνώση! Επειδή υπάρχει μεν πολύ μεγάλος όγκος πληροφόρησης στο διαδίκτυο, αλλά γενικώς θα πρέπει να επιλέξεις και να βρεις τις σωστές=αληθινές απαντήσεις. Τις πιο αγνές…”

Ο Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ